
Meng hadah page, sang ilamo bol bhap rahra mbon Khal, xa Cư Pơng, hu rilo urang jal val tame tabiak caga ka adat ngak yang uang tagok sang bahrau. Taha palei saong dom urang hu angan je dalam mbon palei ramik radak dom pandap kaya ngak yang, taong caing pang iek dahlau; likei dam srap gap alak, ralo saong dak papan kik; urang kamei biak gheih ghang ngui cuk khan ao bhap bini thaok brah, laih njam, katuk pui ngak dom pandap mbang. Yaok sa urang sa bruk, ngak jeng sa bruk bui sambai, chreih chrai. Sa-ai kamei H Hinh Niê, daok di mbon Khal, ndom meyai lac: “Meng hadah aval page adei sa-ai kamei srap gap, tagok mai ini piah daong ngak dom bruk yau am tanek, srap gap nda nda kaya mbang, rami ramik dalam sang piah raok salam dom tuai damuai. Dahlak hulin biak cheih chrai, bui sambai kayua khik tani tanat jeng yau khik ramik ilamo bangsa di urang Randaiy meng kal dahlau mbiah tal ini”.

Adat ngak yang tagok sang bahrau hu ngak tui adat meng kal di urang bangsa Randaiy, piah uan ilamo bol bhap rahra di mbon Khal – “baoh sang bhap bini” di mbon palei bahrau hu padang salah blaoh. Ndap nda kaya ndak yang hu: 1 drei pabui, 1 drei menuk, 6 caih alak tapai gam haong dom janih ndap kaya mbang kayua mikva ngak ta-eng.
Tuk dom ndap nda kaya ngak yang tagok sang hu parang tabiak tani tanat, yava sap caing raok tuai danei tagok brei thau ka adat ngak yang tagok sang hu peih ngak. Gru ngak yang ngak dom adat tui danak. Panuac da-a pablak haong sap kong caing, ba tui hatai caong khin di rahra ka bruk pacang khik ka baoh sang saong grauk urang thei jeng hu siam mekre, khang kadang, tuk halei jeng sa tung hatai gul pataom, pambuak pagam, raidiuk trei sir, selamat haniem phol, bei tangei bak tong.
Tui gru ieu yang Y H’Liêm Mlô – taha palei mbon Khal, dahlau daih adat ngak yang uan tagok sang bahrau di urang bangsa Randaiy hu ngak tapa 5 danak: akaok meti pathau khan brei thau hu baoh sang bahrau, blaoh paling ka mukkei, rao sang, lakau ayuh prein yava saong lakau ayuh urang hu sang bahrau. Urak ini, adat ngak yang tagok sang bahrau patut panak ralo.
“Makna praong di adat ngak yang uan tagok sang bahrau patui yau mukkei meng kal di dom mbon plei lac kayua dalam bruk padang kayau ngak sang ye huac kanda meda gaok dom bruk oh siam yau nan ye brei peih adat ngak yang piah patiaok dom bruk jhak, khik dom bruk siam gheih piah po sang hu rilo tuah lak jamo prein yava”.

Sap yava caing dak harei dak sameng jang tuk adat ngak yang jaik tamat blaoh, kayua hadei di nan lac tuk mikva daok haong gauk, hu sa var huak saong dom caih alak tapai hu tuh bak. Dalam sang bahrau, grauk urang daok gilac haong gauk mbang dom pandap mbang, menyum alak tapai saong pang ragam ragu kong caing. Ong Y Yuynh Kbuôr, Akaok mbon Khal ndom meyai lac: “Adat ngak yang uan tagok sang bahrau jeng ieu lac sa harei piah brei ka mikva pataom gauk, pahadar ilamo kong caing, menyum alak tapai saong khik ramik ilmo bangsa. Khol dahlak hulin biak bui sambai chreih chrai, jaik taphia gauk, gam gauk ngak mbang saong, patagok ka mbon plalei drei”.
Adat ngak yang uan tagok sang bahrau di baoh sang urang Randaiy haong makna thau duh yang dhar phol dom yang mebang hu chraong daong ka po sang ngak hagait hu yau nan saong hu kein lagaih piah padang baoh sang bahrau. Ngan haong baoh sang bhap bini, adat ngak yang ini hu makna pambuak pagam pambuak talei rohim grauk abih urang, saong brei mboh hatai jie tame bruk sangka di Ndang, Karja dalam bruk khik ramik saong paglaong dom yaom kaom ilamo siam gheih di bangsa./.
Viết bình luận