Ắt cóh zr’lụ ta luôn lưm cắh liêm crêê tu boo đhí túh bhong, zâp bêl xơợng cóh đài xay moon đhí a’muốt, bấc pr’loọng đông cóh chr’val Hồng Kim, chr’hoong A Lưới nắc pr’zước moót dưr g’đách mứt. Đông xang cắh têêm ngăn, đhanuôr cắh têêm pa bhrợ ta têng nắc râu ha ul đha rứt ting ặt ta pưn apêê.

Pr’loọng đông amoó Hồ Thị Bích, manứih Tà Ôi cóh vel A Tia 1, chr’val Hồng Kim nắc pr’loọng đông đha rứt cóh vel. Amoó Bích moon, a’đay bơơn k’diịc lấh 20 c’moo ha dợ cắh mặ bơơn mưy đhr’nông đông nhâm mâng đoọng ặt ma mung bhrợ cha. C’moo 2005, bơơn Nhà nước zooi đoọng 15 ực đồng zên âng xa nay bh’rợ 134, diịc điêl amoó vặ pa xoọng đắh đhanuôr bhrợ pa dưr đông k’tứi đoọng ặt. Năl mơ boo đhí, p’răng pứih, đhr’nông đông âng amoó cung ma hư zớch, zâp bêl boo đhí nắc zêng dzong nha nhự cóh đông. Năl ghít pr’ắt tr’mung âng amoó Bích, c’moo n’nắc ahay, chính quyền vel đông ơy dưr dzoọng tín chấp đoọng diịc điêl amoó vặ pa xoọng 40 ực đồng tơợ xa nay bh’rợ đoọng vặ zooi đông ặt ooy ngân hàng chính sách xã hội. Lấh mơ, pr’loọng đông amoó Bích dzợ bơơn Nhà nước zooi đoọng 40 ực đồng lâng bơơn đhanuôr cóh vel đông zooi đoọng t’ngay công, pr’đươi pr’dua, diịc điêl amoó nắc ơy bhrợ liêm xang đông cấp 4. Amoó Hồ Thị Bích bhui har tu pr’loọng đông doọ dzợ k’rang dưr mứt bêl boo túh chô: “Acu bơơn k’diịc c’moo 2001, xang nặc n’niên 3 p’nong k’coon. Pr’loọng đông zr’nắh k’đhạp bhlâng. C’moo 2005 vêy bơơn Nhà nước zooi đoọng bhrợ pa dưr đông 134 hân đhơ cơnh đêếc xang nặc cung hư zớch. Tước c’moo 2022, pr’loọng đông zi vêy cớ bơơn Nhà nước k’rang đoọng, chính quyền vel đông ting zooi đoọng ha zi bhrợ đông nhâm mâng. Bêl ahay, zâp bêl boo đhí pr’loọng đông ta luôn ặt g’đách cóh đông apêê lơơng, cóh trường mầm non. Nâu cơy váih đông nhâm mâng doọ dzợ k’rang lướt mứt cóh lơơng, tước hân noo boo đhí doọ dzợ k’pân. Pa bhlâng chắp hơnh Đảng, Nhà nước”.

Tơợ c’moo 2022 tước đâu, k’noọ 40 pr’loọng đhanuôr cóh chr’val Hồng Kim ơy bơơn ta zooi đoọng tơợ xa nay bh’rợ đoọng vặ zên zooi đoọng đông ặt ting Nghị định 28 âng Chính phủ ting lêy ooy ngân hàng chính sách xã hội. T’coóh Hồ Văn Minh, Phó Chủ tịch UBND chr’val Hồng Kim đoọng năl, prang chr’val vêy lấh 590 pr’loọng đông, lấh mơ nắc đhanuôr Pa Kô, Cơ Tu, Vân Kiều... đhanuôr cóh đâu ma mung g’nưm bấc ooy crâng lâng bhrợ ha rê ê nắc pr’ắt tr’mung ta bhứch bấc râu; đợ mơ đông zir hư bấc. Đợ c’moo đăn đâu, tơợ zên vặ âng xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung zr’lụ đhanuôr acoon cóh lâng k’coong ch’ngai, bấc pr’loọng đhanuôr ơy bơơn zooi đoọng zên vặ đoọng bhrợ cha, pa dưr pa xớc bh’rợ tr’nêng lâng lơi jợ đông zir hư. Ting cơnh t’coóh Minh, cóh vel đông chr’val xoọc dzợ vêy 79 đhr’nông đông zir hư, vel đông t’bhlâng pa zưm lâng zên âng xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung lâng zâp đắh zên lơơng, lâng zước bơơn đắh xã hội hoá đoọng lêy bhrợ lơi jợ đông zir hư, zooi đhanuôr ặt ma mung, bhrợ cha têêm ngăn: “Lâng chr’val Hồng Kim ta luôn pa zưm lâng Ngân hành chính sách xã hội chr’hoong đoọng zooi đhanuôr đha rứt, đăn đha rứt vặ zên bhrợ đông ặt ting Nghị định 28 âng Chính phủ ting lêy ooy Ngân hành chính sách xã hội. Xọoc vêy bấc pr’loọng đông vặ zên ơy bhrợ đông bhứah liêm. Lấh mơ zên vặ Ngân hàng chính sách, nắc dzợ k’đươi moon xã hội hoá zooi đoọng t’ngay công. Vel đông bhrợ pr’đơợ zooi pr’đươi pr’dua, đhêl chúah đoọng đhanuôr bhrợ đông ặt. Tu ắt cóh zr’lụ boo đhí nắc c’moo đâu, vel đông pa zưm pa dưr k’rơ đấh pr’lướt bhrợ têng pa dưr đông ặt hân noo ch’noọng”.

Phòng giao dịch Ngân hàng chính sách xã hội chr’hoong A Lưới dzợ bhrợ pr’đơợ đoọng ha bấc đhanuôr cóh đâu bơơn đươi zên tín dụng chính sách đoọng lơi jợ đông zir hư. T’coóh Lê Quang Thắng, Giám đốc Phòng giao dịch Ngân hàng chính sách xã hội chr’hoong A Lưới đoọng năl, tước đâu đơn vị ơy pay đoọng k’noọ 1.250 pr’loọng cóh vel đông lơi jợ đông zir hư. Ooy đâu lấh 600 pr’loọng đha rứt zr’lụ đhanuôr acoon cóh ơy bhrợ pa dưr 3 nhâm mâng (mâng nền, khung - z’đêr mâng, chr’tốp mâng) ting cơnh xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung zr’lụ đhanuôr acoon cóh lâng da ding k’coong cr’chăl c’moo 2021 - 2030, cr’chăl 1 tơợ c’moo 2021 - 2025 (Nghị định 28): “Lêy cha mêết ooy c’lâng bh’rợ âng chính quyền vel đông cóh đâu, mưy c’moo đông 1719 vêy ta đoọng ha mơ nắc azi lêy ooy đâu pa zưm lâng cấp uỷ, chính quyền vel đông, phòng acoon cóh xay moon đoọng ha UBND chr’hoong bhrợ danh sách. Đhị pr’đơợ nâu bhrợ pa dưr c’lâng bh’rợ lâng đơơng zên tước đhanuôr đấh bhlâng. Lấh mơ zên Ngân hàng chính sách xã hội, ngân sách TW âng tỉnh, dzợ vêy zâp apêê liêm loom luônh, lấh mơ nắc cóh A Lưới vêy cơnh pa zưm bhrợ chr’nắp liêm, bhúh xoọng zooi đoọng đh’rứah đoọng bhrợ liêm xang đông. Nâu cơy, đông xang cóh A Lưới vêy bơơn ta bhrợ lâng bê tông nhâm mâng”.

Tơợ râu c’rơ bh’rợ âng xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung đắh pa xiêr đha rứt nhâm mâng cr’chăl c’moo 2021 - 2025 lâng xa nay bh’rợ 1719, tước đâu chr’hoong A Lưới ơy bhrợ pa dưr lâng bhr’lậ k’noọ 3.000 đhr’nông đông ha pr’loọng đha rứt zr’nắh đắh đông ặt. T’coóh Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong A Lưới đoọng năl, vel đông ơy đoọng zooi bhrợ g’lúh 1 c’moo 2024 lấh 1.000 đông âng xa nay bh’rợ 1719. G’lúh 2, chr’hoong t’bhlâng lêy cha mêết đoọng bhrợ liêm xang bhiệc lơi jợ đông zir hư, zooi đoọng đhanuôr zr’lụ k’coong ch’ngai A Lưới têêm ngăn đhị ặt cha, k’rêệm loom pa bhrợ cha cha, pa zưm têy đh’rứah lâng chính quyền vel đông âng đơơng A Lưới glúh đắh t’nooi 74 chr’hoong đha rứt âng prang k’tiếc k’ruung:“Bhrợ têng zâp Nghị định, ooy đâu vêy Nghị định 28 đắh đông ắt lâng zâp đắh zên vặ lơơng, Ngân hàng chính sách zooi đoọng liêm choom. Đắh đông ặt cr’chăl hanua zâp đắh zên đơơng chô đấh loon lâng đhanuôr cung bơơn đươi, xay bhrợ têêm ngăn pr’lướt bh’rợ moon pa glúh./.

CHUNG TAY XÓA NHÀ TẠM CHO ĐỒNG BÀO VÙNG CAO

Thực hiện mục tiêu đưa A Lưới sớm thoát nghèo vào cuối năm 2024, những năm qua, huyện vùng cao A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ giảm nghèo. Trong đó, việc hỗ trợ vốn vay để xóa nhà tạm của NHCSXH đã và đang phát huy hiệu quả thiết thực, tạo điều kiện cho bà con an cư, lạc nghiệp, thoát nghèo bền vững.

Nằm trong vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bão lũ, mỗi khi nghe đài báo bão, nhiều gia đình ở xã Hồng Kim, huyện A Lưới  lại dắt díu nhau đi tránh trú. Nhà cửa không ổn định, bà con không yên tâm sản xuất nên cái đói, cái nghèo cứ đeo bám dai dẳng.

Gia đình chị Hồ Thị Bích, người Tà Ôi ở thôn A Tia 1, xã Hồng Kim thuộc diện nghèo nhất, nhì thôn. Chị Bích trải lòng, chị lấy chồng đã hơn 20 chục năm mà chẳng có lấy một ngôi nhà kiên cố để an cư lạc nghiệp. Năm 2005, được Nhà nước hỗ trợ 15 triệu đồng vốn chương trình 134, vợ chồng chị vay mượn thêm bà con dựng căn nhà nhỏ để ở. Qua bao mùa mưa nắng, ngôi nhà của gia đình chị ngày càng xuống cấp, mỗi khi đến mùa mưa bão, lại phải hứng chịu cảnh gió lùa, nước chảy lênh láng khắp nhà. Thấu hiểu hoàn cảnh gia đình chị Bích, năm ngoái, chính quyền địa phương đã đứng ra tín chấp để vợ chồng chị vay 40 triệu đồng từ chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở thông qua NHCSXH. Ngoài ra, gia đình chị Bích còn được Nhà nước hỗ trợ 40 triệu đồng và được bà con lối xóm hỗ trợ ngày công, nguyên vật liệu, vợ chồng chị đã hoàn thiện được ngôi nhà cấp 4. Chị Hồ Thị Bích vui vì cả nhà không còn phải chạy lũ mỗi khi mưa bão về: “Tôi lấy chồng năm 2001, sau đó sinh liên tiếp 3 đứa con. Bởi thế gia đình tôi rất khó khăn. Năm 2005 tôi được Nhà nước hỗ trợ xây nhà 134 nhưng sau đó cũng xuống cấp, hư hỏng. Đến năm 2022, gia đình tôi tiếp tục được Nhà nước  quan tâm, chính quyền địa phương quan tâm tiếp tục hỗ trợ cho tôi xây dựng ngôi nhà 3 cứng. Hồi xưa, mỗi khi mưa bão gia đình thường xuyên phải đi trú ẩn nhà hàng xóm, trường mầm non. Giờ có nhà chắc chắn rồi không còn phải đi trú ẩn nữa, đến mùa mưa bão không còn sợ nữa. Rất cám ơn Đảng và Nhà nước”.

Từ năm 2022 đến nay, gần 40 hộ ở xã Hồng Kim đã được hỗ trợ từ chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở theo NĐ 28 của Chính phủ thông qua NHCSXH. Ông Hồ Văn Minh, Phó Chủ tịch UBND xã Hồng Kim cho biết, cả xã có hơn 590 hộ, chủ yếu là đồng bào Pa Kô, Cơ Tu, Vân Kiều…Bà con nơi đây chủ yếu sống dựa vào rừng và làm rẫy nên cuộc sống khá bấp bênh; tỷ lệ nhà tạm khá cao. Những năm gần đây, từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KTXH vùng đồng bào DTTS và miền núi, nhiều hộ gia đình đã được hỗ trợ vốn vay để làm ăn, phát triển sản xuất và xóa nhà tạm. Theo ông Minh,  trên địa bàn xã hiện còn 79 căn nhà tạm, địa phương tiếp tục lồng ghép vốn Chương trình mục tiêu quốc gia với các nguồn khác, đồng thời huy động nguồn xã hội hóa để xóa nhà tạm, giúp bà con an cư, lạc nghiệp: “Đối với xã Hồng Kim thường xuyên phối hợp với Ngân hàng CSXH huyện để cho bà con hộ nghèo, cận nghèo vay làm nhà ở theo NĐ 28 của Chính phủ thông qua NHCSXH. Hiện nhiều gia đình vay vốn đã xây dưng được nhà khang trang. Ngoài vốn vay NHCS, còn huy động xã hội hóa hỗ trợ bà con ngày công. Địa phương tạo điều kiện hỗ trợ vật liệu, cát sạn để bà con làm nhà ở. Vì  nằm trong vùng mưa bão nên năm nay, địa phương tập trung đẩy nhanh tiến độ hoàn thành xây dựng nhà ở trong mùa hè”.

Phòng giao dịch NHCSXH huyện A Lưới còn tạo điều kiện cho nhiều bà con nơi đây tiếp cận vốn tín dụng chính sách để xóa nhà tạm. Ông Lê Quang Thắng, Giám đốc Phòng giao dịch NHCSXH huyện A Lưới cho biết, đến nay đơn vị đã giải ngân cho gần 1.250 hộ trên địa bàn xóa nhà tạm. Trong đó hơn 600 hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã xây được 3 cứng (nền cứng, khung-tường cứng, mái cứng)  theo Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng ĐBDTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 từ 2021-2025 (NĐ 28): “Căn cứ vào kế hoạch của chính quyền địa phương ở đây, một năm nhà 1719 được phân bổ bao nhiêu thì chúng tôi dựa vào đó phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, phòng Dân tộc tham mưu cho UBND huyện  phê duyệt danh sách. Trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch và chuyển nguồn vốn đến bà con nhanh nhất. Ngoài  vốn NHCSXH, ngân sách TW của tỉnh, còn có các nhà hảo tâm, đặc biệt ở A Lưới tính cộng đồng rất cao, người thân hỗ trợ giúp nhau để hoàn thiện nhà. Bây giờ, nhà cửa ở A Lưới được bê tông hóa rất kiên cố”.

Từ nguồn lực của Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 và Chương trình 1719, đến nay, huyện A Lưới đã xây mới và sửa chữa gần 3.000 ngôi nhà cho hộ nghèo khó khăn về nhà ở. Ông Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện A Lưới cho biết, địa phương đã phê duyệt hỗ trợ đợt 1 năm 2024 hơn 1.000 nhà  thuộc Chương trình 1719. Trong đợt 2, huyện tiếp tục rà soát để hoàn tất việc xóa nhà tạm, giúp bà con vùng cao A Lưới ổn định nơi ăn, chốn ở, yên tâm phát triển sản xuất, chung tay cùng chính quyền địa phương đưa A Lưới ra khỏi danh sách 74 huyện nghèo của cả nước: “Thực hiện các NĐ, trong đó có NĐ 28 về hỗ trợ nhà ở và các vốn vay khác, NHCSXH hỗ trợ rất tốt. Riêng về nhà ở vừa qua các nguồn vốn về rất kịp thời  và bà con cũng tiếp cận và triển khai thực hiện đảm bảo tiến độ đề ra”./.