Kỳ hói hiáng congz tìu câuz duốn úi hìa túng tzấu pút tzòi ziêm tồm plấu HCM

  Tháo thăm trại zúng hìa túng ziêm kềm Phú Hữu, ziêm chaoz Nguyễn Duy Trinh, phường Phú Hữu, quận 9, TP HCM tzía hoi xiàng hiáng 2019, đảng hải bez puột hòng tziệp tào hìa túng púng lỏng ziêm sân quangz đảng ménh tùng zồ. Anhz mài coz nom tùng zồ ziêm vuaz ménh pung bez mài hòng pez tào hìa túng khờ lểnh. Nayz bez có Vũ Văn Thành nhây trang trại đuông úi hìa túng tuz mái puônz ziêm Thái Lan duốn.

          Nayz tồng bez mô hình coiz thiuz cành tzuống ngim, tào xanh puônz mải tuz nhàn tzìn thamz ziêm tẩy pung. Kếu tấy đao quangz 4 thin thziz vuông, có Thành hả lổng pongz 1 tỷ nhàn tzấu nayz nom trang trại úi hìa túng. Trang trại tuz plaiz pến thàm pliến tẩy zúng túng, 1 nom zồ zả mài sân liều hìa túng thuất cờ nhỉa ló nhản. Coz nom tùng zồ tồng tuz tzấu họp kếu túng nhây từng thóng phát hiáng hangz tùng ton, túng hô tấy, túng ói làm zỉa ton phai bez túng đuông tzỏ pảnh nhây tóng...ghez tóng hẩy cunz xiêuz. Có Thành pun hiuz, pongz 10 hiáng nayz, có kếu tzía huaz tzấu cành tzuống miền úi hìa túng ziêm phường Phú Hữu, quận 9 hả mài thương hiệu ziêm tồm plấu HCM kếu ziêm tziàng kuaz. Hìa tùng nhấy kếu hìa túng zúng lổng oz tuz mải mình coz xanhz phai pung, tzông pung kếu paz pung. Có Vũ Văn Thành congz:

          " Vuổi ziêm nayz bua púng lỏng kếu pun nhản tzìu piêuz điáng kếu tộp, lái nải đốp cào hố, oz thamz. Zúng túng can mô hình tổ chuổng tzấu, lái nải bua ló tóng mải pun miền màn, bua pun miền màn úi tùng puônz hiaz tuz pongz 15 - 30 chan bez bua tò duốn mải mình pẹ nom tóng".

          Ông Phạm Văn Nhơn, ziệt ziêm tấy coz làn miền zúng hìa túng thàm hiáng ziêm tổ chuổng zúng hìa túng Phú Hữu, TP HCM pun hiuz: nayz hít, úi hìa túng bez 1 tìu công hẩy kếu mải tuz nhàn tzìn thamz. Hìa túng mayz nảng pút pảnh, cờ nayz nhản dêngz bez lài menh, lái nải mayz tzụ púng nhàn thamz. Tìu khziếm bez tóng mải hẩy, chá mải 120 thin tháo 200 thin nhàn 1 chan. Hangz coz trang trại zúng hìa túng ziêm Phú Hữu, hìa túng mải lổng oz, puônz mayz cáo. Ông Phạm Văn Nhơn congz:

          " Hìa túng mayz khziếm cờ nayz nhản thamz, hô tổn. Mài hayz nhủng pun nhản nải nhủng, mài đòi, lài menh bez tồng pun nhản tuz, hayz nhủng nìn tồng nhản bez hayz làn tồng úi tuz. Huìa túng nhây oz mayz chủn, ỳ tzản bez nìn bua lẩu tái hìa túng nhản xiàng hiáng".

          Ỳ tzản miền zúng úi hìa túng ziêm Phú Hữu càn lổng tùng puônz ziêm bua nhây trang trại mải thuất hây tzảng. Kếu hìa túng zúng lổng oz, coz trang trại mảng tài phụ sú hìa túng hiaz 10 - 80 chan 1 tào. Tzông pành, 1 làn tziêuz mài trang trại quangz tzía thin thziz vuông bez mài nhuồn xiêu pongz 400 tháo 500 tzỉu nhàn 1 hiáng. Anhz mài miền tzấu piết úi hìa túng tồng mài nhuồn xiêu 300 thin 1 hoi, phai bez 5 - 6 tzỉu nhàn 1 há. Có Mai Văn Thương, miền tzấu công ziêm Trang trại zúng hìa túng Phú Hữu, tồm plấu HCM congz:

          " Zia mình cói tzìu piêuz duốn úi túng, phiếu dểng tùng zồ...nhàn tồng cào thamz tói kếu ziêm tẩy pung. Ziêm pliaoz bez tzấu lình tồng khâuz kếu nhàn tzìn tzộ, ưz thamz hangz úi túng. Nhàn công 1 hoi tuz chaoz 300 thin nhàn 1 hoi".

          Ziêm Việt Nam, úi hìa túng bez mài ziêm hiáng 2002 kếu phát hiáng thamz ziêm hiáng 2005 tháo nayz hít. Tzía hiáng phát nayz, hây tzảng mái hìa túng cunz hoi cunz thamz. Kếu thàm làn miền, nhản hìa túng nhây oz hiàng tào, xiàng thzun bez tziàng hiáng sẽ puồng tìu tìu xiểu./.

TTTPHCM - Biên dịch

 
Yên Bái: Phính pờ ây miền ziêm Mường Lai nhây páo lỉn chiêng
Nhiểu miền páo :  Có conzg cháng, nhây bez ưz puột có tháo
Liều mủa cunz tzuổi tziênz tzuaz có
      Kènh cốp dào, cành cốp xê mài tóng mình dẻo
              Mủa dào, muaz mayz hiuz tziểu pịa hayz đao
Nải bez làn xịa ton phính pờ ây miền ziêm Mường Lai xía nhây lẩy muổn ưu làn hầu xanh chuổng tháo dẻo, chuổng mảng há khzun cuối, lái tỏ Nguyễn Thị Chỉ páo. Nhây bez làn hầu xanh mayz thán, làn xịa ton hả páo dung hnăng nải vuổi há khzun hnoi sẽ quýa, khzùn hnoi sẽ lỉu, múa tỏi anhz tzụ tzấu coz nhủng công, lình tẩy ziêm hòng hnoi. Mayz hiuz mài ziêm hayz tzẳn, coz tìu dung ca hả mài ziêm múa tỏi pờ ây miền nhây sấy tzẳng, hả pến phính pờ ây miền ziêm Lục Yên nhây ziềm lảm, sinh hoạt vuồn hoá. Nayz bez páo tzình ziều dung  miền chẳng kếu miền xiaz, tuz pờ ấy miên lẩu páo ziêm coz hnoi  tzấu khzình cha, coz hnoi họp láng, ziết bez khzun cuối hnoi. Nghìn nhiểu coz tìu dung mài ziêm tzấu nhản nít kếu mủa tỏi miền màn nhây sấy tzẳng hòng hnoi, tzình ziều dung, lái nải haiz hít páo dung miền muống kếu miền páo tồng hái guyền hnâyz. Tỏ Nguyễn Thị Chỉ, ziêm Làng Nhàn langz, Mường Lai xía congz:
“  Hayz dủn tuz muống bua phính miền nhây coz tìu tzình ziều dung zia tồng hái guyền hnâyz, khúng ói páo dung hăng. Vuổi hnanưg nải hayz hít tuz khúng zia tồng hộ miền cố liều gang nayz tzùn gziáo pun tòn chuôiz hiuz páo dung”
Hít coz tzùng piều chào pèng hả goi cóm pliến kềm Mường Lai, tồng bez hít coz tìu dung lỉn chiêng tuz Páo cóm láng tzông. Ziêm nayz dủn, múa tỏi miền màn muống tào  páo lỉn chiêng hayz tzane tồng tuz, coz tìu sung ca khznág duấn tẩy pung, đào kuaz, sấy tzẳng chom pêuz, tháo sấy tzẳng hòng hnoi, nhây bez múa tỏi lẩu páo tzình ziều dung vuổi hẩy páo kếu tuz múa tỏi miền màn ói. Coz tìu dung ca bez thính coz làn hầu xanh xịa ton ló miền có miền tỏ liều pến tói. Coz tìu dung ca còn ziều bez hả tò coz làn hầu xanh xịa ton puồng tỏi. Liều ziêm nải mình, khzàm làn hả pến gồ aoz. Conzg duấn páo lỉn chiêng, nghệ nhiền Hoàng Quang Nhạn, ziêm Mường Lai xía, Lục Yên guyển, Yên Bái sanhz, làn miền hả mài 50 nhnáng ló hiuz kếu khzố phính pờ ây miền nhây coz tìu dung ca pun hiuz:

“Páo khắp khúng quyaz ziệt tẩu hới lả bez pịa bài. Chuổng conzg bez páo khắp bez páo tzình ziều dung. Miền chẳng, miền xiaz ló hiuz tỏ bez páo đaoz. Táo dúân bez sái páo kếu tỏi. Gang hít hả lác tỏi bez chúi vả hến kếu tỏi. Gang nayz hả puồng tỏi bez tồng mài khzàm tói pến gồ aoz, nải bez páo khắp”
Khzàm nhnáng táo duấn nayz phính pờ ây miền nhây dung páo lỉn chiêng chuổng congz, ziêm Mường Lai càn conzg hả puồng mất, ziểm miền lún ỳ tzản hả mayz ói hộ bua phính miền nhây dung ca. Lái nảim Lục Yên Guyển, Yên Bái sanhz tò phính pờ ây miền nhây bài páo khắp pịa coz dủn ờ dẻo, coz dủn sái ziêm tẩy pung. Ziêm nải ưu tuz ziểm miền lún chuổng tzấu, xiêuz vuôzn phính miền nhây coz tìu duổi vuồn hoá còn ziều. Ông Lý Đạt Lam, trưởng phòng văn hoá- thông tin Lục Yên guyển, Yên Bái sanhz pun hiuz:
“Phòng văn hoá anhz tzíp pong sỉ pun guyển khoi tzấu coz tìu chaoz hnăng tênhz pêz tìu sỉ tzùn thông tháo coz ziểm miền màn tồng hnăng cấp uỷ chính quyền tẩy pung nhây sỉ tào liều pầu hang nhniều tzòi, phính miền nhây tìu duổi vuồn hoá. Tziểu pịa Sở văn hoá nhây tzìn pong thính khoi coz lớp tzùn gziáo páo dung pun tòn chuôiz. Thông quyaz nải bez guyển tồng hnanưg coz xía tổ chức dủn sái coz tìu dung ca, théo uz kếu tổ chức sái ziêm sanhz, ziêm nả, ziêm nải vuồn hoá khzính tuz xiêuz vuônz”
Ziêm coz hnoi tào khzun, phính pờ ây miền ziêm Mường Lai anhz tháo tzunz tỏi ziêm coz nom plièo lào còn ziều liều páo coz tìu tzình ziều dung ziêm coz hnoi khzùn hnoi, chuổng khzênh tỏi ziệt nom sèng nhnáng cành tzuống lống, láng tzông òn lọ./.
Thừa Xuân- Thu dịch