Đươi vêy bâc cơnh xay truih, p’too moon tu cơnh đêêc cá bộ Hội Pân đil âi chroi đoọng bhrợ pa xiêr đhr’năng tr’pay diic điêl bêk p’niên nhum coh chr’hoong da ding Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa.

Khánh Sơn năc chr’hoong da ding ca coong ăt n’đăh Tây Nam tỉnh Khánh Hòa. Chr’hoong da ding n’nâu vêy 7 chr’val lâng 1 thị trấn, coh đêêc đha nuôr acoon coh bâc mơ 75% pa zêng ma nưih. Chr’hoong da ding Khánh Sơn vêy đhăm k’tiêc k’đhap, đhr’năng tr’pay diic điêl bêl p’niên nhum coh vel đong chr’hoong n’nâu công dzợ dưr vaih. Đhị apêê vel coh chr’hoong Khánh Sơn, apêê hội viên Pân đil ta luôn ăt đăn lâng đha nuôr, đơơh bơơn năl đợ apêê p’niên nhum tr’pay diic điêl đoọng tươc p’too moon.

C’moo đâu âi 66 c’moo n’đhang p’căn Mai Thị Ghi, Trưởng vel Hòn Dung, chr’val Sơn Hiệp, chr’hoong Khánh Sơn công dzợ đh’rưah lâng apêê coh Chi hội pân đil vel Hòn Dung lươt ting đong, lum ting cha năc p’niên xooc dưr pâ xay truih p’too moon. P’căn Mai Thị Ghi đh’rưah lâng apêê hội viên pân đil vel Hòn Dung xay truih p’too moon ooy zêl lâng cha groong tr’pay diic điêl bêl p’niên nhum, pa bhlâng năc cơnh lâng apêê ađhi n’đil vêy đhr’năng đơơh pay k’diic bêl p’niên nhum. Năc ting ooy ruuh c’moo lâng pr’đơợ đong xang năc apêê hội viên pân đil vel Hòn Dung vêy cơnh xay truih p’too moon liêm glăp.

P’căn Mai Thị Ghi đoọng năl, bêl bơơn lêy vêy ngai dzợ p’niên nhum k’noọ tr’pay diic điêl, hội viên pân đil lum la lay apêê a đhi đoọng xay moon crêê, lêt, đợ râu căh liêm crêê âng bh’rợ đơơh tr’pay diic điêl bêl p’niên nhum dur vaih. P’căn Mai Thị Ghi moon, tơợ bh’rợ xay truih p’too moon “boo đanh clâp đhộ” âi zooi apêê a đhi năl lâng đơơh pa đhêy apêê bh’rợ ch’roonh zr’muông buôn cr’đơơng tươc tr’pay diic điêl bêl p’niên nhum:

“Azi vêy cơnh la lay, năc ting ma nưih đoọng p’too moon liêm glăp. Cơnh lâng apêê a đhi học lưch lớp 12 âi năl ghit ooy tr’pay diic điêl bêl p’niên nhum năc a day tươc cha ơh, pa prá bhui har. Đợ apêê a dhi lơi học ăt coh đong năc a đay xay moon đợ luật vêy moon tươc đâu bhrợ rơợng bhlâng, ha dang pay k’diic k’điêl dzợ p’niên nhum năc lươt ăt tù. Vêy bâc ngai lum đhị ooy năc azi prá xay đhị đêêc, vêy bêl dzợ câl beng kẹo, pa zươc lươt cha cha. Tơợ đêêc p’too moon đợ bh’rợ căh liêm crêê tu tr’pay diic điêl bêl p’niên nhum”.

T’mêê đâu, coh g’luh pa choom đoọng bhrợ bhr’lâ, ha dưr dal z’hai xay bhrợ, k’đhơợng lêy bhrợ pr’đhang bh’rợ c’bhuh xay truih xa nay đhị vel bhươl coh chr’val Sơn Hiệp, Hội Liên hiệp Pân đil chr’hoong Khánh Sơn âi pa zum ha dưr dal z’hai xay truih p’too moon ooy zêl lâng cha groong tr’pay k’diic k’điêl bêl p’niên nhum ha hội viên pân đil chr’val n’nâu. Apêê hội viên bơơn đươi dua apêê bh’rợ xay truih pa căh xa nay t’mêê đoọng ha dưr z’hai  p’too moon lâng đơơng âng apêê chính sách, pháp luật tươc lâng đha nuôr, pa bhlâng năc cha groong tr’pay diic điêl bêl p’niên nhum lâng crêê đhi noo c’bhuh xoọng coh zr’lụ đha nuôr acoon coh.

P’căn Cao Thị Hiền, Chủ tịch Hội Liên hiệp Pân đil chr’hoong Khánh Sơn, đoọng năl, Hội Liên hiệp Pân đil chr’hoong xooc xơợng bhrợ Dự án 8 “Xơợng bhrợ ma mơ mr’cơnh lâng xay bhrợ đợ xa nay pr’hân cơnh lâng pân đil lâng p’niên n’đil” âng Bh’rợ xa nay cr’noọ cr’niêng k’tiêc k’ruung pa dưr tr’mông tr’meh - pr’ăt tr’nơt zr’lụ đha nuôr acoon coh lâng da ding ca coong cr’chăl 2021-2030.

“Hội Liên hiệp Pân đil chr’hoong Khánh Sơn xooc t’bhlâng pa zum lâng apêê ngành, pa bhlâng năc cơnh lâng chi hội pân đil vel bhươl, apêê ađhi amoó coh ban chấp hành coh vel bhươl t’bhlâng xay truih, p’too moon ca coon a đhi c’moo xooc dưr pâ. Cơnh lâng pân đil 18 c’moo, cơnh lâng pân jưih 20 c’moo năc vêy choom tr’pay diic điêl. Azi k’rong ooy xa nay pr’ăt tr’mông, học tập, pr’đơợ bhrợ bhiêc ha pêê achau. Xooc đâu, k’rong xay truih chroi đoọng ha bh’rợ xa nay t’bil ha ul pa xiêr đha rưt đhị vel đong lâng xơợng bhrợ kế hoạch hóa pr’loọng đong, zư x’mir lêy c’rơ ha ca căn lâng p’niên k’tứi ting t’ngay ting liêm lâh”.

Cr’chăl ha nua, chr’hoong da ding ca coong Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa t’bhlâng bhrợ têng đề án “Pa xiêr đhr’năng tr’pay diic điêl bêl p’niên nhum lâng crêê đhi noo c’bhuh xoọng zr’lụ đha nuôr acoon coh lâng da ding ca coong cr’chăl 2020-2025”. Hội Liên hiệp Pân đil chr’hoong Khánh Sơn pa zum lâng Trung tâm Y tế chr’hoong lâng Huyện đoàn Khánh Sơn bhrợ 16 lơp pa choom đoọng ooy Z’hai zư x’mir lêy lâng băn par ca coon coh ruuh c’moo dưr pâ ha lâh 2.892 cha năc ting pâh. Đhị apêê c’moo xay bhrợ đề án n’nâu âi chroi đoọng ha dưr dal c’năl ha đha nuôr ooy xa nay tr’pay diic điêl bêl p’niên nhum, crêê đhi noo c’bhuh xoọng; đhr’năng n’nâu tơợ c’moo 2020 tươc đâu âi xiêr r’dợ. T’cooh Cao Minh Vỹ, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa đoọng năl:

“Cơnh lâng bh’rợ năc apêê tổ chức đoàn thể coh câp chr’hoong lâng câp chr’val âi đh’rưah pa zum têy lâng chính quyền vel đong coh bh’rợ xay truih, p’too moon đha nuôr. Pa bhlâng năc apêê c’bhuh lâng bhrợ t’vaih apêê câu lạc bộ đoọng vêy đợ g’luh sinh hoạt chuyên đề ooy c’rơ n’niên ca coon, tr’pay diic điêl bêl p’niên nhum lâng crêê đhi noo c’bhuh xoọng đơơng chô đợ bh’nơơn liêm choom. Apêê hội đoàn thể vêy bâc g’luh sinh hoạt đơơng xa nay chuyên đề đoọng ha đha nuôr lâng đoàn viên, đha đhâm c’mọor năl ghit ooy râu căh liêm crêê tơợ bh’rợ tr’pay diic điêl bêl p’niên nhum lâng crêê đhi noo c’bhuh xoọng”./.

PHỤ NỮ MIỀN NÚI KHÁNH HÒA NỖ LỰC KÉO GIẢM TẢO HÔN

Thời gian qua, các cấp Hội Phụ nữ ở huyện miền núi Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa đã kịp thời phát hiện những trường hợp có nguy cơ tảo hôn để tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Nhờ đa dạng hình thức tuyên truyền, sâu sát cơ sở nên cán bộ Hội Phụ nữ đã góp phần kéo giảm tình trạng tảo hôn ở huyện miền núi Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa.

Khánh Sơn là huyện miền núi nằm phía Tây Nam tỉnh Khánh Hòa. Huyện miền núi này có 7 xã và 1 thị trấn, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 75% dân số. Huyện miền núi Khánh Sơn có địa hình khá phức tạp, tình trạng tảo hôn trên địa bàn huyện này vẫn còn xảy ra. Tại các thôn ở huyện Khánh Sơn, các hội viên Phụ nữ luôn bám sát cơ sở, kịp thời phát hiện những trường hợp tảo hôn để vận động thuyết phục chấm dứt chuyện tảo hôn.

Năm nay đã 66 tuổi nhưng bà Mai Thị Ghi, Trưởng thôn Hòn Dung, xã Sơn Hiệp, huyện Khánh Sơn vẫn cùng các thành viên trong Chi hội phụ nữ thôn Hòn Dung đi từng nhà, rà từng thiếu niên có nguy cơ về tảo hôn để tuyên truyền. Bà Mai Thị Ghi cùng các hội viên phụ nữ thôn Hòn Dung tuyên truyền về phòng chống tảo hôn, đặc biệt là đối với những em nữ có nguy cơ tảo hôn cao. Tùy thuộc vào từng lứa tuổi và hoàn cảnh gia đình mà các hội viên phụ nữ thôn Hòn Dung có cách tuyên truyền, hướng thuyết phục phù hợp.

Bà Mai Thị Ghi cho biết, khi phát hiện trường hợp có nguy cơ tảo hôn, hội viên phụ nữ gặp riêng các em để phân tích đúng sai, những hệ lụy mà tảo hôn gây ra. Bà Mai Thị Ghi cho rằng, từ hình thức tuyên truyền “mưa dầm thấm lâu” đã giúp các em nhận thức và chấm dứt các mối quan hệ tình cảm có thể dẫn đến tảo hôn: 

“Chúng tôi có cách riêng, tùy theo từng đối tượng mà vận động phù hợp. Đối với những em học hết 12 đã hiểu về tảo hôn rồi thì mình tới chơi chia sẻ thôi. Những em bỏ học ở nhà đi làm thì mình đưa ra những luật hoặc sẽ nói tới đây là căng lắm, nếu mà lấy vợ, lấy chồng chưa đến tuổi thì đi tù. Có nhiều trường hợp gặp ở đâu là chúng tôi nói chuyện ở đó, rồi có thể bỏ tiền ra mua bánh, mua kẹo, rủ ăn sáng. Từ đó động viên, an ủi nói những việc mà nếu như tảo hôn thì sẽ như thế này, thế khác”.

Mới đây, trong buổi tập huấn củng cố, nâng cao năng lực triển khai, quản lý điều hành mô hình tổ truyền thông cộng đồng ở xã Sơn Hiệp, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Khánh Sơn đã kết hợp nâng cao kỹ năng tuyên truyền về phòng chống tảo hôn cho hội viên phụ nữ xã này. Các hội viên được tiếp cận các loại hình truyền  thông mới để nâng cao kỹ năng tuyên truyền và đưa các chính sách, pháp luật đến với người dân, đặc biệt là chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. 

Bà Cao Thị Hiền, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Khánh Sơn, cho biết, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện đang thực hiện Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. 

“Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Khánh Sơn đang tăng cường phối hợp với các ngành mà đặc biệt là đối với chi hội phụ nữ cơ sở, các chị em trong ban chấp hành dưới cơ sở tăng cường công tác tuyên truyền, vận động con em chưa đủ độ tuổi. Đối với nữ đủ 18 tuổi, đối với nam 20 tuổi mới kết hôn. Chúng tôi tập trung vào vấn đề đời sống, học tập, cơ hội việc làm cho các cháu. Hiện nay tập trung tuyên truyền góp phần cho chương trình xóa đói giảm nghèo tại địa phương và thực hiện kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em ngày một tốt hơn”.

Thời quan qua, huyện miền núi Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa tích cực thực hiện đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2020 - 2025". Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Khánh Sơn phối hợp với Trung tâm Y tế huyện và Huyện Đoàn Khánh Sơn tổ chức 16 lớp tập huấn về kỹ năng chăm sóc và nuôi dạy con trong độ tuổi dậy thì cho 2.892 lượt người tham gia. Qua các năm triển khai thực hiện đề án này đã góp phần nâng cao nhận thức cho người dân về vấn đề tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; tình trạng tảo hôn từ năm 2020 đến nay giảm dần. Ông Cao Minh Vỹ, Phó Chủ tịch UBND huyện Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa cho biết: 

“Với vai trò là các tổ chức đoàn thể ở cấp huyện và cấp xã đã cùng chung tay cùng với chính quyền địa phương trong việc tuyên truyền, vận động người dân. Đặc biệt là các đội, tổ và thành lập các câu lạc bộ để có những buổi sinh hoạt chuyên đề về sức khỏe sinh sản, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống đem lại những hiệu quả. Các hội đoàn thể có những buổi sinh hoạt mang tính chuyên đề để cho cộng đồng người dân và đoàn viên, thanh niên nhận thức tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”./.