Chanh leo – húng xiang ziêm hít phát hiáng hiàng thzun ziêm Mường Do

Láng Hang 2, Mường Do xía, Phù Yên guyển, Sơn La xanhz mài 96 huaz, kếu 445 làn miền khuz, bez coz huaz ziêm diện phàn tỉnh chê sùi điện Hòa Bình duốn nayz ziêm hiáng 1989. Lái mayz cành ló tuz mô hình hiàng thzun họp lấy, múa tỏi dêngz bez tzuống cờ mẹ, điàng đòi, zúng úi tào xanh, sấy tzảng xê mài thàm tìu khâuz. Quýa ló hiuz, ziêm chổm hiáng 2016, tzùng chanh leo tuz Phù Yên guyển tò pịa tzuống sấy ziêm xía, láng can tìu chaoz guyển pong thính chanh leo zang kếu Công ty Nafoods phai paz pong thính kỹ thuật tzuống, mảng cấu kếu mái chanh leo piêuz phụ sú mải thuất nhỉa kuaz. Ỳ tzản láng Hang 2 mài 35 huaz tzuống chanh leo, paz lìn quýa đảng 10 hecta, ziêm nải huaz tzuống thamz ponzg 1 hecta, huaz tzộ tồng tzuống 1 thin thziz vuông đao. Bez nhủng cành tzuống xiang ziêm tẩy pung, ưz quânz, múa tỏi kềnh hamz chiênz nayz nhủng cành tzuống tò duốn nhuồn xiêu thamz. Hanzg chà tình có Lường Văn Xuân ziêm láng Hang 2 hít tuz xía tzùn thông tzuống chanh leo, ziết bez mayz hiuz pến piêuz hangz hái, nhây bez chà tình có vuổn púng nhàn 30 tzỉu liều tzuống ziêm tấy đao tzuống cờ mẹ xiều xềnh aiz quangz 5 thin thziz vuông: “ Đảng nayz chà tình tzuống cờ mẹ, nhây bez pến piêuz aiz. Gang hít muống pliào kuaz púng nhàn tzuống chanh leo kếu công ty Nafoods tháo mái chanh leo piêuz. Gang hít tzuống mài xiêu bez puột nayz nhủng cành tzuống pến piêuz díp 3 – 4 dủn tzùng cờ mẹ, ói tháo chà tình sẽ khoi quangz thim đao tzuống”.

Chuổng kếu chà tình có Lường Văn Xuân, tziàng Mường Do xí tháo nayz hít hả mài quýa đảng 100 huaz pịa tzuống chanh leo, dêngz bez ziêm coz láng Hang 1, Hang 2, Hang 3, Tân Do…kếu tấy đao tzuống 30 hecta. Can phún tuz, đảng hải chanh leo mài nhuồn xiêu thamz, lái nải múa tỏi kềnh guyền hâyz. Quýa 1 thóng xiêu, chanh leo tzuống ziêm Mường Do pun xiều xềnh 8 thin chan 1 hecta, kếu 1 chan công ty mái tzông pành 15 thin nhàn. Mayz khúng thính miền màn mài thim nhuồn xiêu, chanh leo anhz pầu hang pến piêuz lổng đao. Có Đinh Văn Nâng, láng tziêuz láng Hang 2, Mường Do xía pun hiuz: “ Hiáng đảng hải tzấu nayz mô hình, nhây bez puột tzùng chanh leo kềnh mài pến piêuz. Miền màn tồng coiz thiuz tuz chaoz tzấu nhản, kếu chanh leo sẽ coiz thiuz miền màn nhây nhuồn xiêu kếu thính chamz ngỏ zỉa chổm ziêm tẩy pung”.

Can ông Lường Văn Phương, Phó Bí thư thường trực Đảng ủy Mường Do xía, Phù Yên guyển, miền màn ziêm xía kềnh ói tzuống thamz, nhây bez lái nayz bez nhủng cành tzuống tzuống sấy ziêm tẩy tào, puổn thamz múa tỏi mayz cành mài hiều tzòi. Chuổng nải bez nhàn tzìn púng pịa thamz, lái nải tzụ mài tzính sâu pong thính pun múa tỏi caz nhàn liều nìn bua tzấu nhản. Cờ hên nải, chính quyền xía ói công ty puz chiênz ký lénh mái chanh leo piêuz, puz lống tóng mải òn tỉnh. Hanzg congz tzấu lống nayz tìu, tấy chanh leo sẽ tuz tzuống cào thamz, bez khzáng liều thính máu tỏi pầu hang nhuồn xiêu, òn tỉnh sấy tzảng. Phún tỉnh ziêm hiáng 2018, xía sẽ tzùn búa miền màn xiàng tzuống ziêm 20 hecta táo pháo, kếu coz huaz đăng ký xiàng tzuống ziêm 30 – 40 huaz: “ Quýa ló hiuz múa tỏi nhây hiêuz hamz, bez ỳ tzản máu tỏi đuông khâuz duốn nhàn tzìn. Coz lầy tzình dự án plaìo kauz mayz pong thính pun nayz nghìn nhiếu az. Múa tỏi tồng ói coz cấp mài thẩm quyền pong thính liều phát hiáng thim tzùng chanh leo”.

Ziêm tzùng chanh leo nhây pến piêuz đảng hải ziêm Mường Do xía, Phù Yên guyển anhz tzíp tzuống chanh leo ziêm 2 xía ziêm guyển bez Tân Lang kếu Mường Cơi. Nayz bez tìu pến guyền hâyz, thính pun tóng khâuz Mường Do, tồng hangz coz xía hangz nải ziêm tẩy tào Phù Yên guyển mài tuz húng xiang ziêm hít phát hiáng hiàng thzun, chamz ngỏ zỉa chổm ziêm tẩy pung./.

T.Ly – Biên dịch

Đièng qua bez ziệt nhủng đia quấy

Đièng qua tuz mảng bez nhủng đia cuối, vuổi tzùng đèng qua mayz tan nhản tuz khzàm nhủng bez anhz lổng tzấu đia tzỏ tuz khzàm nhủng pẻnh, hnăng pẻnh bụa diu, mayz zòm tuz,  chaiz mun, viêm cờ xìa bụa.

Tấy paz nhủng đia:

-Tzỏ ziemz ziệt: hnăg conzg hốp đia ximz mayz mài cù ngoả kếu puaz ìn taoz bez cờ nhúa ziemz chaoz chiền pút zièm đùn tzez. Liều bùng tăngz náy nhủng pẻnh , đảng hải bez tzụ quảng ìn taoz, kếu nhản thim đièng qua nòm vuổi láy đièng qua nòm mài fibrin (ziệt nhủng enzyme mài ziêm đièng quà nhây nòm) muống tài tăngz tuz ziemz ziệt.

Tzỏ chaiz mun: Đièng qua nhây nghim tò mình dát dểnh biéng, táp pịa bụa tzông muẩn lỉu ốp pháo tóng mun. Ziệt dủn ốp 30 puân, hít ốp tuzj sấy lống càm día pờ lạt chom hày tzấu đốp gzụt. Ziệt hnoi ốp 1 dủn, ốp lìn tạp 20-30 hnoi.

-Tổ nàng dung: nhản đièng qua tzụa pịa lùng đom diêuz hít nhniêuz xia, lìn tạp 3-5 hnoi.

  -Tzỏ cờ xìa bụa mun: Tzoz  đièng qua, táo , càm tzía ziệt nhủng 3 tzìn tò mình puaz vuôm hốp.

-Tzỏ pút ha: Đièng qua menh 1 lungz, càm tzía tỏng 2 tzìn tzâuz nhản, ziệt  hnoi nhản 2 dủn pịa lùng án kếu lùng mhuống, nhản 3-5 hnoi.

- Nhản đèng qua kềnh lống pun miền pút pẻnh ung thư; Papain ziệt nhủng enzyme mài ziêm đièng qua, mài ziêm đia tzỏ pẻnh ung thư, ziết bez hít pẻnh miền pút plếu phai bez naz cờ náy nhản khzâuz ziêm tzèng hổ tzỏ pẻnh kếu hoá trị. Thính  xin tzẳng tzảng. Lái nải hòng hoi nhản đèng quabez kềnh lống, thính múa tỏi bùng tăngz pẻnh ung thư.

         - Nhản đièng qua mày nhó thamz pun làn mả tò cù ngoaz lún: Ziệt nom đièng qua menh vuồn kếu tùng ngiuz nhản hòng hnoi thính làn mả mày nhó cào thamz.

         Múa tỏi tzụ cháng nhiểu miền mài xin mayz nhản đièng qua mẻnh vuổi hẩy tzấu cù ngoả bang./.                     

SKĐS- Thu dịch