Điện Biên: Di tích pành tào Điện Biên Phâuz, ưu khez ziều diảo

Quần thể di tích boz hình ĐBP tuz Bộ VHTTDL xếp hạng di tích lệ dải cấp tziàng kuaz hiáng 1962. Quần thể mài 45 di tích. Ziêm nải, coz di tích tuz mảng bez khziếm hải bez Bảo tàng boz hình ĐBP, Hầm Đờ-cát-tơ-ri; cờ tzong A1; Di tích cứ điểm cờ tzong Him Lam; Tượng đài boz hình ziêm tồm plấu ĐBP, tượng đài tho pháo ziêm Nà Nhạn xía, Điện Biên guyển; sở chỉ huy chiến dịch ĐBP kếu tóng duyệt binh  boz hình ziêm Mường Phăng, Điện Biên guyển.

Phún tỉnh coz di tích nayz nhây khzáng, lái nải tziàng hổ quýa Điện Biên xanhz kềnh cấu tháo tìu xỉ tzỏ, tzấu xiang. Ziêm hiáng 1999, ziêm dủn kỷ niệm 45 hiáng boz hình ĐBP, dự án púng nhàn, tangz di tích puồng vải tuz khoi thuất tzấu ziêm tzía hạng mục khziếm hangz: Sở chỉ huy chiên dịch ĐBP, hầm Đờ-cát-tơ-ri, cờ tzong A1 kếu chiều Mường Thanh ( tuz thiuz 90% chiều huyên, sơn líu) hả mài pến piêuz hang. Tháo hiáng 2003, Thủ tướng tzính phâuz phê duyệt quyết định số 225 duốn Dự án tổng thể lềm xiêuz mảng, puz chiênz kếu phát hiáng chá tzìn di tích lệ dải boz hình ĐBP. Nayz tồng bez dủn tzỏ, xiêuz vuônz thamz hải ziêm hít tuz lénh tháo nayz hít kếu quần thể di tích boz hình lệ dải ĐBP.

Tìu pến congz bez ziêm nayz dủn tzỏ tzụ congz tháo tìu xỉ thấy liệp xiang cồng tềnh pliaoz Bảo tàng boz hình lệ dải ĐBP. Nayz bez cồng tềnh kềnh khziếm duốn lệ dải, vuồn hoá tuz khánh thành, hình tziàng hổ tò pịa lổng phụ sú khez tham quan ziêm dủn kỷ niệm 60 hiáng boz hình ĐBP lệ dải hiáng 2014. Kếu quy mô quangz, hiện đại, Bảo tàng boz lệ dải ĐBP kềnh họp kếu chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật, hangz kếu dủn boz hình tuz lùng điaz hiuz tháo, họp kếu tồm plấu ĐBP nhây kiến trúc ziêm pẩu tào tzọp kếu lùng điaz. Cờ nhỉa coz nhủng kuaz ziêm cờ nhúa can mô hình, coz khối tượng xê mài ói tháo 1 thin nhủng sầu tầu, kuaz, pháng....pun puột duốn panh kếu miền màn bua nhây dủn boz tzạ Pháp ziêm 56 hòi muốn. Cú Vũ Thị Tuyết Nga, phó GĐ Bảo tàng boz hình ĐBP, Điện Biên xanhz pun hiuz: " Coz nom tóng di tích tồng tuz cấu tháo liều tẩu tóng ziêm dểng duổi, mayz khúng liều ưu khez ziều diảo duốn mảng lệ dải bez anhz tẩu tóng ziêm lống. Ziêm tzía hiáng tzíp can bez coz đơn vị tồng hangz ngành vuồn hoá thể thao ziều diảo sẽ anhz tzíp záo pủi miền. Ziết bez húng tháo kỷ niệm 65 hiáng boz hình ĐBP, tzấu hangz hái liều ưu khez ziều diảo tháo kếu Điện Biên".

Lái thuất khzaz xiêuz mảng kếu phát hiáng chá tzìn lệ dải ziêm quần thể di tích boz hình ĐBP chuổng kếu coz nhủng ziều diảo khờ lểnh duốn coz phính miền nhây vuồn hoá, Điện Biên đuông phún tỉnh tuz bua nhây tóng xâuz duốn ziều diảo ziêm coz xanhz phai paz.

Ziêm hiáng 2017, 8 xanhz phai paz tzíp 24 tzỉu luồn khez ziều diảo ( hang pháo 6 tzỉu luồn tói kếu 2016), nhuồn xiêu pongz 18 thin tỷ nhàn. Ziêm nải, Điện Biên xanhz tzíp ponzg 600 thin luồn khez ( hang pahó 25% tói kếu 2016), tấy khez lùng điaz pongz 120 thin luồn, tuz 122% sành ấy, kếu nhuồn xiêu quýa đảng 950 tỷ nhàn, hang pháo 34% tói kếu 2016. Khúng 4 há hiàng tào ỳ hiáng, tấy khez tháo Điện Biên thamz pháo, kếu quýa đảng 137 thin luồn. Nải tìu pun puột Điện Biên xanhz púng nhàn pun ziều diảo lệ dải hả mài pến piêuz, ưu khez ziều diảo.

Nhây bez, can chính quyền Điện Biên xanhz, tìu xỉ tzỏ cồng tềnh vuổn tziểu pịa ngân sách TW thamz, vuổi nayz dêngz bez pliào kuaz nhây di tích cunz xiêuz. Tìu xỉ tziều tình hoá hả tuz thấn hênz tzấu, nhây bez vuổn xê phái dán kếu puồng thàm tìu khâuz duốn cơ chế.  Ỳ tzản khúng mài đụ cồng tềnh tuz púng nhàn can quy mô tuz tzấu can nayz tìu chaoz bez puổn cômz coz nhủng kuaz ziêm cờ nhỉa tuz lổng kính tzấu tài tuz Tổng công ty púng nhàn kếu phát hiáng pliaoz Hà Nội khoi thuất tzấu ziêm hiáng 2012 kếu 2013. Lái nải, liều anhz tzíp tzấu đề án phàn liệp, xiêuz mảng kếu phát hiáng chá tzìn di tích lệ dải cấp tziàng kuaz pành tyào ĐBP tháo hiáng 2030 bez tzụ mài cơ chế puz lống ưu nhỉa kuaz kếu doanh nghiệp nhây nhàn tzìn púng pịa. Ông Mùa A Sơn, Chủ tịch UBMM Điện Biên xanhz congz: " Tzụ nhảng ngân sách TW liều púng nhàn pun coz hạng mục gang hít tuz plài plấu. Chuổng nải zia bua congz, di tích phai bez bua nhây khzaz hênz ziêm nayz dêngz bez plìao kuaz cunz xiêuz. Lái nải zia hamz xanhz kếu TW bua tzụ mài cơ chế cào puz lống liều ưu nhỉa kuaz púng nhàn, líu bez ưu coz doanh nghiệp púng nhàn bez bua xính tzấu tuz".

64 hiáng mình quýa, nhây bez dủn boz hình ĐBP nhây chá tzìn vuổn tuz puz chiênz quýa tìu xỉ xiêuz mảng, tzỏ kếu phát hiáng coz di tích. Coz tìu xỉ tzấu mài muz hả cáp puổn khziếm ziêm hít tò di tích boz hình ĐBP pến 1 ziêm tấy coz nom tóng ziều diảo ưu tuz khez tháo kếu Điện Biên./.

V.Lợi - Biên dịch

Coz nhủng pẻnh lẩu pút ziêm thóng hạ cuối kếu chaoz bùng tangz pẻnh ưz tzinh mun xiz

Pẻnh ưz tzinh mun xiz bez ziệt tàng pút, hít pút bez lẩu hẩy hiuz khzuất, hẩy nhía quýa pẹ làn miền, ưz quânz tồng lống xiếp.

Nhây bez hít ưz tzinh mun bez khâuz tiaz. Hả mài khzàm làn miền pút ưz tzinh mun lào, tzấu biến chứng tzấu hỏi tháo ưz tzinh duấn tày gang lái nải múa tỏi khziếm tzụ bùng tăngz lống pẻnh kếu tzụ tuz tzỏ hình tzèng hổ.

Bùng tangz kếu ximz pẻnh ưz tzinh mun xiz

Lẩu lổng  xà phòng dáo puaz,  lổng vuôm dểnh.

Mayz tò pủa pháo nuiz ưz tzinh, pờ tzong, dùi pénh.

Mayz chuổng lổng đia điếp ưz tzinh, mhiền plá, mùa tzíu, khăn puông dùi.

Hòng hoi lổng đia điép ưz tzinh, pờ chong; hongz dùi dểnh .

Lổng xà phòng phai bez coz nhủng đia sát khuẩn pun miền ừ tzinh mun nhây kuaz.

Mayz puồng miền pút ưz tzinh mun xiz khzăm.

Miền pút ưz tzinh mun xiz tzụ ximz kếu pẹ làn miền. Hít ừ tzinh mun bez máy mình tộ sâu, máy mình tzấu công liều ximz mayz nhía quyaz pẹ làn miền. Tzụ tháo cơ sở y tế liều tuz khzai khám hình tzèng hổ, mayz tuz càn tzỏ ziêm pieoz  hít mayz kènh tuz cán bộ y tế búa liều ximz biến chứng hniaz./.

                                      Thu Thuỳ- Thu dich