Phàn tị Pí Lè – múa tỏi chàn Giáy miền ziêm Lào Cai nhây nhạc cụ vuồn hoá còn ziều

Phính chàn Giáy miền ziêm nayz hamz phàn tị nhây khzía bez tìu liều miền đuông tziàng congz vả kếu coz tào miênz phai bez miền nhây hiêuz kếu lùng đao, tòn chuôiz nhây vả congz kếu tía mả, miền chảng miền xiaz nhây vả congz kếu tỏi.

Ông Hoàng A Hủ ziêm Bản Vền láng pun hiuz: ziêm láng chàn Giáy miền lẩu mài 1 quàn miền plômz phàn tị Pí Lè liều phụ sú pun miền màn muống. Quàn Pí Lè mài 4 làn miền bez miền plômz phàn tị Pí Lè, miền boz dố, plômz phàn tị lổng haoz tzấu tài kếu sập sèng.

Phàn tị Pí Lè mài 3 puổn bez: dùi plômz, phàn tị nhây xin kếu loa. Dùi plômz bez 1 tìu đồng lổng tồng tzấu tài poz kếu phàn tị nhây xin. Phàn tị nhây xin bez 1 tìu điáng tzuôi khốt, đaoz 30 – 40 puôn, tzuôi 7 nom khốt, khờ lểnh thuất anhz mài 1 nom khốt ziêm cờ hinhz ménh liều hít plômz  phàn tị nhây khzía cào khù muống. Phàn tị nhây loa tuz lổng tồng tzấu tài. Hít plômz bez tho khzía đaoz líu bez plômz pịa dùi plômz ziêm phàn tị. Plômz phàn tị mayz tzấy hẩy, miền hài plômz tzụ líu hiêuz hộ xính plômz tuz:

“ Zia kềnh lác hộ plômz phàn tị kếu coz nhủng lò dố liều puz chiênz chàn Giáy miền nhây vuồn hoá”.

Phàn tị Pí Lè plômz tuz thzàm giai điệu mayz tzuôngz tỏi. Hangz ziêm hít tzấu sình cha bez plômz can chaoz guyền hâyz, hít tzấu hìn bez anhz plômz can 1 giai điệu khờ lểnh. Ziết bez mayz tzấy hayz tzản lác bez tò phàn tị thuất plômz bez tzụ tzấy hoi, tzấy lấy. Hayz làn ói hộ plômz phàn tị Pí Lè bez gang xành pham dờ hấy hoi bez ló tháo làn miền hài plômz záo pun.

Ông Nguyễn Văn Tâm, Phó Chủ tịch UBMM Bản Qua xía pun hiuz: kếu múa tỏi chàn Giáy miền chuổng congz kếu ziêm Bản Qua càn congz mài thzàm tìu ziềm lám vuồn hoá, ziêm nải mài phàn tị Pí Lè. Nayz nhủng kềnh khziếm tói kếu múa tỏi nhây sấy tzảng, bez tìu vuồn hoá mài lào tỏi, tuz ông te tzùn pun tòn chuôiz, phùn phaz:

“ Bản Qua xía hả ưu coz quàn miền plômz phàn tị Pí Lè tzùn záo pun coz làn phun liều puz chiênz kếu phát hiáng quàn miền plômz Pí Lè”.

Ỳ tzản hoi sấy tzảng hả coiz thiuz, thzàm nhủng nhạc cụ hiện đại, nhây bez tói kếu chàn Giáy miền ziêm Bát Xát guyển, Lào Cai xanhz lẩu mảng phàn tị Pí Lè bez nhủng kuaz khziếm tzụ mài ziêm nìn bua nhây sấy tzảng./.

Nghệ nhiền K’Bes lác gziáo boz lò pun ziểm miền lún

          Nghệ nhiền K’Bes congz, ông lác muống khzía lò ziêm hít khzố phái, hít muống khzía lò bui cóm ziêm coz dủn lẩy hô phái ziêm láng Bồ Liêng. Tháo 12 nhnnág, K’Bes hả hài boz phính K’ho miền nhây lò hnăng muẩn khzé, mừng sèng blièo hnáng, mừng sèng blièo hnáng. Hayz hít mái mải tzấu ziêm dủn lẩy họp, ông tuz kenz pịa đội lò.

          Can nghệ nhiền K’bes lò bez còn nhuồn, bez múa tỏi K’ho miền nhây vả congz. Khzía lò bez tìu chiều poz miền màn láng tzông kếu coz tào mieenz. Nải bez láng tzông nhây ziệt puẩn vuồn.

          “ Tìu công xiêuz vuoonz vồn hóa còn ziều liều ông te nhây khzía lò bui cóm láng tzông bez tzính múa tỏi, tồm tzuống nhây sỉ tào. Bua pến tzụ xiêuz vuonz liều gang nayz gzíao pun tòn chuôiz hiuz tuz bua phính miền nhây vuồn hóa”

          Liều xiêuz vuon ông te nhây vuồn hóa, nghệ nhiền K’bes hả khoi lớp tzùn gziáo lò pun khzàm làn miền lún ziêm pliến tẩy. Hiuz nghệ nhiền K’bes nhây nhniêuz hnăm, coz chà tình hả tò tòn chuôiz, phunz phaz tháo hểu ông gziáo.

          Bez ziệt ziêm khzàm làn miền can hộ boz lò, tỏ K Phen ziêm Bồ Liêng láng congz: Lái tuz nghệ nhiền K’Bes gziáo, tháo ỳ tzản puần xin hả hài boz lềm lỉu bua phính miền nhây coz bài lò. Chuổng kếu nải zia hả búa gố kếu xiaz can hộ boz lò kếu lả lái nghệ nhiền K’Bes gziáo. Hayz dủn mài lẩy họp zia nhây chà tình lẩu mình biểu diễn.

          “Ziêm quàn lò zia hả mài boz tuz Lỉu coz bài lò ziêm lò mả tháo lò ton. Zia ói mài khzàm làn miền lún hnăng zia gang tuz diễn tấu lò liều xiêuz vuon ông te nhây vuồn hóa”

          Lái tuz nghệ nhiền K’Bes gziáo tháo ỳ tzản, ziêm Bồ Liêng mài khzàm làn miền lả duổi, hài boz lò khù muống. Láng hả liệp tzèng tuz ziệt quàn nhiểu miền boz lò, 2 quàn lả kếu 2 quàn miền chảng boz lò kếu 28 làn miền lẩu pịa diễn tấu lò. Mayz tan ziêm coz tìu sỉ vuồn hóa tuz tzấu ziêm thị trấn, cấp guyển, cấp sanhz, tháo ỳ tzản, quàn miền boz lò ziêm Bồ Liêng tồng hả tuz kenz mình biểu diễn ziêm khzàm nom tóng ziêm coz tìu sỉ vuồn hóa cấp kuaz cha, pliến tẩy.

          Can nghệ nhiền zói K,Bes, nayz bez nhuồn pong thính laz xì lống, pong thính ziểm miền lún, lác cuối lò. Ziêm nải, phun phaz mài sỉ tào xiêuz vuôn bua phính miền nhây vuồn hóa.

          “Zia bua hả khoi khzàm lớp gziáo boz lò kếu puột coz làn phun hài boz lò xiếp. Quyaz tìu công tzùn gziáo nayz coz pun cào hiuz đỏ bua phính miền nhây vuồn hóa. Kếu nhniêuz hnăm coz làn phun sẽ lổng khzá hộ mayz quảng boz lò”

          Cờ hên tzùn gziáo boz lò pun múa tỏi miền màn láng tzông, nghệ nhiền zói k’bes anhz tuz coz láng khờ lểnh lếu Họ tòng Phổ thông Dân tộc nội trú ziêm Lâm Hà guyển muẩn  gziáo boz lò pun coz làn pun kếu họ sanh. Tháo ỳ tzảnm nghệ nhiền K’Bes hả gziáo boz lò pun ponzg 700 làn khzình nin phiuz in phính K’ho miền ziêm tẩy tào Lâm Hà guyển. Hả cáp puẩn liều coz láng tẩy ziêm K’ho liệp tzèng thim tuz khzàm quàn lò lún.

          Cú Ka Pêch Chủ tịch UBMM thị trấn Đinh Văn, Lâm Hà guyển pun hiuz: Mayz tan gziáo coz làn phun ziêm tẩy pung hiuz boz lò, lả, nghệ nhiền K’bes anhz gziáo duấn phính miền nhây còn nhuồn. Tzính nayz tìu hả tzấu pun coz làn phun cào lác cuối, phát héng bua phính miền nhây vuồn hóa còn ziều.

          “Tói  kếu nghệ nhiền K’bes ông laz xì ói gziáo pun coz làn phun phiuz nin lỉu nhniêuz. Ziêm nải mình hả tzấu pun múa tỏi miền màn cào lác cuối xiêuz vuoonz bua nhây vuồn hóa ziêm nải mài boz lò”

          Khzun cuối- phính K’ho miền kếu coz phính miền ziêm Tây Nguyên nhây thóng tzấu lẩy họp, thóng mài khzía lò bui cóm láng tzông. Khzía lò nải sẽ bui cóm ưz mài hayz tzản tình, hít tuz tzùn ziêm nayz thóng quyaz vuaz thóng miền. tzuống hnăng tzùng đèng menh gang hít piều nòm, anhz khzuất nòm menh, pun sấy tzẳng chom pêuz./.