Đhanuôr da ding k’coong tỉnh Quảng Nam k’rang bêl đợ chr’val ta pa xiêr, đh’rưah lâng n’năc năc pazum tỉnh Quảng Nam lâng thành phố Đà Nẵng năc bhrợ bhlưa đhanuôr lâng đong bhrợ bhiệc âng chính quyền “ch’ngai lâh mơ”. Ban k’đhơợng xay pazum thành phố Đà Nẵng lâng tỉnh Quảng Nam ơy đơơh loon xăl ooy bh’rợ số; k’rong pazêng xa nay, pr’đươi dữ liệu; pa liêm pr’đươi, đơơh loon xay bhrợ đoọng ha đhanuôr bêl 2 vel đong pazum mr’ooy. Bh’rợ n’nâu ơy lâng xoọc vêy ta bhrợ k’rơ pa bhlâng, g’đech đhr’năng t’tâng bh’rợ tr’nêng zooi đhanuôr.

Tơợ c’moo 2022 tước nâu cơy, tỉnh Quảng Nam ơy bhrợ t’vaih 1.218 c’bhuh công nghệ số coh pazêng bhươl cr’noon đhị vel đong, lâng lâh 7 r’bhâu apêê ting pâh bhrợ. Muy c’bhuh vêy tơợ 5 tước 6 cha năc bhrợ bh’rợ xay truih tước ooy đhanuôr đợ c’năl ooy chuyển đổi số, pa choom ooy bh’rợ số coh bhươl cr’noon, pa choom đhanuôr đươi pazêng rau pr’đươi số, dịch vụ số coh cr’chăl xay bhrợ bha ar bha tơ hành chính.

Đhị chr’val Cà Dy, chr’hoong da ding k’coong Nam Giang, bấc bhlâng năc đhanuôr Cơ Tu ăt mamông, bh’rợ ooy công nghệ âng đhanuôr dzợ căh lâh liêm choom. Lâh 3 c’moo ahay, coh chr’val ơy bhrợ t’vaih 4 c’bhuh công nghệ số coh 4 bhươl cr’noon lâng mơ 16 cha năc ting xay bhrợ. Pazêng apêê coh c’bhuh ơy lướt tước zập pr’loọng đong pa choom zập cha năc manuyh ooy xa nay chuyển đổi số. Amoó Bhnướch Râng ăt coh Cà Dy, chr’hoong Nam Giang căh n’năl cơnh bhrợ đoọng đươi tài khoản định danh điện tử, tước nâu cơy amoó ơy looih lâng bh’rợ đươi tơợ rau pa choom âng apêê công nghệ số coh bhươl cr’noon:

"Pazêng rau bha ar bha tơ vêy ta bhrợ đơơh bhlâng, doọ bấc cơnh bêl ađay đươi pr’đươi định danh điện tử VneID. Doọ ng’xiêr ooy đong bhrợ bhiệc âng UBND chr’val căh cậ UBND chr’hoong bấc chu đoọng bhrợ bha ar bha tơ cơnh l’lăm ahay, năc ađay muy đươi điện thoại đoọng bhrợ bha ar bha tơ lâng liêm xang đơơh bhlâng".

Cr’noon 3, chr’val Phước Lộc, chr’hoong da ding k’coong Phước Sơn năc zêng đhanuôr Bhnong, Giẻ Triêng ăt mamông, c’lâng p’rang lươt chô zr’năh k’đhap, căh ơy vêy sóng di động lâng internet. Coh bấc c’moo ahay, anoo Hồ Văn Đề, Bí thư Chi bộ cr’noon 3, p’loon coh cr’chăl đhêy x’rịa tuần căh cậ bêl đhêy đhâng, ha bu ha dum… đoọng bơơn tước ooy zập pr’loọng đong đhanuôr acoon coh ch’ngai bha dăh pa choom đhanuôr đươi pazêng pr’đươi số, pr’đươi bha lâng cơnh: Định danh điện tử cha năc manuyh, bảo hiểm xã hội, sổ điện tử lâng bhrợ bh’rợ dịch vụ công trực tuyến coh đhr’năng 3,4. Đươi rau đa đơơh âng anoo Hồ Văn Đề năc đhanuôr coh cr’noon ơy n’năl đươi pazêng pr’đươi n’nâu:

“L’lăm ahay bấc manuyh coh cr’noon 3 đươi điện thoại ta béch bấc bhlâng năc xơợng pr’hát xa nul lâng lêy phim a năm, xang bêl vêy ta xay truih, pa choom năc đhanuôr n’năl đươi điện thoại đoọng xay bhrợ bha ar bha tơ hành chính coh mạng”.

Ting cơnh xa nay tợơ Sở Khoa học lâng Công nghệ tỉnh Quảng Nam, xang bêl chính quyền cấp chr’hoong căh dzợ pa bhrợ, xay moon đớc đợ bha ar bha tơ hành chính crêê thẩm quyền xay bhrợ âng UBND chr’val (t’mêê) bấc lâh 3 chu. Xang bêl xay bhrợ Đề án ra pặ đơn vị hành chính cấp chr’val, Quảng Nam ra pặ 233 đơn vị hành chính cấp chr’val pa xiêr dzợ mơ 78 chr’val, phường. Đợ bấc âng bha ar bha tơ hành chính crêê thẩm quyền xay bhrợ âng UBND chr’val (t’mêê) băc tơợ 8 tước 9 chu t’piing lâng l’lăm ahay, bhrợ t’vaih đhr’năng đanh đươnh coh bh’rợ xay bhrợ bha ar bha tơ ha đhanuôr lâng doanh nghiệp.

Đhanuôr ăt mamông coh zr’lụ da ding k’coong dal, k’noong k’tiêc tỉnh Quảng Nam k’rang, bêl chính quyền cấp chr’hoong căh dzợ pa bhrợ lâng pazum tỉnh Quảng Nam ooy thành phố Đà Nẵng năc bhrợ bấc rau zr’năh k’đhap coh bh’rợ xay bhrợ bha ar bha tơ hành chính bêl c’lâng lươt tơợ zr’lụ ăt mamông âng apêê đoo tước ooy zr’lụ hành chính t’mêê ch’ngai bhlâng. Tơợ rau la lua n’nâu, Ban K’đhơợng xay pazum thành phố Đà Nẵng lâng tỉnh Quảng Nam ơy p’too moon pazêng sở, ngành, vel đong đơơh loon k’rong đh’rưah, t’bhlâng pa liêm pr’đươi, k’rong đh’rưah lâng pa têệt đhr’đhuông cơ sở dữ liệu crêê đươi zazum âng 2 vel đong n’nâu. T’mêê đâu, Văn phòng UBND thành phố Đà Nẵng đh’rưah lâng Sở Khoa học lâng Công nghệ âng thành phố Đà Nẵng lâng tỉnh Quảng Nam bhrợ t’vaih C’bhuh zooi xa nay, pa bhrợ, bhr’lậ pa liêm rau n’lât ooy kỹ thuật âng pazêng pr’đươi coh hệ thống đhị Quảng Nam đoọng đơơh loon ng’zooi pazêng cơ quan, đơn vị coh bh’rợ đươi dua pazêng pr’đươi ng’đươi zazum.

T’cooh Nguyễn Đức Bình, Giám đốc Sở Khoa học lâng Công nghệ tỉnh Quảng Nam prá xay, tỉnh ơy xay moon zên k’rong bhrợ p’xoọng pazêng ki ốt dịch vụ công lưu động, zooi bhrợ pazêng bh’rợ hành chính công đơơh lâh mơ. Xay moon đớc pazêng ki ốt n’nâu năc ta đớc đhị đong bhrợ bhiệc âng UBND chr’val t’mêê đh’rưah lâng zooi đoọng âng pazêng c’bhuh công nghệ cộng đồng năc zooi đhanuôr bơơn đươi đơơh bhlâng pazêng dịch vụ công trực tuyến:

“Ki ốt dịch vụ công lưu động n’nâu vêy ta ra lắp bấc pr’đươi cơnh: máy tính, máy scan, bấc pr’đươi t’mêê… Đhanuôr choom đơơng bha ar bha tơ ty đanh ahay tước ooy đâu scan lâng bhrợ pazêng rau bha ar bha tơ coh trực tuyến năc doọ ng’tước ooy zr’lụ hành chính thành phố Đà Nẵng t’mêê, tơợ đêêc t’hước ooy rau chr’năp lâh mơ năc doọ dzợ vaih đhr’năng ch’ngai bha dăh ooy k’tiếc hành chính lâng hành chính công năc đơơh lâh mơ”.

Ra văng ha bh’rợ k’nặ chô ăt zazum, thành phố Đà Nẵng lâng tỉnh Quảng Nam ơy vêy đợ pr’họp prá xay ooy xa nay bh’rợ số. Bơr n’đăh prá xay bh’rợ đoọng pazum pazêng rau xa nay, cơ sở dữ liệu âng 2 vel đong liêm choom; ch’mêệt lêy pr’đươi phần mềm, dữ liệu đươi zazum; đh’rưah pa liêm pazêng pr’đươi, chêêc n’năl xa nay âng đhanuôr. Xoọc đâu zập sở, ban, ngành âng 2 vel đong xoọc t’bhlâng đh’rưah k’rong pazum pazêng xa nay, cơ sở dữ liệu mr’cơnh, nhâm mâng xang bêl pazum apêê cán bộ, công chức, viên chức xay bhrợ bh’rợ lâng xay bhrợ bh’rợ công liêm buôn, ta luôn, đhanuôr, doanh nghiệp tước đươi dua dịch vụ liêm buôn lâh mơ. T’cooh Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam prá xay:

“Bh’rợ pazum cơ sở dữ liệu năc ng’bhrợ ta tih liêm lâh mơ, pa bhlâng năc cơ sở dữ liệu ooy k’tiêc k’bunh lâng hộ tịch. Ha dang căh ơy ng’bhrợ liêm xang pazum 2 bh’rợ n’nâu năc bhrợ t’vaih bấc rau zr’năh k’đhap n’lơơng, tu cơnh đêêc năc ng’bhrợ pa đơơh căh choom zih ngang. Acu ta đang moon pazêng sở, ngành, t’cooh xa nay pazêng chr’hoong, thị xã, thành phố t’bhlâng p’too moon ooy bh’rợ n’nâu lâng rau t’bhlâng k’rơ lâh mơ”.

Bh’rợ pa liêm pr’đươi số, pazum lâng pa crêê pazêng dữ liệu đhanuôr đh’rưah lâng pazêng dịch vụ công trực tuyến căh muy bh’rợ ra văng ooy kỹ thuật ting n’năc năc pr’đơợ bha lâng đoọng xay bhrợ muy chính quyền số liêm choom xang bêl pazum thành phố Đà Nẵng lâng tỉnh Quảng Nam. Bêl dữ liệu vêy ta pa têệt, pa zum liêm choom, pazêng hệ thống thông tin vêy ta pazum ta béch lâng đhanuôr năc bơơn đươi đợ dịch vụ muy cơnh liêm choom, tơợ bh’rợ xăl ooy bh’rợ chính quyền bơr cấp năc vêy ta bhrợ liêm buôn, đươi dua lứch pazêng rau c’rơ lâng pa dưr rau liêm choom âng xa nay bh’rợ xay bhrợ. Nâu đoo năc rau liêm choom đoọng bhrợ t’vaih muy bh’rợ k’đhơợng xay t’mêê - liêm choom bhlâng lâng đăn ooy đhanuôr bấc lâh mơ, ting pa dưr thành phố Đà Nẵng t’mêê dưr vaih zr’lụ liêm choom bhlâng coh bh’rợ chuyển đổi số âng k’tiêc k’ruung./.

HỢP NHẤT QUẢNG NAM – ĐÀ NẴNG: NÂNG CẤP HẠ TẦNG SỐ VÀ DỮ LIỆU ĐỂ DÂN “KHÔNG XA” CHÍNH QUYỀN

Tại tỉnh Quảng Nam, sau khi kết thúc hoạt động chính quyền cấp huyện, dự kiến số lượng thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND xã (mới) tăng gấp 3 lần, số hồ sơ mà UBND xã giải quyết tăng lên 9 lần so với trước. Người dân miền núi tỉnh Quảng Nam lo ngại khi số xã giảm, cùng với đó là hợp nhất tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng sẽ khiến khoảng cách giữa dân và trụ sở chính quyền “xa hơn”. Ban chỉ đạo hợp nhất thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam đã chủ động bàn chuyện số hóa; tích hợp hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu; nâng cấp hạ tầng, kịp thời phục vụ người dân khi 2 địa phương về "chung một nhà". Công việc này đã và đang được thực hiện quyết liệt, tránh tình trạng đứt gãy trong việc phục vụ người dân.

Từ năm 2022 đến nay, tỉnh Quảng Nam đã thành lập 1.218 tổ công nghệ số cộng đồng ở hầu hết các thôn trên địa bàn, với trên 7.000 thành viên. Mỗi tổ có từ 5 đến 6 thành viên thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền đến người dân kiến thức về chuyển đổi số, phổ cập kỹ năng số cộng đồng, hướng dẫn người dân sử dụng các nền tảng số, dịch vụ số trong giải quyết thủ tục hành chính.

Tại xã Cà Dy, huyện vùng cao Nam Giang, chủ yếu là đồng bào Cơ Tu sinh sống, kỹ năng về công nghệ của người dân còn hạn chế. Hơn 3 năm qua, trên địa bàn xã đã thành lập 4 tổ công nghệ số cộng đồng tại 4 thôn với 16 thành viên. Các thành viên trong tổ phân công nhau “đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người” về chuyển đổi số. Chị Bhnướch Râng sống tại xã Cà Dy, huyện Nam Giang từng loay hoay không biết bắt đầu từ đâu để kích hoạt tài khoản định danh điện tử, đến nay chị đã thuần thục mọi thao tác nhờ sự hỗ trợ nhiệt tình của tổ công nghệ số cộng đồng.

“Mọi thủ tục được thực hiện rất nhanh, gọn khi mình sử dụng ứng dụng định danh điện tử VNeID. Mình không phải đi tới trụ sở UBND xã hay UBND huyện nhiều lần để làm thủ tục bằng giấy như trước đây nữa mà mình chỉ cần sử dụng qua điện thoại để thực hiện thủ tục và có kết quả nhanh”.

Thôn 3, xã Phước Lộc, huyện vùng cao Phước Sơn hầu hết là đồng bào Bhnong, Giẻ Triêng sinh sống, đường sá đi lại khó khăn, chưa có sóng di động và internet. Nhiều năm qua, anh Hồ Văn Đề, Bí thư Chi bộ thôn 3, tranh thủ ngày nghỉ cuối tuần hay thời điểm nghỉ trưa, chiều tối… để đến từng nhà người dân ở thôn nóc xa xôi hướng dẫn họ cài đặt, sử dụng các nền tảng số, ứng dụng cơ bản như: Định danh điện tử cá nhân, bảo hiểm xã hội, sổ sức khỏe điện tử và thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4. Nhờ sự năng nổ của anh Hồ Văn Đề mà người dân trong thôn biết sử dụng các ứng dụng.

“Trước đây nhiều người trong thôn 3 sử dụng điện thoại thông minh chủ yếu để nghe nhạc và xem phim thôi, sau khi được tuyên truyền, hướng dẫn thì nhiều người đã biết dùng điện thoại đăng ký, thực hiện thủ tục hành chính qua mạng”.

Theo thông tin từ Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Nam, sau khi kết thúc hoạt động chính quyền cấp huyện, dự kiến số thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND xã (mới) tăng gấp 3 lần. Sau khi thực hiện Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, Quảng Nam sắp xếp 233 đơn vị hành chính cấp xã giảm còn 78 xã, phường. Số lượng hồ sơ thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND xã (mới) sẽ tăng lên khoảng 8 đến 9 lần so với trước, gây nguy cơ chậm trễ trong việc giải quyết thủ tục cho người dân và doanh nghiệp.

Người dân sống tại khu vực miền núi cao, biên giới tại tỉnh Quảng Nam boăn khoăn, khi kết thúc hoạt động chính quyền cấp huyện và hợp nhất tỉnh Quảng Nam với thành phố Đà Nẵng sẽ ảnh hưởng nhiều đến việc giải quyết thủ tục hành chính khi khoảng cách địa lý giữa nơi ở của họ và trung tâm hành chính mới rất xa. Từ thực tế này, Ban Chỉ đạo hợp nhất thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam đã chỉ đạo các sở ngành, địa phương chủ động phối hợp, tập trung nâng cấp hạ tầng, tích hợp và kết nối liên thông cơ sở dữ liệu dùng chung của 2 địa phương này. Mới đây, Văn phòng UBND thành phố Đà Nẵng cùng Sở Khoa học và Công nghệ của thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam tiến hành thành lập Tổ ứng cứu thông tin, duy trì đội hỗ trợ, vận hành, xử lý sự cố kỹ thuật các hệ thống tại Quảng Nam để kịp thời hỗ trợ các cơ quan, đơn vị trong việc vận hành các hệ thống dùng chung.

Ông Nguyễn Đức Bình, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Nam cho biết, tỉnh đã ghi vốn đầu tư thêm các ki ốt dịch vụ công lưu động, giúp thực hiện các dịch vụ hành chính công nhanh chóng. Dự kiến các ki ốt này sẽ đặt tạm thời tại trụ sở UBND xã (mới) cùng với sự hỗ trợ của tổ công nghệ cộng đồng sẽ giúp người dân tiếp cận nhanh nhất với các dịch vụ công trực tuyến:

“Ki ốt dịch vụ công lưu động này được tích hợp nhiều thiết bị như: máy tính, máy scan, nhiều thiết bị hiện đại… Người dân có thể mang theo giấy tờ, hồ sơ gốc đến đây để scan và thực hiện các thủ tục trực tuyến mà không phải đi đến trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng mới từ đó hướng tới mức độ cao hơn là phi địa giới hành chính và hành chính công chủ động”.

Chuẩn bị cho việc về "chung một nhà", thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam đã có những cuộc họp bàn chuyện "số hóa". Hai bên bàn giải pháp để tích hợp hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu của 2 địa phương một cách đồng bộ; thống kê, rà soát phần mềm, dữ liệu dùng chung; phối hợp nâng cấp hạ tầng, cập nhật thông tin của người dân. Hiện từng sở, ban, ngành của 2 địa phương đang tích cực phối hợp để tích hợp hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu đồng bộ, đảm bảo sau hợp nhất đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thực thi công vụ và cung cấp dịch vụ công một cách thông suốt, liên tục; người dân, doanh nghiệp tiếp cận, sử dụng dịch vụ một cách thuận lợi nhất. Ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết:

“Việc tích hợp hệ thống cơ sở dữ liệu cần phải quan tâm, đặc biệt là cơ sở dữ liệu lĩnh vực đất đai và hộ tịch. Nếu không hoàn thành việc tích hợp dữ liệu 2 lĩnh vực này thì sẽ dẫn đến nhiều vấn đề bất cập khác cho nên phải tích cực làm nhanh chứ không thể chần chừ được. Tôi đề nghị các sở, ngành, lãnh đạo các huyện, thị xã, thành phố phải tập trung chỉ đạo việc này với quyết tâm cao nhất”.

Việc nâng cấp hạ tầng số, cập nhật và đồng bộ hóa dữ liệu công dân cùng hệ thống dịch vụ công trực tuyến không chỉ là bước chuẩn bị về kỹ thuật mà còn là nền tảng cốt lõi để hiện thực hóa một chính quyền số hiệu quả sau khi hợp nhất thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam. Khi dữ liệu được kết nối liền mạch, các hệ thống thông tin được tích hợp thông minh và người dân có thể tiếp cận dịch vụ công một cách thuận tiện, quá trình chuyển đổi mô hình chính quyền hai cấp sẽ diễn ra suôn sẻ, tối ưu nguồn lực và nâng cao chất lượng phục vụ. Đây chính là cơ hội để hình thành một mô hình quản trị mới – hiện đại, linh hoạt và gần dân hơn, góp phần đưa thành phố Đà Nẵng mới trở thành điểm sáng trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia./.