Đăk Lăk: tzùn gziáo boz lò thông quyaz coz quàn nhiểu miền boz lò

          Mayz tzuôngz kếu khzàm phính Ê đê khờ lểnh, phính Ê đê miền ziêm bih ziêm láng Trấp, thị trấn Buôn Trấp, Krông Ana guyển, Đăk Lak sanhz hả mài ziệt quàn nhiểu miền boz lò ziêm coz dủn lẩy họp. Quàn lò Jhô ziêm quàn lò nayz mài 6 nom lò kếu ziệt nom dố. Cú H Riu H Mok, đội trưởng đội lò Jhô ziêm láng Trấp pun huiz,  ziêm khzàm nhnáng quyaz , quàn lò Jhô láng Trấp hả tuz muẩn mình boz lò ziêm khzàm lẩy họp ziêm nhủa kếu nhỉa kuaz. Nhây bez ỳ tzản khzàm làn thành viên ziêm quàn boz lò nhnàng chêz hả hang. Lẩu pút pẻnh lái nải mayz mình trình diễn tuz. Thiuz pịa nải, liều xiêuz vuốn phính miền nhây vuồn hóa còn ziều muống tài mayz liều yuz, coz làn miền ziêm quàn boz lò hả tzùn gziáo boz lò Jhô pun khzàm làn xịa phun ziêm láng liều mài quàn miền boz lò seng.

          “ Bua tzụ lổng khzá tzùn gziáo pun ziểm miền lún, liều nìn bua hài boz liều gang nayz zia bua cố mayz mình boz tuz lò bez mài ziểm miền lún thiuz zia bua vuổi hnăng nải zia bua lổng khzá tzùn gziáo pun nìn bua”

          Tỏ H Diệu Niê, làn miền lún ziêm quàn boz ló Jhô  láng Trấp pun hiuz, tói kếu phính Êđê Bih ziêm nayz, tìu công boz lò tói kếu nhiểu miền mayz puồng cấm bez anhz tuz tzùn gziáo. Tzính vuổi hnăng nairm ziêm khzàm nhnáng quyaz, khzàm làn tỏ dỉa ziêm láng hả tuz ông cú tzùn gziáo boz lò Jhô.

          “ Tuz coz làn cú, làn mả tzùn gziáo bez zia sẽ lổng khzá hộ. Vuổi coz làn cú, làn hả đảng nayz hả tuz mình biểu diễn ziêm khzàm nom tóng lái nải zia bua tồng ói anhz tzíp xiêuz vuoonz còn ziều nải kếu tzụ hộ liều gang nayz anhz tzùn gziáo pun ziểm miền gang liều xiêuz vuoozn bua phính miền nhây vuồn hóa”

          Tói kếu phính Ê Đê miền đảng nayz, phính mài phính Ê đê Bih bez pun phép nhiểu miền boz lò, anhz coz phính khờ lểnh, tìu công boz lò bez khúng miền chẳng tuz boz. Nhây bez ỳ tzản hnoi, tziều tình phát héng hiện đại, nhniêuz hnăm màn mản coiz thiuz. Phun H Danh Ayun H đô Na Ayun, 2 làn miền boz lò ziêm quàn nhiểu miền boz ló ziêm Ea Đun láng, Ea kênh xía, Krông Pawk guyển pun hiuz:

          “Boz lò bez mayz tzẩy hộ quyaz sâu bez tzụ hộ muống. Hnăng congz hài muống lống  bez hộ tuz xiếp. Ziết bez puồng khzàm tìu khâuz vuổi can phính Ê đê miền nhây còn ziều bez khúng miền chẳng khzính boz lò nhây bez tói kếu nhiểu miền zia buaz bez vuổi lác lái nải tồng ói tuz hộ kếu lổng khzá hộ liều mayz tan khúng miền chẳng khzính hài boz lò bez lềm miền xiaz tồng hài boz lò”

          Ziết bez, khzàm làn học viên nhiểu miền hả hộ cào xiếp miền chẳng. Nghệ nhiền Y Hiu Niê kđăm, làn miền hả tzùn gziáo khzàm lớp boz lò pun hiuz, ziết bez tzùn gziáo pun miền chẳng phaibez miền xiaz tồng bez tìu chaoz liều xiêuz vuoonz vuồn hóa boz lò laz xì cuối.

          “ Phính ê đê miền bez can mả nhây phính lái nải muống tài congz nhiểu miền bez tzấu tziêuz, muống tài tzấu tziêuz cuồi tỉnh khzàm tìu. Zia ói tzùn gziáo pun ziểm miền lún kếu mảng puột nhniều tzòi mài khzàm tìu coiz thiuz, coz làn phun tzíp lénh hnăm cuối kếu tìu sỉ nayz. Kếu zia mảng puột tói kếu coz làn nhiểu miền bez hộ cào xiếp kếu cháng cào lào tó kếu miền chẳng”

          Can coz làn miền ló hiuz phính miền nhây vuồn hóa Linh Nga Kđăm congz, ziêm khzàm láng tẩy ziêm Đăk Lawk bez coz làn miền chẳng gang hít hô pháo, liệp chà tình can aoz duấn ziêm làng. Hnăng conzg chà tình aoz ziêm khờ lểnh láng tẩy bez mảng tài mayz nải láng mất ziệt làn miền hài boz lò ziêm quàn lò. Lái nải, khzàm láng tẩy hả suiz quyaz  tzùn gziáo diễn tấu boz lò pun nhiểu miền, vuổi tỏ dỉa ziêm láng sẽ phàn ziêm láng can ziềm lảm chuổng kếu làn gố tzấu làng ziêm láng.

          Tìu sỉ nhiểu miền phính ê đê miền hiuz boz lò mayz tan  tuz tzấu ziêm coz láng tẩy, tzấu pến tìu duổi vuồn hóa lò dố ziêm tây Nguyên, bez anhz cáp puẩn xiêuz vuoonz phính miền tây nguyên nhây vuồn hóa ziêm sấy tzẳng ỳ tzản hnoi./.

Thìn tòi- chàn Thái miền phai paz nhây nhủng lay khuz

Thìn tòi thuất pịa thóng thiêu quấy hít xuông vuôm dang dểnh, thuất ziêm vuaz tồm lờ piêz ziêm vuồm lảng, hangz congz vuôm đô, vuồm tảy tóng bez máy thuất thìn tòi, hangz conzg thuất bez sài tziêu thamz máy nhản tuz. Tzâuz lay háng bez miền xiaz ton nhây công, tzính láy nảy lay thói kez duốn tồng bez miền xiaz ton ziêm chà tình tzâuz. Tháo thóng thìn tòi thuất, tỏ día bua anhz iu tỏi mình tzoz thìn tòi tzấu lay, ziệt làn đíu ziệt nom ớp tzàng thìn tòi. Hangz congz tỏ día bua tzièng quàn mình tzoz thìn tòi bez tháo suông tồng tzụ bài bài tỏi chuổng tzoz pháo, máy tuz tào tzoz đảng, tào tzoz gang vuổi tzấu vuôm gzộ, thìn tòi lờ hốp máy nhản tuz, thìn tòi tzoz puôngz púa bez táp pịa ớp. Tỏ Tòng Thị Vinh, ziêm Mòng láng, Hua La xía, tồm plấu Sơn La, Sơn La xanhz pun hiuz:

“Thìn tòi tzoz duốn bez an pịa tờ khômz, phai bez an pháo lờ piêz boz líu tò dáo dểnh, dáo líu cờ này pháp, tò pịa lò táo lò pun dểnh sài tziêu, dáo dểnh xính tò mình tzâuz”.

Thìn tòi tzâuz tuz thàm nhủng lay hangz: thìn tòi plui gai líu tziz nhản, thìn tòi tzâuz thong, thìn tòi pêu nòm hịp tziz nhản. Thìn tòi tzấu từng nhủng lay tồng an từng nhủng cờ này đang xính khuz, ưz quânz khuz hảy vuổn bez thìn tòi pêu nòm hịp tziz . Thìn tòi đảng hít pêu nòm hịp bez tzụ an daoz, mì chính, cờ này đang hỏ xính tò mình tziz. Hít tziz máy tuz tziz pờ lạt phát tấu, máy tziz pêz , tzụ mản tziz thìn tòi xính khuz. Hít tziz lẩu tzụ biênz pun vièng tzụa . Tỏ Tòng Thị Vinh pun hiuz thim.

“Liều tziz tuz thìn tòi khuz bez tzụ mày phún, thông bọ, coz nhủng cờ này đang, sung , nước mắm, mì chính an pịa. Mắc khén tzụ mày liều tzấu pun thìn tòi biẹt đang bez xính khuz.  Nòm pêu bez lổng ừ tziu nòm, nòm hịp, ưz quânz đang khuz hảy vuổn bez nòm hịp”.

Máy tan tzâuz nhản ziêm chà tình, ỳ tzản hoi chàn Thái miền hả hiuz tò thìn tòi thuất hây mải, ziệt đùn 1 chan mải 15-20 thin nhàn.  Thìn tòi anhz tuz thàm nom pièo hòng tzâuz pun khez miền nhản. Có Nguyễn Văn Lương ziêm Hà Tĩnh pun hiuz.

“Phai phai bez bez mày thàm nhủng cờ nayz khuz. Ưz quânz khuz hảy bez thìn tòi pêu nòm hịp tziz. Tày diết dủn zia tuz nhản thin tòi kềnh đang bịet khuz bez zia nhây tẩy pung máy mày”.

Ỳ tzản hoi mày thàm nhủng cờ nayz khuz, ưz quânz thìn tòi vuổn bez nhủng lay quến, tuz múa tỏi chàn Thái phai paz thán bez nhủng  lay khuz.