Thành phố Đà Nẵng xang bêl pazum lâng tỉnh Quảng Nam (ty) vêy bâc rau liêm choom đoọng pa dưr. Hân đhơ cơnh đêêc, thành phố Đà Nẵng xoọc đâu năc lum bâc rau zr’năh k’đhap, pa bhlâng năc cruung k’tiêc t’mêê bhưah bhlâng, đhanuôr công bâc, ăt mamông coh bâc đhị; muy bơr zr’lụ bhươl cr’noon, da ding k’coong, hảo đảo c’lâng p’rang căh lâh liêm crêê, dịch vụ công lâng pr’đơợ đoọng pa dưr công căh ơy liêm buôn.

Thành phố Đà Nẵng vêy 33 chr’val da ding k’coong lâng 155 r’bhâu cha năc manuyh, cruung k’tiêc coh zr’lụ da ding k’coong pay 3/4 đhăm cruung k’tiêc âng thành phố. Rau căh mr’cơnh ooy pr’ăt tr’mông, thu nhập lâng đhr’năng pa dưr bhlưa pazêng zr’lụ đô thị, coh xuôi lâng pazêng zr’lụ bhươl cr’noon, da ding k’coong năc xay moon vêy chính sách xay bhrợ lâng pác đoọng c’rơ crêê cơnh.

Xa nay bh’rợ xay moon coh nhiệm kỳ ha y năc ga măc pa bhlâng, dự thảo Báo cáo chính trị coh g’luh n’nâu xay p’căh rau t’bhlâng tr’xăl t’mêê, cr’noọ t’bhlâng âng prang Đảng bộ lâng đhanuôr thành phố. Cr’noọ lâng rơơm kiêng âng thành phố năc t’bhlâng pa hêệp bhlưa da ding k’coong lâng coh xuôi.

Chroi đoọng p’rá xa nay đhị hội nghị, t’cooh Briu Liếc, bêl ahay bhrợ Bí thư Huyện uỷ Tây Giang, tỉnh Quảng Nam (ty) xay moon, xoọc đâu c’lâng p’rang coh da ding k’coong, pa bhlâng năc coh zr’lụ ch’ngai bha dăh, zr’lụ zâl arọp abhuy, zr’lụ k’noong k’tiếc dzợ bấc rau căh liêm choom, c’lâng năc k’tứi, đhr’đấc đhr’luônh bấc, lướt chô zr’năh k’đhap pa bhlâng. Zr’lụ ăt mamông âng đhanuôr căh ơy lâh nhâm mâng, đhr’năng vaih hr’lang hr’câh k’tiêc bâc bhlâng, đhanuôr căh ơy choom nhâm mâng pr’ăt tr’mông lâng ta luôn coh đhr’năng “xoọc đâu đhị đâu m’brương tr’nu đhị tôh”.

T’cooh Briu Liếc ta đang moon thành phố t’đui đoọng c’rơ bhrợ têng c’lâng p’rang, pa têệt ooy pazêng c’lâng lướt xoọc vêy, t’đui đoọng c’rơ ooy bh’rợ ra pặ đhị ăt mamông ha đhanuôr coh zr’lụ buôn vaih tuh bhlong, hr’lang hr’câh k’tiếc, ch’mêệt lêy lâng quy hoạch zr’lụ choh zơ nươu chr’năp, bhrợ têng đong máy pa bhrợ. Ting cơnh t’cooh Briu Liếc, rau liêm pr’hay âng crâng k’coong bâc pa bhlâng, thành phố năc choom bhrợ pa dưr du lịch crâng k’coong, chêêc lêy n’năl, mạo hiểm: “Coh da ding k’coong dal năc choom ra li k’tiếc bhrợ đhăm ăt mamông, ra pặ đhanuôr ăt mr’đhị. Kinh nghiệm n’nâu năc chr’hoong Tây Giang (ty) ơy bhrợ têng 62/63 bhươl cr’noon. Ng’bhrợ cơnh đêêc năc bơơn pa dưr văn hoá bhươl cr’noon, văn hoá năc aliêng âng acoon manuyh. Lâng da ding k’coong, văn hoá bhươl cr’noon năc đơ chr’năp đoọng pa dưr pr’ăt tr’mông liêm pr’hay, đanh đươnh. Thành phố năc choom quy hoạch ra li k’tiếc bhrợ đhăm ăt mamông, ra pặ đhị đhanuôr ăt mamông đoọng zư lêy văn hoá, g’đéch ha tuh bhlong, hr’lang hr’câh k’tiêc tu rau tr’xăl âng plêệng k’tiêc; bêl ơy vêy đhăm k’tiêc ăt mamông, đong xang nhâm mâng, đhanuôr năc vêy choom bhrợ cha”.

Đhị Hội nghị, bấc p’rá xa nay xay moon pazêng bh’rợ pa dưr pa têệt zr’lụ đoọng đươi dua rau liêm choom tu bhrợ t’bhưah zr’lụ pa dưr lâng pazêng chính sách la lay năc Trung ương đớc đoọng ha Đà Nẵng. Thanh phố năc đơơh xay bhrợ cơnh xa nay âng Luật lâm nghiệo đoọng crêê cơnh lâng zr’lụ da ding k’coong, đoọng k’tiêc ha doanh nghiệp, đhanuôr vêy k’tiêc ch’choh, đươi dua pr’đươi coh m’dzúp crâng; Năc choom pa dzoóc đợ zên ng’zooi ting bh’rợ khoán, ga ving zr’lụ zư lêy crâng đoọng đhanuôr têêm loom ăt lâng crâng, zư lêy crâng coh tu k’ruung, pa xiêr đhr’năng hr’lang hr’câh k’tiêc lâng tuh pr’hậc. T’cooh Lê Thành Hưng, Bêl ahay bhrợ Bí thư Huyện uỷ Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam (ty) ta đang moon thành phố vêy xa nay bh’rợ chr’năp ghít lâh mơ lâng vêy chính sách p’zương bh’rợ choh crâng n’loong ga măc coh zr’lụ da ding k’coong. “Ahêê xoọc coh zr’lụ vêy pr’đơợ pa dưr tơơm zơ nươu, choh n’loong, zư lêy pr’đươi chr’năp coh crâng, thành phố đơơh xay bhrợ đoọng bơơn pa dưr liêm choom”.

Prá xay lâng apêê đại biểu, t’cooh Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành uỷ Đà Nẵng xay truih, xang 28 c’moo tr’pác, Đà Nẵng lâng Quảng Nam năc vêy ta pazum cớ. Bơr vel đong n’nâu bêl ahay năc tỵ muy tỉnh lâng vêy mr’cơnh bấc bhlâng ooy văn hoá, lịch sử, kinh tế, chính trị lâng truyền thống cách mạng. Nâu đoo năc rau liêm choom bhlâng đoọng pa dưr thành phố xang bêl pazum. Thành phố Đà Nẵng vêy Trung ương đoọng xay bhrợ bấc chính sách t’mêê, la lay đoọng pa dưr lâng cr’noọ cr’niêng dưr vaih zr’lụ kinh tế bha lâng coh miền Trung - Tây Nguyên lâng zr’lụ pa dưr k’rơ âng prang k’tiêc k’ruung. Hân đhơ cơnh đêêc, rau căh ma mơ ooy pr’ăt tr’mông, rau bơơn pay pa chô lâng đhr’năng pa dưr bhlưa pazêng zr’lụ đô thị, coh xuôi lâng pazêng zr’lụ bhươl cr’noon, da ding k’coong xoọc năc rau zr’năh k’đhap pa bhlâng coh c’lâng pa dưr âng thành phố, căh muy nhiệm kỳ ha y năc coh bấc c’moo t’tun dzợ.

Ting cơnh Bí thư Thành uỷ Đà Nẵng, đoọng pa hêệp bhlưa da ding k’coong lâng coh xuôi, thành phố năc t’bhlâng xay bhrợ muy bơr rau xa nay bh’rợ đơơh hân, rau đêêc năc t’bhlâng bhrợ têng c’lâng p’rang coh da ding k’coong, đơơng điện, viễn thông… T’cooh Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành uỷ Đà Nẵng xay moon ghít, thành phố năc đớc c’rơ t’đui đoọng bhrợ têng pazêng zr’lụ ăt mamông coh da ding k’coong, bhrợ t’vaih rau tr’xăl ghít bhlâng coh pr’ăt tr’mông âng pazêng đhanuôr acoon coh da ding k’coong, zr’lụ ch’ngai bha dăh, k’noong k’tiêc: “Cr’noọ xa nay ga măc bhlâng năc ahêê t’bhlâng xay bhrợ năc pa dưr pr’ăt tr’mông lâng zư lêy, pa dưr rau chr’năp pr’hay văn hoá lâng pa hêệp bhlưa pr’ăt tr’mông âng đhanuôr coh zr’lụ xuôi lâng zr’lụ da ding k’coong. Ahêê xay bhrợ muy xa nay bh’rợ chuyên đề đoọng pa dưr pazêng chr’val da ding k’coong nhiệm kỳ 2025 - 2030”./.

BÍ THƯ ĐÀ NẴNG: ƯU TIÊN NGUỒN LỰC ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN MIỀN NÚI

Thành ủy Đà Nẵng tổ chức Hội nghị lấy ý kiến góp ý của các đảng viên nguyên Thường trực Huyện ủy khu vực miền núi thành phố về nội dung dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội lần thứ XXIII Đảng bộ thành phố Đà Nẵng, nhiệm kỳ 2025-2030. Thành phố Đà Nẵng đã và đang ưu tiên nguồn lực đầu tư phát triển miền núi để rút ngắn khoảng cách phát triển giữa đồng bằng và miền núi.

Thành phố Đà Nẵng sau hợp nhất với tỉnh Quảng Nam (cũ) có nhiều thuận lợi để phát triển. Tuy nhiên, thành phố Đà Nẵng hiện nay đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là địa bàn mới có quy mô rộng, dân số đông, phân bố không đồng đều; một số khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo còn hạn chế về hạ tầng, dịch vụ công và điều kiện phát triển chưa thuận lợi.

Thành phố Đà Nẵng hiện có 33 xã miền núi với 155 nghìn người, diện tích tự nhiên khu vực miền núi chiếm ¾ diện tích toàn thành phố. Chênh lệch về mức sống, thu nhập và tốc độ phát triển giữa các vùng đô thị, đồng bằng với các khu vực nông thôn, miền núi đòi hỏi phải có chính sách đầu tư và điều phối nguồn lực hợp lý.

Nhiệm vụ đặt ra trong nhiệm kỳ tới là rất lớn, dự thảo Báo cáo chính trị lần này thể hiện quyết tâm đổi mới, khát vọng vươn lên của toàn Đảng bộ và nhân dân thành phố. Mục tiêu và mong muốn của thành phố là cố gắng thu hẹp khoảng cách giữa miền núi và đồng bằng.

Góp ý tại hội nghị, ông Briu Liếc, Nguyên Bí thư Huyện ủy Tây Giang, tỉnh Quảng Nam (cũ) cho rằng, hiện nay giao thông miền núi, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng chiến khu, vùng biên giới còn ách tắc, đường nhỏ hẹp, độ dốc lớn, đi lại khó khăn. Nơi ở của người dân chưa ổn định, nguy cơ sạt lở đất cao, người dân chưa định cư được và luôn trong tình trạng “nay đây mai đó”.

Ông Briu Liếc đề nghị thành phố ưu tiên đầu tư hạ tầng giao thông, kết nối các tuyến giao thông hiện có, ưu tiên nguồn lực bố trí sắp xếp dân cư vùng thiên tai, điều tra và quy hoạch vùng dược liệu quý, đầu tư xây dựng nhà máy chế biến nguyên liệu tại chỗ. Theo ông Briu Liếc, tài nguyên rừng hiện còn phong phú, thành phố cần đầu tư phát triển du lịch sinh thái, khám phá, mạo hiểm: “Miền núi cao nên đầu tư mặt bằng, bố trí dân cư tập trung. Kinh nghiệm này là huyện Tây Giang (cũ) đã làm được 62/63 thôn. Làm như vậy giữ được văn hóa làng, văn hóa là hồn cốt của dân tộc. Với miền núi, văn hóa làng là cái gốc của nền tảng phát triển bền vững, lâu dài. Thành phố cần quy hoạch san ủi mặt bằng, bố trí dân cư để phát triển và bảo tồn văn hóa, phòng tránh thiên tai, lũ quét, sạt lở đất do biến đổi khí hậu; khi có mặt bằng, nhà cửa ổn định, an cư mới lạc nghiệp”.

Tại Hội nghị, nhiều ý kiến đề xuất các giải pháp tăng cường liên kết vùng nhằm khai thác tối đa cơ hội do mở rộng không gian phát triển và các chính sách đặc thù mà Trung ương đã dành cho Đà Nẵng. Thành phố cần sớm cụ thể hóa Luật lâm nghiệp cho phù hợp với miền núi, giải quyết đất cho doanh nghiệp, người dân có đất trồng, khai thác lâm sản dưới tán rừng; Cần tăng mức hỗ trợ khoán, khoanh nuôi bảo vệ rừng để người dân yên tâm gắn bó với rừng, bảo vệ rừng đầu nguồn, giảm xói lở, sạt lở đất và lũ quét. Ông Lê Thành Hưng, Nguyên Bí thư Huyện ủy Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam (cũ) đề nghị thành phố có chiến lược cụ thể và có chính sách khuyến khích trồng rừng gỗ lớn ở vùng miền núi. “Chúng ta đang ở vùng có điều kiện phát triển cây dược liệu, trồng cây, bảo vệ nông lâm sản dưới tán rừng, thành phố cần có đầu tư hỗ trợ để phát triển”.

Trao đổi với các đại biểu, ông Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng cho rằng, sau 28 năm chia tách, Đà Nẵng và Quảng Nam được hợp nhất trở lại. Cả hai địa phương từng là một tỉnh và có mối liên hệ sâu sắc về văn hóa, lịch sử, kinh tế, chính trị và truyền thống cách mạng. Đây là điều kiện thuận lợi rất lớn để phát triển thành phố sau hợp nhất. Thành phố Đà Nẵng được Trung ương ban hành cho áp dụng nhiều chính sách mới, đặc thù để phát triển với kỳ vọng trở thành trung tâm kinh tế khu vực miền Trung-Tây Nguyên và cực tăng trưởng của cả nước. Tuy nhiên, sự chênh lệch về mức sống, thu nhập và tốc độ phát triển giữa các vùng đô thị, đồng bằng với các khu vực nông thôn, miền núi đang là thách thức lớn trong quá trình phát triển thành phố, không chỉ nhiệm kỳ tới mà còn nhiều năm sau nữa.

Theo Bí thư Thành ủy Đà Nẵng, để rút ngắn khoảng cách chênh lệch giữa miền núi và đồng bằng, thành phố phải tập trung giải quyết một số vấn đề cấp bách, đó là ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng giao thông miền núi, cấp điện, viễn thông... Ông Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng khẳng định, thành phố sẽ dành nguồn lực ưu tiên đầu tư các khu dân cư tập trung vùng miền núi, tạo ra sự chuyển biến rõ nét trong đời sống đồng bào các dân tộc ở miền núi, vùng cao, biên giới: "Mục tiêu lớn nhất mà chúng ta cần hướng tới đó là phải nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và bảo tồn, phát huy được bản sắc văn hóa và kéo ngắn khoảng cách cuộc sống của nhân dân vùng đồng bằng với miền núi. Chúng ta  xây dựng một chương trình hành động chuyên đề về phát triển các xã miền núi nhiệm kỳ 2025-2030”./.