Chính quyền vel đông xoọc xay bhrợ bâc c’lâng bh’rợ têêm ngăn pr’ăt tr’mung đhanuôr.

Tươc đâu, t’cooh Trần Văn Khưa, 51 c’moo, ăt coh vel Liên Hiệp, chr’val Lâm Đớt, chr’hoong A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế cung căh ơy ặt têêm ngăn xang g’luh hr’câh ha vooh k’tiêc bêl boo ngân t’mêê đâu. K’dâng 7 giờ 45 phút hi dưm t’ngay 24/11, bha đưn đăh hoọng đông t’cooh c’câh, k’tiêc đhêl ha tộ lâu ga lâp đông. T’cooh Khưa lâng k’điêl bhrêy tăh, vêy bơơn c’bhuh chức năng âng đơơng zư pa dưah đhị Trạm y tế, 6 cha nặc lơơng coh đông pr’đoọng bơơn dưr mưt, vêy bơơn apêê lươt zooi đoọng âng đơơng chô ăt đhị đông đhi noo, bhuh xoọng.

T’cooh Trần Văn Khưa moon, xang bêl hr’câh ha vooh dưr vaih, chính quyền vel đông, zâp c’bhuh âng Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 92 âng Quân khu 4, Bộ đội Biên phòng lâng đhanuôr coh vel đông đâh loon lưm ta mooh, p’too loom pr’loọng đông. Mưy đhr’nông đông k’tưi vêy bơơn bhrợ pa dưr đhị bhươn đông đoọng 8 cha năc coh pr’loọng đông t’cooh Khưa ăt ma mung:

“Ha bêl boo đhí, năc acu lươt cha mêêt lêy. Hi bu n’năc ahay ơy lươt cha mêêt lêy lâng chô coh đông, xang bêl cha cha năc lêy thời sự xay moon đăh boo tuh. Căh bhr’nêy nắc ma mai lâng cha châu, diịc điêl zi tơt coh đêêc xơợng pr’toh k’rơ bhlâng. Bêl đêêc acu bhrêy tăh, căh năl râu tu tăng, mưy lêy bộ đội đơơng ooy Trạm y tế âng Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 92, lêy k’điêl cung bhrêy tăh. Nâu cơy rơơm nhà nước lâng zâp apêê liêm loom luônh zooi đoọng pr’loọng đông zi vaih đông ặt”.

Xang bêl dưr vaih hr’cấh ha vooh k’tiêc coh vel Liên Hiệp, chr’val Lâm Đớt, bh’cộ chr’hoong A Lưới đh’rưah lâng zâp ngành crêê tươc đâh loon lưm ta mooh, p’too p’zương lâng đhanuôr. Đhr’năng hr’câh ha vooh k’tiêc đhị zâp chr’hoong da ding k’coong A Lưới ta luôn ta xay moon zâp g’luh vaih boo ngân đenh, tu coh k’tiêc bâc đác, buôn bhrợ hr’câh ha vooh.

Hân đhơ cơnh đêêc, hr’câh ha vooh k’tiêc ta luôn dưr vaih p’jâh, bhrợ bil hư hi lêệng, bhrợ c’pân tươc pr’ăt tr’mung, hân đhơ đhanuôr ơy lêy cha mêêt zêl cha groong, ta luôn lêy cha mêêt zr’lụ da ding bha đưn zr’lụ đông zâp bêl vaih boo. Nâu đoo năc râu ăt k’rang k’pân âng đhanuôr chr’hoong da ding k’coong A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. T’cooh Hồ Chính Bê, Chủ tịch UBND chr’val Lâm Đớt, chr’hoong A Lưới đoọng năl: Xoọc coh vel đông chr’val vaih 7 đhị vêy đhr’năng hr’câh ha vooh da ding, bhrợ căh liêm crêê tươc 20 pr’loọng đhanuôr năc zâp chu vêy xay moon boo tuh, chính quyền đâh lêy cha mêêt, bhrợ c’lâng pa tơơi đhanuôr chô ăt đhị têêm ngăn:

“Vel đông chr’val Lâm Đớt tơợ pa lêêh 3 A Đớt tươc đồn Biên phòng cửa khẩu A Đớt. Ting cơnh cha mêêt lêy, bâc đhị vêy đhr’năng hr’câh ha vooh. Azi lêy ra văng c’lâng bh’rợ crêê tươc, bêl vaih boo đhi, azi lươt tươc zâp pr’loọng đông đoọng pa tơơi đhanuôr g’đách mưt ặt đhị đông âng vel, zâp trường học”.

Đhr’năng hr’câh ha vooh bâc đhị bha đưn da ding lâng toọm k’ruung coh chr’hoong A Lưới dưr vaih hi lêệng lâh mơ xang zâp g’luh boo ga măc đăn đâu, bhrợ c’pân tươc pr’ăt tr’mung đhanuôr. Zâp đhị vel đhr’năng hr’cấh ha vooh pa zưm truih c’lâng 49A c’năt lươt zi lâh chr’val Hồng Hạ, Hương Nguyên, Phú Vinh, Sơn Thuỷ, Lâm Đớt lâng zr’lụ da ding A Co, truih c’lâng Hồ Chí Minh. T’cooh Hồ Văn Ngưm, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong A Lưới đoọng năl, đoọng bhrợ têêm ngăn ha đhanuôr, l’lăm, chr’hoong p’ghit lêy bh’rợ xay moon lâng bhrợ pa tơơi đhanuôr chô ăt đhị têêm ngăn xang bêl boo tuh dưr vaih:

“Xọoc đâu, vêy bâc đhị hr’câh ha vooh, lâh mơ năc vel Tru Phỉ, chr’val Hồng Thuỷ tươc chợ Bốt Đỏ coh chr’val Phú Vinh, xang nặc bơr pêê đhị truih c’lâng 49. A Lưới vêy bâc đhị hr’câh ha vooh, tu cơnh đêêc, bh’rợ xay moon, k’đươi chr’năp bhlâng đoọng pa dưr dal c’năl bh’rợ đhanuôr; lâng cung k’đươi moon zâp câp, zâp ngành lêy đoọng zên đoọng bhrợ pa liêm zâp đhị căh nhâm mâng, têêm ngăn ooy cr’chăl boo đhí”.

Xang đợ g’luh boo ngân, tỉnh Thừa Thiên Huế n’leh vaih pa xoọng k’zệt đhị hr’câh ha vooh lâng đhr’năng dưr vaih hr’câh ha vooh, pa zưm đhị zâp zr’lụ bha đưn da ding coh zâp chr’hoong Nam Đông, A Lưới, Phú Lộc, Phong Điền lâng thị xã Hương Thuỷ, Hương Trà. Vel đông xoọc bhrợ pa dưr c’lâng bh’rợ pa tơơi đhanuôr ăt đhị đhăm k’tiếc t’mêê, têêm ngăn pr’ăt tr’mung./.

NỖI LO SẠT LỞ Ở VÙNG CAO SAU MƯA LỚN

Những trận mưa lớn liên tục vừa qua gia tăng nguy cơ sạt lở núi ở vùng cao tỉnh Thừa Thiên Huế. Chính quyền địa phương đang triển khai nhiều giải pháp đảm bảo an toàn, ổn định cuộc sống bà con.  

Đến nay, ông Trần Văn Khưa, 51 tuổi, trú tại thôn Liên Hiệp, xã Lâm Đớt, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế vẫn chưa bình tâm sau trận lở đất do đợt mưa lớn vừa qua. Khoảng 19 giờ 45 phút ngày 24/11, ngọn đồi phía sau nhà ông sạt lở, đất đá tràn vào vùi lấp ngôi nhà. Ông Khưa và vợ bị thương, được lực lượng chức năng đưa đi sơ cứu tại Trạm y tế, 6 thành viên còn lại trong gia đình may mắn thoát nạn, được các lực lượng đưa đến trú tránh tại nhà người thân.

Ông Trần Văn Khưa kể, sau khi sạt lở xảy ra, chính quyền địa phương, các lực lượng Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 92 của Quân khu 4, Bộ đội Biên phòng và bà con chòm xóm kịp thời thăm hỏi, động viên gia đình. Một ngôi nhà tạm được mọi người dựng lên trong vườn nhà để 8 người gia đình ông Khưa có chỗ trú tạm.

“Khi mô trời mưa, trời gió, mình cũng đi kiểm tra. Chiều đó kiểm tra xong rồi vô nhà, ăn cơm xong, coi thời sự mưa lụt. Ai ngờ con dâu với cháu nội, cháu ngoại, vợ chồng mình ngồi ở đó, tự nhiên bùm một phát. Lúc đó mình bị thương, đoạn mình không biết chi thì thấy bộ đội đưa vô Trạm y tế của Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 92, thấy vợ bên cạnh bị thương. Giờ mình mong muốn nhà nước và các nhà hảo tâm hỗ trợ giúp gia đình có nhà ở”.

Sau khi xảy ra sạt lở đất ở thôn Liên Hiệp, xã Lâm Đớt, lãnh đạo huyện A Lưới cùng các ngành liên quan kịp thời thăm hỏi, động viên người dân. Tình trạng sạt lở đất tại các huyện miền núi A Lưới thường xuyên được cảnh báo trước mỗi đợt mưa lớn dài ngày, do đất no nước, dễ gây sạt lở.

Tuy nhiên, sạt lở đất luôn xảy ra bất ngờ, gây ra những thiệt hại lớn, nguy cơ ảnh hưởng tính mạng, dù bà con có chủ động đề phòng, thường xuyên kiểm tra khu vực đồi núi quanh nhà trong mỗi đợt mưa. Đây là nỗi bất an thường trực của bà con huyện miền núi A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế.

Ông Hồ Chính Bê, Chủ tịch UBND xã Lâm Đớt, huyện A Lưới cho biết: Hiện trên địa bàn xã xuất hiện 7 điểm nguy cơ sạt lở núi, ảnh hưởng 20 hộ dân nên mỗi lần có dự báo mưa lũ, chính quyền nhanh chóng kiểm tra, lên phương án di dân đến nơi an toàn.

“Địa bàn xã Lâm Đớt trải dài từ ngã ba A Đớt đến đồn Biên phòng cửa khẩu A Đớt. Theo quan trắc, nhiều vị trí nguy cơ sạt lở. Chúng tôi sẵn sàng phương án, đề án liên quan, khi mưa bão xảy ra, chúng tôi đến từng hộ gia đình để di dời bà con lánh tạm đến các nhà thôn, các trường học”.

Tình trạng sạt lở tại nhiều điểm đồi núi và sông suối ở huyện A Lưới trở nên nghiêm trọng hơn sau các đợt mưa lớn gần đây, đe dọa tính mạng và tài sản của người dân. Các điểm nguy cơ sạt lở tập trung dọc quốc lộ 49A đoạn qua xã Hồng Hạ, Hương Nguyên, Phú Vinh, Sơn Thủy,  Lâm Đớt và  khu vực đèo A Co, dọc đường Hồ Chí Minh. Ông Hồ Văn Ngưm, Phó Chủ tịch UBND huyện A Lưới cho biết, để đảm bảo an toàn cho người dân, trước mắt, huyện chú trọng công tác tuyên truyền và tổ chức di dời người dân đến các điểm an toàn khi mưa bão xảy ra.

“Hiện nay, rất nhiều điểm nguy cơ, đặc biệt là thôn Tru Phỉ, xã Hồng Thủy đến sau chợ Bốt Đỏ ở xã Phú Vinh, rồi một số điểm dọc đường 49. A Lưới rất nhiều điểm sạt lở,vì vậy công tác tuyên truyền, vận động rất quan trọng để nâng cao nhận thức của người dân; đồng thời cũng đề nghị các cấp, các ngành nên bố trí kinh phí để xử lý các điểm xung yếu nhất, đảm bảo trong thời gian mùa bão”.

Sau những đợt mưa lớn, tỉnh Thừa Thiên Huế hiện xuất hiện thêm hàng chục điểm sạt lở và nguy cơ xảy ra sạt lở, tập trung ở các khu vực đồi núi ở các huyện Nam Đông, A Lưới, Phú Lộc, Phong Điền và thị xã Hương Thủy, Hương Trà. Địa phương đang xây dựng phương án di dời, bố trí tái định cư, sớm ổn định cuộc sống người dân./.