Nâu năc c’leh pa ghit cơnh lâng TP.Đà Nẵng – vel đong xoọc vêy pr’đơợ k’rơ đăh tơơm za nươu chr’năp cơnh sâm Ngọc Linh, ba kích, đảng sâm, sa nhân bhrậu, ma mông coh gâm âng crâng a bhuy đhị zập zr’lụ da ding ca coong dal ha dợ tơợ a hay căh ơy vêy hành lang pháp lý đoọng ha dưr đanh mâng.

Ting quy định t’mêê, đhanuôr lâng doanh nghiệp bơơn đoọng choh băn za nươu crêê xa nay coh crâng gmrâng, crâng abhuy lâng ha rêê bhrợ cha, ha dang vêy cơnh bơơn cơ quan vêy thẩm quyền đoọng bhrợ. Đhơ cơnh đêêc, coh đhr’năng choh bhrợ năc pa ghit rau tệêm ngăn âng crâng ca coong lâng bhrợ cơnh pa choom kỹ thuật. Pa bhlầng, apêê bh’rợ cơnh trâm, pa gooh,… căh đoọng bhrợ coh crâng đoọng pa xiêr đhr’năng nha nhự lâng rooh crâng, zư crâng liêm cơnh n’ty.

Nghị định cung ra pặ quyền ghit đoọng ha chính quyền vel đong, đoọng TP. Đà Nẵng pa ghit pa căh tơơm za nươu liêm choom lâng pr’đơợ crâng ca coong ting zr’lụ, đh’rưah pa zưm zr’lụ bhrợ têng, k’bhuh pr’loọng đong lâng doanh nghiệp coh pa dưr zr’lụ choh bhrợ coh crâng. Apêê tổ chức, cha năc ma nuyh choom ký gr’họt vặ crâng lâng cr’chăl đanh tước 10 c’moo, bơơn k’rang quyền lợi lâng đớp zập chính sách t’pâh pa dưr kinh tế sinh học.

Pa ghit lêy, xa nay “tơơm za nươu coh crâng” lâng “pay bh’nơơn tơơm za nươu” cung g’luh tr’nơợp bơơn xay moon đh’nơc liêm ghit, đoọng pac bh’rợ choh băn crêê xa nay căh dzợ bhrợ têng cơnh lalăm ha dợ căh ngai cha mêệt pa ghit. Rau đâu, zooi lơi đhr’năng “g’đech luật” coh bhrợ pay cr’van tơợ crâng, đh’rưah moon ghit c’lâng xa nay pa dưr ngành bhrợ za nươu ting c’lâng liêm buôn, đanh mâng, pa têệt lâng bấc rau sinh học.

Lâng khung chính sách t’mêê, cr’noọ bh’rợ choh sâm Ngọc Linh dưp gâm âng crâng đhị Đà Nẵng vêy pr’đơợ đoọng t’bhưah zr’lụ bhrợ têng, tệêm ngăn xa nay pháp luật lâng liêm choom đhị k’đhơợng lêy. Bấc doanh nghiệp vel đong rơơm đương năc bơơn pa đăn lâng quỹ k’tiếc crêê xa nay, k’rong đươi dua công nghệ dal coh chấc lêy tơơm riah, zư lêy m’ma, bhrợ têng ghit liêm… Tơợ đêêc vaih t’nooi chr’năp bhrợ têng kiêr, jưah t’vaih bhiệc bhrợ đoọng ha đhanuôr da ding ca coong, jưah pa dưr dal chr’năp tr’haanh âng sâm Ngọc Linh lâng za nươu choh bhrợ đhị vel đong.

Bấc chuyên gia moon, Nghị định 183 chroi k’rong t’vaih c’lâng đoọng ha Đà Nẵng vaih trung tâm za nươu zr’lụ miền Trung, bhrợ cơnh c’lâng xa nay âng k’tiếc k’ruung đăh pa dưr kinh tế sinh học tước c’moo 2030. Bêl cr’van crâng bơơn k’đhơợng lêy liêm choom lâng pa têệt cr’nọo bh’rợ bhrợ cha liêm choom, za nươu Việt Nam, pa bhlầng nắc zập rau chr’năp lalay bhlầng cơnh sâm Ngọc Linh năc vêy c’lâng ha dưr đơơng chr’năp  bha lang k’tiếc lâng r’dợ bhrợ pa dưr ooy thị trường bha lang k’tiếc./.

SÂM NGỌC LINH VÀ DƯỢC LIỆU ĐÀ NẴNG ĐƯỢC PHÁT TRIỂN HỢP PHÁP TRONG RỪNG

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 183/2025/NĐ-CP, sửa đổi Nghị định 156/2018/NĐ-CP, lần đầu tiên thiết lập một khung pháp lý riêng cho hoạt động nuôi trồng và thu hoạch cây dược liệu trong rừng

Đây là dấu mốc đáng chú ý đối với TP.Đà Nẵng – địa phương đang sở hữu tiềm năng lớn về dược liệu quý như sâm Ngọc Linh, ba kích, đảng sâm, sa nhân tím…, vốn chủ yếu sinh trưởng dưới tán rừng tự nhiên ở các vùng núi cao nhưng bấy lâu nay thiếu hành lang pháp lý để phát triển bền vững.

Theo quy định mới, người dân và doanh nghiệp được phép nuôi trồng dược liệu hợp pháp trong rừng phòng hộ, rừng đặc dụng và rừng sản xuất, nếu có phương án được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Tuy nhiên, quá trình trồng trọt phải đảm bảo không làm suy giảm chức năng sinh thái của rừng và tuân thủ đầy đủ hướng dẫn kỹ thuật. Đặc biệt, các hoạt động chế biến, bao gồm ngâm, sấy, ủ... bị nghiêm cấm trong rừng nhằm giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm và cháy rừng, đảm bảo rừng được duy trì nguyên trạng.

Nghị định cũng phân quyền rõ ràng cho chính quyền địa phương, cho phép TP.Đà Nẵng chủ động ban hành danh mục cây dược liệu phù hợp với điều kiện sinh thái của từng vùng, đồng thời thúc đẩy liên kết cộng đồng, nhóm hộ và doanh nghiệp trong xây dựng vùng nguyên liệu dưới tán rừng. Các tổ chức, cá nhân có thể ký kết hợp đồng thuê môi trường rừng với thời hạn lên đến 10 năm, được bảo hộ quyền lợi và hưởng các chính sách khuyến khích phát triển kinh tế sinh học.

Đáng chú ý, khái niệm “cây dược liệu trong rừng” và “thu hoạch dược liệu” cũng lần đầu tiên được định danh rõ ràng, nhằm tách biệt hoạt động nuôi trồng hợp pháp khỏi việc khai thác tự nhiên không kiểm soát. Điều này giúp loại bỏ tình trạng “lách luật” trong khai thác tài nguyên rừng, đồng thời khẳng định chủ trương phát triển ngành dược liệu theo hướng bài bản, bền vững, gắn với bảo tồn đa dạng sinh học.

Với khung chính sách mới này, mô hình trồng sâm Ngọc Linh dưới tán rừng tại Đà Nẵng có điều kiện để mở rộng quy mô, đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch trong quản lý. Nhiều doanh nghiệp địa phương kỳ vọng sẽ được tiếp cận quỹ đất hợp pháp, đầu tư ứng dụng công nghệ cao trong truy xuất nguồn gốc, bảo tồn giống gốc, chế biến sâu… Từ đó hình thành các chuỗi giá trị khép kín, vừa tạo sinh kế cho người dân miền núi, vừa nâng tầm giá trị thương hiệu của sâm Ngọc Linh và dược liệu bản địa.

Nhiều chuyên gia cho rằng, Nghị định 183 góp phần mở đường cho Đà Nẵng trở thành trung tâm dược liệu vùng miền Trung, hiện thực hóa chiến lược quốc gia về phát triển kinh tế sinh học đến năm 2030. Khi tài nguyên rừng được quản lý hiệu quả và gắn kết với mô hình sinh kế xanh, dược liệu Việt Nam, đặc biệt là các loài đặc hữu như sâm Ngọc Linh sẽ có cơ hội vươn tầm quốc gia và từng bước tiến ra thị trường quốc tế./.