Tẳm nâư chạu xo 3 bươn 3, khóp tin khau, pàn pù... tứng cần thư cúa cái vạ xản, bai pây slại mạ hẩư cần đạ quá tha. Lăng pửa tẻm hương pày nâng, bại tỉ fằn xẹ đảy tọn slâư nhả, mì co chèn cắt đây đứa. Áo Nông Văn Toại dú xạ Cao Thượng, hoẹn Ba Bể (Bắc Kạn) cạ: Tói xáu cần Tày, Nùng lầu dú pạng Bắc, vằn xo 3 bươn 3 lẻ vằn lẹ cải ngám lăng Nèn Chiêng đai, nhoòng nẩy lẻ vằn lủc lan mà pjọm nả xảng bại pò fằn chứ ơn cúng chỏ, chựa chòi:

Vùng này xem ngày rất ít, đi tảo mộ năm nào cũng chỉ đúng 1 ngày là 3/3 âm lịch. Bất kể nắng mưa hay sớm muộn đều phải đi tảo mộ. Nếu không đi tảo mộ thì về sau sẽ mất gốc gác của tổ tiên, tìm cũng không thấy nữa, cho nên việc này năm nào cũng thực hiện, làm đều và nhất quán trong họ.

Nhằng pí Nông Thị Nhình, hoẹn Bạch Thông, slảnh Bắc Kạn cạ:

“Năm nào cũng vậy, tôi đều tự tay cắt quần áo, mũ, tiền bạc làm lễ hóa cho ông bà. Đợi đến ngày lành, lên khu mộ cào cỏ, phát cây cho thật sạch, rồi mới bày biện lễ vật trước mộ để cúng. Hóa vàng cho ông bà tổ tiên thế mới xong. Năm nay, nhìn khắp bản đâu đâu cũng thấy người người đi tảo mộ, nhà nhà đi tảo mộ”.

Chang tiết Slinh Mình, đếch eng tó đảy pây rèo cần ké sle pjủc lừ nhằng chắc tỉ fằn cúa họ lầu. Pửa đạ tọn slâư xảng tỉ fằn, cần chang lườn xẹ pài cúa cái hẩư cần đạ quá tha. Cúa cái mì đo lẩu, nựa, bại thình mác, chỉa chèn vạ khẩu nua đăm đeng xày pẻng tằn, pẻng xểp, pẻng nhả ngải lụ pẻng rày... Áo Nông Văn Thuyết dú hoẹn Chợ Mới, Bắc Kạn cạ: Slại mạ lẻ tảo lỵ đây pjòi mì tẳm tởi ké. Mì họ cải nhằng mai vằn nâng pây slại mạ. Au khảu slư xéc sle lủc lan lai pan slắm hết nèm. Chang nẳm slưởng cúa cần Tày, Nùng lầu, khảm pi mấư, dú tằng 2 bưởng dăm - dường xày đảy tọn tẳp slâư, chướng chỏi tẻo mấư đây:

“Tiết Thanh Minh có từ thời cổ đại, có vua rồi. Về sau, tổ tiên chúng ta đã làm theo. Vào dịp này, bà con đi thăm mộ ông bà, tổ tiên, chăm chút, sửa sang cho thật sạch đẹp, lâu dần trở thành phong tục truyền thống. Thanh Minh bây giờ không giống ngày xưa lắm”

Áo Hoàng Văn Dần, xạ Côn Minh, hoẹn Na Rì, slảnh Bắc Kạn chăn hôn hỉ pửa chẩp tẻo bại pỉ noọng khuốp pi pây hết kin quây đạ mà lườn sle slại mạ cúng chỏ vạ pjọm nả chang lườn. Pửa đạ pài cúng chỏ, khóp bại pàn khau, bại tỉ fằn đảy pắc co chèn bân rèo lồm bươn 3 páo cạ lủc lan đạ thâng slại mạ:

 Dân tộc Việt Nam lấy chữ hiếu làm đầu. Nhìn tổng thể, các dân tộc đều làm na ná nhau nhưng từng nơi có phong tục khác như người Kinh đi tảo mộ trước dịp Tết Nguyên đán, người Dao làm đúng dịp Thanh Minh.

A Hoàng Thị Nhuận, Chủ tịch Hội Di sản dú Cao Bằng hẩư chắc them:

Con số 3 gắn bó với đời sống của người Tày, Nùng. Cô dâu mới về nhà chồng lại mặt đúng 3 ngày, trẻ em mới sinh làm lễ cúng Mụ 3 ngày, người nằm xuống đúng 3 ngày đi lập mộ, rồi mùng 3/3 rất ý nghĩa trong năm.

Đin tỉ cốc co lẻ chăn sliêng liềng tói xáu tứng cần. Pây slại mạ khảu Slinh Mình thuông vằn xo 3 bươn 3 cúa pỉ noọng lầu tẳm lai tởi quá mà lẻ tảo lỵ chăn đây pjòi, lẻ pày sle slon cháo lủc lan chắc chứ ơn cúng chỏ, cốc co vạ sle pỉ noọng chang lườn slương điếp, pang hưa căn chang tởi slổng./.