Phính Khơ Mú miền nhây dố còn ziều

Phính Khơ Mú miền nhây nom plièo lào còn iều tuz lổng đéng, haoz, đàng, gan… tzấu tài. Plièo lào tuz plaiz pến 2 khzống , coz nom kên bài kếu tỏi, tồm kên bez liều pun ông cú, tía mả, làn ton, làn buổng puối, kền ton bez  bez pun làn xia, làn làng ziêm… cờ ngải plièo lào mài tóng plui lui hấu ziêm thây tào, nhây bez khúng mài ziệt tào kènh pịa khzuất, mài ziệt nom léng mần, mayz mài gờ hìn.

  Phính Khơ Mú miền nhây plièo lào còn ziều tzụ mài 2 nom dố puaz tzàng ziêm nhủa plieoz. Ziệt nom dố tuz an ziêm cờ  nhủa pung, ziệt nom an ziêm pờ đống plieoz, phát miền tìa  ồng thái tuz đíu ziêm hang. Ông Quàng Văn Cá, miền hiuz đỏ phính Khơ Mú miền nhây ziềm lảm, vuồn hóa ziêm Tọ Cuông láng, ziêm Ẳng Tở xía, Mường Ẳng guyển, Điện Biên sanhz pun hiuz: Múa tỏi miền màn cấu tháo tzấu dố, tồng hăng hít lổng.

“Gang hít  tzấu tzéng plieoz, plièo tziêuz sẽ tuz kếnz, muẩn coz múa tỏi ziêm aoz vuaz pung, lẩu bez có, nảo ziêm aoz vuaz pung thính tzấu dố. Nải tìu pun puột bez cuối ngoài cha, kếu nhniêuz hnăm sẽ tò duấn khzàm tìu lống hải pun chà tình”.

Liều tzấu tuz ziệt nom dố, đảng hả plièo tziêuz kến húng an dố, lổng 4 tìu đéng tzấu pến khzong vuông vuônz, hang pongz 20 puân, ziệt tìu đéng bez hô 10 puân, quang 1 khzí 20 puân tháo 1 khzí 50 puân, tziểu can từng chà tình. Ziêm dờ điaz ménh  tuz an tzìu piêuz quangz nhiểm liều xiêu đao, chuổng nải dố mayz puồng chom hít puaz. Múa tỏi sẽ vết nia ngay ziêm cờ điaz plièo ziêm tóng an dố liều  tzấu dố, lỉu bez ziệt ziểm nia múa tỏi sẽ an ziệt dủn vuôm, lỉu bez lổng gạch, lờ plêz  boz nia nhiều, tháo hít puông khzong đéng bez tuz. Cunz tzông lống bez gang nayz dố mayz puồng dez. Gang nải, an 3 nom lờ plêz plốp pịa pờ đống nom dố tzấu chò. Y nom dố nayz tồng càn mài chaoz lổng mayz tzuống tỏi kếu chể mayz tzuôngz tỏi. Cú Quàng Thị Vừ, ziêm Tọ Cuông, ziêm Ẳng Tở xía, Mường Ẳng guyển pun hiuz:

“Nom dố ziêm cờ nhủa pung bez nom dố tuz múa tỏi phính Khơ Mú miền chể lống. Nayz nom dố tuz lổng liều tzang hnáng, tzang tiuz kếu nom tóng zủng cù ngỏa. Vuổi đảng nayz, y tế cơ sở ziêm coz láng tzông tẩy hang tồng mayz kènh mài, lái nải tỏ día nhiểu miền lẩu quyến zủng cù ngỏa ziêm plieoz, khúng tuz plieoz nhủa miền thính. Gang hít zủng cù ngỏa, múa tỏi lổng nom hnàng tzáng dáo dểnh liều puaz vuôm dáo xin pun cù ngỏa, gang nải khzính dáo xin pun lềm làn mả. Kếu tồng bez nom dố lẩu tuz puaz tzàng liều dáo chom pun làn mả kếu cù ngỏa hít ziềm há. Anhz mài ỳ tzản hnoi, tziều tình phát héng, tỏ dỉa nhiểu mayz càn zủng cù ngỏa ziêm plieoz, hả hài tháo trạm xá, cơ sở y tế liều zủng cù ngỏa”.

 Can phính Khơ Mú miền nhây ziềm lảm, hít miền chảng tzấu tziêuz ziêm chà tình muất sáy, bez tzấu hnáng tồng tzụ tzấu ziêm nom dố cờ nhủa ménh kếu hít tò chàn tải khzuất kènh tồng mayz tuz tò can tồm kènh, bez múa tỏi khzé ziệt nom zổng ziêm phát nayz nom dố liều phúng miền muất sấy duấn kếu ồng thái quýa nayz tìu chaoz. Anhz hít nhiểu miền ziêm chà tình muất sấy bez mayz tuz tzâuz lai hnáng ziêm nayz nom dố, bez khúng tuz tzấuz lai hnáng ziêm nom dố pờ đống plieoz. Có Quàng Văn Cá, ziêm Tọ Cuông láng, Ảng Tở xía, Mường Ẳng guyển pun hiuz thim:

“Nom dố ziêm pờ đống plieoz liều tzâuz nhản, puaz vuôm. Nhây bez, cờ hên nom dố nayz mài miền tìa ồng thái lái nải khé miền mayz tuz tzuổi ziêm nayz nom tóng, khúng plièo tziêuz tuz tzuổi ziêm cờ hên nom dố nayz. Kếu tồng mayz tuz tziz oz ziêm nom dố nít cờ hên miền tìa”.

Hòng hnoi cờ hên tzâuz lai hnáng, nom dố anhz bez nom tóng liều coz làn miền ziêm chà tình  múa tỏi phính Khơ Mú miền tzuổi kếu tỏi khzàng làng coz nhủng công; ông cú, tía mả gziáo tòn chuôiz, phun phaz coz tìu lổng, tồng bez dủn liều tỏ día penh súi, đát đia pịa lùng muẩn tzản.

Dố bez mài muz hnăng nải, lái nải tuz múa tỏi phính Khơ Mú miền tzang chiến ziêm nayz tỏi quýa vuaz tỏi./.

                                      Tòng Anh TTTB - Thu dịch

Thzấn hênz poz khoiz – kềm, Đắc Lắc tziểu pịa tẩy pung nhây khzáng phát hiáng ziều diảo

“Zia tháo nayz bez cào hiuz duốn tẩy pung Buôn Ma Thuột nhây vuồn hoá, ziệt tồm plấu hiện đại, mài thzàm phính miền nhây vuồn hoá”.

“Ziêm Đắc Lắc phát hiáng tuz ziều diảo, ưz quânz vuổn xiêuz mảng tuz thzàm nhủng”.

“Tây Nguyên mài thzàm phính miền, tồng ói ló hiuz múa tỏi nhây vuồn hoá, công tzấu”.

Thôz cú pun hiuz, hangz coz làn khez thôz congz, ziều diảo ziêm Đắc Lắc cáp kếu coz phính miền nhây vuồn hoá ziềm lám, húng tháo phát hiáng lào đaoz. Nayz tìu tuz tẩy pung pùng húng phát hiáng hangz hái?

“Đắc Lắc hả hiuz tuz tẩy pung nhây khzáng bez phát hiáng ziều diảo sinh thái. Mài 49 phính miền tồng tẩu khzáng pun  pun Đắc Lắc kếu coz tẩy pung mài thzàm nhủng ziều diảo liều ưu khez tháo tẩy pung. Xanhz uỷ hả mài đề án phát hiáng ziều diảo, nayz bez tìu liều coz ngành, coz tẩy pung phát hiáng ziều diảo, lềm Buôn Ma Thuột, Lắc guyển kếu Buôn Đôn guyển. Coz guyển, thị xã nít phát sẽ pong thính, tzấu coz lầy tzìnhm coz tua tuyến ziều diảo. Đắc Lắc tồng ký kếu UNESCO tzangz chiênz lò. Tzía hiáng 2021 – 2025, xanhz hả mài thzàm nghị quyết duốn lò, nghị quyết pong thính múa tỏi ziêm coz láng tẩy tzấu ziều diảo. Lổng coz nhuồn nhàn, coz dự án, tzính sâu phát hiáng hiàng thzun pliến tẩy phính miền tzộ liều tzangz chiênz coz tìu ziềm lám vuồn hoá, anhz phát hiáng ziều diảo”.

Tziàng hổ quýa tìu xỉ phát hiáng ziều diảo can nayz pùng húng mài pến piêuz hangz hái?

“Hòng hiáng ziều diảo, nhuồn xiêu ziêm ziều diảo tồng tzấu quýa pongz 10 – 15%, lềm khez nhỉa kuaz kếu khez nhúa kuaz. Ziết bez 2 hiáng puồng Covít-19 hỏi, ưz quânz tzía hiáng 2021 – 2025 sẽ tzấu quýa sành ấy pun thuất”.

Phát hiáng ziều diảo sinh thái kếu vuồn hoá tziểu pịa khzáng mài tziáng, ziêm nải hít thzàm xanhz khờ lểnh tồng đuông tzấu can nayz pùng húng, hangz nải Đắc Lắc xanhz tzấu hangz hái liều càn mài coz tìu ziềm lám liều tzùn pun khez, thôz cú pun hiuz?

“Ziêm pùng húng phát hiáng ziều diảo xanhz hả pun thuất bez tzụ plúi họp kếu coz tẩy pung, xanhz sẽ kênz coz tẩy pung mài khzáng tzấu ziều diảo kếu mài dàng đái chaoz poz kếu Đắc Lắc. Ỳ tzản xanhz hả plúi họp kếu 14 xanhz, tồm plấu kếu ziệt hiệp hội ziêm pliến tẩy công nghiệp ziêm tồm plấu Hồ Chí Minh, lái nải ziêm hít tzấu coz lầy tzình tzùn ziều diảo bez hả chuổng tỏi tzấu coz lầy tzình, tziểu pịa khoiz kếu kềm nhây khzáng. Tói kếu khez lùng điaz bez thông quýa coz xanhz hangz Khánh Hoà, Hà Nội, tồm plấu Hồ Chí Minh liều ưu khez tháo xanhz. Chà đảng pịa tzấu coz lầy tzình tzùn ziều diảo, vuồn hoá, làn miền Đắc Lắc xanhz tháo coz tẩy pung”.

Hangz cú thôz congz bez tziểu pịa coz tẩy pung nhây khzáng, poz khoiz, kềm liều thính tỏi bez Đắc Lắc plúi họp chuổng phát hiáng ziều diảo. Hangz nải Đắc Lắc sẽ tzấu hangz hái liều ưu khez tháo ziều diảo? Thôz cú pun hiuz?

“Sở tồng pùng húng pun coz doanh nghiệp chà đảng tzấu coz nhủng ziều diảo xiang. Pầu hang cunz xiêuz pliào kuaz, záo pủi, pầu hang hiều tzòi pun miền tzấu công, phụ sú lống khez miền. Nayz bez hiệp hội ziều diảo nhây xỉ, liệp tziàng coz chi hội trực thuộc, tzấu coz lầy tzình liều ưu khez tháo ziều diảo. Ziêm 10 há nayz, Sở sẽ thính xỉ pun Uỷ ban miền màn xanhz đăng cai dủn họp phún tỉnh coz bỉa chuổng tzấu, ziêm nải mài sành ấy tzấu cào lống. Chuổng nải Hiệp hội ziều diảo Đắc Lắc tồng liệp tziàng thim 2 chi hội, bez chi chi hội Khách sạn – ẩm thực kếu chi hội Lữ hành, tziểu pịa tẩy pung nhây khzáng liều phát hiáng ziều diảo”.

Thôz lénh tzình cú!

VOV – Biên dịch