Síp  sièng blièo hnáng- Phính Mnông Gar miền nhây vuồn hoá

          Láy dộp đẩy bièo, múa tỏi Mnông Gar miền ziêm Jiê Ýu láng, Đắk Phơi xía, Lăk guyển, Đăk Lăk sanhz mài khzàm tzỏ miênz síp blièo vuồn. Ziêm hít tzấu đao, haz zeng tháo hít xiêu kếu tò duấn plieoz bez mài 3 t

zỏ miênz ziêm 3 pẩu tào khziếm, nải bez pẩu taò tzấu đao, haz zeng; pẩu tào blièo khzuất pao; pẩu tào mừng blièo khzú tò duấn lảm phai bez hểu tzấu mừng sèng blièo hnáng. Ông Y Krông triết, ziêm láng Jiê Yuk, Đăk Phơi xía, Lắk guyển, Đăk Lăk sanhz pun hiuz, nayz bez  coz nhủng lẩy khziếm tzùn ziêm nayz tỏi quyaz vuaz tỏi .

          “ Ziềm lảm nayz hả mài ziêm phì đảng tài kếu bua can ziềm lảm kếu anhz tzíp tzấu tháo ỳ tzản, mayz quảng tuz. Múa tỏi miền màn tzấu đẩy lái nải lẩu tzấu nhủng lẩy nayz. Hít tzùng blièo khzố khzuất pao nìn bua síp ziệt dủn lếu  gang hít lỉu canh pun xiêu múa tỏi anhz síp ziệt dủn. Can ziềm lảmt bez síp Yang liều mài sèng blièo hnáng, lẩy sèng blièo hnáng tzấu ziêm chà tình, hayz chà tình pút tzòi bez tái tủng, tái ngùng, hnăng conzg mayz mài bez tái che tồng tuz”

          Can ông Y’Hai K’bin, ziêm Jiê Yuk, ziêm coz dủn lẩy síp mờng sèng blièo hnáng bez lẩu tuz tzấu pịa chán nhây 12 há hòng nhnáng, gang hít múa tỏi hả xiêu pả cành tzuống. Coz chà tình pút tzòi sẽ muẩn sịp miênz miền duấn síp kếu tzấu lẩy kếu muẩn múa tỏi miền màn tháo chuổng dự. Gang nải tzèng láng sẽ kênz ziệt nom tóng liều chuổng tháo dẻo, kếu nhản mừng lỉu canh mùa.

          “ Phính Mnông Gar nhây lẩy síp sèng blièo hnáng tuz tzấu pịa 12 há hòng nhnáng. Huaz chà tình phai bez múa tỏi miền màn ziêm láng mừng pun cành tzuống pun xiêu, nìn búa kênz síp blièo vuồn kếu tzấu coz tìu liều sipz coz tào miênz, sipz bièo vuồn kếu coz nhủng cành tzuống  duấn kếu láng tzông pun láng tzông kếu huaz chà tình tuz chom pêuz tzèng nhnáng. Síp blièo vuồn hnăng nayz bez nayz síp ziêm từng chà tình đảng lỉu bez tzéng láng tháo tzunz ziêm tóng tồm tzuống, liều síp bièo vuồn”.

          Hít tổ chức ziêm chà tình, tzỏ miênz tuz bển ziêm chà tình nhây khzạ lamz. Liều tzấu dủn síp blièo vuồn  khziếm tzụ mài coz nhủng kuaz hnăng; Trùng nêu, chà sỉ tzấu công, 3 ống tiuz cần, 1 nom che, 1 taò tủng, 1 tzanz tiuz cần, 1nom khzó tzàng vuôm, 1 ống lồ ô, coz nhủng cành tzuống khzố xiêu. Coz nhủng kuaz nayz hả tuz bển đảng ziêm đảng nải. Pịa hnoi sipz miênz, ngay ziêm lùng đom diêuz, coz làn miền ziêm chà tình hayz làn tồng tzấu công. Plièo tziêuz sẽ pun làn ton phai bez gố pầu ống tiuz cần kếu búa làn xiaz muổn múa tỏi, có ziểu ziêm láng tháo chuổng dẻo kếu chà tình. Tỏ H Tiếp Liêng Hot, Jiê Yuk congz, coz nhủng công tuz chà tình tuz tzấu lống, hayz chà tình pút tzòi bez bển cào lống.

          “ Tháo thóng  sèng blièo, tzíp blièo vuồn duấn duấn plieoz bez plièo tziêuz lẩu muẩn sịp miênz miền duấn síp tzỏ miênz. Mừng sèng blièo hnáng coz huaz tổ chức hnăng nayz bez bua quyaz thính chà tình tzâuz lai hnáng liều muẩn khzé kếu bển coz nhủng kuaz liều sipz miênz. Tìu khziếm hải bez bển đảng kuaz liều sipz miền gang nải tzâuz cờ nayz nhản liều muẩn khzé tháo dẻo. Tziểu pịa nhnàng khzun từng chà tình, hnanưg conzg hayz tziêuz pút tzòi bez tìu công bển đảng laz xì lào”

          Hít lềm lỉu coz nhủng kuaz hả tuz bển cáo dòi múa tỏi tzấu tzỏ miênz. Plièo tzieue zmuẩn sipz miênz miền tzuổi zieme phát ống tiuz cần tài ziết kếu tò tzanz hnáng tiuz cần, đồng lồ ô pun sipz miênz miền. Sịp miênz miền sẽ plôm bui ziêm đồng lồ ô kếu sipz miênz hểu blièo vuồn duấn chà tình nhaya plieoz pun múa tỏi tuz khzênh khzạ lệ kếu chiều tzèng nhnáng chom pêuz. Ziêm tzỏ miênz nayz, nom chè cóng nhây ziem tuz dát pháo coz nhủng chà tóng ziêm chà tình pâyz hnanưg blièo vuồn hả ziêm nayz. Kếu 3 ống tiuz cần làm sịp miênz miền lổng lieuè muẩn múa tỏi ziêm láng kếu tài pham ống lổng liều muẩn quàn miền boz lò dố kếu quàn miền thính sỉ pun sịp miênz miền. Ziềm lảm muẩn tiuz pả sẽ tháo puẩn dát blièo buânz. Blièo buânz tuz tzó ziêm coz nom sèng khzú hả tuz tzông kếu  M’bé đòi kếu Gưn Ba đòi, lổng liều dát pháo pháo coz nhủng chà tóng ziêm plieoz kếu coz làn miền ziêm chà tình chiều khzạ lệ lống hênz, khzuz puôngz lảm. Tzíp nải plièo tziêuz sẽ tò ziệt nom ngùng chong khziaz puôngz tiuz cần kếu ziệt á hnáng chuổng kếu tùng oz, che oz. Làn sịp miênz miền thôz blièo miênz ziêm nayz tuz phéo tzó blièo ziêm lamz tzông pến mhâyz tzâuz hnáng. Síp pả, plièo tziêuz muổn sịp miênz miền, miền tuz múa tỏi xiến hnăm ziêm láng chuổng hốp tiuz cần, gang nải màn mản  tháo coz làn miền chuổng hốp. Cờ hên ống tiuz cần, múa tỏi miền màn chuổng dẻo guyền hnâyz, chuổng muống lò dố, dung ca kếu tồm tzuống chuổng lả.

        Mayz tan khúng múa tỏi Mnông Gar miền, lẩy síp sèng blièo hnáng ziệt ziêm nhủng lẩy lẩu mài ziêm tồm tzuống múa tỏi phính miền tzộ ziêm Tây Nguyên. Nayz tuz mảng bez ziệt tìu duổi vuồn hoá còn ziều tuz xiêuz vuônz tháo ỳ tzản hnoi./.

Suông Tấc Phù Yên- Sơn La mày nhủng biáo khuz

          Suông Tấc bez tìu suông hô hảy ziêm Mường Tấc-Phù Yên, tìu suông đaoz  mình quay thàm xía ziêm Huy Thượng, Huy Tân, Quang Huy, tháo Tường Phù, Gia Phù, Tường Thượng..líu mình thuất đài Đà. Suông Tấc anhz mày biáo khuz  tuz thàm làn miền hizu tháo. Ông Đinh Văn Mờ, 70 nháng miền ziêm Úm láng, Huy Thượng xía, Phù Yên guyển pun hiuz.

          “Nháng háy hít xê phái zia lẩu thuất suông dáo sin kếu te tzoz biáo, háy tzản tồng tzoz tuz biáo thamz. Mày đị dủn mình đụ tang hả huz tuz 2-3 chan biáo”.

Suông Tấc mày thàm nhủng biáo khuz… ưz quânz ỳ tzản náy tìu suông vuôm cunz hoi cunz phái, biáo tồng hả tzộ thamz. Suông Tấc nhây biáo khúng lồm 2 nom pùa độ tuôiz. Suông Tấc nhây biáo bez lẩu tzang, tziz, tzin, phai bez tzấu lềm bièo gaiz…Kếu biáo tzang tày bez tzụ hiengz biáo dểnh, gang nảy bez an tờ ống điéng ngim, cờ này đang, sung, tzà gan bọ, phàn tziu, mì chính, daoz, an thim mlầy buônz , tzìu tỏng cát muổn, tzoz ừ tziu nòm pêu biáo tò mình tzang tzụa, hít biáo tzụa bez kềnh đang khuz. Kếu biáo tzin bez cào đang, tzièng tào biáo phaoz líu. Tỏ Nguyễn Thị Hồng Phương ziêm Hà Nội  tháo tuz nhản suông Tấc nhâ biáo pun hiuz.

“Suông Tấc nhây biáo kềnh khuz, biáo cam, đang..hangz biáo tzang  kuaz kếu chàn thái miền nhây chẩm chéo bez kềnh khuz hẩy”.

Ỳ tzản suông Tấc ưz mày biáo thamz láy vuôm cunz hoi cunz gai. Liều xiêuz mảng biáo ziêm Suông Tấc tồng hangz biáo tzấu lay khuz bez ngành vuồn hoá Phù Yên guyển đuông tzấu thàm tìu chaoz. Cú Đinh Thị Ngân, Trưởng phòng vuồn hoá Phù Yên guyển pun hiuz.

“Zia bua lẩu búa miền màn máy lổng kích tzoz biáo bez mình huz, tzanh hez, mình bạt bez tuz, hangz congz lổng kích điện bez tzấu biáo tzụt líu”.

Tháo háy nom pieoz nhản hốp ziêm Phù yên phai Sơn La, tồng mày suông Tấc Biáo. Háy làn tuz nhản quýa kềnh máy háy tzản lờ khuz tuz náy nhủng biáo./.