9 giờ ra diu t’ngay chủ nhật, đhị Lăng Ông Lê Văn Duyệt, đhr’năng tệêm ngăn âng c’xu năc ơy vaih r’rộ r’răm âng x’nưl cha gâr chầu, x’nưl kèn.

Muy sân khấu chr’năp bơơn ta bhrợ t’vaih, đhị apêê nghệ sĩ Hát Bội lâng xa nập âng apêê, clọp cr’bhêy coh mặt ra văng đoọng ha g’luh biểu diễn dọo pay zên đoọng ha đhanuôr lêy.

Coh gâm âng n’loong, ma nuyh pâh lêy lâng zập ruh c’moo, tơợ apêê t’cooh t’ha tước p’niên k’tứi zêng lâng t’mooi ma nuyh k’tiếc k’ruung lơơng, zập ngai zêng kiêng lêy.

Coh pazêng ma nuyh pâh lêy ơy looih, vêy amoó Minh Thảo lâng coon n’jưih 5 c’moo. Amoó truih, amoo tước lâng Hát Bội năc bêl amoó lướt cha ơh ooy Lăng Ông. Tơợ đêêc, anhi coon căn nắc vaih ma nuyh tươc lêy, cha mêệt ght bêl biểu diễn đoọng ta luôn bơơn lêy coh zập tuần. Căh muy bơơn lêy, p’niên k’tứi dzợ ting pâh apêê bh’rợ chấc năl lơơng cơnh pa choom múa, xrặ cr’bhêy. Amoó Thảo xay moon, năc rau bhrợ cơnh liêm t’mêê âng xa nay biểu diễn ơy đơơng rau pr’hay moọt loom ma nuyh lêy lâng đơơng rau chăp kiêng coh loom âng p’niên k’tứi cơnh lâng nghệ thuật ma nuyh hêê: “Acu lêy nâu đoo năc xa nay pr’hay pa bhlầng, đơơng chr’năp lịch sử, văn hóa nghệ thuật tước đăn lâh lâng zập ngai, căh muy lang p’niên. Bhiệc pa zưm lâng apêê pr’zơc đoàn viên đha đhâm c’mor coh zập g’luh biểu diễn lalăm ahay năc muy rau choom hâng hơnh bhlầng”.

Đăh họong sân khấu, nghệ sĩ Kiều My, ma nuyh vêy lâh 20 c’moo ặt bhrợ bh’rợ nâu, pa đâh dzut moh mặt tơợ ơy xang vai diễn coh c’nặt biểu diễn “Xử bá đao Từ Hải Thọ”.

Nghệ sĩ Kiều My đoọng năl, mơ chu biểu diễn, apêê nghệ sĩ năc tước lalăm tơợ 1-2 tiếng đoọng trang điểm, pa liêm. Đhơ năc sân khấu coh tang, căh vêy clá đèn điện k’bhlit liêm ha dợ rau ting pa căh mặt âng apêê tước lêy năc hun pr’hêl chr’năp bhlầng cơnh lâng apêê biểu diễn. Pran mặt đương pa ghit lêy âng p’niên k’tứi, g’luh n’tap têy âng apêê tớt lêy năc đoo pr’đơợ k’rơ bhlầng, zooi amoó lâng apêê đồng nghiệp ting chăp kiêng lâh mơ nghệ thuật truyền thống nâu. “Bêl lêy apêê n’tap têy, ma nuyh nghệ sĩ xơợng yêm loom, pa xoọng c’rơ đoọng a đay biểu diễn pr’hay lâh. Năc rau bhrợ ha cu ting chăp kiêng lâh mơ nghệ thuật truyền thống, ting pa dưr lâh mơ dzợ đoọng t’pâh bấc ma nuyh tước lêy”.

Zập chu biểu diễn đhị zập c’kir ơy bơơn Đong hát nghệ thuật Hát Bội TP.HCM bhrợ liêm lâh 3 c’moo đâu. Ting cơnh t’cooh Nguyễn Thanh Bình, Trưởng phòng Tổ chức Biểu diễn, Đong hát Nghệ thuật Hát Bội TP.HCM, nâu đoo năc đh’rưah bơr rau bh’rợ: Mưy nắc pa căh chr’năp âng zập c’kir lịch sử, Bơr năc t’vaih c’lâng đoọng Hát Bội bơơn pa đăn lâng ma nuyh lêy bấc lâh, liêm buôn lâh.

Zập tuần, pazêng c’nặt xa nay biểu diễn tr’haanh ooy lịch sử, dân gian… bơơn trình diễn đhị bơr zr’lụ bha lầng nắc Lăng ông Lê Văn Duyệt lâng Bảo tàng Lịch sử TP.HCM. Xa nay nâu căh muy biểu diễn, năc dzợ pa zưm c’nặt xay moon ooy lịch sử, chr’năp pr’hay âng Hát Bội lâng zập bh’rợ cơnh vẽ xrặ cr’bhrêy, bhrợ nghệ sĩ… T’cooh Nguyễn Thanh Bình xay moon:“Muy c’leh liêm choom năc đoo pazêng ma nuyh pâh lêy dzợ k’tứi, apêê tớt lêy tơợ tợơp tước lưch g’luh biểu diễn. A zi bơơn đớp rau xa nay prá xay liêm choom tơợ apêê ting pâh lêy, apêê tước căh muy lêy năc dzợ ting chấc năl lâng rau đêêc đơơng chô rau liêm choom bhlưa nghệ thuật đanh c’moo lâng lang p’niên t’ngay đâu”.

C’rơ pa zay chr’năp nâu căh muy tước tơợ Đong hát Hát Bội. Apêê đơn vị lơơng cơnh Đong hát Cải lương Trần Hữu Trang cung ta luôn bhrợ g’luh biểu diễn đhị pazêng zr’lụ bấc đhanuôr lêy, chroi k’rong bhrợ vaih rau t’mêê đoọng ha nghệ thuật truyền thống coh m’pâng thành phố t’mêê./.

HÁT BỘI TÌM VỀ VỚI KHÁN GIẢ Ở KHÔNG GIAN DI TÍCH

Mỗi sáng Chủ nhật, không gian cổ kính của các di tích ở TP.HCM trở thành sân khấu của nghệ thuật Hát Bội. Bằng các buổi diễn miễn phí và hoạt động tương tác sáng tạo, Nhà hát nghệ thuật Hát Bội đang thành công trong việc đưa nghệ thuật truyền thống đến gần hơn với công chúng đa thế hệ.

9 giờ sáng chủ nhật, tại Lăng Ông Lê Văn Duyệt, không khí tĩnh lặng, trang nghiêm thường ngày nhường chỗ cho những âm thanh rộn rã của tiếng trống chầu, tiếng kèn réo rắt.

Một sân khấu đặc biệt được dựng lên, nơi các nghệ sĩ Hát Bội với xiêm y và mặt nạ lộng lẫy đang chuẩn bị cho buổi diễn miễn phí phục vụ công chúng.

Dưới bóng cây, khán giả đủ mọi lứa tuổi, từ các cụ già đến những gia đình trẻ và cả du khách nước ngoài, đều háo hức chờ đợi.

Trong số những khán giả quen thuộc, có chị Minh Thảo và cậu con trai 5 tuổi. Chị kể, mối duyên của con với Hát Bội đến rất tình cờ trong một lần tham quan Lăng Ông. Kể từ đó, hai mẹ con trở thành "fan ruột", theo dõi lịch diễn hàng tuần để không bỏ lỡ. Không chỉ xem, cậu bé còn nhiệt tình tham gia các hoạt động trải nghiệm như học các động tác múa, thử vẽ mặt nạ. Chị Thảo chia sẻ, chính sự sáng tạo của chương trình đã gieo vào lòng con trẻ một tình yêu đặc biệt với nghệ thuật dân tộc: "Tôi thấy đây là một chương trình rất hay và sáng tạo, mang lịch sử, văn hóa nghệ thuật đến gần hơn với mọi người, không chỉ là giới trẻ. Việc kết hợp với các bạn đoàn viên thanh niên trong các buổi biểu diễn trước đây là một điều rất đáng hoan nghênh và tích cực."

Phía sau sân khấu, nghệ sĩ Kiều My, người có hơn 20 năm gắn bó với nghề, vội vã tẩy trang sau khi hoàn thành vai diễn trong trích đoạn "Xử bá đao Từ Hải Thọ".

Nghệ sĩ Kiều My cho biết, mỗi buổi diễn, các nghệ sĩ phải đến sớm 1-2 tiếng để tự trang điểm, chuẩn bị. Dù là sân khấu ngoài trời, không có ánh đèn lộng lẫy, nhưng chính sự hiện diện của khán giả là phần thưởng lớn nhất. Ánh mắt chăm chú của những đứa trẻ, những tràng pháo tay giòn giã của khán giả là nguồn động lực vô giá, giúp chị và các đồng nghiệp thêm yêu và quyết tâm giữ lửa cho nghệ thuật truyền thống. "Khi thấy khán giả đến xem và vỗ tay, người nghệ sĩ cảm thấy như được tiếp thêm động lực. Điều đó khiến tôi càng thêm yêu nghệ thuật truyền thống, càng muốn bồi đắp, phát triển hơn nữa để nó ngày càng hay hơn và tiếp cận gần gũi hơn với khán giả."

Chương trình biểu diễn tại các di tích đã được Nhà hát nghệ thuật Hát Bội TP.HCM duy trì đều đặn hơn 3 năm qua. Theo ông Nguyễn Thanh Bình, Trưởng phòng Tổ chức Biểu diễn, Nhà hát Nghệ thuật Hát Bội TP.HCM, đây là một chiến lược "kép": Vừa quảng bá giá trị của các di tích lịch sử, vừa tạo cơ hội để Hát Bội tiếp cận khán giả hiện đại một cách tự nhiên nhất.

Hàng tuần, các trích đoạn nổi tiếng về lịch sử, dân gian... được trình diễn tại hai địa điểm chính là Lăng ông Lê Văn Duyệt và Bảo tàng Lịch sử TP.HCM. Chương trình không chỉ có biểu diễn, mà còn lồng ghép phần giới thiệu về lịch sử, đặc trưng của Hát Bội và các hoạt động tương tác như vẽ mặt nạ, thử làm nghệ sĩ...Ông Nguyễn Thanh Bình chia sẻ: “Một tín hiệu vui đó là những khán giả trẻ, họ ngồi xem từ đầu đến cuối chương trình. Chúng tôi nhận được những chia sẻ hết sức tích cực từ chương trình, họ đến không chỉ xem mà còn được trải nghiệm và chính điều đó mang lại tính tương tác giữa nghệ thuật lâu đời và thế hệ hôm nay”.

Nỗ lực đáng quý này không chỉ đến từ Nhà hát Hát Bội. Các đơn vị khác như Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang cũng thường xuyên tổ chức lưu diễn tại các không gian công cộng, góp phần tạo nên một sức sống mới cho nghệ thuật truyền thống giữa lòng thành phố hiện đại./.