Công trình ra pặ đhị ắt mamông ha đhanuôr cr’noon 2, chr’val An Toàn, chr’hoong da ding k’coong An Lão, tỉnh Bình Định vêy đợ đhăm lâh 2,1 héc ta xoọc vêy ta bhrợ liêm choom. Công trình n’nâu vêy đợ zên k’rong bhrợ lâh 10 tỷ đồng tơợ zên âng Dự án 2: Quy hoạch, ra pặ, đớc đoọng, nhâm mâng đhị đhanuôr ắt mamông coh pazêng zr’lụ đơơh ng’bhrợ âng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng k’tiếc k’ruung pa dưr pr’ắt tr’mông zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong. Nâu đoo năc công trình vêy chr’năp zooi đhanuôr zr’lụ da ding k’coong dal An Toàn nhâm mâng pr’ắt tr’mông, pa xiêr m’bứi bhlâng râu bil hư tu đhí boo, tuh bhlong bhrợ t’vaih, đhr’năng ma tơơi ắt âng đhanuôr; bhrợ t’vaih bh’rợ bhrợ cha, pa dưr râu bơơn pay pa chô, ting pa xiêr đharựt. Amoó Đinh Thị Dép, ắt coh cr’noon 2, chr’val An Toàn, chr’hoong An Lão, tỉnh Bình Định, muy cha năc đhanuôr vêy ta đoọng k’tiếc ắt coh zr’lụ đhăm ắt mamông t’mêê n’nâu prá xay: “Đhanuôr coh cr’noon 2, chr’val An Toàn vêy ta đoọng k’tiếc ắt zập ngai zêng bhui har. P’căh mặt ha đhanuôr coh đâu, chr’năp bhlâng năc đoọng ha apêê adhi amoó pác ắt la lay năc công bhui har tu năc vêy ta đoọng k’tiếc bhrợ đong ắt. Bơr pêê pr’loọng đong căh vêy k’tiếc lâng k’nặ vêy đong ắt lâng vêy xã hội zooi đoọng năc đhanuôr công bhui har lâh mơ”.

An Toàn năc chr’val zr’lụ da ding k’coong âng chr’hoong da ding k’coong An Lão lâng lâh 280 pr’loọng đong, bấc bhlâng năc đhanuôr Ba Na ắt mamông. Pr’ắt tr’mông âng đhanuôr coh chr’val An Toàn đươi ooy bh’rợ ch’noh b’băn lâng zư lêy crâng. Tơợ bh’rợ ch’mêệt lêy đhị 3 cr’noon coh chr’val An Toàn vêy 39 pr’loọng đong đhanuôr ắt coh xa nay pr’loọng đong đharựt, pr’loọng đong zr’năh k’đhap vêy ta đoọng k’tiếc bhrợ đong ắt. Tơợ zên prặ âng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng k’tiếc k’ruung pa dưr pr’ắt tr’mông zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong, UBND chr’hoong An Lão ơy bhrợ zr’lụ ắt mamông t’mêê đoọng ha cr’noon 2, chr’val An Toàn. Zr’lụ đhanuôr ắt mamông n’nâu xay moon đớc năc ra pặ ha 51 pr’loọng đong đhanuôr coh chr’val tước ắt mamông. T’cooh Nguyễn Văn Vân, Chủ tịch UBND chr’val An Toàn, chr’hoong An Lão prá xay, râu la lua coh xoọc đâu năc đhiệp apêê pr’loọng đong coh cr’noon 2, chr’val An Toàn tộ đớp k’tiếc bhrợ đong ắt, ha mơ dzợ pazêng pr’loọng đong đhanuôr coh pazêng cr’noon n’lơơng năc căh tộ tước ắt: “Năc đhanuôr coh cr’noon 1 lâng cr’noon apêê đoo căh tộ chô k’rong ăt đh’rưah lâng cr’noon 2. Đhanuôr apêê đoo cr’noon hân đoo năc ắt coh cr’noon n’năc. Năc đhi noo coh đâu lum zr’năh k’đhap pa bhlâng đoọng xay bhrợ cơnh cr’noọ n’năc. Đhiệp muy bơr pr’loọng đong coh cr’noon 1 xiêr ooy đâu nhăn k’tiếc, năc công ơy prá xay ooy đhanuôr kiêng tước ắt năc xiêr prá xay ooy chr’val, chr’val năc bhrợ bh’rợ ra pặ đoọng k’tiếc. Đhr’năng j’niêng bh’rợ âng đhanuôr năc râu zr’năh k’đhap bhlâng”.

Đhị chr’hoong da ding k’coong Vân Canh, tỉnh Bình Định, bh’rợ bhrợ têng pazêng công trình âng Dự án 2: Quy hoạch, ra pặ, đớc đoọng, nhâm mâng đhị đhanuôr ắt mamông coh pazêng zr’lụ đơơh ng’bhrợ âng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng k’tiếc k’ruung pa dưr pr’ắt tr’mông zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong năc zih pa bhlâng. Ghít năc, Công trình dự án bhrợ têng zr’lụ ắt mamông t’mêê zazum cr’noon suối Diếp, chr’val Canh Hoà, chr’hoong Vân Canh vêy ta bhrợ tơợ x’rịa c’xêê 9 c’moo 2022 năc tước nâu cơy công căh ơy ta pay đoọng zên bhrợ têng. Tr’nơớp, zr’lụ ng’bhrợ dự án căh ơy vêy ta quy hoạch ghít cơnh tỷ lệ 1/500 năc công căh choom bhrợ pazêng bh’rợ t’tun. Xang bêl ơy ta quy hoạch ghít tỷ lệ 1/500 vêy ta prá xay xang, UBND chr’hoong Vân Canh p’too moon đơơh hân bhrợ têng bh’rợ k’rong bhrợ. Xoọc đâu, công trình xoọc vêy UBND tỉnh Bình Định ch’mêệt lêy thiết kế cơ sở lâng chr’hoong Vân Canh bhrợ đh’rưah bơr râu bh’rợ năc chroót pa chô cr’van, pay pa chô k’tiếc đoọng bhrợ têng dự án.

Tước t’ngay 31/05/2024, chr’hoong Vân Canh t’mêê pay đoọng bơơn 8,86% cr’noọ xa nay đợ zên pa bhrợ c’moo 2024 âng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng k’tiếc k’ruung pa dưr pr’ắt tr’mông zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong. UBND chr’hoong Vân Canh ơy bhrợ t’vaih C’bhuh lướt ch’mêệt lêy, pa choom, ta đang moon pazêng đơn vị, vel đong t’bhlâng bhrợ pa đơơh bh’rợ xay bhrợ pazêng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung, đơơh loon trưah bhlêh zr’năh k’đhap căh cậ ta đang moon bhr’lậ pazêng râu zr’năh k’đhap bêl xay bhrợ xa nay bh’rợ.

T’cooh Nguyễn Xuân Việt, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Vân Canh, tỉnh Bình Định prá xay, ooy xa nay xay moon coh xoọc đâu năc doọ dzợ râu zr’năh k’đhap, hân đhơ cơnh đêêc bh’rợ xay bhrợ pazêng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng k’tiếc k’ruung pa dưr pr’ắt tr’mông zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong coh vel đong dzợ zih: “Tr’nơớp, UBND chr’hoong Vân Canh pazao đoọng ooy pazêng phòng bh’rợ tr’nêng âng chr’hoong bhrợ bh’rợ pa choom p’xoọng ha pazêng chr’val, thị trấn, cán bộ, công chức chr’val, trưởng cr’noon, zr’lụ phố, trưởng ban công tác mặt trận - đợ manuyh bha lâng xay bhrợ xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng k’tiếc k’ruung pa dưr pr’ắt tr’mông zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong. Ting n’năc, azi đoọng lướt pa choom coh pazêng lớp pa dưr bh’rợ tr’nêng âng Ban Acoon coh tỉnh công cơnh pazêng sở ngành âng tỉnh bhrợ. Lâh n’năc, chr’hoong công bhrợ t’vaih muy c’bhuh lướt ch’mêệt lêy năc n’jựah lướt ch’mêệt lêy, n’jưah pa choom pazêng chr’val xay bhrợ”.

Tỉnh Bình Định vêy 22 chr’val coh 5 chr’hoong xoọc xay bhrợ xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng k’tiếc k’ruung pa dưr pr’ắt tr’mông zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong cr’chăl c’moo 2021 - 2030. Coh tr’nơớp, pazêng dự án hạ tầng chr’năp ơy bhrợ t’vaih râu liêm choom. T’cooh Bùi Tiến Dũng, Phó trưởng Ban Acoon coh tỉnh Bình Định prá xay đoọng đơơh loon bơơn lâng trưah bhlêh râu zr’năh k’đhap bêl bhrợ têng xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung pa dưr pr’ắt tr’mông zr’lụ đhanuôr acoon coh lâng da ding k’coong năc xa nay bh’rợ âng chính quyền vel đong năc chr’năp pa bhlâng. Hân đhơ cơnh đêêc, xoọc đâu dzợ vêy đhr’năng cán bộ cấp chr’hoong, cấp chr’val coh da ding k’coong căh kiêng ch’mêệt lêy bha ar bha tơ năc đoo bêl bhrợ têng lum bấc râu zr’năh k’đhap. Ting cơnh t’cooh Bùi Tiến Dũng, Trách nhiệm âng pazêng phòng, ban prá xay bh’rợ tr’nêng dzợ bấc râu căh liêm choom, năc đơơh ng’pa choom căh cậ tập huấn đoọng pa dưr râu ta béch g’lăng đoọng ha apêê n’nâu: “Nâu cơy năc ơy pác cấp, chính quyền zooi đhanuôr năc căh choom cấp tỉnh xay bhrợ lứch, bha lâng năc pazêng vel đong a năm. Đhr’năng xay bhrợ âng cấp chr’val pa bhlâng căh choom, cấp chr’hoong moon năc bấc pa bhlâng căh mặ bhrợ têng, pa bhlâng năc apêê cán bộ cấp phòng pa bhlâng căh choom xay bhrợ, căh choom mr’cơnh cr’noọ xa nay. Đoọng xay bhrợ xa nay bh’rợ n’nâu, pazêng phòng ban năc t’bhlâng chêêc n’năl đhr’năng, bhr’lậ p’xoọng prá xay bh’rợ ha cấp uỷ ooy xa nay bh’rợ cr’noọ cr’niêng âng k’tiếc k’ruung”./.

BÌNH ĐỊNH GỠ VƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH

MỤC TIÊU QUỐC GIA

Tỉnh Bình Định đang tập trung triển khai chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Nhiều dự án, tiểu dự án mang lại hiệu quả, nâng cao đời sống người dân. Tuy nhiên, hiện vẫn còn không ít dự án và tiểu dự án đang gặp nhiều vướng mắc cần phải tháo gỡ để chương trình phát huy tối đa hiệu quả.

Công trình bố trí tái định cư thôn 2, xã An Toàn, huyện miền núi An Lão, tỉnh Bình Định có diện tích hơn 2,1 héc ta đang được triển khai thi công. Công trình này có vốn đầu tư hơn 10 tỷ đồng từ nguồn vốn Dự án 2: Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết thuộc chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Đây là công trình có ý nghĩa quan trọng giúp người dân vùng cao An Toàn ổn định cuộc sống, hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai, du canh, du cư, di cư tự do; giải quyết sinh kế, tăng thu nhập, góp phần giảm nghèo. Chị Đinh Thị Dép ở thôn 2, xã An Toàn, huyện An Lão, tỉnh Bình Định, một người dân được cấp đất ở khu tái định cư này cho biết: “Người dân ở thôn 2, xã An Toàn được bố trí đất ở ai cũng mừng. Thay mặt bà con ở đây, đặc biệt là mấy chị em tách ở riêng thì cũng vui mừng vì sắp được giao đất làm nhà. Mấy hộ không có đất ở và chuẩn bị có nhà và được xã hội quan tâm thì bà con cũng vui mừng hơn”.

An Toàn là xã vùng cao của huyện miền núi An Lão với hơn 280 hộ dân, chủ yếu là đồng bào Ba Na sinh sống. Đời sống của bà con trong xã An Toàn dựa vào nông nghiệp, chăn nuôi và bảo vệ rừng. Qua khảo sát tại 3 thôn ở xã An Toàn có 39 hộ dân thuộc diện hộ nghèo, hộ khó khăn cần được cấp đất làm nhà ở. Từ nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, UBND huyện An Lão đã đầu tư xây dựng khu tái định cư thôn 2, xã An Toàn. Khu dân cư này dự kiến bố trí cho 51 hộ dân trên địa bàn xã. Ông Nguyễn Văn Vân, Chủ tịch UBND xã An Toàn, huyện An Lão cho biết, thực tế hiện nay chỉ có những hộ dân ở thôn 2, xã An Toàn đồng ý đến nhận đất làm nhà, còn các hộ dân ở các thôn khác không di dời đến: “Riêng thôn 1 và thôn 3 người ta không chịu tập trung về thôn 2. Người dân cứ bảo thôn nào ở thôn đó. Bây giờ anh em trên này mới gặp khó trong vấn đề giải quyết bài toán này. Mới có một số hộ thôn 1 chạy xuống đây hỏi xin đất nhưng cũng hướng dẫn cho bà con có nhu cầu xuống đây xã đăng ký, xã mới lập phương án. Tình hình điều kiện tập quán của bà con bây giờ rất khó”.

Tại huyện miền núi Vân Canh, tỉnh Bình Định, việc triển khai xây dựng các công trình thuộc Dự án 2: Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết, thuộc chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi còn chậm.

Đến ngày 31/05/2024, huyện Vân Canh mới giải ngân đạt 8,86% kế hoạch vốn năm 2024 thuộc chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. UBND huyện Vân Canh đã thành lập Tổ công tác của huyện đi kiểm tra, hướng dẫn, đôn đốc các đơn vị, địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, kịp thời tháo gỡ hoặc đề xuất tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện chương trình.

Bùi Tiến Dũng, Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Bình Định cho biết để kịp thời phát hiện và tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thì vai trò của chính quyền địa phương rất quan trọng. Tuy nhiên, hiện vẫn còn tình trạng cán bộ cấp huyện, cấp xã ở miền núi lười nghiên cứu văn bản nên khi triển khia gặp nhiều trử ngại. Theo ông Bùi Tiến Dũng, trách nhiệm của các phòng, ban tham mưu còn hạn chế, cần tổ chức đào tạo hoặc tập huấn để nâng cao năng lực cho đội ngũ này: “Dĩ nhiên bây giờ phân cấp rồi, chính quyền hỗ trợ người dân thì không thể cấp tỉnh ôm hết, chủ yếu là các địa phương thôi. Năng lực địa phương cấp xã quá yếu, cấp huyện bao nhiều quá khó gánh vác được, đặc biệt đội ngũ cán bộ cấp phòng quá yếu không đồng nhất được. Để thực hiện nhiệm vụ này, các phòng ban phải tăng cường nắm bắt tình hình, điều chỉnh bổ sung tham mưu cấp ủy về chương trình mục tiêu quốc gia”./.