Tỉnh năl ghit, pa dưr pazêng zr’lụ nâu k’rơ liêm đanh mâng năc muy coh pazêng bh’rợ bha lầng   

Chr’val da ding ca coong Khánh Sơn năc muy coh pazêng vel đong vêy bấc đhanuôr acoon coh đhị tỉnh Khánh Hòa. T’cooh Cao Minh Khánh, Phó Bí thư Đảng ủy chr’val Khánh Sơn đoọng năl, coh đợ k’nặ 12 r’bhầu đhanuôr âng chr’val, vêy lâh 8.500 cha nắc manuyh Raglai. 5 c’moo hay pr’loọng đha rựt đhị đâu xiêr đâh, ha dợ dzợ lâh 20% thu nhập ting cha nắc ma nuyh nắc vêy bơơn mơ 30 ức đồng/c’moo. Lâng bấc chính sách liêm choom xoọc bơơn xay bhrợ, bh’nơơn bhrợ têng âng đhanuôr xoọc bơơn pa dưr đâh:

“Zập xa nay bh’rợ kinh tế da ding ca coong t’mêê đâu ơy bơơn xay bhrợ bấc đhị vel đong, đhanuôr bơơn đớp đươi zập zêng. Đhơ cơnh đêêc, lêy pa ghit năc dzợ pr’loọng đhanuôr căh ơy pa dưr liêm bh’nơơn âng xa nay bh’rợ, bấc pr’loọng choom bhrợ pa dưr bh’nơơn dal lâng ơy z’lâh đha rựt đanh mâng”.

Dap pa zưm prang tỉnh Khánh Hòa, đợ pr’loọng đha rựt coh zr’lụ đhanuôr acoon coh xiêr lâh 5% zập c’moo; tước nâu kêi dzợ lâh 6.400 pr’loọng, pay 10,7%. Lâh 3.500 đong ặt ba bơơ, ta’răh ha ruôi ơy bơơn xăl bhrợ đong nhâm mâng. C’lâng p’rang, trường học, trạm y tế, điện lâng đác đươi dua zêng tước zập pr’loọng đhanuôr. Bấc đhị vel đong tơợ ơy pa zưm, đhăm k’tiếc, đợ ma nuyh dưr bấc lâh mơ, vêy bấc pr’đơợ đoọng ha dưr, bhrợ têng xoọc tr’nơợp năc vêy c’lâng bhrợ cơnh t’mêê. Đhị chr’val Trung Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa tơợ ơy pa zưm, Đảng bộ chr’val ơy bhrợ t’bhưah cr’noọ bh’rợ choh tơơm cha p’lêê, băn bh’năn liêm choom. Chính quyền zooi m’ma choh, zên vặ, pa choom kỹ thuật, t’vaih pr’đơợ đoọng ha đhanuôr xăl  bhrợ. Pr’căn Cao Thị Ngọc Thanh, Chủ tịch UBND chr’val Trung Khánh Vĩnh đoọng năl:

“Vel đong bhrợ pa dưr c’lâng xa nay pa dưr pazêng cr’noọ bh’rợ choh tơơm chr’noh bha lầng, chơih pay tơơm liêm choom cơnh lâng đhăm k’tiếc, pleng k’tiếc, jưah bhrợ liêm choom pr’đơợ đoọng pa dưr pr’ặt tr’mông đhanuôr, jưah xăl bhrợ ha rêê dhduôch ting c’lâng liêm choom bhlầng. Bấc bh’nơơn bh’rợ ơy bơơn pa căh ooy thị trường, tệêm ngăn bh’nơơn, đơơng chô rau liêm choom ha kinh tế lâng thu nhập tệêm ngăn đoọng ha đhanuôr”.

Ting cơnh xay moon âng tỉnh, zr’lụ đăh Bắc Khánh Hòa ơy  bhrợ xang 29/30 chỉ tiêu xa nay bh’rợ âng k’tiếc k’ruung đăh pa dưr pr’ặt tr’mông đhanuôr acoon coh lâng da ding ca coong; bh’nơơn pa chô đoọng ha đhauôr acoon coh bấc 2,14 chu t’ping lâng c’moo 2020. Đhị Nam Khánh Hòa, 19/22 chỉ tiêu ơy bơơn lâng z’lâh, coh đêêc nắc 100% pr’loọng đha rựt năc manuyh acoon coh bơơn zooi đăh đong ặt. Đhơ cơnh đêêc, đợ học sinh acoon coh học trung học phổ thông, căh cợ choh crâng. T’mêê đâu, pa bhrợ lâng tỉnh Khánh Hòa, Thứ trưởng Thường trực Bộ Dân tộc lâng Tôn giáo Hồ Văn Niên ơy k’đươi tỉnh k’rang lâh mơ tươc zr’lụ đhanuôr acoon coh da ding ca coong, lêy nâu đoo nắc trách nhiệm chính trị, tệêm ngăn pa dưr zr’lụ acoon coh ha dưr ma mơ mr’cơnh, ha dưr đanh mâng.

“Tỉnh ơy năl ghit zập bh’rợ bha lầng ha dưr pazêng công nghiệp, năng lượng, dịch vụ du lịch. Ha dợ ha dang ahêê căh krang tước zr’lụ đhanuổ acoon coh, đhị dzợ bấc k’đhap k’ra, năc căh ơy choom đơc ha dưr ma mơ. Tu cơnh đêêc, pa căh trách nhiệm chr’năp cơnh lâng cấp ủy, chính quyền vel đong, âng tỉnh; k’đươi rau pa zay lâh mơ dzợ đhị k’đhơợng bhrợ, k’đươi moon đoọng tệêm ngăn ha dưr zập đăh”.

Ting cơnh t’cooh Nguyễn Ngọc Sơn, Phó Giám đốc Sở Dân tộc lâng Tôn giáo tỉnh Khánh Hòa, zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding ca coong âng tỉnh dzợ bấc k’đhap k’ra ha dợ cung vêy pazêng pr’đơợ k’rơ, pa bhlầng năc đăh nông nghiệp. Pr’ặt tr’mông đhanuôr đhị đâu năc xăl đăh bh’nơơn bêl tỉnh t’đang doanh nghiệp đh’rưah bhrợ têng, pa dưr bhrợ têng ting c’lâng pa têệt pa zưm. T’cooh Nguyễn Ngọc Sơn bi bi đhị chr’val Khánh Sơn:

“Đhị zr’lụ da ding ca coong Khánh Sơn, xoọc đâu tơơm sầu riêng ơy vaih năc tơơm  bha lầng.Bhrợ pa dưr chr’năp lâng vêy chính sách k’rong bhrợ têng, tôm pa liêm năc sầu riêng đhị Khánh Sơn bơơn pa câl ch’ngai lâh mơ. Ha dợ đoọng bơơn bhrợ rau đêêc, năc lêy vêy pazêng chính sách chr’năp la lay, t’đui đoọng ha doanh nghiệp bh’rợ năc đoo. Tơợ đêêc t’vaih pr’đơợ đoọng ha vel đong zr’lụ đhanuôr acoon coh ha dưr”.

Bh’rợ pa xiêr đha rựt, pa dưr dal pr’ặt tr’mông zr’lụ đhanuôr acoo coh đhị Khánh Hòa ơy bơơn pazêng bh’nơơn ghit lêy, ting t’ngay đanh mâng bêl pa têệt lâng hạ tầng, pa too pa choom lâng bhrợ têng cha. Doanh nghiệp cung xoọc đh’rưah đoọng pa dưr pr’đơợ. Dự thảo Báo cáo chính trị âng tỉnh xay moon ghit xa nay “doọ đơc ngai ta lơi đăh hoọng”, pa căh xa nay bh’rợ pa xiêr đha rựt bấc đăh tơợ 1 tước 1,5% zập c’moo, moon ghit c’rơ pa zay đơơng chô c’lâng bh’rợ ha dưr zập đăh, đanh mâng đoọng ha zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding ca coong./.

KHÁNH HÒA CHÚ TRỌNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC, MIỀN NÚI

Sau hợp nhất, tỉnh Khánh Hòa có gần 300 nghìn dân là đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu cư trú ở các xã miền núi còn nhiều khó khăn. Tỉnh xác định, phát triển bền vững những vùng dân cư này là một trong những nhiệm vụ trọng tâm

Xã miền núi Khánh Sơn là một trong những địa bàn có đông đồng bào dân tộc thiểu số ở tỉnh Khánh Hòa. Ông Cao Minh Khánh, Phó Bí thư Đảng ủy xã Khánh Sơn, cho biết, trong số gần 12 nghìn dân của xã, có hơn 8.500 người dân tộc Raglai. 5 năm qua hộ nghèo ở đây giảm nhanh, nhưng vẫn còn hơn 20%, thu nhập bình quân đầu người mới chỉ đạt 30 triệu đồng/năm. Với nhiều chính sách phù hợp đang được triển khai, kết quả sản xuất của bà con đang được cải thiện nhanh chóng:

“Các chương trình kinh tế miền núi vừa qua đã được triển khai rất nhiều trên địa bàn, bà con được thụ hưởng đầy đủ. Tuy nhiên, đi sâu, đi sát với nhân dân cũng thấy một số ít hộ chưa phát huy được hiệu quả chương trình,đa phần phát huy tốt các chương trình hỗ trợ và đã thoát nghèo bền vững”.

Tính chung toàn tỉnh Khánh Hòa, tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm bình quân trên 5% mỗi năm; đến nay còn hơn 6.400 hộ, chiếm 10,7%. Hơn 3.500 căn nhà tạm, dột nát đã được thay thế bằng nhà kiên cố. Đường giao thông, trường học, trạm y tế, điện và nước sinh hoạt đến hầu hết các hộ dân. Ở nhiều địa phương sau sáp nhập, diện tích, dân số tăng lên, có thêm nhiều dư địa phát triển, sản xuất bước đầu có hướng đi mới. Tại xã Trung Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa sau sáp nhập, Đảng bộ xã đã nhân rộng mô hình trồng cây ăn quả chủ lực, chăn nuôi hiệu quả sang địa bàn mới. Chính quyền hỗ trợ giống cây trồng, vốn vay, tập huấn kỹ thuật, tạo động lực để bà con mạnh dạn chuyển đổi. Bà Cao Thị Ngọc Thanh, Chủ tịch UBND xã Trung Khánh Vĩnh cho biết:

“Địa phương xây dựng kế hoạch phát triển với những mô hình cây trồng chủ lực, lựa chọn trồng cây phù hợp với thổ nhưỡng, thời tiết, vừa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, vừa chuyển đổi nông nghiệp theo hướng hiệu quả. Nhiều sản phẩm đã được đưa ra thị trường, đảm bảo sản lượng, chất lượng, mang lại lợi ích kinh tế cao và thu nhập ổn định cho bà con”.

Theo báo cáo của tỉnh, khu vực Bắc Khánh Hòa đã hoàn thành 29/30 chỉ tiêu Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; thu nhập bình quân đồng bào dân tộc thiểu số tăng gấp 2,14 lần so với năm 2020. Ở Nam Khánh Hòa, 19/22 chỉ tiêu đạt và vượt, trong đó nổi bật là 100% hộ nghèo dân tộc thiểu số được hỗ trợ nhà ở. Tuy vậy, vẫn còn những mục tiêu chưa đạt như giảm số xã đặc biệt khó khăn, nâng tỷ lệ học sinh dân tộc thiểu số học lên trung học phổ thông, hay độ che phủ rừng. Mới đây, làm việc với tỉnh Khánh Hòa, Thứ trưởng Thường trực Bộ Dân tộc và Tôn giáo Hồ Văn Niên đã đề nghị tỉnh quan tâm hơn nữa đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, coi đây là trách nhiệm chính trị, bảo đảm phát triển đồng đều và bền vững:

“Tỉnh đã xác định rõ các trụ cột phát triển gồm công nghiệp, năng lượng, dịch vụ du lịch. Nhưng nếu chúng ta không quan tâm đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nơi còn nhiều khó khăn, thì chưa thể gọi là phát triển đồng đều. Vì vậy, đặt ra trách nhiệm rất lớn cho cấp ủy, chính quyền địa phương, của tỉnh; đòi hỏi sự nỗ lực cao hơn trong lãnh đạo, chỉ đạo để bảo đảm phát triển toàn diện”.

Theo ông Nguyễn Ngọc Sơn, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Khánh Hòa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh còn nhiều khó khăn, nhưng cũng có những thế mạnh, nhất là về nông nghiệp. Kinh tế xã hội ở đây sẽ thay đổi về chất khi tỉnh kêu gọi doanh nghiệp đồng hành, xây dựng các chuỗi liên kết. Ông Nguyễn Ngọc Sơn lấy ví dụ ở xã Khánh Sơn:

“Ở vùng miền núi Khánh Sơn, hiện nay cây sầu riêng đã trở thành cây chủ lực. Xây dựng được thương hiệu và có chính sách đầu tư chế biến, đóng gói, bao bì, thì sầu riêng ở tại Khánh Sơn sẽ thực sự vươn xa. Nhưng để làm được điều đó, cần có những chính sách đặc thù, ưu tiên cho doanh nghiệp ngành nghề đó. Từ đó, tạo động lực cho các địa phương vùng đồng bào dân tộc thiểu số phát triển”.

Công tác giảm nghèo, nâng cao đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Khánh Hòa đã đạt nhiều kết quả rõ nét, ngày càng bền vững khi gắn với hạ tầng, giáo dục và sinh kế. Doanh nghiệp cũng đang đồng hành để đánh thức tiềm năng. Dự thảo Báo cáo chính trị của tỉnh nhấn mạnh quan điểm ‘không để ai bị bỏ lại phía sau’, đặt mục tiêu giảm nghèo đa chiều 1 đến 1,5% mỗi năm, khẳng định quyết tâm mang lại cơ hội phát triển toàn diện, bền vững cho đồng bào vùng dân tộc thiểu số, miền núi./.