Phính chàn Thái miền nhây Lẩy họp nhản sièng blièo hnáng

Tìu vuồn hoá khù mảng ziêm pliến tẩy Tây Nguyên

Cú Kha Thị Quý, ziêm láng Thái, Ea Kuêh, Cư Mgar guyển, Đăk Kăk sanhz pun hiuz, Lẩy họp nhản sièng blièo hnáng hả mài ziêm lào tỏi nayz, can muaz tỏi ziêm phai pung Nghệ An pịa Đắc Lăk pongz 25 nhnáng đảng. Nayz bez lẩy họp laz xì khziếm, lái nải đảng nải tzièng há, múa tỏi hả tzòng bển liều tzấu . Nìn bua plaiz công coz quàn miền lả, páo dung, tzấu tiuz cần, tzấu phong, tzấu haoz sạp, anhz kez ziệt tìu haoz đaoz liều khzíp pến tổng.

“ Bển pun lẩy họp 3 nhnáng tzấu ziệt dủn bez ziêm tzièng hổ ziệt há bez coz làn tỏ día tồng mày thàm tìu công tzụ tzấu . Phính chàn Thái miền ziêm Tây Nguyên nhây lẩy họp nhản sièng blièo hnáng tồng bez tzùn búa múa tỏi chuổng puz chiênz  phính miền nhây vuồn hoá”

Can múa tỏi phính chàn Thái miền liều ziệt thóng cành tzuống  xiều xềnh hang bez  tzụ tuz lùng đaoz puz phủ , coz tào miênz cunz lình tẩy bez laz xì khziếm. lái nải, cunz tháo thóng lình blièo tzụa vièng, múa tỏi anhz tzấu lẩy nhản sièng blièo hnáng kếu nhniêuz hnăm cháng duấn ồng thái, lùng đaoz nhây công. Nayz tồng bez dủn liều tồm tzuống phàn cháng duấn, puz chiênz  phính miền nhây coz ziềm lảm còn ziều.

Cú Xên Thị Lan, tháo Đăk Lăk ziêm nhnáng 1994 pun hiuz, ziết bez tỉnh chê ziêm sièng tẩy pung nhây bez múa tỏi chàn Thái miền ziêm nayz vuổn ây can lồ tẩy pung nhây coz tìu duổi vuồn hoá. Lùng tzẳng ziêm Đăk Lăk kếu Nghệ An mayz tzuống tỏi, nhây bez nhủng blièo nghim  ziêm lồ tẩy pung tuz haz tzuống ziêm Đăk Lăk bez thóng cắt blièo vuổn pịa bua miền nhây chuaz  há, liều lẩy họp nhản sièng blièo hnáng vuổn tuz tzấu pịa hnoi 15/9 hnăng ziêm lồ tẩy pung:

“ Ziêm tẩy pung tồng mài tziéng nhạ nhây bez hít pịa nayz bez tẩy pung sieng  bezzia bua buổn ây tzấu. Lẩu bez pịa hnoi 16/9 múa tỏi tò sièng blièo duấn plieoz, lái nải puẩn khzăm tháo 9 há ziêm hayz đao tồng mài sièng blièo kêú múa tỏi ziêm hayz đao tồng síp miênz, lềm tồm tzuống, lềm chà tình”

Ziêm Đắc Lăk, phính Ê Đê miền tẩy pung tồng nhản sièng blièo hnáng, nhây bez tồng mayz tzấu khzàm nhủng, nhản sièng blièo hnáng pịa lùng đom diêuz, mài cáo coz làn miền ziêm chà tình kếu coz nhủng cờ nayz nhản khuz hòng hoi, mài thim che oz phai bez hayz chà tình pút tzòi bez mài thim tùng oz.

Bển tzỏ miênz síp tồngbez mày: Hnàng tzang, tuz lổng sièng mhầy bluỵt tzang tài,  vèng ngùng gongz, y đám sièng blièo, coz nhủng lai lổng vèng ngùng oz tzấu tzâuz, tiuz cần tuz an ziêm coz bổm hnáng, an ziêm nom lìu hả tzấu tziéng ziêm cờ tzùng nêu. Làn sipz miênz miền lénh tzình coz tào miền, lùng đao puz phủ pun bluỷnh hò giéo phái, cành tzuống pun xiều xềnh hang, tào tào tuz lống hến..  gang hít pả miênz bez  múa tỏi páo dung , lả khù mảng.

           Thàm làn miền nanz púa xoè, lả, múa tỏi tzuz phính chàn thái miền nhây chùn lui duổi,coz làn khé cô phát tồng tháo mảng, Ông Y Quyn Kbluôr, phính Ê Đê, ziêm láng Thàn chán miền, â Kuêh, Cư Mgar pun hiuz, phính chàn Thái miền nhây lẩy họp tzấu pun ông hiuz tuz thim coz tìu duổi vuồn hoá kếu hò nò tồm tzuống.

“Nayz bez múa tỏi chàn Thái miền nhây lẩy nhản sièng blièo hnáng, nhây bez zia laz xì guyền hnâyz. Vuổi nayz bez vuồn hoá tziều tình, múa tỏi chàn thái miền nhây sấy tzẳng mayz tan khúng bez tồm tzuống tzuống chàn Thái miền nhây ziêm pliến tẩy bez lềm phính ê đê miền ziêm láng Wing, láng Jun pịa chuổng dẻo kếu tỏi. Nayz kềnh bez tìu hò nò nìn bua tò ziêm Nghệ An pịa nayz”.

Ỳ tzản, phính chàn thái miền ziêm Ea Kuêh xía, Cư Mgar Puz chiênz tuz coz tìu vuồn hoá ziêm sièng tẩy pung, lẩy họp nayz tuz tồm tzuống múa tỏi ziêm tẩy pung laz xì ói. Quyaz nải tzấu pun tồm tzuống coz phính miền ziêm tẩy hang Đăk Lăk nhây vuồn hoá cào khù mảng./.

Tzấu xiang coz tìu dung ca: Phàn mảng ziêm hội diễn liên hoan thzáng ca paz pung, tzông pung, nàm pung

Ziêm hội diễn nhây sân khấu hô, thzáng ca paz pung, tzông pung, nàm pung, Huế nhây coz tìu ca hả tzấu pun miền muống kềnh miến hiêuz. Tói kếu ông Nguyễn Bắc Việt, miền màn ziêm tồm plấu Hạ Long, coz tìu dung ca hả tzấu pun ông phàn cháng duốn bénh Ngự, đài Hương, nom tóng mài thzám ông hảe tzấu dân công thóng boz tzạ:

“ Zia hái kềnh khù muống, hayz dủn thzáng ca hangz hái bez zia tzụ tháo mảng, ziết bez Huế nhây coz tìu ca. Hayz dủn zả mài, congz tháo sấy tzảng hòng hoi, nhây bez vuổn mài hayz nhủng kềnh nít kếu làn miền”.

Ziêm hội diễn, thzáng ca paz pung, tzông pung, nàm pung thôz tzấu ziêm Vịnh Hạ Long, quýa đảng 100 tìu ca, ví dặm ziêm nải mài coz tìu lồ hoi nhây ca hangz then, thzáng sli, thzáng xẩm…tuz coz làn nghệ sỹ, diễn viên puz chiênz coz tìu ziềm lám vuồn hóa. Cú Nguyễn Thị Mai Hương, GĐ Trung tâm vuồn hóa Thanh Hóa xanhz congz:

“ Cờ hên coz tìu dung ca ziêm lồ hoi tuz puz chiênz bez zia bua tồng ưu coz đơn vị thố xiang coz tìu dung ca liều họp kếu ỳ tzản hoi. Mayz khúng coz tìu ca bez xê mài coz tìu lả kếu nhạc. Zia bua tò 3 tiết mục tháo, pun puột thóng khởi nghĩa Lam Sơn boz tzạ ziếu kuaz. Cờ hên nải zia bua xê mài coz tìu lả ỳ tzản hoi, liều ziểm miền lún lác mảng”.

Ngay muốn diễn đảng hải, hội diễn thzáng ca paz pung, tzông pung, nàm pung hả tzùn tháo miền mảng thàm tìu ca mayz tzuôngz tỏi hangz: Tây Nguyên miền nhây coz tìu ca; thzáng ca Chầu Văn, Hà Nội miền nhây thzáng xẩm phai bez phai paz mài coz làn xịa ton chàn Thái miền duổi…Lềm líu pun puột paz pung, tzông pung, nàm pung nhây coz tìu ziềm lám vuồn hóa hangz nhạc sỹ, nghệ sỹ ưu tú Lương Nguyên nhây vả congz:

“ Can zia bez nìn congz tháo 1 tìu chaoz tzấu xiang, mayz tzuônzg tỏi duốn thzáng ca. Thzáng ca lẩu coiz thiuz can sấy tzảng, nải bez anhz tzíp phát hiáng. Quan họ miền hiáng 1940 mảng tài thzáng hangz nayz, nhây bez hiáng 1950 bez anhz khờ lểnh tấy. Vả congz tồng coiz thiuz, tồng hangz liên hoan nayz dủn nhây chaoz tzấu bez zia puột cào hẩy hiuz, nít kếu sấy tzảng. Nải tìu bez pến guyền hâyz vuổi bua vuổn puz chiênz, phát hiáng tuz coz tìu ca cào nít kếu sấy tzảng”.

Puz chiênz coz tìu ca pun ziểm miền tài gang bez tìu khziếm. Hội diễn hả tzấu pun miền mảng kềnh miến hiêuz kếu nayz tồng bez dủn liều thán ciz làn diễn viên, nghệ sỹ. Tỏ Đoàn Băng Thanh ziêm Cần Thơ kếu có Thào A Lìn, ziêm Bắc Hà guyển, Lào Cai xanhz congz:

“ Zia kềnh hamz  kếu zia tồng líu hiêuz liều hả, pun puột coz bài duốn còn ziều tói kếu ỳ tzản hoi. 3 hiáng đảng zia tồng hả pịa lả kếu tzuaz 1 thzám lào xính anhz tuz lả ziêm nayz, zia hamz pến 2 hiáng tzấu 1 dủn”.

“ Tzụ mài tzính sâu pun coz làn nghệ nhiền hiuz thzinh duốn vuồn hóa còn ziều, mài coz tzính sâu ưu vnìn bua hộ thzáng ca liều tzùn pun miền lún kếu puz chiênz phính miền nhây coz tìu vuồn hóa”.

Thố coz tìu ca, hòa âm tzấu xiang coz tác phẩm còn ziều tồng bez cách mạng âm nhạc phính miền tháo cào phát kếu miền màn ziêm nhúa kuaz kếu hầu chế ziêm lùng điaz. Tìu khziếm hải, nải bez tìu chaoz liều puz chiênz, xiêuz mảng vuổn hóa còn ziều ziêm ỳ tzản hoi./.