Ò sui – chàn Mường Phú Thọ nhây nhủng cờ nayz nhản khuz

Cú Sa Thị Tâm, chàn Mường ziêm Xuân láng, Kim Thượng xía, Xuân Sơn guỷen, Phú Thọ xanhz bez miền thzàm hiáng tzấu ò sui. Cú Tâm pun hiuz: ói ò sui đang khuz, tzụ kênz túng hiaz 25 – 30 chan nhây oz. Tái tziáng, puaz pun đốp viàng, tziz ói làm tzụa. Gang nải coz nom tóng mài oz khuz bez cát phái. Tzíp nải bez thaoz mhâyz. Tói kếu ò sui, mhâyz, cờ mẹ tzụ mài liều tzấu. Gang hít kênz mhâyz, cờ mẹ khuz, dểng tò mình thaoz viàng líu bez tò mình nghín muổn:

“ Mài 2 tìu chaoz tzấu, ziệt bez lổng oz tzấu, tài nhể bez oz tzọp kếu điàng qua, hangz congz pun điàng qua pịa bez xúi xiếp, líu bez pun mhâyz, cờ mẹ thzaoz pịa. Lống hải bez lổng cờ mẹ tzấu. Cờ mẹ thzaoz líu bez nghín muổn, hiém pịa hái đang hả ói nhản az, nayz bez chàn Mường nhây nhủng cờ nayz nhản khuz”.

Can cú Tâm, lồ hoi múa tỏi tzấu ò sui liều nhản tuz lào. Gang hít tzọp kếu mhâyz, cờ mẹ nghín muổn. Hít táp oz pịa haoz bez tzoz tzía khoaiz thìn tồng nhây nòm an zỉa cờ điaz liều tangz oz puồng vải. Táp oz pịa tzụ tziệt, cômz địp, mayz cômz địp bez oz mayz sui kếu mayz đang khuz:

“ Lồ hoi nìn bua pun oz tzọp kếu cờ mẹ nghín muổn pịa haoz líu bez an pháo cha liều nhản hòng há. Liều 1 tuần bez oz khuz. Nìn bua congz oz 3 hoi, biéo 7 hoi. Oz bez 3 hoi nhản tuz, biéo bez 7 hoi”.

Ỳ tzản, tùng oz mài tziáng, lái nải hayz tzản tồng tzấu tuz ò sui, hayz huaz tồng tzấu tuz. Ò sui ốp 3 ,4 hoi bez nhản tuz. Hít nhản bez lẩu nhản kếu thìn tồng, sung, đinh lăng nhây nòm. Nhản kềnh đang khuz. Liều phụ sú hây tzảng, múa tỏi chàn Mường ziêm Phú Thọ anhz tzấu o sui an pịa haoz, ò sui tzọp kếu phàn tziu, phún kếu tuz mải ziêm coz nom tóng nhản hốp, siêu thị. Có Đinh Mạnh Thắng, thành viên HTX ò sui Thanh Sơn, Phú Thọ xanhz pun hiuz:

“ HTX dịch vụ Thanh Sơn nhây ò sui ỳ tzản hả tuz mải ziêm lềm líu coz xanhz paz pung kếu đuông mải quýa nàm pung. Mải thamz hải bez ziêm Hà Nội, Thái Bình, Lào Cai, Quảng Ninh kếu coz xanhz tzông pung. Hiáng quýa zia bua nhây ò sui tuz lénh bez Phú Thọ xanhz nhây cờ nayz nhản khuz”./.

Ngọc Chiến-Mường La:tzấu ziều diẻo  pun khez miền dáo sin vuôm chom

Tháo Ngọc Chiến-Mường La, Sơn La xanhz, tấy pieoz pun khez tình ziêm láng Lướt kềnh thamz, ziêm nảy mày ông Lò Văn Chinh nhây pieoz hả tuz khez cô phát hiuz tháo. Có Nguyễn Ngọc Hợi khez miền ziêm tồm plấu Vĩnh Long pun hiuz: Tuz hò chế búa kếu loz quýa mạng bez congz duốn suông vuôm chom ziêm láng Lướt. Náy dủn thuất paz pung có tò chà tình tháo nayz diều diẻo.

“Vuôm ziêm nayz kềnh chom. Cunz gang hít dáo pả xin bez háy xin hênh. Ziêm náy chàn Thái miền tzấu nhản khuz. Lùng làng họp kếu khez cô tháo”.

Ông Lò Văn Chinh bez tẩy pung miền. thuất sấy hô pháo ziêm nayz, bez  hả mày suông vuôm chom. Đảng náy suông vuôm chom khúng bez miền màn láng dáo xin gang hít mình tzấu lình tzấu đẩy duốn. Gang nảy làn búa làn bez cunz hoi khez miền cunz hiuz tháo thamz.

Ziêm nháng 2004 ông Chinh bez chà tình đảng hảy ziêm  tzấu 7 khzống tóng dáo sin, kếu 1 nom tồm tzồ dáo sin cờ nhia rlùng. Ziêm 2010 tháo nhàng tò 2017 ông anhz tzấu 4 nom tzồ  dáo sin cờ nhỉa lùng, 25 khzống tóng dáo xin cờ nhúa pieoz kếu 4 pliến pieoz pun khez tình.

“Zia tồng mình thàm nom tóng mảng múa tỏi tồng tzấu thamz. Nháng 2004 tzấu tzía nom tzồ dáo sin, gez tzía nháng gang anhz tzấu 1 nom, 2 nom. Khez miền tháo nayz tồng pâyz kếu thàm nom tóng, ziêm nayz vuôm máy mày lưu huỳnh, vuôm dểnh, zang, khez miền tháo cunz hoi cunz thamz. Khez tồng búa chà tình tzấu thim nayz vuaz, bez bua cunz mản mản tzấu”.

Cờ hên dáo sin vuôm chom, ông Chinh nhây chà tình anhz tzấu nhản pun khez miền, hểu quàn vuồn nghẹ láng tháo lạ pun khez mảng, ziều diẻo Ngọc Chiến láng. Ông Chinh anhz kếu tòn chuôiz lổng haoz tzấu pieoz nhản hốp, tzấu tóng pun khez tình. Ziết bez lổng pơ mu điéng cômz pieoz. Tóng dáo sin cờ nhia rlùng vuôm dểnh, chom. Tỏ Đinh Ngọc Ling khez ziêm tồm plấu HCM pun hiuz:

“Tháo nayz kềnh khù diẻo, lùng làng. Gang đom quay sin miền hênz. Múa tỏi ziêm nayz tzâuz nhản khuz”.

Tzấu diều diẻo kếu zúng úi tào sanh che áp, tzấu cành tzuống ziệt nháng ôn Chinh nhây chà tình tzỏn tuz tzía pez tzỉu nhàn. Can ông Chinh chà tình vuổn máy cành cáo tóng tzíp khez. Chà tình đuông mày sành ấy tzấu thim tóng pun khez tình.

“Khez cunz hoi cunz thamz máy cáo pun ziêm. Zia đuông ói tzấu thim 10-15 nom tóng dáo sin. Tzấu thim 1 nom pieoz pun cáo 150 làn khez puối”.

Cờ hên ông Chinh nhây chà tình, láng Lướt-Ngọc Chiến nayz hít anhz mày thimt hàm huaz miền tzấu ziều diẻo kếu dáo sin vuôm chom. Tziểu pịa vuôm chom mày tziéng, kếu chàn thái miền nhây coz nhủng lay thói khuz bez khzáng liều khez cô phát tháo./.