Quảng goi coz tìu nhniêuz mun, Noong Nhai mình pháo phát héng

          Ghez pờ đống tồm plấu Điện Biên Phâuz pongz 5 tổng chaoz can tìu tồm chaoz 279 duấn cạp gến lùng điaz Tây Trang, ziêm Noong Nhai láng (Thanh Xương xía, Điện Biên guyển) vuổn tuz hiuz tháo beztaaye pung mài khzàm làn miền quảng mẻnh. Ziêm Chiến dịch Điện Biên phâuz, hnoi 25/4/1945, ziêm nayz, penh Pháp hả pun giàng đái (phây khzia) tzoi bom Napan zía tzấu tải hòng pez làn miền. Dủn tzoi bom bez anhz cào phún tỉnh penh dếm kuaz hả xuôi miền màn Noong Nhai nhây nhniêuz hnăm kuaz, hả ló coz tìu chaoz tò mhầy làng pun penh bộ đội đuông húng duấn chez púng Mường Thanh.

          Quyaz đảng 60 nhnáng, tóng phàn cháng dủn tái tải khzàm làn miền ziêm Noong Nhai vuổn ziêm tìu tồm chaoz 279- tìu chaoz mình quyaz kuaz hầu chế Lào. Nom tượng làn nhiểu miền chàn Thái pủa hóp tào cù ngỏa hả tải vuổi penh dếm kuaz tzoi bom, phún tỉnh làn nhiểu miền nhây mun lỉu chaoz, nhây bez  vuổn sâuz tzạ mình pháo. Ông Lò Văn Hặc, 80 nhnnág, ziêm Noong Nhai láng, bez ziệt ziêm coz làn laz xì xiểu ziêm dủn tzoi bom:

          “ Nải hít zia bua đuông bez khzình nin 14-15 nhnáng đuông dẻo kếu tỏi, zia bua đuông thíu pịa đui tzàng, ziệt tàng bez puột giẹp giẹp, plieo ziêm cờ hên bez tzịa lỉu, khzuất siếu nui nui. Hít penh dếm kuaz tzoi bom puột miền tải pờ lạ khzăm, tài gang hnoi chuz tho xây cóm pung, plốp tồng mayz lỉu, laz xì nhniêuz mun”.

          Mayz kènh mài hayz tzản lờ khzú tuz coz tìu nhniêuz mun lái penh Pháp tzấu khzuất nhây bez lềm lỉu múa tỏi miề màn ziêm Noong Nhai dếnh mài chuổng nhniêuz hnăm bez quảng goi coz tìu nhniêuz mun, liều mình pháo, phàn khzấy liệp sấy tzẳng. Ông Lò Văn Hặc congz: Ngay gang hít chez púng, miền màn ziêm Noong Nhai láng hả chuổng nhniêuz, chuổng khzá khzấy liệp tẩy pung. Ziết bez sấy tzẳng chổm khâuz, mayz cáo nhản cáo tzú, nhây bez múa tỏi láng tzông pong thính tỏi, thính tỏi tzấu plieoz, phát héng nhnàng khzun, vuồn hóa, vằn mềnh… liều  tháo ỳ hnoi, sấy tzẳng òn lọ, hồng phuz:

          “Ỳ hít hả chez púng puột khzàm tìu coiz thiuz seng, ngay ziêm zia nhây láng hayz làn tồng tzấu plieoz duổi, chào tầu bez plièo kuaz kếu miền chuổng tzấu dểnh duổi, laz xì guyền hnâyz. Đào kuaz tuz hnăng ỳ tzản hnoi zia gzíao búa tòn chuôiz tzấu hnăng hái xiêuz vuoonz tuz còn ziều, hò nò phính miền”

           Thanh Xương xía ỳ tzản mài quyaz đảng 2.000 huaz, kếu pongz 8.000 làn miền, tấy huaz chổm khúng anhz mài cờ điaz 3%. Ông Nguyễn Văn Toàn, bí thư Đảng ủy Thanh Xương xía, Điện Biên guyển, Điện Biên sanhz pun hiuz: tziểu pịa nom khzáng tìu tồm chaoz 279 mình quyaz, khzàm huaz miền màn ziêm xía  hả púng nhàn con tzấu sành ấy, mái mải, lái nải nhuồn xiêu hòng bỉa tuz pầu pháo. Ziết bez gang khzàm nhnáng khzấy liệp láng tẩy seng, lái púng nhàn con tzẩy chaoz, lái nải múa tỏi miền màn nhây sấy tzẳng mài khzàm tìu coiz thiuz. Nhuồn xiêu pènh pun ziệt làn miền ziêm xia stuz quyaz đảng 17 tzỉu nhàn/làn/nhnáng:

          “Ziêm lào tỏi tháo ỳ tzản, còn ziều hò nò coz phính miền ziêm tẩy tào bez hả tuz tzấu lống. Coz phính miền bez chuổng pong thính tỏi, chuổng khzấy liệp kếu phát héng nhnàng khzun. Lái nải nayz hít múa tỏi miền màn nhây sấy tzẳng tồng pút tzòi mình pháo”

          Ziêm tẩy pung puồng khzàm tìu hỏi lái dành dếm, Noong Nhai láng càn congz kếu Thanh Xương xía chuổng congz ỳ tzản hả mài khzàm tìu coiz thiuz. Tháo Thanh Xương ỳ hnoi ziêm tìu tồm chaoz 279, ziêm cờ hên bez tổng lình Mường Thanh menh lống, , y pung bez đô thị Bom La đuông hòng hnoi phát héng coiz thiuz seng. Kếu tìu sỉ hò nò, múa tỏi coz phính miền tzộ ziêm nayz mình pháo phát héng nhnàng khzun./.