Quyết định xăl c’lâng bh’rợ “Zêl lêệng đấh, bhrợ liêm đấh” tước “Zêl lêệng nhâm mâng, lêy moót zêl nhâm” âng Đại tướng Võ Nguyên Gíap bhrợ p’cắh cr’noọ bh’rợ quân sự chr’nắp liêm âng “tướng quân tại ngoại” crêê cơnh Chủ tịch Hồ Chí Minh ơy tin đươi. Quyết định nâu vêy ta lêy nắc đoo pr’đơợ đoọng bhrợ ta lấh p’loọng Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ - bơơn moon pa glúh đhị pr’đơợ lêy cha mêết đhr’năng bh’rợ chiến trường, lêy cha mêết ghít đhr’năng lalua mưy cơnh khoa học lâng râu năl liêm ghít cr’noọ bh’rợ “zêl lêệng năl ghít lêy thắng” âng Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp ta luôn moon ooy quyết định zr’nắh k’đhạp bhlâng ooy bh’rợ k’đhơợng bhrợ âng đay, nâu đoo nắc: tr’xăl c’lâng bh’rợ zêl penh: “Zêl lêệng đấh, bhrợ liêm đấh” tước “Zêl lêệng nhâm mâng, lêy moót zêl nhâm” đhị bêl chiến dịch Điện Biên Phủ.

Nắc trợ lý tác chiến âng cơ quan bha lâng âng Bộ Tổng tham mưu mặt trận Điện Biên Phủ, t’coóh Nguyễn Công Dinh nắc mưy ooy cắh vêy bấc ngai zooi bhiệc, k’rong pa zưm cr’liêng xa nay zâp t’ngay tơợ zâp đơn vị đhị mặt trận đoọng xay moon ooy Đại tướng Võ Nguyên Giáp đhị sở chỉ huy ắt cóh Mường Phăng, Điện Biên Phủ. T’coóh moon: C’lâng bh’rợ zêl penh cơnh ơy ta năl ghít lâng pa zưm đươi bhrợ đh’rứah lâng zâp chuyên gia Trung Quốc tơợ tr’nơợp nắc “Zêl lêệng đấh, bhrợ liêm đấh”. Hân đhơ cơnh đêếc, k’noọ tước t’ngay pr’tóh súng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp ặt k’rang lâng k’noọ lêy bấc cơnh ooy râu p’too moon âng Ava Hồ, nâu đoo nắc ơy năl ghít thắng vêy moót zêl penh. Hi dưm bêl t’ngay k’noọ zêl penh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp ặt méh toong r’dưm lâng ra diu 26/1, t’coóh k’rong pa zưm mưy pr’họp Đảng uỷ mặt trận. Prá xay pr’lứch đhị pr’họp lịch sử lâng zr’nắh k’đhạp nâu lâng Chỉ thị: Đoọng têêm ngăn bh’rợ chr’nắp dal bhlâng nắc “Zêl lêệng lêy thắng”, nắc xăl c’lâng bh’rợ zêl lêệng a’rập tơợ “Zêl lêệng đấh, bhrợ liêm đấh” tước “Zêl lêệng nhâm mâng, lêy moót zêl nhâm”: “Ha dang cắh tr’xăl c’lâng bh’rợ zêl penh nắc a’rập k’rong pazưm bhrợ Tập đoàn cứ điểm váih Con Nhím k’rơ bhlâng. Bêl đêếc ahay k’đhạp bhlâng moót zêl penh, lêy vêy cr’chăl t’ngay ra văng dzợ. Vêy c’lâng bh’rợ nâu nắc ahêê bơơn thắng Điện Biên Phủ mưy cơnh nhâm mâng cơnh đêếc. Đợ t’tưn lêy nâu đoo nắc c’lâng bh’rợ liêm choom bhlâng âng Đại tướng. Ha dang cơnh cắh vêy c’lâng bh’rợ nâu nắc cắh choom bhrợ liêm choom Điện Biên Phủ”.

Quyết định xăl c’lâng bh’rợ zêl penh bhrợ tước bhiệc glụ pháo nắc mưy bh’rợ ga mắc chr’nắp lâng zâp cán bộ, chiến sĩ pháo binh. Đại tá Trần Liên, bêl ahay nắc cán bộ Tham mưy Trung đoàn Cao xạ 367 c’moo 1954 moon: Glụ pháo moót ơy zr’nắh, hân đhơ cơnh đêếc glụ pa glúh zr’nắh lấh mơ. Hi la bhrợ g’đêl p’lơớp ma răng, a’rập năl ghít c’lâng bh’rợ nắc zêl penh ga hô ga hăm, c’rơ âng hêê cung cắh dzợ k’rơ xang mưy cr’chăl lướt c’lâng ch’ngai glụ pháo. Hân đhơ cơnh đêếc, lâng đợ râu t’bhlâng âng bộ đội pháo binh, tơợp ra diu t’ngay 5/2/1954, khẩu pháo pr’lứch cung bơơn âng đơơng chô đhị ặt k’rong pa zưm, bh’rợ glụ pháo ơy liêm xang zêng thắng lợi. Bộ đội pháo binh ơy ra văng zêl penh ting c’lâng bh’rợ “Zêl lêệng nhâm mâng, lêy moót zêl nhâm” đoọng ha g’lúh zêl penh cóh Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ: “C’bhúh pháo cao xạ chr’nắp bhlâng nắc ta cắt c’lâng moót zooi âng a’rập. Bơr nặc t’moót viện binh chi viện âng a’rập cắh choom tu pháo binh ơy penh cha groong zêng. Ha dợ ooy đâu apêê k’noọ âng đơơng hậu cần zr’nắh k’đhạp, cắh choom. Choom moon thắng lợi đhị ặt âng pháo cóh chiến dịch chr’nắp bhlâng”.

T’ngay 13/3/1954, xang bấc t’ngay c’xêê ra văng, lêy tước bêl bhrợ, ahêê nắc bhrợ pr’tóh súng ooy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ lâng pa zêng cha rắh pháo moót ooy cứ điểm đắh Bắc, da ding Him Lam. 56 t’ngay hi dưm xang nặc, zâp g’roong âng Tập đoàn quân sự ting zêl ta hơ, đợ đhị ặt bhrợ k’rơ bhlâng cung cắh mặ choom moót zêl đhị râu zêl penh ga hô ga hăm âng Quân đội Nhân dân Việt Nam. Ahêê bơơn thắng lợi ga mắc chr’nắp bhlâng pa tơợ ahay tước đâu, pr’lứch g’lúh zêl penh a’rập Pháp. T’coóh Dương Niết, đại đội 263, tiểu đoàn 18, Trung đoàn Thủ đô moon ghít: “Quyết định âng Đại tướng liêm crêê bhlâng. Bêl bh’rợ moót zêl penh tơợp bhrợ azi vêy bơơn lêy bha ar xrặ âng Navare chếh zâp prang zr’lụ Điện Biên Phủ lâng bhiệc moon Đại tướng Võ Nguyên Giáp đơơng quân hêê moót zêl. Bêl ta moon cơnh đêếc nắc ahêê cung pa ngoọp. Tước bêl ahêê tơợp moót zêl penh nắc cung k’rang. Moót zêl penh tr’nơợp ooy Him Lam apêê bơơn lêy ahêê váih pháo binh, l’lăm đêếc cắh ơy bơơn lêy. Quyết định âng Đại tướng bêl đoọng glụ pháo cóh cr’loọng, bhrợ liêm ghít nắc đoo bh’rợ crêê chr’nắp âng Pháp cắh cơnh nalư bhrợ. Đợ t’tưn, tướng Pháp moon quyết định âng Đại tướng Võ Nguyên Giáp nắc quyết định liêm crêê bhlâng”./.

70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ: Từ "đánh nhanh, giải quyết nhanh" sang "đánh chắc, tiến chắc"- Một quyết định lịch sử

 Quyết định chuyển phương án "đánh nhanh, giải quyết nhanh" sang "đánh chắc, tiến chắc" của Đại tướng Võ Nguyên Giáp thể hiện nhãn quan quân sự tuyệt vời cũng như bản lĩnh của "tướng quân tại ngoại" đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tin tưởng. Quyết định đó được coi là "chìa khóa" để mở cánh cửa Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ- được đưa ra trên cơ sở bám sát diễn biến chiến trường, phân tích tình hình thực tiễn một cách khoa học và sự thấu triệt sâu sắc tư tưởng "đánh chắc thắng" của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp từng  nói về quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời chỉ huy của mình, đó là: thay đổi phương châm tác chiến: Từ "đánh nhanh, giải quyết nhanh" sang "đánh chắc, tiến chắc" trong chiến dịch Điện Biên phủ.

Là trợ lý tác chiến của cơ quan đầu não thuộc Bộ Tổng tham mưu mặt trận Điện Biên Phủ, ông Nguyễn Công Dinh là một trong số ít người giúp việc, tổng hợp tin tức hàng ngày từ các đơn vị ngoài mặt trận để báo cáo Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại sở chỉ huy đóng tại Mường Phăng, Điện Biên Phủ. Ông kể: Kế hoạch tác chiến như đã xác định và thống nhất với các chuyên gia Trung Quốc từ ban đầu là "đánh nhanh, giải quyết nhanh". Tuy nhiên, từ vài ngày trước khi nổ súng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp lo lắng và suy nghĩ rất nhiều về lời dặn của Bác Hồ, đó là "Chắc thắng mới đánh". Đêm trước ngày nổ súng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp thức trắng và sáng sớm 26/1, ông triệu tập cuộc họp Đảng ủy mặt trận. Kết luận cuộc họp lịch sử và cân não ấy bằng Chỉ thị: Để bảo đảm nguyên tắc cao nhất là "đánh chắc thắng", cần chuyển phương châm tiêu diệt địch từ "đánh nhanh, giải quyết nhanh" sang "đánh chắc, tiến chắc". "Nếu không thay đổi phương châm tác chiến thì địch tập trung thành Tập đoàn Cứ điểm thành Con Nhím rất mạnh. Bấy giờ tương quan lực lượng rất khó đánh, cho nên phải có thời gian chuẩn bị thêm. Chính phương châm này ta đánh thắng Điện Biên phủ 1 cách chắc chắn như thế. Sau này mới thấy đây là phương châm rất tài tình của Đại tướng. Nếu như không có phương châm này thì không tài nào giải quyết được Điện Biên Phủ".

Quyết định thay đổi phương châm tác chiến dẫn đến việc kéo pháo ra là một thử thách không nhỏ với các cán bộ, chiến sĩ pháo binh. Đại tá Trần Liên, nguyên Cán bộ Tham mưu Trung đoàn Cao xạ 367 năm 1954 kể lại: Kéo pháo vào đã vô cùng gian khổ nhưng kéo pháo ra lại càng gian khổ hơn. Lá ngụy trang bị héo, địch đã nắm được tình hình nên bắn phá dữ dội, sức người lại suy giảm đáng kể sau 1 quãng đường dài kéo pháo vào. Thế nhưng, với những nỗ lực và quyết tâm của bộ đội pháo binh, mờ sáng ngày 5/2/1954, khẩu pháo cuối cùng đã được kéo về vị trí tập kết, nhiệm vụ kéo pháo ra đã hoàn thành thắng lợi. Bộ đội pháo binh đã sẵn sàng chuẩn bị tác chiến theo phương châm "đánh chắc, tiến chắc" cho cuộc tấn công vào Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ: "Lực lượng pháo cao xạ quan trọng nhất là cắt hẳn đường tiếp tế của địch. Hai là đưa viện binh chi viện của địch không thả được nữa bởi pháo binh đã bắn khống chế cả vùng trời. Trong khi đó chúng tưởng vận chuyển hậu cần khó khăn, không tiếp tế được. Phải nói thắng lợi vị trí của pháo trong chiến dịch quan trọng".

Ngày 13/3/1954, sau nhiều ngày tháng chuẩn bị, thời cơ chín muồi, ta nổ súng vào Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ bằng loạt đạn pháo vào cứ điểm đầu ngõ phía Bắc, đồi Him Lam. 56 ngày đêm sau đó, từng vỏ bọc của Tập đoàn quân sự lần lượt được mở ra, những cứ điểm mạnh nhất, uy lực nhất cũng không thoát khỏi sức tấn công như vũ bão của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Ta đã giành được thắng lợi trọn vẹn, to lớn nhất từ trước tới nay, kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp. Ông Dương Niết, đại đội 263, tiểu đoàn 18, Trung đoàn Thủ Đô khẳng định: "Quyết định của Đại tướng sáng suốt 1 cách tuyệt đối. Trước khi chiến dịch bắt đầu chúng tôi nhận được truyền đơn của Navare, rải khắp xung quanh vùng Điện Biên phủ là thách thức Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho quân vào đánh. Khi thách thức như vậy ta vẫn im tiếng súng. Đến khi ta bắt đầu đánh thì rất hoang mang. Đánh trận đầu tiên vào Him Lam chúng phát hiện ta có pháo binh mà trước đó không phát hiện được. Quyết định của Đại tướng khi cho kéo pháo ra để làm trận địa sau đó kéo pháo vào trong, rõ ràng là nghi binh tuyệt vời mà Pháp không thể chối cãi được. Sau này tướng Pháp đánh giá quyết định của Đại tướng Võ Nguyên Giáp là quyết định sáng suốt"./.