Zr’lụ quy hoạch dự án a bọc thuỷ lợi Hố Khế, đhị cr’noon 2, chr’val Tiên Lãnh, chr’hoong Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam ch’ngai n’đăh UBND chr’val Tiên Lãnh lâh 30km. X’rịa c’xêê 2 bêl đêêc ahay, bêl chính quyền vel đong xay moon xa nay bh’rợ bhrợ têng dự án a bóc đác thuỷ lợi Hố Khế, năc xang 10 t’ngay t’tun, k’zệt pr’loọng đong đhanuôr năc đơơng âng pr’đươi động bhrợ têng đợ công trình lất xa nay coh zr’lụ dự án. Coh zr’lụ bhưa căh tước 500m năc vêy k’dâng 60 công trình lất xa nay, pazêng vêy: đong ắt, pợ, zơng, c’rol bh’năn… vêy ta bhrợ coh m’pâng crâng keo axậ tràm, toor tọm đác lâng coh ruộng. Pazêng công trình n’nâu ta bhrợ căh nhâm mâng, căh vêy pếch móng, căh vêy n’toh bê thông.

Bấc pr’loọng đong vêy k’tiếc coh zr’lụ dự án xay moon tu pa dưr bh’rợ b’băn, ch’choh đoọng bhrợ c’rol bh’năn, đong ắt… đương zên chroót pa chô. T’cooh Nguyễn Tri Ph…, ắt coh cr’noon 2, chr’val Tiên Lãnh, chr’hoong Tiên Phước vêy k’tiêc choh n’loong đanh c’moo coh zr’lụ dự án a bóc đác thuỷ lợi Hố Khế xay moon, pr’loọng đong đoo năc ơy vêy bh’rợ b’băn ch’choh tơợ đanh ặ. Tu căh n’năl xa nay vêy ta bhrợ a bọc đác thuỷ lợi Hố Khế năc ađoo ơy đươi zên lâh 100 ức đồng k’rong bhrợ bấc công trình đhị đâu: “Acu bhrợ đong zơng đhị đâu lâng bh’rợ b’băn đoọng pay phân đớc ha tơơm chr’noh. Coh bấc c’moo n’nâu, đhanuôr coh đâu bhrợ têng n’hau năc coh cậ ngai vêy moon, ha moo vêy ng’nhăn phép tơợ chính quyền. Acu công vêy n’năl xa nay âng nhà nước quy hoạch zr’lụ n’nâu bhrợ dự án a bọc đác thuỷ lợi năc nâu cơy ơy ng’bhrợ đong xang, pợ zơng năc dưr moon ng’lơi, cơnh đêêc azi căh choom bhrợ. Chr’val vêy k’dua azi n’jâh lơi năc công chroót pa chô đoọng ha zi m’bứi.”

Bêl c’bhuh lướt pa bhrợ âng chính quyền vel đong tước xay moon, p’too pa choom năc đhanuôr căh choom bhrợ công trình coh zr’lụ dự án a bóc đác thuỷ lợi năc đhanuôr ta ơi moon cơnh đâu: “Ting cơnh acu k’noọ năc crêê, năc n’hau vêy u lất”

Coh pazêng t’ngay ahay, UBND chr’val Tiên Lãnh lâng UBND chr’hoong Tiên Phước đoọng bấc c’bhuh manuyh tước xay moon đoọng đhanuôr n’năl pazêng râu xa nay âng pháp luật, ta đang moon đhanuôr oó dzợ bhrợ công trình lất xa nay, năc ma n’jơh lơi đợ công trình lất xa nay. T’cooh Võ Hồng Ánh, Trưởng cr’noon 2, chr’val Tiênh Lãnh, chr’hoong Tiên Phước xay moon, xoọc đâu 25 pr’loọng đhanuôr vêy k’tiêc crâng, k’tiếc ha roo, k’tiêc choh chr’noh đanh c’moo coh zr’lụ quy hoạch a bọc đác Hố Khế. Coh đâu năc dzợ vêy manuyh tơợ vel đong n’lơơng tước bhrợ công trình lất xa nay: “Bấc pr’loọng đong công ơy đhêy bhrợ têng, trưah bhlêh lơi công trình năc công vêy pr’loọng đong căh tộ xơợng đươi. Vêy ngai năc đhanuôr tơợ lơơng tước ooy đâu đh’rưah lâng đhanuôr vêy k’tiêc coh zr’lụ dự án bhrợ têng công trình ha dang vêy nhà nước chroót pa chô năc tr’pác đoọng đh’rưah.”

Nâu đoo năc êêh râu g’luh tr’nơơp đhr’năng bhrợ công trình lất xa nay đhị zr’lụ dự án dưr vaih coh chr’val Tiên Lãnh, chr’hoong Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam. L’lăm ahay, bêl xay bhrợ dự án thuỷ điện sông Tranh 3, thuỷ điện sông Tranh 4 lâng c’lâng 500KV, đhị chr’val n’nâu công dưr vaih đhr’năng cơnh đêêc.

Xoọc đâu, coh pazêng k’zệt pr’loọng đong đhanuôr bhrợ công trình lất xa nay coh zr’lụ dự án a bóc đác thuỷ lợi Hố Khế, vêy ngai năc đảng viên, cán bộ bhươl cr’noon, công an viên… căh ta nih đha nâng coh bh’rợ xơợng đươi cơnh xa nay xay moon âng pháp luật. T’mêê đâu, UBND chr’hoong Tiên Phước ơy moon ha Chủ tịch UBND chr’val Tiên Lãnh coh bh’rợ k’đhơợng lêy k’tiếc k’bunh, xây dựng; căh ơy đương lêy, k’đhơợng lêy, zư lêy cơnh ty đanh, căh ơy toom đơơh loon pazêng bh’rợ bhrợ lất coh zr’lụ xay bhrợ dự án a bọc đác thuỷ lợi Hố Khế. T’cooh Bùi Sang, Chủ tịch UBND chr’val Tiên Lãnh, chr’hoong Tiên Phước xay moon, coh pazêng t’ngay ahay vel đong ơy lướt đăng lêy pazêng đhăm k’tiêc, bhrợ bha ar lâng toom hành chính lâng pazêng bh’rợ n’lất, lang đơơh pa chô cơnh ty đanh ahay. “Pazêng c’moo ahay, đhanuôr vel đong công ơy r’rộ r’răm bhrợ công trình lất xa nay. Lâng pazêng dự án thuỷ điện năc apêê doanh nghiệp công ơy gr’hoót moon, chroót pa chô đoọng ha đhanuôr, tu cơnh đêêc, apêê đoo vêy ta chroót đoọng năc apêê đoo bhrợ cớ đợ công trình lất xa nay. Lâng dự án a bóc đác thuỷ lợi Hố Khế, UBND chr’val Tiên Lãnh năc toom rơợng griing pazêng bh’rợ bhrợ lất xa nay đoọng bhrợ t’vaih râu liêm crêê đhị vel đong bêl bhrợ têng pazêng công trình t’tun.”

Dự án a bóc đác thuỷ lợi Hố Khế năc Ban k’đhơợng lêy dự án bhrợ têng công trình Nông nghiệp lâng Pa dưr bhươl cr’noon tỉnh Quảng Nam bhrợ c’la k’rong bhrợ lâng pazêng zên bhrợ têng lâh 130 tỷ đồng. Nâu đoo năc dự án bha lâng ooy bh’rợ pa dưr nông nghiệp đhị chr’hoong Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam. T’cooh xa nay chr’hoong Tiên Phước ơy p’too moon chr’val Tiên Lãnh lướt ch’mêệt lêy pazêng c’lâng lướt ooy pazêng zr’lụ xay bhrợ dự án, căh đoọng pazêng râu xe chở đơơng pr’đươi xây dựng, căh đoọng đhanuôr bhrợ cớ pazêng công trình lất xa nay. T’cooh Nguyễn Hùng Anh, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam xay moon, lâng đợ pr’loọng đong căh tộ bhlêh lơi công trình lất xa nay năc bhrợ bha ar toom bh’rợ hành chính, tước n’jơh lơi đoọng xay bhrợ liêm xang pazêng bha ar bha tơ toom bh’rợ bhrợ lất hành chính l’lăm t’ngay 30/4: “T’bhlâng p’too moon đoọng toọm rơợng griing đoọng xay bhrợ ta nih đha nâng lâng apêê dhanuôr coh bh’rợ xơợng đươi cơnh xa nay âng pháp luật n’đăh k’tiêc k’bunh. Ơy bhlêh lơi 8 công trình bhrợ lất xa nay. Azi năc t’bhlâng ta đang moon đhanuôr n’jơh lơi pazêng công trình ha mơ dzợ đoọng pa chô cơnh ty đanh, pr’loọng đong hân đoo căh đươi năc toom đoọng đơơh pazao đoọng mặt bằng ha c’la bhrợ têng dự án”./.

Ồ ạt xây dựng công trình trái phép chờ… tiền bồi thường

Tháng 2/2022, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt đầu tư dự án hồ thủy lợi Hố Khế, tại huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam với kinh phí hơn 130 tỷ đồng từ nguồn ngân sách. Sau khi có thông tin triển khai dự án, hàng chục hộ dân có đất trong vùng dự án đã tự ý xây dựng công trình, vật kiến trúc, trồng cây…để chờ tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Khu vực quy hoạch dự án hồ thuỷ lợi Hố Khế, tại thôn 2, xã Tiên Lãnh, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam cách UBND xã Tiên Lãnh hơn 30km. Cuối tháng 2 vừa qua, khi chính quyền địa phương công bố chủ trương xây dựng dự án hồ thuỷ lợi Hố Khế, chỉ hơn 10 ngày sau, hàng loạt hộ dân ồ ạt đưa phương tiện, vật liệu để xây dựng công trình trái phép trong vùng dự án. Trong bán kính chưa tới 500m đã có khoảng 60 công trình trái phép gồm: nhà ở, lán trại, chuồng chăn nuôi gia súc, gia cầm…được dựng lên ở khu vực rừng keo lá tràm, bờ suối và cả trên đất ruộng. Phần lớn các công trình này xây dựng tạm bợ, không đào móng, không đổ bê tông.

Nhiều hộ dân có đất trong khu vực dự án lấy lý do phát triển mô hình chăn nuôi, trồng trọt để xây dựng chuồng trại, nhà ở… để chờ đền bù. Ông Nguyễn Tri Ph., ở thôn 2, xã Tiên Lãnh, huyện Tiên Phước có đất trồng cây lâu năm trong vùng dự án hồ thuỷ lợi Hố Khế cho rằng, gia đình ông có trang trại tại đây từ lâu. Vì không nắm thông tin triển khai dự án hồ thuỷ lợi Hố Khế nên ông đã đầu tư cả 100 triệu đồng xây dựng nhiều công trình tại đây: “Tôi xây dựng lán trại với mô hình chuồng để lấy phân chăm cây. Bao nhiêu năm nay, người dân tại đây xây dựng hay làm gì cũng có ai can thiệp đâu, có phải xin phép chính quyền đâu. Tôi cũng có biết chủ trương nhà nước quy hoạch khu vực này làm dự án hồ thuỷ lợi nhưng bây giờ đã xây dựng công trình lên rồi mà bảo tôi bỏ đi làm không được. Xã có yêu cầu chúng tôi tháo dỡ nhưng mà cũng phải hỗ trợ, bồi thường một ít cho người dân chứ.”

Khi tổ công tác của chính quyền địa phương đến vận động, tuyên truyền, giải thích người dân không nên xây dựng công trình trong dự án hồ thủy lợi thì người dân trả lời như thế này: “Theo tôi nghĩ là đúng chứ không có gì sai hết.”

Những ngày qua, UBND xã Tiên Lãnh và UBND huyện Tiên Phước cử nhiều Đoàn cán bộ đến tuyên truyền người dân nắm bắt các quy định pháp luật, vận động bà con dừng xây dựng công trình trái phép, tự nguyện tháo dỡ các công trình trái phép. Ông Võ Hồng Ánh, Trưởng thôn 2, xã Tiên Lãnh, huyện Tiên Phước cho biết, hiện có 25 hộ dân trong thôn có đất rừng, đất lúa, đất trồng cây lâu năm nằm trong khu vực quy hoạch dự án hồ thuỷ lợi Hố Khế. Tại đây, còn có nhiều trường hợp người từ địa phương khác đến xây dựng công trình trái phép: “Có nhiều hộ đã dừng xây dựng, tiến hành tháo dỡ công trình nhưng rất nhiều hộ kiên quyết không chấp hành. Có nhiều trường hợp người dân nơi khác đến đây phối hợp với người có đất trong vùng dự án để xây dựng công trình nhằm mục đích nếu nhà nước đền bù thì chia phần trăm.”

Đây không phải lần đầu tiên tình trạng xây dựng công trình trái phép trong vùng dự án xảy ra trên địa bàn xã Tiên Lãnh, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam. Trước đây, khi triển khái dự án thuỷ điện sông Tranh 3, thuỷ điện sông Tranh 4 và đường dây 500KV, trên địa bàn xã này cũng xảy ra tình trạng tương tự.

Hiện, trong số hàng chục hộ dân xây dựng công trình trái phép trong vùng dự án hồ thuỷ lợi Hố Khế, có trường hợp là đảng viên, cán bộ thôn, công an viên… thiếu gương mẫu trong việc chấp hành quy định pháp luật. Mới đây, UBND huyện Tiên Phước đã phê bình Chủ tịch UBND xã Tiên Lãnh trong công tác quản lý đất đai, xây dựng; chưa theo dõi, quản lý, bảo vệ hiện trạng, chưa xử lý kịp thời các hành vi vi phạm tại khu vực triển khai dự án hồ thuỷ lợi Hố Khế. Ông Bùi Sang, Chủ tịch UBND xã Tiên Lãnh, huyện Tiên Phước cho biết, những ngày qua địa phương tiến hành đo đạc các thửa đất, xác lập hồ sơ và xử lý vi phạm hành chính, khẩn trương khôi phục hiện trạng. “Những năm trước, người dân địa phương cũng từng ồ ạt xây dựng công trình trái phép. Đối với các dự án thuỷ điện thì các doanh nghiệp cũng đã thoả thuận, bồi thường cho người dân cho nên họ thấy vậy mà cứ tiếp tục xây dựng công trình trái phép. Đối với dự án hồ thuỷ lợi Hố Khế, UBND xã Tiên Lãnh sẽ kiên quyết xử lý các trường hợp xây dựng trái phép để tạo ra tiền lệ tại địa phương khi xây dựng các công trình tiếp theo.”

Dự án hồ thủy lợi Hố Khế do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam làm chủ đầu tư với tổng kinh phí hơn 130 tỷ đồng. Đây là dự án trọng điểm về phát triển nông nghiệp trên địa bàn huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam. Lãnh đạo huyện Tiên Phước đã chỉ đạo xã Tiên Lãnh tổ chức kiểm soát các tuyến đường vào khu vực triển khai dự án, nghiêm cấm phương tiện chuyên chở vật liệu xây dựng, không để người dân tiếp tục xây dựng công trình trái phép. Ông Nguyễn Hùng Anh, Phó Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam cho biết, đối với các trường hợp không tự tháo dỡ công trình vi phạm thì khẩn trương xác lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính, tiến hành cưỡng chế để hoàn thành việc xác lập toàn bộ hồ sơ xử lý vi phạm hành chính trước ngày 30/4: “Tập trung chỉ đạo xử lý quyết liệt để làm gương cho người dân trong chấp hành quy định pháp luật trên lĩnh vực đất đai. Đã tiến hành tháo gỡ 8 công trình xây dựng trái phép. Chúng tôi sẽ tiếp tục vận động, yêu cầu người dân tháo dỡ tất cả công trình còn lại để trả lại hiện trạng, gia đình nào không chấp hành sẽ tổ chức cưỡng chế để sớm bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư thực hiện dự án”./.