Cơ Tu miền tzuống tìu phan liều xíp xièng bièo háng miênz

Can Cơ Tu miền nhây ziềm lắm, tìu phan kềnh tzụ mày tói kếu múa tỏi nhây thàm tzỏ miênz, hangz  xíp xièng bièo háng, chiều buỷng phai bez khoi láng.

Ông A’ra Việt ziêm A Lưới guyển pun hiuz: miền pịa liệp, tzuống tìu phan tzụ bez làn miền hiuz múa tỏi nhây ziềm lắm. Vuổi láy ziệt tìu phan càn mày ziệt tìu lấy, liều xíp coz nhủng miênz, chiều pun chà tình, láng tzảng tuz pành on. Láy nảy liệp, tzuống tìu phan kềnh bez tìu công khziếm tói kếu Cơ Tu miền.

“Cơ Tu miền nhây tìu phan lẩu lổng tzấu miênz, ziệt tìu phan càn mày ziệt tìu lấy. Tìu phan tzuống đảng mảnh tóng tzấu miênz, thàm làn miền tzấu phan, tzụ miền pùa tào zói xính tzấu tuz, vuổi láy phan hẩy naoz vải”.

Liều tzấu tuz tìu phan, đảng hít tzấu miênz 1 há, háy làn miền pùa tào zói tuz kênz liều pịa kềm mình kez điéng, kez haoz liều tzấu phan. Tìu điéng tzấu phan nhây điều tzụ lổng tìu điéng máy mày cờ tàng mlây dển quýa, phai bez điéng gzống tồng máy lổng tuz.

Tìu phan tuz múa tỏi chapz thàm nhủng tzấy nét pháo hangz: Chiaz, xía, vièng, pẹ.

“Cháp tzâyz nét pháo tìu phan bez mày miền nhây pháng, pờ hoi, đao, coz nhủng kềm oz. Lùng đao bez bua vá chùn. Líu anhz vá nọ naoz, nang..”

Cơ Tu miền nhây tìu phan lẩu tzuống đảng mánh láng nhây pieoz. Phan bez mày con, xin kếu tuôiz, cáp zàng kên kếu ziềm kên. Pờ đống phan bez múa tỏi tzụ nom tờ khômz, nayz tìu pun puột múa tỏi nhây sấy tzảng cunz hoi cunz zói.

Can ông R’ra Việt, ziêm phan tuối bez lổng đồng haoz plái pến xomz, thốp cờ ngải mánh liều xíp miênz. Cờ hên phan bez đíu biáo bungz- lổng điéng tzụ tày, náy tìu congz pháo múa tỏi nhây sấy tzảng tzấu cành tzuống.

“Tìu phan múa tỏi nét tzầy xiz, chiaz thamz hảy. Phan hang 4-5 thiz, kếu nhziếu hắm chiều lùng đao puz hẩu pun miền màn”.

Hít liệp tziéng phan, kuaz xíp miênz bển tziéng bez  Cơ Tu miền xíp xièng bièo háng miênz./.

Phính Khơ me miền tzấu khzình cha

can phật giáo lẩy

Làn hầu xanh phính Khơ me miền đảng hít kít huân  tzụ xuất gia mình tu. Nải bez nhủng lẩy laz xì khziế tói kếu ziệt làn miền chảng đảng hít pến tồm miền. Hăng congz, mayz tzấu can bez làn hầu xanh khâuz lổng tuz aoz kếu mayz tuz tziều tình lénh. Có Châu Sưn zêm An Hảo xía, Tịnh Biên guyển, An Giang sanhz kếu TS Nguyễn Thị Tuấn Linh, Bảo tàng dân tộc học Việt Nam pun hiuz: Đảng nayz, làn hầu xanh phính Khơ me miền tuz 15 nhnáng tzụ pịa chùa tu pongz 3 nhnáng khzính tzéng. Ỳ tzản bez khúng tzụ mình tu 3 há.

“Mình tu bez chaoz ên tía mả kếu tồng bez dủn liều hộ pến miền. Đảng nayz bez tzụ mình tu. Xịa ton congz, hnăng conzg có mayz mình tu bez zia mayz khzăng lác có, mayz can có”

“Sèng làng, hít vuổn bez khzình nin tzụ tháo chùa liều hộ tộ, sèng làng tháo hayz nom chùa bez múa tỏi lẩu muẩn sư ziêm coz nom chùa nải tháo chuổng tzấu lẩy pun sèng nham, sèng làng ziêm nải nom mỉu”.

Tháo Phính Khơ me miền ziêm An Thuận láng (Châu Lăng xía, Tri Tôn guyển, An Giang sanhz) ziêm hít tzấu khzình cha, TS Tuấn Linh mảng puột, coz tìu sỉ, coz nhủng lẩy hít phính Khơ me miền tzấu khzình cha dênhz penh tháo tôn giáo phật giáo tiểu thừa.

“Phính Khơ me miền tzấu khzình cha bez mài khzàm tìu duổi phật giáo. Ziêm hít tzấu khzình cha mài khzàm nhủng lẩy còn ziều bez chà tình muẩn  sư tháo tụng kinh pịa lùng đom đảng hít tzấu lẩy. Kếu gang hít tzấu lỉu khzình cha tói sèng miền tồng tzụ tháo chùa cuổi pái sư ziêm chùa. Đảng hít y chà tình muẩn khé, sư tháo plieoz kếu  sèng nham, sèng làng, y phính miền tzụ tò bổm hnáng pun sư kếu muẩn khé, múa tỏi plieoz nhủa miền dảng hít múa tỏi chuổng nhản hnáng”.

Nải hít hả tzấu khzình cha phai mayz kènh?

“Hnoi tzấu khzình cha. Tzấu hnáng muẩn hầu chế, múa tỏi láng tzông. Đảng hít pầu bổm hnáng muẩn  sư nhản bez tụng kinh chiều phuz pun tói sèng miền gang nải cuổi pái, đamz hnáng pịa sư nhây viênz. Vuổi ziêm chùa mài pờ tzía làn sư bez múa tỏi muẩn tháo lỉu,  liều mài ziệt nom viênz tzàng hnáng, múa tỏi miền màn an hnáng pịa nải nom viênz pin làn sư. Tzấu hnăng nải bez hiuz ên, kếu đảng hít nhản hnáng bez tzụ cháng tháo  coz làn sư”.

Cờ hên muẩn hnáng coz làn sư phật giáo bez bua anhz tzấu hayz nhủng.

“Phật giáo nhây pháng hayz tzản tồng tuz đíu ziêm khzống tzính tzấu lẩy. Kếu coz nhủng kuaz nải tồng tuz caz ziêm chùa lỉu. Vuổi nhà chùa tồng khờ lểnh mài coz nhủng kuaz pun coz  chà tình tzấu khzình cha tháo chùa caz liều lổng.  Zia tồng can coz làn miền bển tzấu khzình cha mình kez mắc làng pièng, chùa Khơ me bez tồng tzuống mắc làng pièng khzăm. Tháo nải kez Mắc làng pièng duấn tzấu lẩy. Vuổi mắc làng pièng laz xì khzíem tói kếu phật giáo”./.