Nắc tị cơnh ơy looih, tước tr’nơơp c’xêê, cán bộ, manuyh pa bhrợ coh Trạm xá quân dân y k’rong đh’rưah, Đồn Biên phòng cửa khẩu A Đớt, Bộ đội Biên phòng tỉnh Thừa Thiên Huế năc bhrợ bh’rợ khám đh’reh cr’ăy đoọng ha đhanuôr pazêng chr’val Hương Phong, Lâm Đớt lâng Đông Sơn, chr’hoong da ding k’coong dal A Lưới. Đhị đong đay, đhanuôr năc vêy apêê y sĩ quân y khám đh’reh cr’ăy, đoọng zơ nươu k’gooh lâng xay moon ooy bh’rợ ắt mamông crêê liêm, cha chêên, ộm đác ơy zêệ tr’đoóc đoọng zư lêy c’rơ ha c’la đay lâng pr’loọng đong. T’cooh Trần Văn Đăng, át coh cr’noon Hương Phú, chr’val Hương Phong xay moon: ađoo c’moo đâu năc lâh 70 c’moo, c’rơ đhur năc vêy apêê y sĩ quân y tước ooy đong khám đh’reh cr’ăy, đoọng zơ nươu: “Apêê bác sĩ tước ooy đong khám lêy đh’reh cr’ăy lứch loom. Apêê đoo xay moon ghít bhlâng ooy pr’luh cr’ăy âng đay, xang n’năc pa choom đươi pazêng râu zơ nươu, tu cơnh đêêc acu công doọ lâh k’rang. L’lăm ahay jeh k’ăy năc đương k’coon ch’chau chở đơơng ooy Trạm y tế chr’val, nâu cơy năc vêy bộ đội tước khám đh’reh cr’ăy, xang n’năc đoọng zơ nươu pa liêm c’rơ, dầu ng’xựt đhị k’cượt.”

Trạm xá quân dân y k’rong đh’rưah âng Đồn Biên phòng Cửa khẩu A Đớt k’đhơợng bhrợ bh’rợ khám pa dưah cr’ăy coh tr’nơơp đoọng ha đhanuôr 3 chr’val Hương Phong, Lâm Đớt lâng Đông Sơn. Nâu đoo năc 3 chr’val đăn ooy pazêng vel đong âng k’tiêc k’ruung pr’zơc Lào, bấc bhlâng năc đhanuôr Tà Ôi, Pa Cô, Cơ Tu pr’ắt tr’mông dzợ bấc râu zr’năh k’đhap. Lâh bh’rợ pazêng g’luh lướt khám pr’luh cr’ăy, đhị Trạm xá Quân dân y ta luôn vêy apêê y sĩ đương pa bhrợ coh toong t’ngay ha dum, đương khám đh’reh cr’ăy, pa dưah đoọng ha đhanuôr. Y sĩ Trần Xuân Tới, k’đhơợng lêy Trạm xá Quân dân y k’rong đh’rưah, Đồn Biên phòng Cửa khẩu A Đớt xay moon, zập c’xêê trạm xá khám, pa dưah đh’reh cr’ăy đoọng ha k’ha riêng cha năc manuyh k’ăy. Lâh n’năc, trạm năc dợ ta luôn bhrợ pazêng g’luh tước khám, pa dưah cr’ăy, đoọng zơ nươu k’gooh ha đhanuôr lâng apêê zư lêy c’noong k’tiếc k’tiêc k’ruung pr’zơc Lào:“Lâh bh’rợ khám đh’reh cr’ăy đhị trạm xá, azi công khám đh’reh cr’ăy đoọng ha bấc đhanuôr manuyh Lào đăn ooy zr’lụ k’noong k’tiêc. Lâh n’năc, azi năc dzợ pzum lâng Trạm y tế chr’val coh bh’rợ xay moon đoọng ha đhanuôr xay bhrợ liêm crêê chr’na đha năh, zâl cha groong pr’luh cr’ăy, tiêm zơ nươu zâl cha groong pr’luh… Coh đâu da ding k’coong, vel đong bấc đhị ch’ngai bha dăh năc azi t’bhlâng bhr’lậ zr’năh k’đhap đoọng zư lêy c’rơ đoọng ha đhanuôr. Vêy đoo ha dum đhanuôr ta đang moon coh m’pâng ha dum, đhi noo năc tước ooy đêêc nắc đoọng đơơh hân pa dưah đoọng ha đhanuôr.”

Đhị chr’hoong da ding k’coong A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế xoọc vêy 5 Trạm xá Quân dân y k’rong đh’rưah, ắt pa bhrợ đhị pazêng chr’val Hồng Thái, Hồng Vân, Đông Sơn, Lâm Đớt lâng Quảng Nhâm. Coh pazêng c’moo ahay, bh’rợ quân dân y k’rong đh’rưah ting t’ngay vêy ta bhrợ nhâm mâng, pa dưr, ting pa dưr râu liêm choom âng bh’rợ khám pa dưah đh’reh cr’ăy đoọng ha đhanuôr. Pazêng Trạm xá vêy ta đoọng pr’đươi y tế lâng pazêng râu zơ nươu đươi dua coh bh’rợ khám, pa dưah pazêng râu đh’reh cr’ăy doọ lấh ngân lâng sơ cứu coh tr’nơơp đoọng ha đhanuôr. Nắc đoo bêl vêy manuyh vaih k’ăy ngân năc ng’pa dưah coh đanh đươnh năc vêy đơơng âng ooy tuyến m’piing. Ting cơnh t’cooh A Vô Ta Rô, Phó Chủ tịch UBND chr’val Lâm Đớt, chr’hoong A Lưới, Trạm xá Quân dân y k’rong đh’rưah âng Bộ đội Biên phòng ơy zooi vel đong xay bhrợ liêm xang bhlâng bh’rợ zâl cha groong pr’luh cr’ăy, khám đh’reh cr’ăy lâng zư lêy c’rơ coh tr’nơơp ha đhanuôr đhị zr’lụ c’noong k’tiêc:“Đồn Biên phòng Cửa khẩu A Đớt vêy Trạm Quân dân y k’rong đh’rưah, tu cơnh đêêc đoọng khám pa dưah đh’reh cr’ăy đoọng ha đhanuôr liêm buôn lâh mơ. Tu chr’val A Đớt bhưah tước lâh 10 cây số, c’lâng p’rang ch’ngai bha dăh, lướt chô zr’năh k’đhap pa bhlâng, bêl jeh k’ăy đhanuôr tước ooy trạm xá khám lêy, nhăn zơ nươu, doọ dzợ lướt ch’ngai lâh mơ, liêm buôn bhlâng.”

Đại tá Đặng Ngọc Hiệu, Phó Chính uỷ Bộ đội Biên phòng tỉnh Thừa Thiên Huế xay moon: coh truih c’noong k’tiêc Việt- Lào âng tỉnh, apêê pa dưah đh’reh cr’ăy đươi quân hàm t’viêng xoọc toong t’ngay ha dum tước ooy bhươl cr’noon, xay bhrợ liêm choom bh’rợ zư lêy c’rơ đoọng ha đhanuôr. Tơợ bh’rợ âng pazêng phong khám quân dân y, c’rơ âng đhanuôr acoon coh đhị c’noong k’tiếc A Lưới ta luôn nhâm mâng, chr’năp liêm xa nay bh’rợ quân đhanuôr ting t’ngang tr’đăn nhâm mâng lâh mơ:“Pazêng Trạm quân dân y k’rong đh’rưah âng zi coh đâu, lâh bh’rợ khám đh’reh cr’ăy, zư lêy c’rơ đoọng ha đhanuôr, coh đêêc vêy đhanuôr coh zr’lụ c’noong k’tiêc k’ruung pr’zớc Lào năc dzợ xay bhrợ liêm choom bh’rợ zâl cha groong pr’luh cr’ăy, xay moon zâl cha groong k’hiir ploh aham, kế hoạch hoá pr’loọng đong. Lâh n’năc, đhi noo công ta luôn xay moon, p’too pa choom đhanuôr, đhanuôr acoon coh công n’năl zư lêy c’rơ âng đay, jeh k’ăy năc tước ooy trạm khám lêy đh’reh cr’ăy, đoọng zơ nươu. Ng’moon zazum, đhi noo xay bhrợ liêm choom bhlâng năc vêy đhanuôr mâng loom xơợng đươi./.”

Trạm xá Quân dân y kết hợp:

 “Điểm tựa” cho người dân vùng biên giới Việt – Lào

Trên tuyến biên giới Việt- Lào thuộc địa bàn huyện vùng cao A Lưới, từ lâu, các trạm xá quân dân y kết hợp của Bộ đội biên phòng tỉnh Thừa Thiên Huế đã trở thành ‘điểm tựa” trong chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. Mô hình này đã giúp đồng bào các dân tộc thiểu số nơi đây được tiếp cận các dịch vụ y tế, đồng thời thắt chặt hơn nữa tình quân dân nơi vùng biên cương Tổ quốc.

Đã thành thông lệ, cứ đến dịp đầu tháng, cán bộ, nhân viên của Trạm xá quân dân y kết hợp, Đồn Biên phòng cửa khẩu A Đớt, Bộ đội Biên phòng tỉnh Thừa Thiên Huế lại tổ chức khám bệnh cho người dân các xã Hương Phong, Lâm Đớt và Đông Sơn, huyện vùng cao A Lưới. Tại nhà riêng, bà con được các y sĩ quân y khám bệnh, cấp thuốc miễn phí và tuyên truyền cách sinh hoạt đảm bảo vệ sinh, ăn chín uống sôi để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Ông Trần Văn Đăng, ở thôn Hương Phú, xã Hương Phong chia sẻ: ông năm nay đã ngoài 70 tuổi, sức khỏe yếu nên được các y sĩ quân y đến tận nhà khám bệnh, cho thuốc:“Các bác sĩ tới nhà khám bệnh cho tôi rất tận tình. Họ giải thích cụ thể bệnh tình của mình, rồi chỉ dẫn từng loại thuốc nên mình cũng đỡ lo. Trước đây lúc đau ốm thì phải nhờ con cháu chở ra Trạm y yế xã, nay thỉnh thoảng có bộ đội đến khám bệnh, rồi còn cấp cho thuốc bổ, dầu xức lúc bị ngứa nữa.”

Trạm xá quân dân y kết hợp thuộc Đồn Biên phòng Cửa khẩu A Đớt phụ trách công tác khám chữa bệnh ban đầu cho người dân 3 xã Hương Phong, Lâm Đớt và Đông Sơn. Đây là 3 xã tiếp giáp các địa phương của nước bạn Lào, phần lớn người dân là đồng bào Tà Ôi, Pa Cô, Cơ Tu đời sống còn nhiều khó khăn. Ngoài tổ chức các đợt khám bệnh lưu động, tại Trạm xá Quân dân y luôn có các y sĩ trực cả ngày lẫn đêm, sẵn sàng khám bệnh, điều trị cho người dân. Y sĩ Trần Xuân Tới, phụ trách Trạm xá Quân dân y kết hợp, Đồn Biên phòng Cửa khẩu A Đớt cho biết, mỗi tháng trạm xá khám, chữa bệnh cho hàng trăm bệnh nhân. Ngoài ra, trạm còn thường xuyên tổ chức những đợt đến khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho người dân và lực lượng bảo vệ biên giới nước bạn Lào:“Ngoài tổ chức khám bệnh tại trạm xá, chúng tôi cũng khám bệnh cho rất nhiều bà con người Lào giáp biên giới. Ngoài ra, chúng tôi còn phối hợp với Trạm y tế xã trong công tác tuyên truyền người dân thực hiện an toàn vệ sinh thực phẩm, phòng chống dịch bệnh, tiêm phòng dịch… Ở đây vùng núi, địa bàn xa xôi nhưng chúng tôi quyết tâm khắc phục khó khăn để chăm sóc tốt sức khỏe cho bà con. Có những hôm bà con gọi lúc nửa đêm, anh em vẫn đến tận nơi để cấp cứu cho bà con.”

Tại huyện vùng cao A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế hiện có 5 Trạm xá Quân dân y kết hợp, đóng tại các xã Hồng Thái, Hồng Vân, Đông Sơn, Lâm Đớt và Quảng Nhâm. Trong những năm qua, mô hình quân dân y kết hợp đã từng bước được củng cố, phát triển, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người dân. Các Trạm xá được trang bị vật tư, dụng cụ y tế và các loại thuốc phục vụ khám, chữa các loại bệnh thông thường và sơ cứu ban đầu cho bà con. Chỉ những trường hợp người bệnh nặng cần điều trị lâu dài thì mới chuyển lên tuyến trên. Theo ông A Vô Ta Rô, Phó Chủ tịch UBND xã Lâm Đớt, huyện A Lưới, Trạm xá Quân dân y kết hợp của Bộ đội Biên phòng đã giúp địa phương hoàn thành tốt công tác phòng chống dịch, khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe ở tuyến đầu cho người dân vùng biên giới:“Đồn Biên phòng Cửa khẩu A Đớt có Trạm Quân dân y kết hợp cho nên vấn đề khám chữa bệnh cho bà con rất thuận lợi. Vì địa bàn xã A Đớt trải dài đến hơn 10 cây số, đường sá xa xôi, đi lại khó khăn nên khi đau ốm bà con đến trạm xá khám, xin thuốc, không phải đi xa nữa, rất thuận tiện.”

Đại tá Đặng Ngọc Hiệu, Phó Chính ủy Bộ đội Biên phòng tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết: trên tuyến biên giới Việt Lào của tỉnh, các thầy thuốc mang quân hàm xanh đang ngày đêm bám bản làng, thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân. Từ hoạt động của các phòng khám quân dân y, sức khỏe đồng bào vùng biên giới A Lưới luôn được đảm bảo, nghĩa tình quân dân ngày càng gắn bó:“Các Trạm quân dân y kết hợp của chúng tôi ở đây, ngoài việc khám bệnh, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, kể cả nhân dân vùng giáp biên nước bạn Lào thì còn thực hiện tốt công tác phòng chống dịch bệnh, tuyên truyền phòng chống sốt xuất huyết, kế hoạch hóa gia đình. Ngoài ra, anh em cũng luôn tuyên truyền, vận động bà con, đồng bào dân tộc thiểu số chủ động chăm sóc sức khỏe, đau ốm thì đến trạm để được khám bệnh, phát thuốc. Nói chung, anh em làm rất tốt nên được đồng bào tin tưởng./.”