Tỉnh Quảng Nam xay moon pa dưr kinh tế biển lâng toor biển năc chr’năp pa bhlâng coh bh’rợ pa dưr pr’ắt tr’mông âng vel đong.

C’bhuh bhrợ bh’rợ ta bơơn axiu âng chr’val Tam Giang, chr’hoong Núi Thành vêy 44 bêệ bhuông lướt ta bơơn axiu coh ch’ngai toor, pazêng công suất năc 42.500CV, coh đêêc vêy 30 bhuông lướt ha beh mực. Nâu đoo năc c’bhuh bhuông lướt ta bơơn axiu ch’ngai toor bấc bhlâng coh chr’hoong Núi Thành. Pazêng bhuông ta bơơn axiu coh c’bhuh n’nâu zêng đươi máy thông tin liên lạc sóng ếp, z’zăng ch’ngai lâng ch’ngai bhlâng, vêy định vị ooy vệ tinh, máy chêêc lêy axiu, pr’đươi ch’mêệt lêy c’lâng lướt ta bơơn lâng pazêng pr’đươi zư đớc achông, axiu.

T’mêê đâu, bhuông ha beh mực coh biển Qna-91468 âng đhanuôr ta bơơn achông axiu Hoàng Triều Vỹ, ắt coh cr’noon Đông An, chr’val Tam Giang đh’rưah lâng 43 cha năc pr’zớc năc manuyh ta bơơn achông axiu chô tước ooy toor xang g’luh lướt ta bơơn achông axiu đhị zr’lụ Trường Sa lâh 2 c’xêê. Coh g’luh lướt ta bơơn n’nâu năc bơơn lâh 40 tấn mực, đợ zên pa câl k’nặ 4 tỷ đông. Manuyh ta bơơn achông axiu Hoàng Triều Vỹ prá xay, bhuông ta bơơn achông axiu dưr lướt ta bơơn coh ch’ngai toor lâng pazêng râu pr’đươi t’mêê, đhanuôr ta bơơn achông axiu vêy ta pa choom ghít ooy xa nay pháp luật zooi apêê đoo mâng loom lướt ta bơơn achông axiu coh biển:

“Đh’rưah lâng râu zooi đoọng âng apêê chức năng, đhi noo coh Nghiệp đoàn lướt ta bơơn đanh lâh mơ coh biển, ta luôn ắt tớt đh’rưah liêm crêê, tr’zooi coh bh’rợ tr’nêng, đươi vêy cơnh đêêc nghiệp đoàn ta luôn bhrợ cha liêm choom”.

Chr’hoong Núi Thành năc vel đong bha lâng coh bh’rợ ta bơơn achông axiu âng tỉnh Quảng Nam. Tơợ c’moo 2024, đhanuôr ta bơơn achông axiu coh đâu căh dzợ đươi đợ bhuông ta bơơn công suất k’tứi, pa bhrợ căh lâh đanh. Bấc bhlâng đhanuôr ta bơơn achông axiu vêy công suất ga măc tơợ 1.000CV têh ooy piing, pr’đươi năc t’mêê. C’moo 2024, đợ achông axiu âng đhanuôr ta bơơn năc lâh 47 r’bhâu tấn, z’lâh đợ bấc coh c’moo 2023.

Chr’hoong Núi Thành vêy toor biển n’juôih dal k’nặ 40km, xoọc vêy 2 ch’nang biển ga măc năc Ch’nang Chu Lai lâng Ch’nang Kỳ Hà; 2 đhị piíc k’ruung hooi ooy biển năc An Hoà lâng Cửa Lở; vêy zr’lụ bhuông ta bơơn axiu ắt An Hoà đh’rưah lâng pazêng pr’đươi liêm. Núi Thanh xoọc vêy 1.929 bêệ bhuông lâng lâh 9.000 pa bhrợ ting ta bơơn achông axiu coh zr’lụ ta bơơn achông axiu Hoàng Sa lâng Trường Sa. T’cooh Lê Văn Sinh, Chủ tịch UBND chr’hoong Núi Thanh prá xay, vel đong xay moon kinh tế biển năc c’lâng bh’rợ bha lâng:

“Tơợ pazêng dự án ooy bh’rợ đơơng âng coh biển, ch’nang biển, đợ pr’đươi ng’zooi ooy bh’rợ ta bơơn achông axiu, zr’lụ ắt g’đéch ha đhí boo, ch’nang axiu lâng pazêng bh’rợ pa dưr bh’rợ ta bơơn achông axiu năc xa nay âng Nghị quyết Đại hội Đảng bộ chr’hoong Núi Thành xay moon đoọng k’rong bhrợ k’rơ lâh mơ, pa dưr kinh tế biển”.

Coh pazêng c’moo ahay, tỉnh Quảng Nam k’rong bhrợ pazêng pr’đươi kinh tế - xã hội đươi dua ha bh’rợ pa dưr bh’rợ ta bơơn achông axiu nhâm mâng, pa dưr du lịch biển, đơơng âng pr’đươi coh biển lâng công nghiệp toor biển. Coh quy hoạch ch’nang biển Việt Nam, Chính phủ xay moon, bhrợ ch’nang biển tỉnh Quảng Nam năc ắt coh pazêng ch’nang biển Trung Trung bộ. Xoọc đâu, Bộ Giao thông - Vận tải xoọc bhrợ quy hoạch ghít bhlâng, coh đêêc xay moon bhrợ đề án bhrợ c’lâng bhuông lướt đhị Cửa Lở coh chr’hoong Núi Thành năc choom đoọng bhuông ga măc tước 5 bhạn tấn lướt moot. Ting n’năc dzợ vêy ch’nang, tang, đong đớc pr’đươi, pazêng bh’rợ ng’đương zooi.

Xoọc đâu coh hân luung đác bhuông lướt coh Cửa Lở lâng c’lâng đác tước ooy Ch’nang Kỳ Hà coh chr’hoong Núi Thành crêê ta bhậ bấc pa bhlâng, căh nhâm mâng ooy đợ u đhậu âng đác choom đoọng bhuông ga măc lướt chô liêm buôn ooy ch’nang. T’cooh Trần Bá Dương, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn THACO prá xay, quy hoạch tỉnh Quảng Nam t’mêê vêy ta xay p’căh xay moon đớc tước c’moo 2030 năc dưr vaih zr’lụ logistic năc liêm choom bhlâng, pa bhlâng năc c’lâng lướt Cửa Lở lâng hân luung đác bhuông lướt tước ooy Ch’nang Kỳ Hà đhị chr’hoong Núi Thành vêy ta bhrợ, liêm xang đơơh. XoỌc đêêc, pazêng bhuông ga măc chở đơơng hàng năc choom lươt moot liêm buôn lâh mơ, pa xiêr zên logistic.

“Coh quy hoạch ơy xay moon năc coh c’moo 2030 năc bhrợ t’vaih trung tâm cơ khí bấc cơnh pr’đươi lâng ha ô tô âng k’tiếc k’ruung, pa dưr bh’rợ công nghiệp ng’zooi bh’rợ tr’nêng lâng đợ bh’rợ dịch vụ hậu cần, logistic. Azi năc t’bhlâng xay bhrợ bh’rợ n’nâu coh c’moo 2027 ting cơnh xa nay bh’rợ chr’năp 5 c’moo (2022-2027) âng tập đoàn. Năc đơơh lâh 3 c’moo t’piing lâng cr’noọ xa nay âng tỉnh xay moon”.

Bấc p’rá xa nay prá xay, dịch vụ logistic đhị tỉnh Quảng Nam xoọc đâu năc căh ơy crêê cơnh, tu căh ơy vêy muy ch’nang đác đhậu, căh vêy zr’lụ đương zooi ooy bh’rợ ch’nang đác ga măc. Ha dang bhrợ c’lâng hân luung đác đoọng bhuông lướt chô, zr’lụ tang ga măc, vêy pazêng pr’đươi ng’zooi ooy bh’rợ tr’nêng k’đơơng t’pâh pazêng bhuông chở đơơng hàng tước lâng đơơh loon coh bh’rợ đơơng âng hàng âng Tập đoàn THACO, căh mơ đanh, tỉnh Quảng Nam năc dưr vaih zr’lụ vêy ch’nang đác ga măc coh zr’lụ miền Trung.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đình Thiên, Bêl ahay bhrợ Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam xay moon, coh c’lâng bh’rợ pa dưr kinh tế biển, tỉnh Quảng Nam năc t’bhlâng k’rong bhrợ đh’rưah lâng Bắc Quảng Nam năc zr’lụ du lịch bha lâng lâng n’đăh Nam Quảng Nam lâng Zr’lụ công nghiệp Chu Lai. Coh zr’lụ m’pâng năc vêy đợ toor biển ga măc lâng râu liêm choom đoọng pa dưr đô thị du lịch lâng zr’lụ kinh tế toor biển năc choom ng’bhrợ t’bhưah zr’lụ pa dưr đươi ooy xa nay quy hoạch liêm choom bhlâng lâng c’lâng bh’rợ pa dưr nhâm mâng.

“Ch’nang Kỳ Hà xoọc đâu năc ơy bhrợ t’vaih zr’lụ ng’zooi ooy công nghiệp, zr’lụ đương zooi ooy kinh tế. Logicstic đhị đâu ha dang choom ng’xay bhrợ năc zr’lụ bha lâng đoọng prang zr’lụ kinh tế bha lâng coh miền Trung, muy râu đơ chr’năp ooy bh’rợ đơơng chr’noh chr’bêệt, bh’năn, cơnh đêêc năc bhrợ muy zr’lụ pa dưr, k’đơơng t’pâh zr’lụ Tây Nguyên lâng Campuchia, Lào tước ooy đâu”.

C’moo 2022, Thủ tướng Chính phủ ơy mr’cơnh cr’noọ xa nay bhrợ t’vaih đề án xã hội ting bhrợ ooy c’lâng hân luung đác đhị Cửa Lở đoọng ha bhuông 5 bhạn DWT, quy hoạch trung tâm logistic container lâng bhrợ Tang bhuông păr quốc tế Chu Lai… đhị chr’hoong Núi Thành. T’cooh Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam prá xay, t’mêê đâu UBND tỉnh Quảng Nam ta đang moon Bộ Giao thông Vận tải lâng Chính phủ đoọng xã hội ting bhrợ dự án pếch pa liêm c’lâng hân luung đác bhuông lướt coh ch’nang Kỳ Hà. Xang bêl pazêng pr’đươi n’nâu vêy ta bhrợ liêm xang, tỉnh Quảng Nam năc dưr vaih tỉnh công nghiệp bha lâng lâng vêy c’rơ n’đăh kinh tế biển:

“Acu k’noọ ha dang ahêê bhrợ têng liêm xang Ch’nang Kỳ Hà t’mêê liêm cơnh cr’noọ cr’niêng, đh’rưah lâng n’năc, tang bhuông păr Chu Lai công vêy ta bhrợ năc căh mơ đanh dzợ, Quảng Nam dưr vaih tỉnh pa dưr k’rơ coh prang k’tiếc k’ruung. Đợ zên bơơn pay pa chô ooy ngân sách âng tỉnh Quảng Nam xoọc đêêc năc êêh dzợ mơ 33 r’bhâu tỷ cơnh coh c’moo 2022 năc ting cơnh acu k’noọ cậ đợ zên bơơn pay pa chô ooy ngân sách zập c’moo âng tỉnh năc dưr bấc lâh mơ n’năc coh pazêng c’moo t’tun”./.

QUẢNG NAM: TRIỂN VỌNG MỚI TỪ PHÁT TRIỂN KINH TẾ BIỂN

Tỉnh Quảng Nam sở hữu bờ biển dài 125km cùng tiềm năng to lớn có thể làm giàu từ biển. Địa phương này đã huy động các nguồn lực, thành phần kinh tế đầu tư phát triển du lịch biển, vận tải đường biển, công nghiệp ven biển với định hướng phát triển đa ngành, đa lĩnh vực. Tỉnh Quảng Nam xác định đưa kinh tế biển và vùng ven biển giữ vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 

Nghiệp đoàn nghề cá xã Tam Giang, huyện Núi Thành hiện có 44 tàu cá đánh bắt xa bờ, tổng công suất 42.500CV, trong đó có 30 tàu chuyên nghề câu mực. Đây là đội tàu xa bờ lớn nhất tại huyện Núi Thành. Tất cả tàu cá trong đội đều sử dụng máy thông tin liên lạc sóng ngắn, tầm trung, tầm xa, định vị vệ tinh, máy tầm ngư, thiết bị giám sát hành trình và các thiết bị bảo quản sản phẩm.

Mới đây, tàu câu mực khơi QNa-91468 của ngư dân Hoàng Triệu Vỹ, trú thôn Đông An, xã Tam Giang cùng 43 bạn biển, cập bờ sau chuyến biển ở ngư trường Trường Sa hơn 2 tháng. Sản lượng đánh bắt chuyến này đạt 40 tấn mực khô, bán được gần 4 tỷ đồng. Ngư dân Hoàng Triệu Vỹ cho biết, tàu cá vươn khơi với các thiết bị hiện đại, ngư dân được trang bị đầy đủ kiến thức pháp luật giúp họ tự tin khi đánh bắt trên biển.

“Cùng với sự hỗ trợ của các lực lượng chức năng, anh em trong Nghiệp đoàn ra khơi đánh bắt dài ngày trên biển luôn đoàn kết gắn bó với nhau, hỗ trợ lẫn nhau, nhờ vậy nghiệp đoàn luôn làm ăn có hiệu quả”.

Huyện Núi Thành là địa phương trọng điểm nghề cá của tỉnh Quảng Nam. Từ năm 2024, ngư dân tại đây không phát triển thêm tàu thuyền công suất nhỏ, hoạt động ngắn ngày. Đa số ngư dân nâng cấp tàu có công suất lớn từ 1.000 CV trở lên, thiết bị đi biển hiện đại. Năm 2024, sản lượng khai thác hải sản của ngư dân đạt hơn 47 nghìn tấn, vượt sản lượng năm 2023.

Huyện Núi Thành có chiều dài bờ biển gần 40 km, hiện có 2 cảng biển lớn là Cảng Chu Lai và Cảng Kỳ Hà; 2 cửa biển An Hòa và Cửa Lở; có khu neo đậu tàu cá An Hòa cùng cơ sở hạ tầng đồng bộ. Núi Thành hiện có 1.929 tàu thuyền với hơn 9.000 lao động tham gia đánh bắt ở ngư trường Hoàng Sa và Trường Sa. Ông Lê Văn Sinh, Chủ tịch UBND huyện Núi Thành cho biết, địa phương xác định kinh tế biển là hướng phát triển mũi nhọn.

“Từ các dự án về vận tải biển, cảng biển, hệ thống hạ tầng hậu cần nghề cá, rồi khu neo đậu tránh trú bão, cảng cá và các giải pháp phát triển ngành thủy sản là các nội dung mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Núi Thành đặt ra để quan tâm đầu tư hơn nữa, phát triển kinh tế biển”.

Những năm qua, tỉnh Quảng Nam tập trung đầu tư hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội phục vụ phát triển nghề cá bền vững, phát triển du lịch biển, vận tải đường biển và công nghiệp ven biển. Trong quy hoạch hệ thống cảng biển Việt Nam, Chính phủ đã xác định, phát triển hệ thống cảng biển tỉnh Quảng Nam nằm trong nhóm cảng biển Trung Trung bộ. Hiện, Bộ Giao thông - Vận tải đang thực hiện quy hoạch chi tiết, trong đó xác định lập đề án đầu tư luồng Cửa Lở tại huyện Núi Thành có thể đón tàu 5 vạn tấn. Cùng với đó là hệ thống bến, kho bãi, hệ thống dịch vụ phục vụ.

Hiện nhiều vị trí tuyến luồng Cửa Lở và luồng vào Cảng Kỳ Hà tại huyện Núi Thành đã bị bồi lấp nghiêm trọng, không đảm bảo độ sâu an toàn cho tàu có tải trọng lớn ra vào cảng. Ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn THACO cho rằng, quy hoạch tỉnh Quảng Nam vừa mới công bố đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ hình thành trung tâm logistic là rất khả thi, nhất là khi tuyến Cửa Lở và luồng vào Cảng Kỳ Hà tại huyện Núi Thành được đầu tư, hoàn thiện sớm. Đến lúc đó, các tàu lớn chở hàng sẽ cập cảng dễ dàng, giảm được chi phí logistic.

“Trong quy hoạch chỉ ra là năm 2030 sẽ hình thành trung tâm cơ khí đa dụng và ô tô quốc gia, phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ gắn với dịch vụ hậu cần, logistic. Nhưng chúng tôi quyết tâm hình thành trung tâm này vào năm 2027 theo chiến lược 5 năm (2022-2027) của tập đoàn. Tức là sẽ sớm hơn 3 năm so với mục tiêu của tỉnh đề ra”.

Nhiều ý kiến cho rằng, dịch vụ logistic tại tỉnh Quảng Nam hiện chưa xứng tầm vì chưa có một cảng nước sâu, chưa có một khu hậu cần cảng lớn. Nếu đầu tư hệ thống luồng, kho bãi, hệ thống dịch vụ thu hút các luồng hàng và chủ động trong tổ chức các chân hàng của Tập đoàn THACO, trong tương lai không xa, tỉnh Quảng Nam sẽ trở thành trung tâm phát triển cảng lớn của khu vực miền Trung.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đình Thiên, Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, trong định hướng phát triển kinh tế biển, tỉnh Quảng Nam cần tăng cường mối liên kết giữa phía Bắc Quảng Nam là trung tâm du lịch và phía Nam Quảng Nam với Khu công nghiệp Chu Lai. Khu vực ở giữa là một dải ven biển rộng lớn với tiềm năng phát triển chuỗi đô thị du lịch và khu kinh tế ven biển cần được mở rộng không gian phát triển dựa trên quy hoạch chiến lược và xu thế phát triển bền vững.

“Cảng Kỳ Hà hiện nay đã tạo lập được hậu phương công nghiệp, hậu phương kinh tế. Logistic tại đây nếu định hình được thì sẽ là trung tâm cho cả vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, một nút then chốt của chuỗi nông sản, tức là mở cả một không gian phát triển, lôi kéo cả lôi kéo cả khu vực Tây Nguyên và Campuchia, Lào vào đây”.

Năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã thống nhất chủ trương lập đề án xã hội hóa đầu tư luồng Cửa Lở cho tàu 5 vạn DWT, quy hoạch trung tâm logistic container và đầu tư phát triển Cảng hàng không quốc tế Chu Lai... tại huyện Núi Thành. Ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, mới đây UBND tỉnh Quảng Nam đề xuất Bộ Giao thông Vận tải và Chính phủ cho chủ trương xã hội hoá thực hiện dự án nạo vét tuyến luồng hàng hải Kỳ Hà. Sau khi hệ thống hạ tầng này được đầu tư đồng bộ, tỉnh Quảng Nam sẽ trở thành tỉnh công nghiệp phát triển và mạnh về kinh tế biển.

“Tôi nghĩ rằng nếu chúng ta đầu tư được hệ thống Cảng Kỳ Hà hiện đại như kỳ vọng , cùng với đó, sân bay Chu Lai cũng được đầu tư thì trong tương lai không xa, Quảng Nam sẽ trở thành tỉnh phát triển khá của cả nước. Thu ngân sách của tỉnh Quảng Nam khi đó sẽ không dừng lại ở con số 33.000 tỷ như năm 2022 mà tôi nghĩ rằng thu ngân sách hàng năm của tỉnh sẽ tăng gấp đôi số đó vào những năm tiếp theo”./.