Sơn La puz chiênz chàn Thái miền nhây vuồn hóa

Duấn coz láng tzông múa tỏi phính chàn Thái miền ziêm Sơn La, ỳ hít mài khzàm nom plièo lào còn ziều tuz thiuz  tzấu pến coz nom plièo xây lống vuônz, hiện đạ. Coz làn nhiểu nhiểu chàn Thái miền tzuổi đát đia, gziáo xiaz khzống khzống đảng hít mình lổng gố, ỳ hít tồng mayz mài .

Tỏ Lò Lưu Ly ziêm láng Địa, thị trấn Sông Mã, Sông Mã guyển congz; Ziềm lảm ỳ tzản tồng mayz hểu khziếm nải tìu az, mâu hnăng làn xịa ton chàn thái miền đảng hít mình lổng gố, thiuz vuổi tzèng hổ lào đaoz bển đảng pun tìu công khzống kzhống, lùng lui hấu bez ỳ tzản muống tài mái ziêm hây.

“ Đảng hít lám pháo chàn Thái miền nhây plièo lào bez đảng nayz hnăng congz ziêm hayz chà tình mài xuống càn tzấu, hayz chà tình mài khzăm bez nải làn xiaz tuz phún tỉnh bez chiền; nhây bez tháo ỳ hít hả mayz mảng pịa nải liều phún tỉnh làn xiaz az”

Hnăng conzg đảng nayz, phính chàn Thái miền tzấu khzình cha mài khzàm tìu vuồn hóa duổi bez ỳ tzản vuổn puột coz làn hầu xanh xịa ton tzú lùi cóm, chùn, khâu khăn piêu nhây bez nìn bua hả mayz lả xòe xòn ziều hnăng đảng nayz az bez hả lả can coz tìu dung ca hiện đại. Có Lò Bình Minh, Hội viên chi hội văn nghệ dân gian, Hội liên hiệp  văn học nghệ thuật Sơn La sanhz congz:

“Tzấu khzình cha nìn bua hả mayz páo coz tìu dung còn ziều, mayz páo son trụ xôn xao bez lả can nhỉa kuaz nhây coz tìu dung ca, zia bua dào vuồn hóa nayz hài puồng mất. Zia hái laz xì dào”

Ziêm nom khzáng đào kuaz hội nhập kếu phát héng hnăng ỳ tzản, cờ hên coz tìu lổng bez vuồn mài khzàm tìu tzụ congz tháo ziêm tìu công xiêuz mảng coz duổi vuồn hóa, mayz tan phính chàn Thái miền bez  ềm tồm tzuống coz phính miền khờ lểnh ziêm sanhz. Khzàm tìu sỉ tuz mảng bez phính miền nhây coz tìu duổi vuôn fhóa hnăng : Lui hấu, plieoz ziêm, sấy tzẳng, vuồn hóa, ziết bez tìu sỉ tzùn gziáo vuồn hóa pun ziểm miền gang… đuông puồng mất. Tiến sĩ Lương Hoài Thanh, Giám đốc Trung tâm ló hiuz coz phính miền ziêm Phai paz nhây vuồn hóa, họ tòng Đại học Phai paz pun hiuz:

“ Puần xin coz làn khzình nin phính chàn Thái miền hả càn mayz tzấu cành tzuống, mình tzấu nhản ziêm khờ lểnh tẩy pung, zỉa coz công ty liều tzấu sỉ. Tzèng hổ tzấu coz nhủng công penh tháo vuồn hóa còn ziều hnăng kzhống kzhống, đát tồm đia mayz xiêuz vuônz tuz hnăng đảng nayz, nải tồng bez tìu tzấu pun vuồn hóa phính miền puồng mất”

Đảng nayz tìu, tìu sỉ xiêuz vuônz, phát héng phính miền nhây vuồn hóa hả pến tìu sỉ khziếm, tuz plièo kuaz, coz cơ quan chính quyền kếu khzàm làn miền ló hiuz laz xì cấu tháo. Seng nayz, Ban tuyên giáo sanhz ủy Sơn La kếu Viện ló hiuz vuồn hóa hả tzấu khzàm dủn họp khoa học kếu 80 làn miền ló hiuz, phìn xanh, nghệ nhiền ziêm tzèng kuaz. Khzàm tìu sỉ, coz tìu chaoz tuz tzùn khzuất khzàng làng, liều đỏ đàng hóa, pầu hang pến piêuz ziêm tìu sỉ xiêuz vuônz phính miền nhây vuồn hóa, pầu hang pến piêuz tzấu sỉ ziêm tìu công xiêuz mảng phính miền nhây vuồn hóa. Tiến sỹ Nguyên Thanh Hoa, viện Văn học Nghệ Thuật Kuaz cha Việt Nam pun hiuz:

“ Can ỳ tzản di sản vuồn hóa mayz tan tzấu pun nhnàng khzun phát héng , hnăng pâyz bua  muống tài phát héng vuồn hóa chuổng tênhz pêz ưu tzấu ziều mảng liều phát héng nhnàng khzun pun múa tỏi miền màn. Nải bez coz tìu bua tzụ húng tháo, lổng khzá xiêuz mảng vuồn hóa”

Khzàm tỏi nayz, Phính chàn Thái miền nhây coz tìu duổi vuồn hóa  tuz xiêuz vuônz ziêm nayz tỏi quyaz vuaz tói, pến ziệt nhủng khziếm ziêm sấy tzẳng hòng hnoi. Tzính vuổi hnăng nải, bua tzụ tzấu lống tìu công phát héng vuồn hóa, tzấu coiz thiuz múa tỏi tồm tzuống miền nhây nhniều tzòi liều xiêuz vuônz vuồn hóa ziêm thóng hội nhập, xiêuz vuônz vuồn hóa chuổng kếu phát héng ziều mảng, tẩu khzáng pun miền màn phát héng nhàng khzun, ziêm nải thính tồm tzuống cào lác cuối bua phính miền nhây vuồn hóa bez ông te nhnáng hái liều tài./.

Đắc Lắc: Puz chiênz vuồn hoá boz lò

Krông Bông bez guyển tzấu kềnh lống tìu xỉ puz chiênz kếu phát hiáng vuồn hoá boz lò ziêm Đắc Lắc xanhz. Ỳ tzản tziàng guyển mài quýa đảng 400 làn nghẹ nhiền hiuz boz lò, 44 làn nghẹ nhiền záo boz lò; 46 làn nghẹ nhiền hiuz tzấu thzàm nhủng chà sỉ lổng liều boz nhạc. Mài 24 quàn miền boz lò kếu 1 câu lạc bộ boz lò cấp xía. Ziêm hiáng 2007 đến nay, Krông Bông hả lénh 18 bộ lò lái Sở Vuồn hoá thể thao ziều diảo Đắc Lắc xanhz cấp pun, tò paz lìn tấy lò ziêm guyển pháo 95 bộ.

Ziêm 5 hiáng quýa, Krông Bông guyển hả khoi 12 lớp tzùn záo boz lò pun thzình nin, phiuz nin ziêm coz láng tẩy. Chuổng nải hòng hiáng, Phòng Vuồn hoá thông phiến guyển lẩu tzấu Liên hoan vuồn hoá boz lò kếu diễn tấu boz nhạc phính miền tzộ, lầy tzình láng tẩy ờ diẻo, thzáng ca, tzấu coz phính miền nhây lấy họp. Can ông Phạm Đình Tấn, Trưởng phòng vuồn hoá thông phiến Krông Bông guyển, nayz tìu xỉ hả cáp puổn puz chiênz coz phính miền ziêm tẩy pung nhây ziềm lám vuồn hoá:

“ Ỳ tzản Krông Bông hả mài 8 xía mài phính miền tzộ bez hayz hiáng zia bua tồng tzấu coz lớp tzùn záo boz lò pun coz làn phun. Ziết bez ziểm miền mình đảng hả tzùn záo pun coz làn miền lún liều puz chiênz vuồn hoá boz lò ziêm láng tẩy”.

Tzuôngz hangz nải, ziêm Krông Năng guyển, tìu xỉ puz chiênz vuồn hoá boz lò tồng tuz cấu tháo. Ỳ tzản tziàng guyển mài 14 quàn boz lò kếu ói tháo 500 làn nghẹ nhiền hiuz diễn tấu boz lò. Ziêm nải mài 5 làn nghẹ nhiền hiuz tzỏ lò kếu 17 làn nghẹ nhiền hiuz tzùn záo boz lò. Ziêm coz láng tẩy nayz hít xê mài 158 bộ lò, lẩu tuz boz ziêm coz lấy họp tồm tzuống. Ông Nguyễn Văn Vỹ, Trưởng phòng vuồn hoá thông phiến Krông Năng guyển pun hiuz, cờ nhỉa coz lớp tzùn záo boz lò lái guyển kếu xanhz tzấu, ziêm coz láng tẩy xê tuz tzùn ziêm chà tình, miền cố záo miền lún quýa coz dủn sinh hoạt vuồn hoá tồm tzuống:

“ Ỳ tzản ziem Krông Năng hả tzấu 3 lớp tzùn záo, ziêm nải mài lớp liều pun miền mayz cành hiuz boz lò, hiàng chêz 23, 30 kếu quýa đảng 30 hiáng; tấy miền hiàng chêz 15 – 20 hiáng kéu hiàng chêz boz lò kram bez đuông tộ tiểu học kếu Trung học cơ sở, zia bua tồng záo ziêm họ tòng. Mài coz lớp sẽ tuz coz làn nghẹ nhiền záo pịa lùng muốn. Gang  hít tzấu cồng pâu tziáng bez tháo pliaoz vuồn hoá tồm tzuống Wiao A kếu Ngoan láng”.

Tỏ H Ngoen Niê Kđăm ziêm Wiao A láng, thị trấn Krông Năng, Krông Năng guyển pun hiuz, ziem coz dủn sinh hoạt vuồn hoá tồm tzuống tuz tzấu ziêm láng, tỏ cào hiuz thzinh duốn bua phính miền nhây vuồn hoá:

“ Bez làn miền lún, zia ói lềm líu ziểm miền lún tzíp lénh kếu puz chiênz bua phính miền nhây vuồn hoá bez ông te hả tzùn záo; mayz khúng Đắc Lắc bez anhz tzấu lống nayz tìu xỉ ziêm pẹ nom tóng liều nìn bua cào hiuz tháo Tây Nguyên miền chuổng congz kếu Ê Đê miền nhây lò càn congz”.

Quýa 5 hiáng khoi thuất tzấu Hội đồng miền màn Đắc Lắc xanhz nhây Nghị quyết 05 duốn puz chiênz vuồn hoá boz lò, tìu xỉ puz chiênz nayz di sản vuồn hoá hả tuz tzấu lống. Ỳ tzản tziàng xanhz hả tzong bển quýa đảng 100 bộ lò kếu từng phính miền nhây lui hấu pun coz làn nghẹ nhiền; tzấu 4 khoá tập huấn boz lò; 3 khoá tzỏ lò pun coz làn nghẹ nhiền. Can Nghệ sỹ ưu tú Vũ Lân, quýa coz lầy tzình tập huấn hả thính hòng pez làn nghẹ nhiền boz lò cào zảo, hiuz tzỏ lò kếu tzùn záo chaoz boz  lò. Nghệ sỹ ưu tú Vũ Lân pun huz, ziêm tziàng hổ tháo, tìu xỉ tzùn záo chaoz boz lò kềnh khziếm:

“ Tzùn záo chaoz boz lò lống hải bez tzùn can quàn miền. Hangz 1 quàn mài 7 làn sẽ hộ boz lò, ziêm 1 láng tẩy tò tháo 7 làn, záo nìn bua pến quàn miền boz lò. Záo boz lò can quàn miền cào lống ziêm hít tzùn záo, thiuz vuổi bua khúng záo pun từng làn”./.