Coh pazêng c’moo ahay, tơợ zên prặ âng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng k’tiếc k’ruung, tỉnh Quảng Nam ơy k’rong đươi lâng xa nay bh’rợ, dự án n’lơơng bhrợ têng cơ sở hạ tầng, zooi pa dưr bh’rợ pa bhrợ, zooi đhanuôr pa xiêr đharựt nhâm mâng.

Chr’val Phước Xuân năc vel đong tr’nơớp âng chr’hoong Phước Sơn xay bhrợ liêm xang bhươl cr’noon t’mêê. Tước Phước Xuân bêl đâu, đợ c’lâng bê tông mâng liêm tước ooy pazêng bhươl cr’noon, c’lâng p’rang vêy ta bhrợ nhâm mâng, pr’ắt tr’mông âng đhanuôr vêy bấc râu liêm choom. Bh’nơơn n’nâu, lâh đợ zên k’rong bhrợ âng Đảng, Nhà nước, vêy ting pazum bhrợ đh’rưah âng đhanuôr vel đong, coh đêêc, xa nay l’lăm xay bhrợ, ta nih đha nâng năc apêê đảng viên, t’cooh bhươl, trưởng cr’noon vêy ta pa dưr. Năc coh cr’noon Lao Đu, Zr’lụ đhanuôr bhươl cr’noon t’mêê cơnh la liêm âng chr’val Phước Xuân, năc vêy k’zệt pr’loọng đong đhanuôr ting pâh đoọng k’tiếc, tơơm chr’noh, ting bhrợ têng đoọng vel đong bhrợ liêm xang cơ sở hạ tầng. Bha lâng năc cơnh t’cooh Bố Ba ơy đoọng lâh 3 r’bhâu m2 k’tiếc đoọng bhrợ trường học ha k’coon ta đhi bơơn học, t’cooh Y Dác đoọng lâh 100 m2 k’tiếc ha bhươl cr’noon bhrợ c’riing cr’noon lâng bhrợ t’nâl điện pa ang… anoo A Thắm, đhanuôr chr’val Phước Xuân prá xay, năc muy đảng viên dzợ p’niên, c’la đoo ta luôn t’bhlâng bhrợ cha lâng chrooi đoọng g’lêêh c’rơ, cr’van cr’bhộ đh’rưah lâng vel đong bhrợ pa dưr bhươl cr’noon t’mêê, pa xiêr đharựt nhâm mâng: “Năc muy cha năc đảng viên, acu t’bhlâng xay bhrợ liêm choom cơnh xa nay ta đang moon “bhrợ tr’xăl ooy cr’noọ, bh’rợ coh đhanuôr acoon coh đoọng ting t’ngay bơơn t’bil lơi đharựt nhâm mâng”. Acu công đoọng k’tiếc ooy vel đong bhrợ t’bhưah c’lâng lướt, xang n’năc ting chrooi đoọng t’ngay công đoọng bhrợ đợ pr’đươi ha đhanuôr đươi dua”.

Chr’val Phước Xuân, chr’hoong Phước Sơn vêy lâh 90% đhanuôr năc đhanuôr acoon coh, bấc bhlâng năc manuyh Giẻ Triêng. Xang bêl t’bhlâng k’rơ pa bhlâng anag chính quyền lâng đhanuôr, tước c’moo 2021, vel đong ơy xay bhrợ liêm xang bhươl cr’noon t’mêê. Tơợ đêêc tước nâu cơy, Phước Xuân năc đươi dua đợ zên âng pazêng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung zooi đhanuôr pa dưr bh’rợ pa bhrợ, pa xiêr đharựt nhâm mâng. Coh chr’val xoọc đâu vêy bấc bh’rợ ch’choh đh’rưah lâng băn c’roóc, bé t’vaih râu liêm choom ooy kinh tế bấc pa bhlâng, năc ting pa xiêr đợ pr’loọng đong đharựt coh prang chr’val dzợ mơ k’nặ 19%.

T’cooh A Sang Dí, Phó Bí thư Đảng uỷ chr’val Phước Xuân prá xay, vel đong năc t’bhlâng xay bhrợ liêm xang lâng zư nhâm mâng pazêng cr’noọ xa nay bhươl cr’noon t’mêê, pa bhlâng năc đợ bh’rợ k’đhap cơnh thu nhập, đợ pr’loọng đong đharựt: “Hân đhơ chr’val Phước Xuân ơy xay bhrợ liêm xang bhươl cr’noon t’mêê năc ooy xa nay thu nhập âng đhanuôr dzợ bấc râu zr’năh k’đhap. Tu cơnh đêêc, azi prá xay, p’too pa choom đhanuôr t’bhlâng pa dưr bh’rợ pa bhrợ, t’bhlâng t’bil đharựt. Chr’năp bhlâng, azi p’too moon pazêng chi bộ, pazêng Hội, đoàn thể ting zooi đợ pr’loọng đong đharựt. Hội pân đil, đoàn đha đhâm c’mor, cựu chiến binh vêy trách nhiệm zập c’moo zooi 2 pr’loọng đong choom t’bil lơi đharựt. Azi công p’too moon xay bhrợ liêm choom pazêng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung đoọng nhâm mâng pazêng cr’noọ xa nay ooy thu nhập, đợ pr’loọng đong đharựt”.

Chr’hoong Phước Sơn xoọc t’bhlâng bhrợ k’rơ xa nay bh’rợ bhrợ pa dưr bhươl cr’noon t’mêê đh’rưah lâng pa xiêr đharựt nhâm mâng, t’bhlâng tước x’rịa c’moo 2025, vêy p’xoọng 4 chr’val xay bhrợ liêm xang bhươl cr’noon t’mêê, pa dưr đợ chr’val xay bhrợ liêm xang bhươl cr’noon t’mêê tước 5/11 chr’val. Chr’hoong công t’bhlâng pa xiêr đợ pr’loọng đong đharựt coh zập c’moo tơợ 0,6%, tước x’rịa c’moo 2025 dzợ 22,6%. Đoọng xay bhrợ liêm choom cơnh cr’noọ xa nay n’nâu, tơợ c’moo đâu, tơợ zên prặ âng pazêng xa nay bh’rợ âng k’tiếc k’ruung, chr’hoong Phước Sơn đớc đoọng 147 tỷ đồng bhrợ 21 dự án zooi pr’loọng đong đharựt, đăn đharựt pa dưr bh’rợ pa bhrợ cơnh đoọng m’ma t’rí, c’roóc, bé, pr’đươi, phân bón, m’ma tơơm chr’noh. Đh’rưah lâng n’năc, chr’hoong t’đui đoọng zên tơợ xa nay bh’rợ bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê, pa xiêr đharựt nhâm mâng bhrợ têng đợ pr’đươi vêy chr’năp đươi dua ha prang zr’lụ, zooi đhanuôr bơơn pa dưr bh’rợ ch’choh b’băn. T’cooh Hồ Công Điểm, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Phước Sơn prá xay, vel đong xoọc t’bhlâng xay bhrợ đoọng r’dợ t’bil lơi đharựt nhâm mâng, nhâm mâng râu liêm crêê coh xã hội, pa dưr pr’ắt tr’mông đoọng ha đhanuôr: “Đh’rưah lâng zên prặ coh xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung, chr’hoong Phước Sơn công xay moon coh c’moo 2025 năc gluh tơợ xa nay chr’hoong đharựt, năc vêy ta đoọng p’xoọng k’nặ 100 tỷ. Tơợ pazêng zên n’nâu, chr’hoong bhrợ têng bấc công trình, pa bhlâng năc đợ công trình vêy chr’năp coh prang zr’lụ, prang chr’val đoọng zooi đhanuôr pa dưr bh’rợ nông lâm nghiệp. Lâng đợ công trình k’tứi, chr’hoong pác đoọng ooy zập chr’val 1 tỷ đồng đoọng chr’val bhrợ c’la bhrợ têng, bhrợ đợ công trình chr’năp, ting cơnh cr’noọ cr’niêng âng đhanuôr. Tước cr’chăl n’nâu, pazêng công trình n’nâu năc ơy crêê cơnh cr’noọ xa nay pa dưr pr’ắt tr’mông xã hội âng vel đong”.

Nam Giang công năc muy coh pazêng chr’hoong da ding k’coong dzợ bấc râu zr’năh k’đhap âng tỉnh Quảng Nam. Đoọng xay bhrợ bh’rợ tr’nêng bhươl cr’noon t’mêê đh’rưah lâng xa nay pa xiêr đharựt nhâm mâng, vel đong n’nâu ơy k’rong pazêng n’đăh zên bhrợ c’lâng p’rang, zooi đhanuôr pa dưr bh’rợ pa bhrợ, bấc cơnh bh’rợ bhrợ cha. Đươi vêy cơnh đêêc, tước nâu cơy, đhị chr’hoong da ding k’coong n’nâu, cơ sở hạ tầng ting t’ngay vêy ta bhrợ liêm xang; đợ c’lâng p’rang tước ooy chr’val, bhươl cr’noon zêng vêy ta bhrợ lâng bê tông; y tế tơợ chr’hoong tước ooy chr’val zêng vêy ta bhrợ, nhâm mâng crêê cơnh cr’noọ khám pa dưah đh’reh cr’ăy âng đhanuôr.

T’cooh Châu Văn Ngọ, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, prá xay, vel đong xoọc t’bhlâng xay bhrợ pazêng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung, t’bhlâng tước x’rịa c’moo 2025 vêy 3 chr’val bhrợ têng liêm xang bhươl cr’noon t’mêê, đợ pr’loọng đong đharựt xiêr dzợ 20%: “Lâh đợ bh’rợ bhrợ têng pazêng râu pr’đươi đoọng bhrợ t’vaih râu liêm buôn đoọng ha đhanuôr acoon coh pa dưr bh’rợ tr’nêng năc zooi bhrợ pa dưr pazêng bh’rợ bhrợ cha đoọng ha pazêng pr’loọng đong đharựt, đăn đharựt năc râu đơ chr’năp pa bhlâng. Tơợ pr’đơợ đươi dua râu liêm choom âng bh’rợ nông lâm nghiệp, chr’hoong ơy zooi đhanuôr bhrợ đợ bh’rợ ch’choh lâng b’băn, cơnh choh crâng n’loong ga măc, băn c’roóc, a ọc vel đong, pa dưr đợ tơơm chr’noh chr’năp dal ooy kinh tế cơnh tơ boon, choh tơơm zơ nươu… Tơợ đêêc, zooi pazêng pr’loọng đong đharựt, đăn đharựt bơơn pa dưr bh’rợ tr’nêng, pa dưr râu bơơn pay pa chô”.

Tơợ c’moo 2019 tước nâu cơy, tỉnh Quảng Nam ơy bhrợ pazêng xa nay bh’rợ, chính sách k’rong bhrợ, zooi zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong lâng đợ zên k’nặ 12.780 tỷ đồng. Đươi vêy cơnh đêêc, zr’lụ đhanuôr acoon coh âng tỉnh vêy bấc râu liêm choom, pr’ắt tr’mông âng đhanuôr vêy ta ha dưr dal. Quảng Nam xay moon tước c’moo 2025, zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong pa xiêr đợ pr’loọng đong đharựt dzợ mơ 15%, thu nhập âng muy cha năc m’bứi bhlâng mơ 45% râu zazum âng prang k’tiếc k’ruung./.

XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI GẮN VỚI GIẢM NGHÈO BỀN VỮNG VÙNG ĐỒNG BÀO DTTS

Khu vực miền núi, vùng đồng bào DTTS tỉnh Quảng Nam gồm 9 huyện với tỷ lệ dân số phần lớn là đồng bào các dân tộc thiểu số. Trong những năm qua, từ nguồn vốn các chương trình mục tiêu quốc gia, tỉnh Quảng Nam đã lồng ghép với các chương trình, dự án khác đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất, giúp người dân giảm nghèo bền vững.

Xã Phước Xuân là địa phương đầu tiên của huyện Phước Sơn về đích nông thôn mới. Đến Phước Xuân hôm nay, những con đường bê tông sạch đẹp dẫn vào tận thôn bản, cơ sở hạ tầng được đầu tư khang trang, đời sống người dân có nhiều khởi sắc. Kết quả này, ngoài nguồn vốn đầu tư của Đảng, Nhà nước, có sự chung tay đóng góp của người dân địa phương, trong đó, vai trò tiên phong, gương mẫu là đội ngũ đảng viên, già làng, trưởng thôn được phát huy. Chỉ riêng tại thôn Lao Đu, Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu của xã Phước Xuân, đã có hàng chục hộ dân tham gia hiến đất, hiến cây, ủng hộ ngày công để địa phương hoàn thiện cơ sở hạ tầng. Điển hình như ông Bố Ba đã hiến hơn 3.000 m2 đất để xây dựng trường học cho con em, ông Y Dác hiến hơn 100 m2 đất cho thôn xây dựng cổng làng và lắp đường điện thắp sáng… Anh A Thắm, người dân xã Phước Xuân chia sẻ, là 1 đảng viên trẻ, bản thân anh luôn nỗ lực phát triển kinh tế và sẵn sàng góp công, góp của cùng địa phương xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững: “Là 1 đảng viên, bản thân tôi luôn thực hiện tốt Cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong đồng bào DTTS để từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững”. Tôi cũng sẵn sàng nhường đất để địa phương mở rộng đường giao thông, rồi tham gia ngày công để xây dựng các công trình dân sinh”.

Xã Phước Xuân, huyện Phước Sơn có hơn 90% dân số là đồng bào DTTS, chủ yếu là người Giẻ Triêng. Sau nhiều nỗ lực của chính quyền và người dân, đến năm 2021, địa phương đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Từ đó đến nay, Phước Xuân tiếp tục lồng ghép nguồn vốn các chương trình mục tiêu quốc gia hỗ trợ người dân phát triển sản xuất, giảm nghèo bền vững. Trên địa bàn xã hiện có nhiều mô hình trồng rừng kết hợp chăn nuôi bò, dê cho hiệu quả kinh tế cao, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn xã xuống còn gần 19%.

Ông A Sang Dí, Phó Bí thư Đảng ủy xã Phước Xuân cho biết, địa phương tiếp tục hoàn thiện và giữ vững các tiêu chí nông thôn mới, nhất là các tiêu chí khó như thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo: “Tuy xã Phước Xuân đã đạt chuẩn nông thôn mới nhưng vấn đề thu nhập của người dân vẫn còn nhiều khó khăn. Vì vậy, chúng tôi tuyên truyền, vận động bà con tích cực phát triển sản xuất, vươn lên thoát nghèo. Đặc biệt, chúng tôi chỉ đạo các chi bộ, các Hội, đoàn thể đăng ký giúp đỡ hộ nghèo. Hội phụ nữ, đoàn thanh niên, cựu chiến binh chịu trách nhiệm mỗi năm giúp đỡ 2 hộ thoát nghèo. Chúng tôi cũng chỉ đạo thực hiện tốt các chương trình mục tiêu quốc gia để đảm bảo các tiêu chí về thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo”.

Huyện Phước Sơn đang đẩy mạnh thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới gắn với giảm nghèo bền vững, phấn đấu đến cuối năm 2025, có thêm 4 xã về đích nông thôn mới, nâng tổng số xã đạt chuẩn nông thôn mới lên 5/11 xã. Huyện cũng phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo hàng năm từ 0,6%, đến cuối năm 2025 còn 22,6%. Để đạt mục tiêu này, năm nay, từ nguồn vốn các chương trình mục tiêu quốc gia, huyện Phước Sơn dành 147 tỷ đồng thực hiện 21 dự án hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo phát triển sản xuất như cấp giống trâu, bò, dê, vật tư, phân bón, giống cây trồng. Cùng với đó, huyện ưu tiên nguồn vốn từ các chương trình xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững đầu tư xây dựng các công trình mang tính liên vùng, giúp người dân phát triển nông lâm nghiệp.

Ông Hồ Công Điểm, Phó Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn cho biết, địa phương đang nỗ lực nhằm từng bước giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân: “Cùng với nguồn vốn các chương trình mục tiêu quốc gia, huyện Phước Sơn cũng đăng ký năm 2025 thoát khỏi huyện nghèo nên được hỗ trợ gần 100 tỷ nữa. Từ các nguồn lực này, huyện đã đầu tư xây dựng rất nhiều công trình, nhất là những công trình mang tính liên vùng, liên xã để hỗ trợ người dân phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp. Đối với những công trình nhỏ lẻ, huyện phân cấp cho mỗi xã 1 tỷ đồng để xã làm chủ đầu tư thực hiện những công trình thiết thực, bức thiết theo nhu cầu của người dân. Đến thời điểm này, các công trình cơ bản đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của địa phương”.

Nam Giang cũng là một trong những huyện miền núi còn nhiều khó khăn của tỉnh Quảng Nam. Để thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới gắn với giảm nghèo bền vững, địa phương này đã lồng ghép các nguồn vốn xây dựng kết cấu hạ tầng, hỗ trợ người dân phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế. Nhờ đó, đến nay, tại huyện miền núi này, cơ sở hạ tầng dần hoàn thiện; hệ thống đường giao thông đến trung tâm xã, thôn, bản được bê tông hóa; hệ thống y tế từ huyện đến cơ sở được đầu tư xây dựng, đảm bảo phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.

Ông Châu Văn Ngọ, Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, cho biết, địa phương đang nỗ lực thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, phấn đấu đến cuối năm 2025 có 3 xã đạt chuẩn nông thôn mới, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 20%: “Ngoài việc đầu tư kết cấu hạ tầng để tạo thuận lợi cho đồng bào phát triển sản xuất thì hỗ trợ xây dựng các mô hình cho các hộ nghèo, cận nghèo là rất quan trọng. Trên cơ sở định hướng thế mạnh về phát triển nông lâm nghiệp, huyện đã hỗ trợ bà con xây dựng các mô hình về trồng trọt và chăn nuôi, như là trồng rừng gỗ lớn, chăn nuôi bò, heo bản địa, bảo tồn các loại cây bản địa có giá trị kinh tế cao như lòn bon, trồng cây dược liệu… Từ đó, giúp cho các hộ nghèo, cận nghèo có điều kiện phát triển sản xuất, tăng thu nhập”.

Từ năm 2019 đến nay, tỉnh Quảng Nam triển khai các chương trình, chính sách đầu tư, hỗ trợ vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi với tổng kinh phí gần 12.780 tỷ đồng. Nhờ đó, vùng đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh đã có nhiều khởi sắc, đời sống người dân được nâng cao. Quảng Nam đặt mục tiêu đến năm 2025, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 15%, thu nhập bình quân đầu người bằng 45% bình quân chung của cả nước./.