Năc đoo t’cooh Nguyễn Đình Phong lâng 3.000 bêệ cha nụp, bài báo, pr’đươi chr’năp ooy Chủ tịch Hồ Chí Minh đhị zập lang. Hơnh deh 135 c’moo t’ngay n’niên âng Ava Hồ chăp hơnh, t’cooh Phong nắc ra pặ, lăp đơc pa liêm, pa căh đhị grăng âng đay đoọng zập ngai tước lêy, chấc năl ooy Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đong ặt âng t’cooh Nguyễn Đình Phong coh toor k’ruung Gianh. Tầng 1 coh đong nâu nắc ma nuyh coh đong ặt ma mông. Dzooc lưch p’rang đấc tầng 2, leh muy zr’lụ đơc zập pr’đươi, cha nụp ooy Ava Hồ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, pazêng ma nuyh tướng, anh hùng liệt sĩ, Amế Việt Nam anh hùng tr’haanh âng k’tiếc k’ruung Việt Nam.

T’cooh Phong lalăm bhrợ công nhân âng tập đoàn bhrợ têng miền Nam t’tun đêêc bơơn k’đươi ting pâh khóa pa choom lái máy kéo đhị Hà Nội. Cung moọt cr’chăl nâu, Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Đại Phong vinh dự bơơn Ava Hồ cher muy bêệ máy pooc k’tiếc hiệu DT54. Nâu năc bêệ máy pooc k’tiếc tr’nơợp âng tỉnh Quảng Bình lâng t’cooh Phong năc muy coh pazêng ma nuyh tr’nơợp bơơn lái máy pooc k’tiếc năc đoo. Lâng loom ta nih liêm âng pr’châc p’niên lâng c’rơ pa zay pa bhrợ ta têng, t’cooh Phong ơy bơơn danh hiệu ‘Kiện tướng cày” bấc c’moo ta luôn. C’moo 1969, t’cooh Phong crêê bom xoọc pooc ruộng. Cung tơợ đêêc, k’târ âng t’cooh căh dzợ choom xơợng ghit, ngai kiêng prá n’hau năc xrặ ooy bha ar đoọng t’cooh đọc ha dợ t’ơơi pa chô.

Cung coh c’moo 1969, xơơng Ava Hồ bil, t’cooh Phong k’er pa bhlầng. Bêl đọc báo lâng lêy vêy cha nụp ooy Ava Hồ t’cooh năc đơc, muy cơnh hay tước ma nuyh bh’cộ bh’rột chăp hơnh. Ơy lâh m’pâng thế kỷ, bộ sự tập âng t’cooh Phong ơy vêy lâh 3.000 bêệ cha nụp, pr’đươi chr’năp ooy Ava Hồ tơợ zập lang, n’niên lâng dưr pậ banh lâng c’lâng chấc lêy trôông dấc k’tiếc k’ruung, bh’rợ cách mạng âng Ava Hồ. T’cooh Nguyễn Đình Phong xay moon, bấc bha ar xrặ, pr’đươi chr’năp ooy lịch sử âng vel đong lâng acoon coh cung bơơn t’cooh chấc lêy, zư đơc liêm. “C’moo 1969, k’tiếc k’ruung dzợ chiến tranh, bêl đêêc Ava Hồ ơy lâh bil. Tước c’moo 1975 k’tiếc k’ruung pa zưm k’tiếc k’ruung năc Ava Hồ căh dzợ, Ava tất lang tu k’tiếc k’ruung, tu đhanuôr. Acu năc ơy chấc lêy pazêng cha nụp nâu đoọng zập ngai năl tước, cơnh lâng loom luônh chăp kiêng cơnh lâng Ava Hồ nắc a cu chấc k’rong đơc, vêy choom bhrợ cơnh đâu lâng bh’rợ nâu nắc căh vêy buôn. Bêl chấc k’rong đơc bấc năc a cu pa chăp tước cơnh zư đơc pazêng cha nụp nâu, xang nắc pa căh đoọng ha zập ngai năl tước lâng pa bhlầng nắc lưu động đhị apêê trường học đoọng ha p’niên học sinh lêy”.

C’xêê 5 nâu năc bêl hơnh deh 135 t’ngay n’niên âng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đong k’tứi coh toor k’ruung Gianh âng t’cooh Phong đhị bhui har bấc ma nuyh tước l’lêy pazêng cha nụp liêm ooy Ava Hồ lâng zập tư liệu lịch sử âng t’cooh Phong ơy k’rong đơc. Zập bêệ tranh ảnh bơơn t’cooh chơih pay, ra pặ ting cr’chăl. Bộ sưu tập ơy đanh 55 c’moo âng t’cooh Phong bơơn bấc ngai năl tước. Coh pazêng g’luh hơnh deh đhị vel đong, bộ sưu tập âng t’cooh bơơn ra pặ lưu đhị trụ sở UBND chr’val, đong văn hóa, trường học lâng pa căh lưu động bấc đhị đoọng pa căh lâng zập ngai ting năl. Amoó Trần Thị Vân, đoàn viên  Đoàn chr’val Quảng Thanh, chr’hoong Quảng Trạch moon, năc doọ chấc lướt ch’ngai, pazêng p’niên kiêng chấc năl tư liệu lịch sử, danh nhân tợơ zập lang lâng chấc lêy xa nay ooy Ava Hồ nắc muy tước lêy zr’lụ ra pặ đơc âng t’cooh Nguyễn Đình Phong: “Bêl lêy grăng đơc tư liệu âng ava Phong, a cu bơơn lêy rau chăp hơnh cơnh lâng ma nuyh chr’năp ma bhuy âng k’tiếc k’ruung, chroi k’rong zư đơc lâng tân đôr pazêng xa nay ooy Ava Hồ. Grăng nâu năc cung zooi pr’chấc p’niên chấc năl ooy pr’ặt tr’mông, bh’rợ tr’nêng âng Ava Hồ. K’rơ bhầu bêệ cha nụp ooy Ava Hồ bơơn ava Phong ra pặ đơc liêm buôn đoọng lêy năl, vaih xa nay t’ruih ting cr’chăl, ting xa nay bh’rợ, liêm buôn đoọng zập ngai tước lêy, chấc năl lâng ting pa choom bhrợ cơnh pr’ặt tr’nớt, bh’rợ tr’nêng âng Ava Hồ”./.

HƠN NỬA THẾ KỶ SƯU TẦM TƯ LIỆU QUÝ VỀ BÁC HỒ

Tại thôn Tân An, xã Quảng Thanh, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình, có một người đã dành hơn nửa thế kỷ sưu tầm tư liệu quý về Bác Hồ. Đó là ông Nguyễn Đình Phong với bộ sưu tập hơn 3.000 bức ảnh, bài báo, tư liệu quý về Chủ tịch Hồ Chí Minh qua các thời kỳ. Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Bác Hồ kính yêu, ông Phong lại tỉ mỉ sắp xếp, đưa tư liệu ra trưng bày bên trong “bảo tàng thu nhỏ” của mình để mọi người đến tham quan, tìm hiểu về Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Ngôi nhà của ông Nguyễn Đình Phong nép mình bên dòng sông Gianh. Tầng 1 trong ngôi nhà này dành cho cả gia đình sinh hoạt. Đi hết cầu thang lên tầng 2, hiện ra trước mắt là một “bảo tàng thu nhỏ”. Không gian này, cả gia đình dành riêng cho ông Phong trưng bày, cất giữ các tư liệu, bức ảnh về Bác Hồ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, những vị tướng, anh hùng liệt sĩ, Mẹ Việt Nam anh hùng tiêu biểu của dân tộc Việt Nam.

Ông Phong từng làm công nhân của tập đoàn sản xuất miền Nam sau đó được cử tham gia khóa học lái máy kéo ở Hà Nội. Cũng vào thời điểm này, Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Đại Phong vinh dự được Bác Hồ tặng chiếc máy cày hiệu DT54. Đây là chiếc máy cày đầu tiên của tỉnh Quảng Bình và ông Phong là một trong những người đầu tiên được lái chiếc máy cày đó. Bằng nhiệt huyết tuổi trẻ và tinh thần lao động hăng say, ông Phong đã đạt danh hiệu "Kiện tướng cày" nhiều năm liên tục. Năm 1969, ông Phong bị trúng bom khi đang cày ruộng. Cũng từ đó, đôi tai của ông không còn nghe rõ, ai muốn hỏi gì thì phải ghi ra giấy để ông đọc rồi trả lời. 

Cũng trong năm 1969, nghe nghe tin Bác Hồ mất, ông Phong xót thương vô cùng. Khi đọc báo và thấy có những hình ảnh về Bác Hồ rất quý, ông đã nảy ra ý định sưu tầm, cất giữ như một cách tưởng nhớ vị lãnh tụ kính yêu. Đã hơn nửa thế kỷ trôi qua, bộ sưu tập của ông Phong đã có hơn 3.000 bức ảnh, tư liệu quý về Bác Hồ qua từng thời kỳ, sinh ra, lớn lên, trưởng thành và hành trình đi tìm đường cứu nước, sự nghiệp cách mạng của Bác. Ông Nguyễn Đình Phong tâm sự, nhiều bài viết, tư liệu quý về lịch sử của quê hương và dân tộc cũng được ông sưu tầm, cất giữ cẩn thận. “Năm 1969, đất nước còn chiến tranh, lúc đó Bác Hồ đã mất rồi. Đến năm 1975 đất nước thống nhất thì Bác không còn nữa, Bác suốt đời vì nước vì dân. Tôi đã sưu tầm những hình ảnh này để mọi người cùng biết, phải có tình yêu đối với Bác thì tôi mới sưu tầm, mới làm được điều này và việc này không hề đơn giản. Khi sưu tầm được nhiều thì tôi nghĩ đến cách lưu giữ những hình ảnh này, rồi trưng bày để mọi người cùng xem và nhất là đưa đi trưng bày lưu động tại các nhà trường để các cháu học sinh xem”.

Tháng 5 này là dịp kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngôi nhà nhỏ bên bờ sông Gianh của ông Phong lại nhộn nhịp người đến tham quan, chiêm ngưỡng những tấm ảnh đẹp về Bác Hồ và các tư liệu lịch sử mà ông Phong đã dày công sưu tập. Mỗi tranh ảnh được ông chọn lọc, sắp xếp theo từng thời điểm nhất định. Bộ sưu tập có tuổi đời 55 năm của ông Phong được nhiều người biết đến. Trong những dịp lễ kỷ niệm tại địa phương, bộ sưu tập của ông được trưng bày tại trụ sở UBND xã, nhà văn hóa, trường học và trưng bày lưu động ở nhiều nơi để giới thiệu với mọi người. Chị Trần Thị Vân, đoàn viên xã Đoàn Quảng Thanh, huyện Quảng Trạch nói rằng, chẳng cần phải đi đâu xa, những bạn trẻ nếu muốn tìm hiểu tư liệu lịch sử, danh nhân qua các thời kỳ và tìm tư liệu về Bác Hồ thì chỉ cần đến tham quan “bảo tàng” thu nhỏ của ông Nguyễn Đình Phong: “Khi thấy kho tàng tư liệu này của bác Phong, tôi thấy được sự tôn kính đối với lãnh tụ kính yêu của dân tộc, góp phần lưu giữ và lan tỏa những tư liệu về Bác Hồ. Kho tàng này cũng giúp thế hệ trẻ có thể tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp của Người. Hàng ngàn bức ảnh về Bác Hồ được bác Phong sắp xếp có hệ thống khoa học, xâu chuỗi thành câu chuyện và chia sẻ, trình bày cho mọi người chiêm ngưỡng trong các dịp lễ, để thế hệ trẻ tìm hiểu, học tập, noi theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ”./.