Ngành cành tzuống:thàm tìu guyền hâyz ziêm tzía

há nhàng tào

          Tzía há nhàng tào bua nhây cành tzuống húa mải thuất nhỉa kuaz  lìn tạp thamz pháo, tấy nhàn xiêu duốn tuz quay đange 6 tỷ đô la mỹ, tấy cành tzuống húa mải tuz thamz kếu tuz chá hangz: mlâyz, cà phê, tzà, điều nghim, coz nhủng lay piêuz kếu coz nhủng húa lổng đòi tzấu tày. Khza biáo anhz tzíp bez nhủng húa mải tuz thamz hảy bez tuz quay đảng 1 tỷ đô la mỹ, pháo ói tháo 30% tói kếu chuổng thóng đảng nháng.  Cờ hên nảy bez láy tuz ngành chuổng tzấu thàm tìu chaoz liều thez quyảng Ủy ban Châu âu (EC) cấm VN nhây khza biáo máy tuz mải quýa coz kauz châu âu tháo hoi 23/4 náy bez líu hòi nhỉa cấm. Tìu guyền hâyz tói kếu VN nhây khza hít Ốt tzây li a đuông mảng liều mái Việt Nam nhây khza tzièng nom pịa náy kuaz. Ông Đàm Xuân Thành, Phó cục trưởng Cục thú y pun hizu:chuổng kếu coz ơn vị panh tháo  Cục hả kếu đuông  búa coz nom tẩy pung kếu doanh nghiệêutấu tóng zúng khza dểnh liều mải thuất nhỉa kuaz.

          “Ây can Bộ NN kếu PTNV nhây thông tư 14 bez coz nom tẩy pung, ziết bez  Bạc Liêu, Cục thú y thôz  giám sát tzấu tóng zúng kzha dểnh lêìu mải thuất nhỉa kuaz. Tói kếu Tập đoàn Việt Úc bez búa ziêm hít zúng úi, tzấy pến bez pành on. Láy tuz tzòng bển lống ebz hít quàn Ốt tzây li a nhây quàn cán bộ tháo mảng  hangz conzg tuz bez bua sẽ mải tuz khza nhiêmz quay náy kuaz. Náy ebz kuaz cha cha mảng chất lượng kềnh lống, hangz congz bua mải tuz quay náy bez hiuz chiênz bua anhz mải tuz quay thàm kauz cha”.

          Chuổng kếu khza biáo, cành tzuống tồng  xiêu duốn 22 tỷ đô la ziêm ỳ nháng. Tày diết dủn ziêm 5 nháng táo zuốn náy, VN nhây mlâyz mải thuất nhỉa kauz hả tuz cào thazm tói kếu Thái Lan. Hangz congz mlâyz mải thuất nhỉa kauz tzông pành nháng 2016 khúng tuz 435 đô la mỹ/tấn bez nháng 2017 bez tuz 450 đô la mỹ/tấn kếu dủn mải mlâyz nhàng tà 2018 tuz 475 đô la mỹ/tấn….Can Thứ trưởng Bộ NN kếu PTNT Hà Công Tuấn, tzấu tuz hangz náy bez láy ngành bièo mlâyz tzièng hổ quýa hả pàhn cơ cấu liều tzấu cành tzuống họp lấy can húng bièo mlâyz tzuống tuz cào khuz.

          “Ngành bièo mlâyz nhây pùng hung ziêm tzièng hổ tháo  bez anhz tzíp  pầu hang chất lượng. nháng 2017 bua mải tuz ói tháo 6 tzỉu tấn mlâyz thuất nhỉa kuaz, ỳ nháng mảng tày tuz 6 tzỉu 500 thin tấn. zua tzụ tzuống bièo mlâyz khuz”.

          Tồng can Bộ NN kếu PTNT, nháng 2018 chuổng ekéu mải mlâyz quýa Trung Quốc, Hoa Kỳ kếu coz kuaz Liên minh Châu Âu (EC), coz kauz ASEAN, Nhật Bản, Hàn Quốc  anhz bez coz nhủng  cành tzuống húa, kếu coz nhủng háu lổng điéng tzấu tày.

          Ngành cành tzuống nhây xành ấy pun thuất ziêm 2018 mải cành tzuống húa thuất nhỉa kuaz bez pháo thim 3% tấy cành tzuống húa, coz nhủng húa lổng điéng tzấu, khza biáo pháo quay đảng 40 tỷ đô la mỹ…Liều tzấu tuz náy tìu cờ hên chuổng tzấu coz tìu chaoz khizếm, ngành cành tzuống anhz tzíp phàn cơ cấu ziêm tzièng kuaz, lềm líu coz nom tẩy pung kếu anhz tzíp thez quýa  coz nhủng puồng khzâuz zuốn đào thâuz, nhàn con tồng hangz pun thấut coz cơ chế tzính sâu  liều iu doanh nghiệp  púng nhàn con pịa tzấu cành tzuống, chuổng tzấu pến cành tzuống húa kếu mải cành tzuống húa./.

Phính Ba Nam miền ziệt nhniêuz kếu Đảng

           Khzuất sấy nhnáng 1943, ziêm ziệt chà tình chổm, mài 4 làn tỏ diaz ziêm Kông Chro, Gia Lai, ziêm hít phái Krung Dăo Veo phai bez hẩu tzấu (Y Veo) hả puồng khzàm tìu khâuz. Mayz kènh tháo 10 nhnáng bez ma tải, te bez puồng penh dếm kuaz tzoz tzấu nầu lái nải  y mủa Krung Dăm Veo mayz mài tóng tziểu, tzụ càn tzấu nhản úi tỏi. Hít tuz 12 nhnáng, Y Veo puồng Bộ đội giải phóng quân, lỉu bez can cách mạng. Khzuất pènh tào, puồng mun cóm tzièng xin, khzuất paz pung anhz pịa nàm pung,  Cóm pènh tào Tây Nguyên boz tzủn penh Mỹ dếm kuaz, Krung Dăm Veo lẩu guyền hnâyz vuổi bez làn chiến sĩ ché púng, bez penh pez Hồ.

          “ziêm hnoi 20/3/1961 zia tuz kết nạp pịa Đảng Cộng Sản Việt Nam, bez bez tìu guyền hnâyz laz xì hô, ziêm nhnáng 1965 tuz píu huân chương chiến sĩ vẻ vang tài II hỏng, zia zia bez tìu laz xì guyền hnâyz vuổi tuz tzính pez hồ ký pun, kềnh bez zi làn miền tzấu cách mạng nhây mềnh tào”

           Gang hít chez púng nàm pung, thài pènh đào kuaz ziêm nhnáng 1975, Krung Dăm Veo tuz pịa tzấu  khzàm nom tzêz, tzấu đoàn nhây xỉ tào, hộị tzấu cành tzuống miền nhây xỉ, tháo dân vận nhây xỉ. Tzấu hayz nom tzế ông tồng tzấu lống sỉ tào, Hít tzấu Phó bi thứ Sanhz đoàn Gia Lai, lỉu bez tzấu Chủ tịch Hâutấu cành tzuống miền, ông nhây sỉ tzấu lống hải bez hả tổ chức tuz quàn khzình nin xung phong khoi hoang quyaz đảng 23 khzin ha lình, khoi quangz coz nông trường tzà Bào Cạn, Biển Hồ, tzùn búa múa tỏi Bana, Jarai tỉnh canh tỉnh chê, gziáo búa múa tỏi miền màn chaoz zủng úi, tzuống, tzuống lình blièo… Lá nải múa tỏ miền màn nhây sấy tzẳng màn mản quyaz plét ngỏ chổm, kếu muống can ông tzấu can Đảng, plièo kuaz nhây khzàm chủ trương.

          Hít tuz playz tzấu trưởng ban dân vận Gia Lai sanhz, ông anhz ló hiuz múa tỏi miền màn nhây sấy tzảng, thính múa tỏi hiuz đỏ coz làn miền nhniêuz mayz lống nhây chaoz tzấu đuaz liều tzấu lủn đào kuaz, tzùn búa múa tỏi miền màn phàn táo duấn kếu chà tỉnh hnăng conzg mình tỏng chaoz, chuổng pủa  phát héng nhnàng khzun, thấy liệp láng tzông. Ông Roma, cán bộ Ban dân vận Huyển uỷ Đak Đoa, Gia Lai sanhz, phún tỉnh:

           “ Múa tỏi miền màn laz hnăm cuối ông Veo, ziệt làn Đảng viên zói, nít kếu miền màn. Ông lổng khzaz khuýp cáp thấy liệp Đảng, Chính quyền kếu laz xì khzuất nhniêuz tzấu sỉ. Coz nhủng công hô phái ziêm tẩy pung dênhz tuz ông cấu tháo, gziáo búa. Chà tình ông tồng laz xì tzấu mâu, tòn chuôiz tộ sâu pến miền”

          Náy hít hả 75 nhnnág miền, hít áo lùng xin tzẳng anhz mun, mình tài laz xì khâuz, nhây bez kếu ziệt làn đảng viên zói, ông vuổn mayz pun puần xin hít khốn. ông Veo congz; Láng tẩy vuổn xê chổm, múa tỏi miền màn vuổn khâuz bez ziệt làn đảng viên mayz kènh hít tuz”. Vuổi hnăng nải, ông vuổn anhz tzíp tzùn thông, tzùn búa múa tỏi miền màn phát héng nhnàng khzun, chămz ngỏ zỉa chổm, quảng coz ziềm lảm máy họp kếu ỳ tzản hoi, thấy liệp sấy tzẳng sieng, tzùn búa tòn chuôiz tộ sâu, tzụ mình tong penh, mayz tzấu tzấu coz tìu tỏng pháp lẩy. Bez làn Đảng viên, Krung Dăm Veo hiuz đỏ sỉ tào khuýn cáp thấy liệp chính quyền, phát héng Đảng, ziết bez pliến tẩy múa tỏi phính miền tzộ. Ziêm tzèng hổ tzấu sỉ kếu tháo hít duấn hưu, ông hả hiuz khzuất, búa pun mình tộ lớp cảm tình Đảng pun khzàm làn tồm tzuống zói, mài cồng taz lống. Cú H’yao, ziệt làn đảng viên sieng ziêm Plei Piơm, thị trấn Đak Đoa, Gia Lai sanhz congz:

           “ Ông Veo tzèng laz xì lống kếu miền màn, ông lẩu tzấu coz nhủng công hô phái, lẩu búa tòn chuôiz tzấu khzàm tìu lống, bez ziệt làn đảng viên zói. Ngay lềm phát héng Đảng viên seng, ông tồng lỉu nhnêuz gziáo pun zia tuz pịa đảng, chuổng thấy liệp tẩy pung đào kuaz”.

          May saoz tuz lỉu coz huân, huy chương cuối bez Đảng plièo kuaz hả píu pun làn cán bộ hả 55 nhnáng tzấu đảng vên, ông nhây tìu guyền hnâyz bez tuz múa tỏi miền màn xiến hnăm./.