C’moo 2011, Đong máy lọc dầu tr’nơợp âng prang k’tiếc k’ruung pa luih, moọt bhrợ têng. Tơợ đâu, zr’lụ k’tiếc Vạn Tường moon la lay, Quảng Ngãi moon za zưm vaih năc đhị liêm choom đăh kinh tế, pr’ặt tr’mông âng đhanuôr ting tr’xăl.

60 c’moo hay, t’ngay 18/8/1965 coh đhăm k’tiếc Vạn Tường, quân lâng đhanuôr Quảng Ngãi, pa zưm lâng bộ đội chủ lực Quân khu V ơy zêl lơi g’luh a rọp Mỹ, bhrợ vaih “Chiến thắng Vạn Tường” chr’năp ma bhuy.

C’moo 2011, cung coh đhăm k’tiếc Vạn Tường, đong máy lọc dầu Dung Quất moọt bhrợ têng, pa căh c’leh ha dưr t’mêê âng zr’lụ k’tiếc cách mạng Vạn Tường.

Chr’val Vạn Tường ăt coh m’pâng zr’lụ Kinh tế Dung Quất, đhị xoọc bhrợ pa dưr vaih nắc Trung tâm lọc hóa dầu lâng Năng lượng k’tiếc k’ruung lâng bha lầng nắc Đong máy lọc dầu Dung Quất. Căh muy đong máy lọc dầu, zr’lụ Kinh tế Dung Quất xoọc năc đhị liêm choom đăh pa dưr kinh tế bêl dưr vaih âng ngành công nghiệp ha lêệng cơnh Thép Hòa Phát, Dosanvina… t’vaih k’bhan bhiệc bhrợ đoọng ha manuyh pa bhrợ đhị vel đong. T’cooh Lê Văn Tâm (85 c’moo), manuyh ting pâh tr’zêl đhị Vạn Tường c’moo hay bhui har, hâng hơnh bêl vel đong Vạn Tường ting t’ngay tr’xăl liêm choom: “Vêy đong máy lọc dầu nâu năc tr’xăl liêm choom bấc rau, xang vêy đong máy thép Hòa Phát dzợ. Công nhân coh đâu nâu kêi ơy học xang lớp 12 năc doọ lướt pa bhrợ ooy biển, k’rong lướt học xang nắc moọt bhrợ đoọng Hòa Phát, lêy pr’ặt tr’mông đhanuôr ha dưr lâh mơ. Ha dợ pân đil năc bhrợ VSIP. Pazêng rau đêêc nắc zooi pr’ặt tr’mông âng đhanuôr. Ha dang căh vêy đong máy lọc dầu năc căh năl bhrợ cơnh ooy. Hâng hơnh bhlầng đoọng ha vel đong Quảng Ngãi, ơy công nghiệp hóa, hiện đại hóa”.

Moọt cr’chăl bhrợ pa dưr cơnh liêm t’mêê, zr’lụ  k’tiếc Bình Sơn lalăm ahay lâng nâu kêi năc Vạn Tường ơy ha dưr, vaih năc muy trung tâm công nghiệp ha lêệng âng tỉnh Quảng Ngãi lâng zr’lụ truih biển Nam Trung bộ - Tây Nguyên. Zr’lụ kinh tế Dung Quất lâng pr’đơợ bha lầng năc công nghiệp ha lêệng, vêy ch’nang biển đác đhậu, năc trung tâm logistics tơợ c’lâng đác, c’lâng bộ, c’lâng sắt, c’lâng lướt đâh ơy bơơn Trung ương chơih pay bhrợ đong máy lọc dầu tr’nơợp âng k’tiếc k’ruung.

Tơợ t’ngay 1/7/2025, chr’val Vạn Tường dưr vaih tơợ bhiệc pa zưm apêêng chr’val Bình Thuận, Bình Đông, Bình Hải, Bình Trị, Bình Phước, Bình Hòa, t’vaih c’lâng đoọng ha  dưr. Chr’val Vạn Tường t’mêê nắc đhị bhrợ đong máy lọc dầu Dung Quất, đong máy thép Hòa Phát xoọc dưr vaih zr’lụ k’đơơng ha dưr kinh tế âng zr’lụ Bắc Quảng Ngãi.

C’moo 2025, pazêng chr’năp bhrợ têng đhị chr’val Vạn Tường mơ lâh 5.000 tỷ đồng. Đhr’năng ha dưr chr’năp bhrợ têng mơ 8,79%/c’moo.

T’cooh Ung Đình Hiền, Chủ tịch UBND chr’val Vạn Tường, tỉnh Quảng Ngãi đoọng năl, moọt nhiệm kỳ t’mêê 2025 – 2030, chính quyền chr’val Vạn Tường năc moon ghit rau kiêng ha dưr coh đhr’năng prang k’tiếc k’ruung xoọc pa zay ha dưr: “Lang nâu kêi nắc pa têệt pa dưr truyền thống, pa dưr chr’val Vạn Tường t’hước tước ha dưr công nghiệp, đô thị lâng dịch vụ. Bha lầng coh cr’chăl tước nắc k’rong zooi doanh nghiệp bhrợ zập bh’rợ hành chính, pa bhlầng năc pa đăn đăh k’tiếc k’bunh. Rau bơr nắc pa thuông zập pr’đơợ, năl ghit zập pr’đơợ liêm choom đhị chr’val Vạn Tường đoọng bhrợ pazêng dịch vụ, t’vaih zr’lụ ha dưr t’mêê đoọng ha đô thị Vạn Tường”.

Dap tơợ bêl mọot bhrợ têng tước nâu kêi, đong máy lọc dầu Dung Quất ơy bhrợ lang pa câl thị trường lâh 97 ức tấn pr’đươi; pazêng doanh thu bơơn lâh 1,7 ức tỷ đồng lâng nộp ngân sách Nhà nước k’nặ 245 r’bhầu tỷ đồng, đh’rưah t’vaih mơ 1.600 bh’rợ pa bhrợ trực tiếp. T’cooh Bùi Ngọc Dương, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn, k’đhơợng lêy đong máy lọc dầu Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi đoọng năl: “Azi cung năl zr’lụ k’tiếc Vạn Tường âng zr’lụ kinh tế Dung Quất năc muy coh pazêng đhị chr’năp pa bhlầng, năc đhăm k’tiếc lịch sử. Lâng c’rơ chr’năp âng doanh nghiệp ặt bhrợ đhị vel đong pa bhlầng chr’năp nâu, a zi t’pâh manuyh pa bhrợ âng vel đong đoọng t’đui zooi t’pâh moọt bhrợ ooy công ty. Lâng Đề án bhrợ t’vaih trung tâm lọc hóa dầu lâng năng lượng k’tiếc k’ruung đhị Quảng Ngãi năc nhâm crêê, a zi tơơm Chính phủ đâh phê duyệt Đề án”.

Nghị quyết 26 âng Bộ Chính trị đăh pa dưr pr’ặt tr’mông đhanuôr lâng tệêm ngăn quốc phòng, an ninh zr’lụ Bắc Trung Bộ lâng truih biển Trung Bộ tước c’moo 2030, t’hước tước c’moo 2045 ơy năl ghit: Bhrợ pa dưr lâng pa mâng zr’lụ kinh tế Dung Quất vaih năc Trung tâm lọc hóa dầu lâng năng lượng k’tiếc k’ruung. Nâu năc g’luh đoọng bhrợ cung năc pr’đơợ đoọng rau ha dưr âng Quảng Ngãi.

Pr’căn Bùi Thị Quỳnh Vân, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi đoọng năl, Quảng Ngãi ơy lướt bhrợ crêê c’lâng xa nay bêl bhrợ têng zr’lụ kinh tế Dung Quất năc pr’đơợ pa dưr pr’ặt tr’mông dhanuôr, công nghiệp âng vel đong. Chr’năp bhlầng, Trung ương bhrợ đong máy Lọc hóa dầu Dung Quất đhị đâu năc ơy t’vaih chr’năp kinh tế pa bhlầng ga mắc chr’năp đoọng ha Quảng Ngãi. Nâu kêi, Nghị quyết 26 năc pr’đơợ liêm choom đoọng ha vel đong ha dưr muy pr’dzang t’mêê. Pr’căn Bùi Thị Quỳnh Vân đoọng năl: “Bộ Chính trị ơy xay moon crêê pr’đơợ đoọng pa dưr Trung tâm lọc hóa dầu lâng năg lượng k’tiếc k’ruung đhị đâu. Tu coh đâu vêy đong máy lọc dầu Dung Quất, vêy hạ tầng choom bhrợ cơnh zập pr’đơợ đươi dua lâng chr’năp k’tiếc k’bunh đoọng bhrợ pa dưr Trung tâm lọc hóa dầu lâng năng lượng k’tiếc k’ruung. Xoọc đâu, Đề án ơy bơơn apêê cơ quan, đơn vị bhrợ xang lâng pa căh đoọng ha Chính phủ. Cơnh lâng tỉnh Quảng Ngãi a zi năc cung pa ghit coh bh’rợ âng thẩm quyền âng đay. Ơy pa zưm lâng Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, đong máy lọc dầu xay bhrợ dự án pa mâng, t’bhưa đong máy lọc dầu. Azi lêy nâu đoo năc bêl liêm choom đoọng rau ha dưr kinh tế âng tỉnh Quảng Ngãi”./.

VẠN TƯỜNG TỪ VÙNG ĐẤT CÁCH MẠNG ĐẾN TRUNG TÂM NĂNG LƯỢNG QUỐC GIA

Cách đây vừa tròn 60 năm, chiến thắng Vạn Tường là dấu son chói lọi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Sau chiến tranh, cuộc sống nhân dân gặp muôn vàn khó khăn. Năm 2011, Nhà máy lọc dầu đầu tiên cả nước khánh thành, đi vào hoạt động. Từ đây, vùng đất Vạn Tường nói riêng, Quảng Ngãi nói chung trở thành điểm sáng về kinh tế, cuộc sống người dân ngày càng thay đổi.

Cách đây 60 năm, ngày 18/8/1965, trên mảnh đất Vạn Tường, quân và dân Quảng Ngãi, phối hợp với bộ đội chủ lực Quân khu V đã anh dũng đánh bại cuộc hành quân quy mô lớn của lính thủy đánh bộ Mỹ, làm nên  “Chiến thắng Vạn Tường” vang dội. 

Năm 2011, cũng trên mảnh đất Vạn Tường, nhà máy lọc dầu Dung Quất chính thức đi vào hoạt động, đánh dấu bước phát triển mới của vùng đất cách mạng Vạn Tường.

Xã Vạn Tường nằm trong lòng Khu Kinh tế Dung Quất, nơi đang xây dựng thành Trung tâm lọc hóa dầu và Năng lượng quốc gia với nòng cốt là Nhà máy lọc dầu Dung Quất. Không chỉ nhà máy lọc dầu, Khu Kinh tế Dung Quất đang là điểm sáng về phát triển kinh tế khi có sự hiện diện của ngành công nghiệp nặng như Thép Hoà Phát, Dosanvina.. tạo ra hàng vạn việc làm cho lao động địa phương. Ông Lê Văn Tâm (85 tuổi), người tham gia trận chiến Vạn Tường năm xưa không dấu được niềm vui, sự tự hào khi quê hương Vạn Tường đổi thay từng ngày: “Có Nhà máy lọc dầu đổi thay biết bao nhiêu, rồi có Nhà máy thép Hoà Phát nữa. Công nhân ở đây bây giờ ăn học hết lớp 12 rồi không đi biển nữa, tập trung đi học rồi làm cho Hoà Phát, thấy cái đó giải quyết đời sống. Còn phụ nữ đi làm VSIP. Những cái đó giải quyết cuộc sống cho dân.  Nếu không có nhà máy lọc dầu thì biết làm sao. Rất vinh dự cho quê hương Quảng Ngãi, công nghiệp hóa, hiện đại hóa rồi”.

Bước vào thời kỳ tái thiết, vùng đất Bình Sơn trước kia và nay là Vạn Tường đã vươn mình phát triển, trở thành một trung tâm công nghiệp nặng của tỉnh Quảng Ngãi và khu vực duyên hải Nam Trung bộ- Tây Nguyên. Khu Kinh tế Dung Quất với nền tảng chủ lực là công nghiệp nặng, có cảng biển nước sâu, là trung tâm Logistics từ đường thủy, đường bộ, đường sắt, cao tốc đã được Trung ương chọn đặt nhà máy lọc dầu đầu tiên của đất nước.

Từ ngày 1/7/2025, xã Vạn Tường hình thành từ việc hợp nhất của các xã Bình Thuận, Bình Đông, Bình Hải, Bình Trị, Bình Phước, Bình Hoà, mở ra cơ hội cho sự phát triển. Xã Vạn Tường mới là nơi đặt Nhà máy lọc dầu Dung Quất, Nhà máy thép Hoà Phát, đang trở thành đầu tầu kinh tế của khu vực Bắc Quảng Ngãi.

Năm 2025, tổng giá trị sản xuất trên địa bàn xã Vạn Tường ước đạt trên 5.000 tỷ đồng. Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất bình quân đat 8,79%/năm. 

Ông Ung Đình Hiền, Chủ tịch UBND xã Vạn Tường, tỉnh Quảng Ngãi cho biết, bước vào nhiệm kỳ mới 2025–2030, chính quyền xã Vạn Tường tiếp tục khẳng định khát vọng bứt phá trong bối cảnh cả nước vươn mình mạnh mẽ: “Thế hệ hôm nay tiếp tục kế thừa truyền thống, xây dựng xã Vạn Tường hướng đến phát triển công nghiệp, đô thị và dịch vụ. Trọng tâm trong thời gian tới sẽ tập trung hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện giải quyết thủ tục hành chính, đặc biệt là tiếp cận đất đai. Thứ hai là khơi thông các nguồn lực, xác định các lợi thế trên địa bàn xã Vạn Tường để mở ra các dịch vụ, tạo không gian phát triển mới cho đô thị Vạn Tường”.

Kể từ khi đi vào hoạt động đến nay, Nhà máy lọc dầu Dung Quất đã sản xuất và xuất bán ra thị trường hơn 97 triệu tấn sản phẩm; tổng doanh thu đạt hơn 1,7 triệu tỷ đồng và nộp ngân sách Nhà nước gần 245 nghìn tỷ đồng, đồng thời tạo ra khoảng 1.600 việc làm trực tiếp. Ông Bùi Ngọc Dương, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Lọc hoá dầu Bình Sơn, quản lý Nhà máy lọc dầu Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi cho biết: “Chúng tôi cũng ý thức được địa danh Vạn Tường thuộc Khu Kinh tế Dung Quất là một trong những địa danh rất quan trọng, là địa danh lịch sử. Với tinh thần trách nhiệm của doanh nghiệp đứng chân trên địa bàn vô cùng quan trọng, chúng tôi thu hút người lao động địa phương được ưu tiên hỗ trợ, tuyển dụng vào công ty. Với Đề án thành lập trung tâm lọc hoá dầu và năng lượng quốc gia tại Quảng Ngãi là rất đúng, chúng tôi rất mong Chính phủ sớm phê duyệt Đề án”.  

Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 xác định: Xây dựng và nâng cấp Khu kinh tế Dung Quất trở thành Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia. Đây là cơ hội và cũng là đòn bẩy mới cho sự phát triển kinh tế của Quảng Ngãi.

Bà Bùi Thị Quỳnh Vân, Bí thư Tỉnh uỷ Quảng Ngãi cho biết, Quảng Ngãi đã đi đúng hướng khi xây dựng Khu Kinh tế Dung Quất là động lực phát triển kinh tế, công nghiệp tỉnh nhà. Đặc biệt, Trung ương đặt Nhà máy Lọc dầu Dung Quất ở đây đã tạo ra giá trị kinh tế vô cùng lớn cho Quảng Ngãi. Giờ đây, Nghị quyết 26 sẽ là cú hích để địa phương phát triển một tầm cao mới. Bà Bùi Thị Quỳnh Vân cho biết: “Bộ Chính trị đã đánh giá đúng tiềm năng, lợi thế, điều kiện để xây dựng Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia ở đây, vì có Nhà máy lọc dầu Dung Quất, có hạ tầng có thể đáp ứng các điều kiện cần thiết cùng với vị trí địa chính trị  để xây dựng Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia. Hiện nay, Đề án đã được các cơ quan, đơn vị hoàn thiện và trình Chính phủ. Đối với tỉnh quảng Ngãi chúng tôi cũng rất chủ động trong nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của mình. Đã tích cực phối hợp cùng Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Nhà máy lọc dầu triển khai thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng Nhà máy lọc dầu. Chúng tôi nhận thấy rằng đây là cơ hội rất thuận lợi cho sự phát triển kinh tế của tỉnh Quảng Ngãi”./.