LẸ RIJA NƯGAR – MÒN ĐÂY PJÒI CHANG TỞI SLỔNG CÚA PỈ NOỌNG CẦN CHĂM
Thứ tư, 11:18, 13/03/2024 BÁO DÂN TỘC VÀ PHÁT TRIỂN BÁO DÂN TỘC VÀ PHÁT TRIỂN
Rija Nưgar lẻ lẹ hội nâng chăn cẩn diếu chang hua pi mấư cúa pỉ noọng cần Chăm Bà-la-môn, dú slảnh Ninh Thuận. Nẩy lẻ lẹ hội khay tầu hẩư bại lẹ hội chang slì xuân thư lai mòn đây pjòi cúa pỉ noọng cần Chăm. Lẹ hội Rija Nưgar hẩư hăn đảy mòn slứn slim cúa pỉ noọng phác thâng bại pỏ slấn vạ ngầư hẩư pi mấư mì tởi slổng ím đo, an ỏn.
 

Pỉ noọng cần Chăm có hết lẹ hội khảu hua pi sle xo ngầư hẩư pi mấư fạ phân đét lầng, miều mảu pjòi đây, pỉ noọng chang bản mì tởi slổng ím ún, tả pây bại mòn rại chang pi cáu sle rẳp bại ăn đây chang pi mấư mà thâng. Pỉ noọng cần Chăm mì cằm cạ: pửa đảy nghìn fạ đăng dú bưởng đông-tây/ pỉ noọng hôn hỉ, chang cần chắng ỏn slim.

Tứ heng moòng fạ đăng hua pi pện nẩy, pỉ noọng cần Chăm chắng tỉnh vằn hẩư pi mấư, hẩư lịch fan. Tỉ tó lẻ lẹ hội khay vằn pi mấư- xo ết bươn Chiêng lịch Chăm. Tứ vằn xo ết thâng vằn 15 bươn Chiêng lẻ slì pỉ noọng có hết lẹ hội Rija Nưgar. Khóp bại bản pỉ noọng cần Chăm xày có hết lẹ hội Rija Nưgar. Tói xáu bản pỉ noọng cần Chăm Ahiêr lẻ có hết lẹ hội Rija Nưgar khảu vằn thứ tư, thứ năm vạ pỉ noọng cần Chăm Awal lẻ có hết lẹ hội khảu vằn thứ năm, thứ sáu chang tuần vạ hết chang bại vằn lé (xo 1, 3, 5, 7) chang bươn Chiêng.

Lẹ hội đảy có dú lườn lẹ (kajang) lẻ dú tỉ tôm phjêng hua bản đảy slấy mo Ka-ing vạ slấy mo Maduen hết cốc. Tỉ hết lẹ đảy au bại piếng mèng mà hết pha lọm vạ khay tu mừa pạng đông- pạng mì bại pỏ slấn.

Pửa heng tổng Ginang, heng pí lè Saranai mòng nằn lẻ slấy mo Ka-ing xẹ mủa hết lẹ. Bại cúa cái chang bôm lẹ mì ăn choòng, khẩu nửng, cuổi, cáy tổm, nựa bẻ vạ bại thình phjắc đây kin cúa pỉ noọng dú nẩy.

Lẹ Rija Nưgar đảy có hết chang 2 vằn “lẻ vằn nâng khảu vạ vằn nâng oóc” (khảu vằn thứ năm, oóc vằn thứ sáu). Nhằng roọng cạ “vằn khảu pài cáy vạ vằn oóc pài bẻ”. Pỉ noọng nhằng roọng rèo tàng dưởng pài slớ bại pỏ slấn: (Vằn khảu pài slớ slấn mấư – slấn Hồi giáo vạ vằn oóc pài slớ slấn cáu – slấn Bàlamôn).

Chang bôm pài slớ noỏc cáy tổm, nựa bẻ nhằng mì 5 bôm khẩu, nặm thang, bại thình pẻng, cuổi, mjầu, mác làng, lẩu xáy…Noỏc mà tềnh choòng hết lẹ nhằng mì phầy vạ nặm. Bại thình cúa hết lẹ tó đảy pỉ noọng cần Chăm păn pền 2 fấn hẩư bưởng dường vạ bưởng đăm pỉ noọng cạ “ vằn khảu pửa pài đăm- pài tua cáy (hẩư bưởng dăm) vạ vằn oóc khảu nâư chạu- pjọm pan lẹ pài tua bẻ (hẩư bưởng dường)”.

Slấy mo Rija Nưgar mì: Slấy Ka in nủng slửa đeng mủa chang pan lẹ, tảp khảu coong phầy, phuối khửn bại mòn ngầư slưởng cúa pỉ noọng phác thâng bại pỏ slấn; nhằng 3 slấy Mưduôn nủng slửa khao cọn tổng Basanưng chiềng hảt thánh ca cúa bại pỏ slấn; 2 nghệ nhân cọn tổng Basanưng; nghệ nhân nâng pấu pí Saranai xày lai slấy pài cúa lẹ vạ pỉ noọng dú chang bản thâng hưa hết lẹ.

Lẹ Rija Nưgar đảy slấy Mưduôn hết cốc pan lẹ, cọn tổng Basanưng tắc lẩu châự hẩư bại pỏ slấn vạ chiềng bài thánh ca. Slấy Ka in au cúa cái khửn pài slớ vạ mủa rèo heng tổng Basanưng, tổng Ginăng vạ pí Saranai. Tứng pỏ slấn đảy xỉnh mà lẻ slấy Ka in tẻo mì bại tàng mủa táng căn, nủng slửa khóa táng căn.

Tởi slổng cúa pỉ noọng cần Chăm cáp liển xáu rẩy nà tẳm lai tởi quá mà. Nhoòng pện, pửa tầư pỉ noọng tó ngầư đảy bân fạ pang xảu, phân đét lầng mì đảy miều mảu pjòi đây. Nhoòng pện, Lẹ hội Rija Nagar lẻ mòn nâng chăn đây pjòi cúa pỉ noọng cần Chăm cáp xáu bại tàng chiềng mủa, lượn hết hẩư bại vằn hua pi mấư cúa pỉ noọng cảng hôn hỉ, nảo niểt. Lẹ hội nẩy cọp fấn chăn cẩn diếu chang fiểc chướng chắp au sle bại mòn đây pjòi cúa pỉ noọng cần Chăm chang tởi slổng mấư cà này./.

BÁO DÂN TỘC VÀ PHÁT TRIỂN

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC