" Ép khảu", coz huaz chàn Thái miền phai paz nhây nhủng kuaz khziếm

          Puổn thzamz coz làn hầu xanh chàn Thái miền hít phái hả hộ tziaz coz nhủng kuaz liều phụ sú pun sấy tzảng hòng hoi, ziêm nải mài " ép khảu" ( kuaz liều tzàng hàng tzang). Liều tziaz tuz nayz nhủng kuaz lống, duổi mayz tzấy hẩy, miền tziaz nhây púa tzụ zảo, kênz haoz liều tziaz pến kuaz tzàng hàng tzang. Ông Tòng Văn Hịa, 1 làn miền cố tziaz coz nhủng kuaz zói ziem Mòng láng, Hua La xía, tồm plấu Sơn La pun hiuz:

          " Chàn Thái miền nhây ziềm lám bez tzụ mài ép khảu. Tzấu tuz nom ép khảu mayz tzấy hẩy. Pịa kềm ló haoz, haoz mayz tuz pút canh, tzụ tzạ líu bez tò duốn plái pến duz. Hangz congz duz hô bez khâuz tziaz, tziaz mayz duổi. Anhz tziaz can piàng piêuz tzụ duổi. Hangz congz 1 làn miền púa zảo bez khziếm 1 hoi lềnh tháo 2 hoi xính tziaz tziáng".

          Pliaoz thzamz miền lẩu tziaz ép hô, lổng thzàm tói ép; pliaoz tzộ miền bez ép cào phái, tziểu pịa chà tình ói lổng pờ tzía nom. 1 tói ép bez mài 1 nom ép phái, 1 nom ép hô liều thốp pịa tỏi tuz. Ép tuz lổng liều tzàng hàng hang, háng ziêm tốn háng hòng hoi, hít múa tỏi mình đẩy phai bez coz dủn tzấu xình cha, tzấu miênz. Mài ép khảu bez hàng tzang chom lào, háng vuổn nhiều hangz cong liều thzàm nom tziàng hổ. Nayz hít ép khảu mayz khúng mài ziêm coz chà tình chàn Thái miền bez mài ziêm coz nom pliào hòng nhản hốp. Vuổi puổn thzamz coz nhủng cờ nayz nhản hangz che oz tziz, biéo tziz, ò gai, kềm lai, bỉe vuồn...hít nhản kếu nanz hàng tzang tzàng ziêm cờ nhúa ép bez kềnh khuz. Tỏ Tòng Thị Vinh, tziêuz pliào hòng nhản hốp ziêm Mòng láng, Hua La xía, tồm plấu Sơn La pun hiuz:

          " Ép khảu mayz khúng tuz lổng ziêm coz chà tình bez coz làn miền mải cờ nayz nhản ziêm pliào hòng hangz zia bua tồng tzụ mài nayz nhủng kuaz tzàng hàng tzang. Vuổi hàng tzang an pịa ép bez liều chom tuz lào, háng nhiều, anhz duổi, tzấy kếu phính miền nhây ziềm lám. Khez nhản háng tzàng ziêm ép tồng hái cào khuz, thzàm làn miền anhz mái duốn liều tzấu quà pun pliaoz nhúa miền".

          Ép khảu anhz tuz plaiz mảng ziêm bảo tàng phính miền, mải ziêm coz nom hây tẩy hang. Tỏ Hoàng Thị Tiên, tziêuz mải coz nhủng húa lổng đàng, haoz tziaz tài ziêm tổ 3, phường Quyết Thắng, tồm plấu Sơn La, Sơn La xanhz pun hiuz:

          " Zia bez tziêuz pliào hòng mải Thái miền nhây coz nhủng lổng đàng, haoz tziaz tài. Mải thzàm nhủng ziêm nải mài ép khảu. Hòng hoi lẩu mài miền tháo mái, ziết bez coz pliào hòng liều tzấu xình cha, tóng nhản hốp. Mài chà tình mái duốn liều tzàng hàng tzang, tồng mài miền mái duốn tzấu quà píu pun pliaoz nhúa miền. Chá mải bez ziêm 30 - 150 thin nhàn 1 nom tziểu pịa hô, phái, duổi phai mayz duổi".

          Tziều tình cunz hoi cunz phát hiáng, coz nhủng kuaz phụ sú chà tình tồng thzamz tuz mải ziêm hây tzảng, nhây bez ziêm coz chà tình chàn Thái miềng ziêm phai paz chuổng congz vuổn puz chiênz tuz hàng tzáng lổng tồng phai bez hiaz tzấu tài, ziết bez tzụ mài ép khảu hangz bua phính miền nhây 1 tìu duổi vuồn hoá./

                                                                                                                                      Đ.Anh - Biên dịch

Bua miền nhây 1/3 múa tỏi ìu miền ziêm Yên Bái mài ziềm lảm kỉnh pờ câuz

  Tồng hnăng khzàm chà tình khờ lểnh, cunz tháop hnoi 1/3, tỏ Tzểu Mùi Nái chuổng kếu coz làn miền ziêm chà tình hả tình coz nhủng công liều kỉnh pờ câuz. Can ìu miền nhây ziềm lảm: Pờ câuz bez làn quyên ziêm lùng,  tuz plaiz sỉ tào cunz lùng đao. Lỉu thóng lùng gai, pờ câuz puối ưz ziòm, hít tháo thóng lùng tùi bluỷnh  pờ câuz khzính quyaz xin mình cha mảng láng tzông. Nayz hít, hayz làn ziêm nhản lống sẽ tuz pờ câuz pun khzàm tìu xiểu, hayz làn tzấu tỏng sỉ  sẽ puồng xiêmz phạt.  

          Hnoi kỉng pờ câuz, puẩn khzăm coz chà tình phính ìu miền dênhz tình tzấu công, mayz pịa kềm tzấu miaz, cói đéng. Ziết bez, mayz tuz tzấu cờ nayz bui hô, vuổi can múa tỏi hnăng nải sẽ tzấu pờ câuz nhia quyaz xin, kếu hnăng congz tzấu pờ câuz nẩu muống tài sẽ tzấu hỏi tháo láng tzông. Vuổi hnăng nải kỉng pờ câuz, múa tỏi ìu miền ziêm Yên Bái lẩu liều tzèng hổ tzấu coz nhủng công ziêm plieoz, mảng cấu tòn chuôiz, phai bez mình múa tỏi nhây\ plieoz dẻo.

          Hnoi kỉnh pờ câuz ỳ nhnáng anhz  pịa hnoi tzía khzình mình. Kếu múa tỏi, khzình mình mayz tzẩu dờ hấy tzính ziêm nhnáng, nhây bez tồng dủn liều coz chà tình tzấu bổm hnáng  kếu mình quá khzinh ziêm tzâuz pun ông cú, ồng thái hả muất sấy, bez dủn liều tòn chuôiz cháng duấn coz làn miền hả mài công úi, kếu gziáo pủi.

          Ziêm coz nhnáng phát nayz lùng tzẳng cunz hnoi mayz hẩu chá, tzấu hỏi hniaz tháo múa tỏi miền màn nhây sấy tzẳng kếu tzấu nhản, ziết bez coz dủn sỉ nhniêuz mun lái pờ câuz, bờ lỉnh pliz. Vuổi hnăng ziềm lamz kỉnh pờ câuz cunz cào tuz múa tỏi miền màn ziêm Yên Bái sanhz xiêuz vuônz.

          Múa tỏi ìu miền iêm Yên Bái hả ưz mài hayz làn cháng ziềm lảm kỉnh pờ câuz mài ziêm hayz tzản, khúng hiuz ziêm, nayz tỏi quyaz vuaz tỏi vuổn tuz múa tỏi miền màn xiêuz vuônz, hnăng ziệt tìu duổi vuồn hoá, kếu nhniêuz hnăm múa tỏi miền màn tuz òn lọ, bluỷnh hò giéo phái, cành tzuống manh lống pun xiêu./.

                                                                                                            Thiều Nghiệp- Thu dịch