Pỉ noọng cần Dao Đỏ nẳm cạ, pỏ chài mì 7 khoăn, nhằng mẻ nhình mì 9 khoăn, hạy cạ khoăn ni lẻ cần nắm mì rèng vạ chập rại lóa, nhoòng pện, lèo hết lẹ thắp khoăn vạ roọng khoăn mà. Sle hết đảy lình, cần chang lườn pây ngòi vằn đây, giờ mjảc dá chắp xặp cúa cái. Bôm lẹ mì tua cáy nâng, chai lẩu nâng, chỉa chèn xày bại cúa cái cẩn diếu đai. Lăng mà, chang lườn pây rẳp slấy mì binh pháp, mì slim, đảy pỉ noọng chang bản slứn điếp thâng hưa. Slấy Triệu Sun Trìu dú bản Làng Hà, xạ Xuân Giao, hoẹn Bảo Thắng, slảnh Lào Cai cạ:

 “Tầu đú lẻ páo khửn cống chỏ dá xỉnh lồng mà xày hết lẹ vằn nẩy. Xỉnh pỏ slấy cúa khỏi đạ quá tha xày cống chỏ cúa khỏi, ết lẻ Slấn Fạ Khiếc tứ nưa fạ lồng mà. Nẩy lẻ lẹ cúa cần Dao boong khỏi cụm cừa pình an hẩư cần ké chếp khẩy, cần đửa điểu”.

Pjọm fấn lẹ bảt đú, slấy Mo xày đảy bại pỏ slay, binh mạ pang hưa pây cheng khoăn. Nèm nẳm slưởng cúa cần Dao lẻ dú nưa fạ mì 6 slấn Fạ khiếc, slấn nâng pây tẻo bặng kha nâng vạ rèng tải ết. Slấy nẩy chắng thắp hăn vạ cheng au tẻo khoăn cúa cần chếp khẩy mẻn phj rại pắt pây. Pửa hết lẹ, slấy Mo pài ngàu pây cúa slấn Fạ Khiếc kha toỏc pây xạch đẹch xày căm cúa cái cúa slấn fạ khiếc thư pây nèm sle thắp khoăn mì: Mảc pjạ nâng, nghé tủi tồng fạ phjét khiếc lồng khóp mọi tỉ, ăn slác tăm khẩu pửa tăm xẹ fèn thâng bân đin, ăn đổng nâng sle quảt bân thuổn cúa cái, tồng xiên tôi tha mủng đảy quây quảng.

Chang lẹ cheng khoăn nắm sliểu đảy ăn cấu mỉnh hết tứ lai kép pẻn các khửn sle bại slấy pây thâng tỉ khoăn lông lụ phj rại pắt xăng, củ vậy. Pửa nẩy, bại cần chang lườn tẻm ken tuẩy sle thắp khoăn. Áo Triệu Ồng Nhẫn, dú bản Làng Hà, xạ Xuân Dao, hoẹn Bảo Thắng hẩư chắc:

 Lẹ cheng khoăn cúa pỉ noọng cần Dao đỏ đảy hết hẩư tằng cần ké xày lủc eng pửa hăn mì dưởng lác chang tởi slổng tồng cạ chếp khẩy, chập nản lụ dau hí chang vằn. Hết lẹ nẩy, tó lẻ pày sle pỉ noọng ngòi dỏm căn đây, ết lẻ ngòi cần ké chang lườn.

Lẹ cheng khoăn chăn lẻ tảo lỵ đây pjòi, ngầư mòn đây chang tởi slổng cúa pỉ noọng. Cà này, lẹ cheng khoăn vận đảy pỉ noọng cần Dao đỏ dú Bảo Yên, Lào Cai hết. Pện tọ, lai dưởng lóa, cúa cái chang hết lẹ đạ đảy pỉ noọng tả pây sle chướng chắp mòn đây cúa lẹ nẩy./.

Lễ cướp vía cầu sức khỏe của đồng bào  Dao Đỏ Lào Cai

Người Dao Đỏ quan niệm, nam  có 7 vía và nữ có 9 vía, nếu hồn vía bị thất lạc do tà ma bắt giữ thì con ngừơi sẽ không được khỏe mạnh và dễ gặp tai họa, do vậy phải làm lễ tìm và đón về. Để nghi lễ được linh nghiệm, trước hết người nhà phải nhờ thầy xem ngày, giờ đẹp rồi mới chuẩn bị lễ vật. Mâm lễ gồm con gà, chai rượu cúng, giấy cúng cùng nhiều vật dụng cần thiết. Sau đó gia chủ tìm và mời thầy cao tay, có đạo đức tốt, sống hòa thuận với bà con trong bản tới giúp. Thầy cúng Triệu Sun Trìu, ở thôn Làng Hà, xã Xuân Giao, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai nói:

        “Trước tiên là báo cáo với gia tiên của gia chủ và mời tham gia công việc của hôm nay. Mời ngươì thầy ttruyền nghề cho tôi đã quá cố cùng với gia tiên tiền tổ của tôi và đặc biệt là mời Thiên lôi trên thiên đình xuống. Đây là nghi lễ truyền thống của người Dao chúng tôi với mong muốn mọi sự tốt lành cho ngừời già yếu, người bị đau ốm bệnh tật hay người già yếu”

        Xong phần mở đầu thầy cúng với sự giúp sức của cõi âm (Sư phụ) tiếp cho sức mạnh để thực hiện công việc cướp vía. Theo tín ngưỡng của người Dao thì trên thiên đình có 6 vị Thiên lôi, trong đó có một vị chỉ đi bằng một chân và chính vị đó có sức mạnh vô song. Vì vậy chỉ có vị này mới có thể tìm thấy và giành lại hồn vía cho người bệnh đã bị tà ma bắt giấu đi. Khi làm lễ, thầy cúng mô phỏng điệu đi của vị Thiên lôi có sức mạnh nhất với điệu nhẩy lò cò và cầm những  đồ dùng mà thiên lôi mang theo để lần tìm hồn vía đã bị lưu lạc gồm có: Con dao và chiếc rìu tượng trưng cho tia sét soi rọi khắp nơi; cái chày giã gạo khi thúc lên, giã xuống sẽ kinh thiên động địa; cái nong dùng để quạt bay mọi vật; cái nia, tượng trưng cho hàng ngàn con mắt có thể nhìn thấu khắp muôn nơi.

        Trong lễ cướp vía không thể thiếu chiếc cầu được làm từ nhiều thanh gỗ được bắc qua để các vị trong đoàn đi tới nơi hồn vía bị thất lạc hoặc bị tà ma cất giấu. Lúc này các thành viên trong gia đình thắp đóm để soi tìm hồn vía. Anh Triệu Ồng Nhẫn, ở thôn Làng Hà, xã Xuân Dao, huyện Bảo Thắng cho biết:

      “Lễ Cướp vía của người Dao đỏ thường được thực hiện cho cả người già lẫn trẻ nhỏ khi có biểu hiện khác thường trong cuộc sống. Như hay ốm đau, gặp hoạn nạn hoặc tâm lý bất an trong cuộc sống. Làm lễ này cũng là thể hiện sự quan tâm chăm sóc lẫn nhau, đặc biệt là đối với người cao tuổi trong gia đình.

        Lễ cướp vía  là một nghi lễ chứa đựng ý nghĩa nhân văn, với niềm mong ước tốt đẹp cho cuộc sống của đồng bào. Hiện nay, lễ cướp vía vẫn được đồng bào Dao đỏ ở Bảo Yên-Lào Cai duy trì. Tuy nhiên, nhiều hủ tục lạc hậu, rườm rà trong thực hành nghi lễ đã được bà con bỏ đi và giữ lại những nét đẹp bản sắc văn hóa của nghi lễ này./.