Miền màn pliến tẩy 3 Chiềng Sơ, Sông Mã: khziếm tuz pong thính tzấu ziệt tìu chiều

         Lái mayz kènh mài chiều quyaz Đài, lái nải ỳ tzản, múa tỏi ziêm y pung đài hên ziêm Chiềng Sơ xía tzụ mình quyaz 2 tìu chiều phao lái miền màn khuýn cáp chà sỉ, công khzá càn tzấu tài. Coz tìu chiều phao nayz tuz tzấu vuổi nhát cáp hang kếu lồ thồng phuy ziêm vuaz pung đài quyaz nayz pung đài, chiều mỉn lổng haoz tzấu tài. Hít lùng tùi bluỷnh khzuất lổ bez chiều anhz thóng can vuôm mình, lỉu thóng lùng tùi bluỷnh khzuất lổ múa tỏi anhz tzụ phàn tzấu, cunz hnăng nải ziêm nayz tỏi quyaz vuaz tỏi. Thóng lùng gai bez mình hnăng nải, nhây bez pịa thóng vuôm pêz bez kềnh khâuz kếu múa tỏi miền màn. Puẩn khzăm nìn bua tamz hô quyaz suông kếu coz nom bài laz xì cờ diaz vuổi vuồm lổ muống tài thóng bài. Múa tỏi miền màn dênh tzấu cành tzuống, đao tzấu nhản anhz ziêm y pung đài hên. Tháo thóng xiêu cành tzuống, tìu công piên cành tzuống huaz quyaz chiều phao bez laz xì khâuz, tzụ mình chào ngao. Thóng lùng tùi mài hít mài miền pút pẻnh ói quyaz trạm xá khzai pẻnh tồng mayz mình tuz. Mài láng ziêm nayz pung, nhây bez nghĩa trang bez ziêm vuaz pung đài, hít tò chàn tải mình plốp bez tzụ quyaz đài, laz xì cờ dỉa nhây bez múa tỏi miền màn tồng mayz hiuz tzấu hnăng hái. Khâuz hải bez kếu coz làn họ sanh. Khzàm làn họ sanh tháo thóng lùng tùi bluỷnh khuất lổ, chà tình tzụ chúi tòn chuôiz quyaz vuaz pung láng liều tộ sâu tháo lỉu tuần. Mài chà tình mayz ói chúi tòn chuôiz quyaz vuaz pung suông bez tzụ pun tòn chuôiz mình chaoz ngao quyaz đảng 10 tổng khzính tháo họ tòng. nayz Tìu tzấu hỏi mayz phái tháo coz làn họ sanh tộ sâu. Cú Lò Thị Điện, miền màn ziêm Nà Sẳng láng pun hiuz:

         “ Cù ngỏa mình tộ sâu duấn hayz hnoi bez guyền hnâyz nải hnoi. Hayz hnoi duấn tzài bez te ma tzụ khzuất đài hên tzuổi tzuaz cù ngỏa. Ói Đảng, Plièo kuaz khzuấy liệp pun múa tỏi miền màn zia bua ziệt tìu chiều poz quyaz tìu suông nayz”

  Ziêm láng mài chiều phao, múa tỏi miền màn đông xiêu coz làn miền ziêm khờ lểnh nom tẩy pung  quyaz chiều  kếu chá 10 khzin nhàn ziệt nom khzia máy, 5.000 nhàn/làn miền. Can múa tỏi miền màn ziêm nayz: nayz tấy nhàn liều phàn tzỏ chiều. Hít lổ tháo bez múa tỏi miền màn hểu tzèng làng mình penh chiều duấn. Tìu chaoz tzấu nayz laz xì cờ dỉa vuổi lổ hô  muống tài thóng lềm chiều kếu miền. Cú Lèo Thị Hòa, ziêm láng Lứa Khoa, Chiềng Sơ xía Sông Mã guyển pun hiuz thim:

         “Coz huaz zia bua thiuz tỏi, ziệt chà tình ziệt hnoi xiêu tzìn coz nom nom khzia máy quyaz nayz tìu chiều. Hít lổ hô bez hểu tzèng láng mình penh chiều duấn. Hnăng conzg lổ pờ lạ hô bez mayz penh tuz suồi pỉn pun chiều thóng mình, lỉu bez tzèng láng anhz cáo tỏi tzấu sành chiều, mình tài laz xì khâuz, mình tzấu lình tzấu đẩy tồng mayz mình tuz. Mình hgiangz quyaz suông, 1 nhnáng mài miền puồng đốt vuôm, xiểu bez ziếu tuz . tzấu bài bez mài khzàm làn miền mayz hài mấy bez tồng tzấu bài biến mayz hiuz tzấu hnăng hái. Coz làn phun mình tộ sâu bez te ma tzụ tzíp, mayz tzíp tuz bez tzụ pun cù ngỏa tình tộ sâu”

         Ông Tòng Văn Công, Chủ tịch UBMM Chiềng Sơ xía pun hiuz, Xía tồng mài sâu búa coz cấp, coz nghành cấu tháo nghìn nhiểu  khzấy chiều pun miền màn pịa sành ấy púng nhàn con pẩu tào 2016-2021. Nhây bez tháo ỳ tzản mayz kènh lénh tuz chaoz vả:

         “Múa tỏi miền màn mình giang tzấu công, thóng lùng gai bez mình chiều phao lái miền màn càn tzấu tài.Liều khzé quyaz coz tìu khâuz, phát héng nhnàng khzun ziêm Chiềng Sơ xía zia bua hểu coz cấp, cơ quan plièo kuaz, sanhz kếu cờ ngải cấp ói diêuz tuz khzấy liệp chiều ziêm pờ đống xía, puz lống pènh on pun múa tỏi miền màn mình tài ziêm thóng lùng tùi bluỷnh, ziết bez coz làn họ sanh ziêm vuaz pung Đài quyaz nayz pung Đài tộ sâu. Miền pút pẻnh mayz mình hình ziếu tzỏ tuz”./.

                                  Lường Hạnh- Thu dịch

Tzấu zồ làn kếu puaz tấu dáo chom pun viàng ngùng, ngùng ziêm hoi lùng chuôngz

Tzấu lồ làn pun viàng ngùng, ngùng ziêm hoi lùng chuôngz:

Zồ lán pến tzấu ziêm tóng hang, can húng tông nàm pung liều mài nhụt kếu tangz kếu diéo buổn. Tziểu pịa coz chà tình nhây khzáng, mảng tài thzấy liệp lống chiênz phai bez tzấu lìu lổng bạt, xi măng nhây bụa, biào gaoz liều cômz bẹ lống mayz puồng blủng phez, diáo buổn. Cômz bẹ lống ziêm húng tông paz pung.

Ziêm zồ làn tzụ dểng, gai. Tỉm biào gaoz phai bez thzụ máo, tzìu piêuz nòm gai, mìa gai ( hố 15 – 20 puôn) liều pun tào xanh puối.

Mài tang tzíu goang pịa lùng muốn kếu dáo chom hít lùng chuôngz.

Pịa thóng lùng chuôngz bez tzụp phiều tzênhz zồ làn kếu tổ uiz; phét đia đảng hít pun tào xanh pịa úi . 20 – 30 hoi bez phét đia tổ uiz 1 dủn.

Miền úi tào xanh, chà sỉ liều phiếu mảng tào xanh tzụ tổ uiz đảng hít tò pịa zồ làn kếu gang hít lổng tziáng.

Lẩu tò tào xanh nhây puốn tháo khốt ốp, mayz an ziêm zồ làn.

Dáo chom pun tào xanh, che áp

Puaz tấu dáo chom pun tào xanh. Tzụ cấu tháo hít puaz tấu bez mayz pun tấu tzịa zồ làn phai bez xiếu hỏi tháo tào xanh. Tziểu pịa từng chà tình nhây khzáng bez mảng tài mái máy dáo chom phai bez gas, biogas. Mảng tài lắp bóng tzíu goang pịa lùng muốn kếu dáo chom hít lùng chuôngz, tùi blủng.

Tzấu lui pun viàng ngùng, ngùng: Lổng coz nom bụa, lồ xuống, lui hấu lố, biào gaoz gai, mìa gai liều tzấu lui pun viàng ngùng, ngùng ziêm tzía hoi lùng chuôngz./.

T.Thuỳ  - Biên dịch