Năl ghit zập đhr’năng âng vel đong, pr’ặt tr’mông, j’niêng cr’bưn âng đhanuôr bhươl cr’noon, t’cooh Zơrâm Brươih đhị vel Abaanh 1, chr’val ca noong k’tiếc Tr’Hy, chr’hoong Tây Giang ta luôn pa zưm lâng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Tr’Hy, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Nam xay moon, t’pâh đhanuôr oọ ting xơợng apêê huông lết, oọ z’lâh ca noong k’tiếc lêt xa nay. N’đhơ căh dzợ k’rơ cơnh lalăm ha dợ t’cooh Brươih cung pa zay đh’rưah lâng Bộ đội Biên phòng lướt cha mêệt lêy c’lâng ca noong k’tiếc. T’cooh Zơrâm Brươih đoọng năl, t’cooh năl lưch đhăm k’tiếc coh zr’lụ nâu, rau dưr vaih cơnh lơơng đhị vel đong, da ding ca coong ca noong k’tiếc nâu năc t’cooh đâh bơơn năl. Tu cơnh đêêc, bêl Bộ đội Biên phòng k’đươi t’pâh đhanuôr Cơ Tu ting pâh zư lêy ca noong k’tiếc, t’cooh bhui har pa bhlầng lâng đâh ting pâh. Ting cơnh t’cooh Brươih, ca noong k’tiếc tệêm ngăn năc rau bhui har âng chính quyền  vel  bhươl, Bộ đội biên phòng cung năc rau bhui har âng đhanuôr Cơ Tu coh đâu.

 “Azi năc t’cooh bhươl, ma nuyh bấc ngai chăp đh’rưah lâng Đồn Biên phòng k’đươi đhanuôr Cơ Tu ting pâh zư ca noong k’tiếc, cha groong apêê huông lết t’tông pa pay, pa câl ma túy coh ca noong k’tiếc. Azi ta luôn t’pâh đhanuôr năc ting xơợng cơnh BĐBP xay moon, oọ tal k’xịa k’tiếc đăh tôh. Đhơ pr’ặt tr’mông đhanuôr coh ca noong k’tiếc dzợ bấc rau k’đhap k’ra, ha dợ cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng pa choom đhanuôr cơnh bhrợ cha, cơnh ch’choh b’băn. Đươi cơnh đêêc nắc pr’ặt tr’mông âng đhanuôr bơơn ha dưr dal, ting pâh zư lêy tệêm ngăn ca noong k’tiếc”.

Coh đhr’năng zư lêy ca noong k’tiêc âng k’tiếc k’ruung hêê, apêê t’cooh bhươl, ma nuyh bấc ngai chăp ơy lưch loom lâng bh’rợ tr’nêng vaih năc đhị za nươr nhâm mâng cơnh lâng Bộ đội Biên phòng lâng đhanuôr zr’lụ ca noong k’tiếc. Năc rau mr’cơnh loom âng đhanuôr đh’rưah lâng c’bhuh chức năng ơy bhrợ vaih g’roong nhâm mâng, zư lêy c’la ca noong k’tiếc âng hêê, zư lêy rau tệêm ngăn đoọng ha vel bhươl. T’cooh Coor Lý đhị  vel Dâm I, chr’val ca noong k’tiếc Tr’Hy, chr’hoong Tây Giang đoọng năL, c’la t’cooh lâng apêê t’cooh t’ha lơơng coh vel năl ghit zập j’niêng cr’bưn lâng đhanuôr chăp bhlầng. Tu cơnh đêêc nắc đhị zập g’luh họp vel, k’bhuh t’cooh nâu ơy ta luôn xay moon ooy c’năl zư lêy ca noong k’tiếc, oọ ting xơợng apêê huông lết, ting bhrợ rau căh ta nih liêm, lết xa nay pháp luật cơnh t’tông pa pay, tr’câl tr’bhlêy lêt xa nay đăh c’lâng ca noong k’tiếc, lướt chô coh c’lâng ca noong k’tiếc lết xa nay… Đươi cơnh đêêc, c’năl trách nhiệm âng đhanuôr ting t’ngay bơơn ha dưr dal, chroi k’rong tệêm ngăn pazêng bh’rợ bhrợ căh liêm choom coh zr’lụ k’noong k’tiếc.

 “Coh bh’rợ xay moon cung lưm bấc k’đhap k’ra tu vêy bấc cơnh ma nuyh, ruh c’moo… Tu cơnh đêêc, năc đay ta luôn tước pr’loọng đhanuôr, k’rang lêy apêê đoọng năl hau apêê kiêng, apêê bhrợ cha cơnh ooy… đoọng xay moon lâng cấp piing bhlêh lơi rau k’đhap k’ra đoọng ha đhanuôr. Bêl pr’ặt tr’mông ơy tệêm ngăn năc đhanuôr tệêm loom ting pâh zư lêy ca noong k’tiếc. Lâng chr’năp âng đay năc a zi ơy bhlêh lơi bấc tu bhiệc tr’vay tr’lin coh vel bhươl. Đươi cơnh đêêc nắc pr’ặt tr’mông âng đhanuôr đoàn kết, pa zay bhrợ cha liêm choom”.

Thượng tá Bùi Văn Đức – Đồn trưởng Đồn Biên phòng Tr’Hy, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Nam đoọng năl, đoọng k’đhơợng lêy 18,39km c’lâng ca noong k’tiếc lâng zư lêy nhâm mâng c’la ca noong k’tiếc âng hêê, năc lêy g’nưm tơợ đhanuôr, pa dưr c’rơ, pr’đơợ chr’năp âng đhanuôr. Đồn Biên phòng Tr’Hy ta luôn k’đươi cán bộ, đảng viên tước vel bhươl ặt cha, bhrợ têng đh’rưah lâng đhanuôr. Zập c’xêê  pa họp đhanuôr 1 – 2 chu đoọng xay moon ooy zư lêy ca noong k’tiếc âng k’tiếc k’ruung. Thượng tá Bùi Văn Đức moon ghit, apêê t’cooh bhươl, ma nuyh bấc ngai chăp ơy đh’rưah lâng vel đong tơợ đanh năc ơy ặt ma mông đh’rưah lâng cán bộ, chiến sĩ biên phòng đui cơnh đhi noo, k’bhuh xoọng mặt, đh’rưah bhrợ pa dưr pr’ặt tr’mông ting t’ngay ha dưr, zư lêy tệêm ngăn ca noong k’tiếc âng k’tiếc k’ruung.

“Đhị đơn vị zi k’đhơợng lêy nắc vêy 26 cha nắc t’cooh bhươl, ma nuyh bấc ngai chăp. Nâu năc k’bhuh chr’năp bhlầng zooi Bộ đội Biên phòng coh bh’rợ năl zập đhr’năng âng vel đong lâng xay moon, t’pâh đhanuôr ting zư lêy ca noong k’tiếc, t’nol t’nil. Cr’chăl hay, Đồn pa dưr c’rơ chr’năp âng apêê t’cooh bhươl, ma nuyh bấc ngai chăp coh pa dưr pr’ặt tr’mông đhanuôr vel đong, apêê nâu năc xr’looc têy dal âng bộ đội, đoọng đơn vị đâh bơơn năl zập đhr’năng dưr vaih coh vel đong âng đay k’đhơợng bhrợ”.

Ting cơnh t’cooh Mạc Như Phương, Quyền Chủ tịch UBND chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam, apêê t’cooh bhươl, ma nuyh bấc ngai chăp năc poong pa têệt bhlưa chính quyền lâng đhanuôr. Đươi vêy apêê nâu nắc bấc rau chính sách, pháp luật âng Nhà nước bơơn đhanuôr đâh năl ghit. Pazêng g’luh họp vel vêy ting pa căh mặt âng t’cooh t’la lâng Bộ đội Biên phòng ơy zooi đhanuôr năl đâh lâh ooy c’lâng xa ay, chính sách pa bhlầng nắc rau crêê tước zư lêy crâng, ca noong k’tiếc lâng cha groong rau căh liêm coh pr’ặt tr’mông. Năc đoo c’rơ đoàn kết, năc pr’đơợ đoọng zư nhâm mâng ca noong k’tiếc âng k’tiếc k’ruung.

“Lâng 67km c’lâng ca noong k’tiếc, chr’hoong Tây Giang vêy 3 Đồn Biên phòng. Coh pazêng c’moo hay, apêê Đồn Biên phòng bhrợ liêm bh’rợ xay moon, pa choom đhanuôr bhrợ cha, pa dưr pr’ặt tr’mông. Pa bhlầng, apêê Đồn ơy xay bhrợ bấc cr’noọ bh’rợ cơnh choh ha roo, băn k’roọc, băn a’ọc tăm… Tơợ đêêc, zooi đhanuôr choom bhrợ cha, pr’ặt tr’mông coh ca noong k’tiếc ha dưr lâh mơ. Pa bhlầng nắc apêê t’cooh t’ha đhị zập vel  bhươl năc c’bhuh chr’năp pa bhlầng ơy đh’rưah lâng chính quyền vel đong, Bộ đội Biên phòng lướt xay moon, pa too pa choom đhanuôr bhrợ cha, pa dưr pr’ặt tr’mông, zư lêy ca noong k’tiếc âng k’tiếc k’ruung”./.

GIÀ LÀNG CƠ TU CÙNG BỘ ĐỘI BIÊN PHÒNG GIỮ VỮNG AN NINH BIÊN GIỚI

Bằng uy tín, kinh nghiệm và sự hiểu biết sâu sắc về văn hóa, phong tục địa phương, già làng, người có uy tín ở huyện biên giới Tây Giang, tỉnh Quảng Nam có nhiều đóng góp quan trọng vào công tác giữ vững an ninh biên giới.

Am hiểu về địa bàn, đời sống, phong tục của người dân địa phương, già làng Zơrâm Brươih ở thôn Abaanh 1, xã biên giới Tr’Hy, huyện Tây Giang thường xuyên phối hợp với cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Tr’Hy, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Nam tuyên truyền, vận động bà con không nghe theo kẻ xấu, không vượt biên trái phép hay tiếp tay cho các hoạt động vi phạm pháp luật. Dù tuổi cao nhưng già Brươih vẫn cùng bộ đội tuần tra biên giới, kiểm tra các đường mòn, lối mở để phát hiện dấu hiệu bất thường. Già làng Zơrâm Brươih cho biết, ông hiểu rõ từng tấc đất, nắm rõ và nhanh nhất mọi động tĩnh ở biên cương. Do đó, khi Bộ đội biên phòng vận động bà con Cơ Tu tham gia bảo vệ biên giới, già rất vui mừng và tham gia ngay. Theo già Brươih, biên giới bình yên là niềm vui của chính quyền địa phương, Bộ đội biên phòng, cũng là niềm vui của bà con Cơ Tu nơi đây.

 “Chúng tôi là già làng, người có uy tín cùng Đồn Biên phòng vận động bà con Cơ Tu giữ vững an ninh biên giới, chống kẻ xâm phạm, chống bọn buôn lậu ma tuý qua đường biên giới. Chúng tôi luôn vận động bà con phải nghe theo Biên phòng tuyên truyền, không xâm phạm sản xuất trên đất bên kia. Mặc dù cuộc sống bà con ở vùng biên gặp nhiều khó khăn, nhưng được cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng bày bà con cách làm ăn, cách chăn nuôi trồng trọt. Nhờ đó mà cuộc sống bà con ngày được nâng lên, tinh thần tham gia giữ vững an ninh trật tự tại địa phương được nâng cao.”

Trong hành trình bảo vệ vùng biên cương của Tổ quốc, già làng, người có uy tín với lòng nhiệt huyết và trách nhiệm cao đã trở thành điểm tựa tinh thần vững chắc cho Bộ đội Biên phòng và bà con vùng biên. Chính sự đồng lòng của bà con cùng lực lượng chức năng đã tạo nên một thế trận vững chắc, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia, giữ gìn sự bình yên cho buôn làng. Ông Coor Lý ở thôn Dâm I, xã biên giới Tr’hy, huyện Tây Giang cho biết, bản thân ông và những bậc cao niên trong làng am hiểu tường tận phong tục, tập quán và có tầm ảnh hưởng lớn trong cộng đồng. Do đó, thông qua các buổi họp thôn, già làng, người có uy tín thường xuyên tuyên truyền về ý thức bảo vệ biên giới, không tiếp tay cho các hành vi vi phạm pháp luật như xuất nhập cảnh trái phép, buôn lậu, phá rừng... Nhờ vậy, ý thức trách nhiệm của người dân ngày càng được nâng cao, góp phần ngăn chặn những hành vi xâm phạm chủ quyền lãnh thổ.

 “Trong công tác tuyên truyền cũng gặp nhiều khó khăn vì có nhiều đối tượng, giới tính, trình độ khác nhau. Do đó, mình phải quan tâm, thường xuyên đến hộ gia đình trong làng để xem cuộc sống bà con như nào, bà con cần gì, muốn gì để mình đề xuất lên cấp trên. Khi cuộc sống bà con ổn định thì an ninh trật tự tại địa bàn cũng ổn định. Những mâu thuẫn trong cộng đồng, nếu không được giải quyết khéo léo, có thể trở thành điểm nóng về an ninh trật tự. Với kinh nghiệm và uy tín của mình thường đứng ra hòa giải, giúp bà con giải quyết tranh chấp một cách hợp tình, hợp lý. Nhờ đó, tình đoàn kết trong thôn, bản luôn được duy trì.”

Thượng tá Bùi Văn Đức - Đồn trưởng Đồn Biên phòng Tr’Hy, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Nam cho  biết, để quản lý 18,39km đường biên và bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, chắc chắn phải dựa vào nhân dân, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc. Đồn Biên phòng Tr’Hy thường xuyên cử cán bộ, đảng viên về tận thôn bản, cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng đồng bào. Hàng tháng, Đồn phối hợp với địa phương tổ chức 1-2 buổi tuyên truyền nội dung bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Thượng tá Bùi Văn Đức khẳng định, đội ngũ già làng, người có uy tín cùng người dân địa phương từ lâu đã gắn bó với cán bộ, chiến sĩ biên phòng như anh em ruột thịt, cùng nhau xây dựng đời sống ngày càng phát triển, bảo vệ an ninh biên giới quốc gia.

 “Trên địa bàn đơn vị phụ trách có 26 già làng, người có uy tín. Đây là lực lượng quan trọng giúp bộ đội Biên phòng trong công tác nắm bắt tình ở địa phương và tuyên truyền, vận động bà con tham gia thực hiện công tác biên phòng, quản lý đường biên cột mốc. Thời gian qua, Đồn phát huy vai trò của già làng, người có uy tín trong công tác phát triển kinh tế địa phương, giữ vững chủ quyền, an ninh biên giới. Chúng tôi có mối quan hệ với già làng, người có uy tín như người nhà, tranh thủ đội ngũ này làm tai mắt để nắm bắt kịp thời sự việc xảy ra trên địa bàn phụ trách”.

Theo ông Mạc Như Phương, Quyền Chủ tịch UBND huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam, đội ngũ già làng, người có uy tín là cầu nối giữa Chính quyền và nhân dân. Nhờ có già làng, nhiều chính sách pháp luật của Nhà nước đã được bà con tiếp thu một cách rõ ràng hơn. Những buổi họp thôn với sự góp mặt của già làng và Bộ đội Biên phòng đã giúp đồng bào hiểu về các chủ trương, chính sách, nhất là liên quan đến bảo vệ rừng, biên giới và phòng chống tệ nạn xã hội. Đó là sức mạnh của tinh thần đoàn kết, là nền tảng để giữ gìn sự bình yên nơi phên dậu của đất nước.

 “Với 67km đường biên giới, huyện Tây Giang có 3 đồn Biên phòng. Trong những năm qua, các Đồn biên phòng thực hiện tốt công tác tuyên truyền, hướng dẫn bà con phát triển kinh tế, xã hội. Đặc biệt, các Đồn đã triển khai nhiều mô hình kinh tế như trồng lúa nước, nuôi bò, nuôi heo cỏ địa phương… Từ đó bà con nắm được kỹ thuật nuôi, trồng giúp bà con vùng biên có cuộc sống đi lên. Đặc biệt, đội ngũ già làng, người có uy tín đóng vai trò hết sức quan trọng cùng chính quyền địa phương và bộ đội biên phòng tham gia tuyên truyền, vận động bà con phát triển kinh tế xã hội, bảo vệ chủ quyền anh ninh biên giới”./.