Mắc ca- nhủng cành tzuống húa mài chá tzìn ziêm tẩy hang lờ plêz Lai Châu

Tuz hiuz tzùng Mắc ca họp kếu đào tẩy chủi, nhnáng 2014, chà tình ông Trần Đức Văn, ziêm tổ 15, phường Tân Phong, tồm plấu Lai Châu hả púng tamz mái mắc ca zeng tzuốg sấy ziêm càn nhây đẩy. Gang ziệt khzám tzuống, mảng cấu, mảng puột tzùng mắc ca phát héng lống, họp kếu đao chuỉ, chà tình ông anhz tzíp mái thim mắc ca zeng duấn tzuống. Tháo ỳ tzản, chà tình ông hả mài quyaz đảng 2.000 tzùng mắc ca, ziêm nải quyaz đảng 1.500 tzùng hả pun xiêu piêuz.

Ông Văn congz; Mắc ca bez nhủng đéng tiaz tuz lùng hán kếu mayz khziếm kỹ thuật mảng cấu, họp kếu đao chủi. Gang hít tzuống, ziệt nhnáng khúng khziếm puấn an NPK y dủn pịa nhnàng tào chổm nhnáng bez đéng lống, pun xiêu piêuz khzăm. Ziêt bez, lẩu tzụ chun miaz, gói gòa, tzấu pun đéng phát héng lống kếu kít piêuz cào khzăm.

“Nayz bez nhủng đéng pun xiêu piêuz bez tzuống ziêm đao chủi pun xiêu piêuz cào khzăm , vuổi mayz puồng vuôm ím. Tzùng mắc ca laz xì họp kếu đao chủi ziêm Lai Châu. Hnăng pâyz kếu lềm lỉu coz nhủng đéng nhản piêuz khờ lểnh bez tzùng mắc ca pun pến piêuz nhnàng khzun cào hang. Tấy đao zia tzuống 6 ha, kếu pongz 2.000 tzngf. Tzuống khzăm ghez nayz 7 nhnáng, nải hít zia nhây chà tình vuổn dào mayz mải tuz nhây bez, ỳ hít mayz cáo mải, zia nhây chà tình tồng mayz tzụ dào ló hây tzẳng mải”.

Can chài tình ông Văn nhây sành ấy, tzùng mắc ca cáp sẽ cào phát héng kếu tzộ puồng kenh pẻnh tói kếu tzuống nghim. Gang 3 nhnáng tzuống, mắc ca pun xiêu piêuz kếu xiều xềnh hang pháo can coz “Coz tzùng mắc ca phát héng lống, mài pến piêuz bez ỳ hít tzụ pun xiêu pongz 100 chan piêuz, anhz mài phát héng plìn khzèng tồng tuz tzía chiệp chan. Chà tình kez piêuz mải 70-80 khzin nhàn/chan, anhz mài nghim khzáng gai bez mài tuz 350 khzin nhàn/chan. Mắc ca piêuz ỳ tzản vuổn bez tuz chá hải. Ỳ tzản mắc ca piêuz đuông tuz lổng liều tzấu sữa phai bez tzấu gai; hnăng congz gang nayz tzuống tuz khzăm bez muống tài tzấu pến cờ nayz tzấu duổi, tzấu pến mhâyz nhản”.

Can coz làn miền ló hiuz khoa học nhây phún tỉnh mắc ca nghim mài khzàm chất dinh dưỡng lống hải pun làn miền nhây khzạ lệ; mài khzàm chất tăngz oxy hóa tồng hăng coz nguyên tố khoáng vi lượng khziếm, lống pun khzạ lệ. Mắc Ca ziêm Lai Châu tuz lổng liều tzấu pến zúa, tzấu pến sữa… Ỳ tzản tẩy pung nhây mắc ca đuông tuz coz làn sành chêz ló tháo vỉnh liều mái khăm. Ông Bùi Thanh Hải, ziệt làn sành chêz ziêm Vĩnh Phúc sanhz pun hiuz:

“Ỳ tzản ziêm tẩy aiz vuổn khziếm mắc ca nghim, kếu tuz miền màn ló mái khzăm, mayz cáo liều mải. Mắc ca nghim bez mài dinh dưỡng khzăm, lái nải tấy paz plièo máy sữa tồng ói pháo nayz liều plúi họp tzấu pến sữa mắc ca. Mắc ca nghim tò duấn tẩy aiz  ỳ tzản mayz kènh mài  plièo máy hô liều tzấu pến, lái nải tấy paz huaz tzuống hả càn mái máy kháng  mắc ca liều mải khzuất hây tzẳng”.

Tuz tò pịa tzuống sấy ziêm tấy cờ tzong đao phún ziêm nhnàng tào nhnáng 2011, tháo ỳ tzản tzùng mắc ca hả phát héng ziêm coz guyển, tồm plấu ziêm Lai Châu sanhz, kếu paz lìn tấy đao tzuống bez quyaz đảng 3.000ha; ziêm nải hả mài quyaz đảng 500ha pun xiêu. Tzùng mắc ca hả đuông pến nhủng đéng công nghiệp, pun xiêu duấn chá tzìn nhnàng khzun hang, thính múa tỏi coz phính miền tzộ ziêm Lai Châu phát héng nhnàng khzun, hòng bỉa zỉa chổm lống vuônz./.

Cành tzuống miền Mộc Châu mải tuz nhàn tzìn thamz lái tzuống  tzuống lai mayz tzấy lài mùa

Ziêm tzía hiáng phát nayz, miền tzuống lai ziêm Mộc Châu guyển, Sơn La xanhz hả tzuống lai mayz tzấy lài mùa. Nayz tìu chaoz hả pầu hang nhuồn xiêu pun cành tzuống miền. Bez nhủng lai lẩu tzuống pịa thóng tồng há, ưz quânz thóng hạ cuối nayz, chà tình tỏ Nguyễn Thị Loan ziêm An Thái láng, Mường Sang xía, Mộc Châu guyển nhây vỉnh tzuống lài chài cômz vuổn menh lống. Lái lùng làng, tzuống can tiêu chuẩn VietGap, lái nải lai tzuống mayz tzấy lài mùa ziêm nayz vuổn menh lống kếu hẩy mải. Tỏ Loan pun hiuz:

“Zia bua tzuống lai mayz tzấy lài mùa bez mài lài chài cômz, su hào, tzía nhủng lai tẩy aiz mayz tzuống tuz bez ziêm nayz ziểu tzuống tuz. Chá mải cào chái tói kếu tzuống tzấy lài mùa, tzuống tuz pờ tzía bez mải tuz líu”.

Ỳ tzản, quýa đảng 80 huaz miền ziêm An Thái láng zả pịa Hợp tác xã tzuống lai pành on An Tâm kếu tzuống can VietGap. Cú Nguyễn Thị Tâm, Giám đốc Hợp tác xã tzuống lai pành on An Tâm, Mộc Châu guyển pun hiuz:

"Liều tzuống lai can tiêu chuẩn bez coz thành viên ziêm Hợp tác xã tzụ hiuz đỏ kếu phiaz pịa sâu. Hít cấu lai zia bua khúng phét đia sinh học tuz Bộ Nông nghiệp pun phjép, mayz tuz lổng đia tzấu tải miaz”.

Tziàng hổ phát nayz, coz thành viên Hợp tác xã hả lổng phần mềm ứng dụng liều phiaz coz tìu chaoz tzuống, cấu lai. Can cú Nguyễn Thị Tâm, Hợp tác xã tzuống lai pành on An Tâm, kếu nayz ứng dụng, miền tzuống kếu miền mái lai biển hít ló lai nhây còn cút. Hayz huaz mayz tzấu lống nayz tìu bez lai mayz tuz mái:

“Nayz tìu chaoz kềnh lống, khúng tzụ lổng điện thoại thông minh, mài coz thành viên nhây mã số bez lổng tuz. Zia bez giám đốc hợp tác xã, khoi thuất kếu hiuz tuz lềm líu coz thành viên phiaz ziêm app điện tử”.

Tzuống lai mayz tzấy lài mùa đuông bez xiàng chaoz liều cành tzuống miền Mộc Châu coiz thiuz cành tzuống ngim, pầu hang nhuồn xiêu ziêm 1 hecta đao; ziết bez mayz puồng zỉa chá mải hangz thzàm nhủng cành tzuống khờ lểnh./.