Lạng Sơn tò Then pịa gzáo ziêm coz nom họ tòng

Triệu Tuấn Minh họ sanh lớp 7 họ tòng THCS dân tộc nọi trú Văn Quan guyển nhây pieoz háy tzản tồng  dío diéo páo then, boz đàn tính.  Tuấn Minh bez họ sanh zói, kềnh thuất nhziếu tộ sâu, Tuấn Minh tồng maoz hộ páo then. Tuấn Minh pun hiuz: láy pảnh vuôn phanz, máy tháo tuz lớp bez hòng hoi ziêm pieoz càn tộ sâu.

          “Zia hộ đàn tính nháng 2020, kềnh guyền hâyz hộ páo tuz then. Phìn sanh anhz hểu coz làn nghẹ nhiền tháo gzáo páo then. Them kềnh mày muz, mày tấy congz duốn bùng tangz zàng in, thán tẩy pung, phai bez tía mả dung…hít nanz đàn tính pháo boz, páo then kềnh hấy guyền hâyz”.

          Ỳ tzản Câu lạc bộ then ziêm họ tòng THCS dân tộc nội trú Văn Quan guyển mày 100 họ sanh. Tzía nháng đảng nayz, hít xê gzáo sâu ziêm họ tòng THPT Lương Văn Tri, nom họ tòng dênhz bez pờ ây, lờ on miền, ưz quânz máy mày 2 phính miền nayz nhây dung ca. Phìn sanh Phùng Văn Thời càn hắm “ tzấu hangz háy thính họ sanh  ói páo then, boz đàn tính, hiuz páo bua phính miền nhây dung”.

          Gang nảy bez loz coz tìu then, đàn tính…phìn sanh Phùng Văn Thời kếu coz làn phìn sanh ziêm họ tòng  hả tò  then pịa gzáo ziêm họ tòng, hểu coz làn nghẹ nhiền  tháo họ tòng búa phìn sanh, họ sanh hộ then...gang hít tộ pả sâu. Tháo ỳ tzản  coz tìu then, đàn tính  hả tuz họ sanh páo dói, boz zói ziêm hít khòi gzáo nháng tộ sâu xieng, coz nom vủi hô phai bez coz dủn  tzấu vuồn hoá vuồn nghẹ.  Phìn sanh Phùng Văn Thời, Phó hiệu trưởng họ tòng PTDT nội trú THCS Văn Quan guyển pun hiuz:

          "Họ sanh hộ kềnh xiếp, khúng tzía dủn bez hả hiuz. Pongz 10 dủn bez hả páo tuz then, boz tuz đàn tính.  Hít tộ pả sâu bez họ sanh anhz càn iu tỏi hộ páo. Lào tấy họ sanh hả pến miền mình tzấu xỉ bez nìn bua kềnh bez làn miền hiuz  puz chiênz bua phính miền nhây vuồn hoá. Náy tìu kềnh lống liều ziểm miền lún cào hiuz bua càn nhây ziềm lắm”.

          Coz câu lạc bộ then, đàn tính tuz liệp tzièng kếu họ tòng hả tzùn gzáp pun họ sanh, nayz tìu cáp puổn puz chiênz di sản vuồn hoá. Cú Trần Thị Hải Yến, Trưởng phòng Giáo dục thường xuyên, Giáo dục chuyên nghiệp, Sở GD-ĐT Lạng Sơn xanhz pun hiuz:

          “Khoi coz câu lạc bộ then ziêm họ tòng liều thính họ sanh cào hiuz puz chiênz  bua phính miền nhây vuồn hoá. Tzièng hổ tháo Sở Giáo dục đào tại Lạng Sơn xanhz anhz tzíp  búa coz nom họ tòng  liệp tzièng CLB vuồn nghẹ, ziêm nảy mày CLB páo then, đàn tính liều tzùn gzáo pun họ sanh cào thamz”.

Nghẹ nhiền Triệu Thuỷ Tiên-Chủ nhiệm CLB đàn tính kếu páo dung Lạng Sơn xanhz   pun hiuz: liệp tzièng coz CLB páo then-đàn tính ziêm láng tẩy kếu coz nom họ tòng bez xỉ tào kềnh mày muz, thính ziểm miền lún cào hiuz puz chiênz bua phính miền nhây vuồn hoá./.

Bàn Văn Đức- làn miền puz tziênz bua phính miền nhây vuồn hóa

Phính miền Bàn nhây họ sanhz zói- ziệt phính ìu miền ziêm ziêm Vân Hồ, Sơn La, tuz quá quang kếu tzùn gziáo, ziêm hít xê phái ông hả khzuất nhniêuz hộ tộ khẹ giảng. Khzuất sấy nhnảng 1968, nhây bez tháo ỳ tzản ông Đức hả mài 30 puânz lồ hnoi sâu, khzàm puânz mài ghez nayz hòng pez nhnáng kếu ông hả hiuz đỏ 25 puân lồ sâu. Ông Đức pun hiuz: Mài khzàm nhủng sâu, Tài ziết bộ bez sâu giáo khoa, lổng liều gziáo sâu mài 15 puânz, plaiz pến 3 puẩn; tài ziết puẩn mài 6 puânz (conzg duấn ìu miền nhây còn cút);  Tài nhể puẩn bez ìu miền hểu tzấu tồm sâu dung. Nayz bộ mài 2 uânz. Tài ziết puânz liều pun phính miền Bàn; tài nhể puânz liều pun phính miền Lý, Đặng, Triệu, anhz mài coz coz tìu dung ca. Cờ hên nải anhz mài khzàm puânz sâu khờ ;ểnh conzg dduans lồ hnoi câuz, sâu mảng hnoi coz tìu dung ziêm hít tzấu miênz, tzấu khzình cha.

Dào duấn tìu sỉ múa tỏi phính ìu miền hiuz khzẹ giảng mayz khzăm, lái nải quyaz đảng 20 nhnáng nayz, hayz nhnáng ông Đức tồng khoi 2-3 lớp, ziệt lớp 30-80 làn miền tháo hộ giảng, miền lún hải bez 10 nhnáng, miền cố hải bez 75 nhnáng tuz ông Đức tzùn gziáo mayz lổng nhàn.

Lái tuz hộ khẹ giảng ziêm hít xê phái, ông Đức lẩu tháo tzún ló hiuz duấn phính ìu miền nhây vuồn hóa quyaz coz puânz lồ sâu. Coz nghìn nhiểu ziêm coz puânz lồ sâu ấy laz xì đô, khzáo khzăm, lái nải ông tzấu pến coz puẩn tzộ liều hẩy hiuz, hẩy tộ, hẩy cháng. Kếu ông nhây chaoz biên sọan, miền hài tộ khẹ giảng bez hiuz tuz kếu tzấu can. Vuổi  hnăng nải, ziêm tzèng hổ 3-5 há, ông Đức hả gziáo khzàm làn miền hài tộ, hài phiaz khẹ giảng.

Hiuz páo 63 nhủng dung ca, ông Bàn Văn Đức tồng hả liều tzèng hổ liều gziáo coz tìu dung ca mayz lổng nhàn pun khzàm làn miền lác cuối vuồn hóa ziêm xía, kếu ziêm khzàm guyển khờ lểnh. Khzàm làn miền tuz ông Đức tzùn gizáo ỳ hít hả hài páo dung. 

Ziêm coz pến piêuz nayz, ông Bàn Văn Đức anhz  lổng khzá pịa tzùn gziáo khẹ giảng pun tồm tzuống múa tỏi phính ìu miền ziêm tấy paz sanhz mài múa tỏi phính ìu miền tzèng.

Nhnáng 2012, Trung tâm vì sự phát triển bền vững miền núi thuộc Liên hiệp Hội khoa học kỹ Thuật Việt Nam tuz liệp tzèng, kếu thành viên bez múa tỏi ìu miền ziêm 7 sanhz Nghệ An, Sơn La, Hòa Bình, Yên Bái, Bắc Giang, Thanh Hóa, Quảng Ninh, Trung tâm mài sỉ tào tò con, pong thính pun tìu sỉ khoi coz lớp gziáo khẹ giảng kếu cấp chứng chỉ. Ông Đức tuz bầu tzấu ủy viên Trung tâm kếu bez làn miền pịa biên dịch kếu soạn thảo bộ sâu giáo khoa 15 puânz liều gziáo pun coz lớp nayz.

Ông Lường Văn Hùng, Bí thư Đảng ủy xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La pun hiuz thim: Múa tỏi phính ìu miền ziêm tẩy tào tào xía ỳ tzản đuông tzấu lống tìu công xiêuz vuônz phính miền nhây vuồn hóa, ziết bez giảng phiaz. Kếu coz pến piêuz nải tzụ congz tháo làn nghệ nhiền ló hiuz phính ìu miền nhây vuồn hóa Bàn Văn Đức:

"Ziêm tẩy tào mài ông Bàn Văn Đức bez làn miền laz xì hiuz, kếu xiêuz vuônz phính ìu miền nhây vuồn hóa. Lái lác cuối phính miền nhây vuồn hóa, ziết bez mayz tuz chaoz nhàn công ziêm coz dủn  gziáo giảng nhây bez ông vuổn khzuất nhniêuz gziáo cáo dòi. Chuổng kếu múa tỏi phính ìu miền, zia bua ói coz phính miền khờ lểnh sẽ tzíp xiêuz vuônz  bua phính miền nhây vả congz, giảng phiaz. Phát héng ziềm lảm liều  múa tỏi miền màn nhây sấy tzẳng phát héng lống nhnàng khzun kếu puz tziênz phính miền nhây vuồn hóa”.

Lỉu nhniêuz puz tziênz phính ìu miền nhây giảng phiaz, ông Bàn Văn Đức hả guyền hnâyz tuz Chủ tịch kuaz píu mềnh tào nghệ nhân zói. Puẩn thán hang cuối nayz bez nom khzáng tzấu pun ông anhz tzíp puz tziênz phính miền nhây vuồn hóa./.