CÂU LẠC BỘ DÂN CA DÂN VŨ TABHING

           Được sự hỗ trợ của chính quyền, vừa qua Ngành văn hóa thông tin huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam đã đầu tư xây dựng thí điểm hai câu lạc bộ dân ca, dân vũ. Một Câu lạc bộ của xã La Dê- tiêu biểu cho văn hóa Ve, Tà Riềng. Một Câu lạc bộ của xã Tafbhing, tiêu biểu cho văn hóa Cơ tu. Sau một thời gian đi vào hoạt động, hai Câu lạc bộ này ngày càng thu hút được Hội viên, góp phần quan trọng vào việc gìn giữ các làn điệu dân ca, dân vũ tiêu biểu của dân tộc mình.

            Hôm nay, chúng ta cùng đến với Câu Lạc bộ Dân ca Dân vũ xã Tàbhing. Trước hết, mời bà con và các bạn nghe Phóng sự ngắn của A Lăng Duy, PV Đài TNVN:

---

            (Tiếng động hiện trường học hát)

           Trước Gươl của thôn Pà Xua, Bhling Cảnh, một cô gái còn rất trẻ đang say sưa học hát. Thầy dạy là nghệ nhân A Viết Bia, 84 tuổi, Chủ nhiệm Câu lạc bộ dân ca dân vũ Tabhing và cũng là bố chồng của cô.                Bhling Cảnh ở tận xã biên giới Zhuôi về làm dâu ông Bia mấy năm nay. Ông Bia kiên nhẫn giảng giải cho cô ý nghĩa từng câu hát bởi lối hát giao duyên Cơ Tu rất ý nhị, nếu không hiểu nghĩa thì hát sẽ không vào lòng người nghe được. 

            Ngày làm rẫy, tối về Cảnh và các chàng trai, cô gái từ các thôn Pà Xua, Pà Vả, Zơ Ra lại tụ tập về Gươl của xã để tập luyện. Câu lạc bộ dân ca dân vũ Tabhing gồn gần 30 thành viên. Tùy theo năng khiếu, các bạn trẻ được chia thành những nhóm học hát, học chơi nhạc cụ, học múa tung tung da dá… Bhling Cảnh nói:

           Tiếng Cơ tu: (Đại ý học hát cũng khó, nhưng các nghệ nhân chỉ bảo tận tình nên hát được nhiều làn điệu rồi. Được đại diện cho xã, cho huyện đi biểu diễn trong tỉnh và nhiêu nơi cảm thấy rất tự hào...Tưởng là cứ bắt chước hát, cứ bắt chước múa là được nhưng không phải vậy, từng đoạn hát, từng động tác múa có qui định riêng nếu mà không học thì sẽ không đúng kiểu truyền thống của ông bà mình ngày xưa)

                 Pơ Loong Hải, cán bộ UBND xãTabhing phụ trách mảng văn hóa thông tin cho biết: Ngành văn hóa thông tin huyện tổ chức thí điểm hai câu lạc bộ dân ca dân vũ có hỗ trợ kinh phí tập luyện ở hai xã là Tabhing và La Dê. Câu lạc bộ ở Tabhing tiêu biểu cho dân ca, dân vũ Cơ Tu, còn câu lạc bộ xã La Dê tiêu biểu cho dân ca, dân vũ dân tộc Ve, Tà Riềng.

               Tiếng Cơ tu: (Nội dung nói về tinh thần tập luyện của các thành viên Câu lạc bộ rất hăng say và hứng thú. Khả năng CLB sẽ thu hút thêm hàng chục bàn trẻ khác trong thời gian tới)

               Không chỉ biểu diễn dịp Lễ hội của xã, của huyện, Câu lạc bộ dân ca dân vũ Tabhing thường xuyên biểu diễn ở các thôn khi có dịp lễ hội và biểu diễn phục vụ du khách khi có yêu cầu.  Bà Bnước Cheo, Phó Chủ nhiệm câu lạc bộ, nghệ nhân hướng dẫn múa cồng chiêng bảo: Khách du lịch nước ngoài đến Tabhing thường yêu cầu biểu diễn dân ca và múa Cơ Tu và họ tỏ ra rất thích thú. Kể từ ngày câu lạc bộ đi vào hoạt động, khách đến với các làng Cơ Tu hơn và bà con cũng bán được thổ cẩm và các vật lưu niệm nhiều hơn. Các thành viên trong câu lạc bộ hiểu rằng, tập luyện và biểu diễn không chỉ để giữ gìn được văn hóa truyền thống của dân tộc mình mà còn góp phần tham gia làm kinh tề từ du lịch.

            Dù tuổi đã cao nhưng nghệ nhân A Viết Bia còn khỏe mạnh và minh mẫn lắm. Ông có thể hát tất cả các làn điệu dân ca và chơi các loại nhạc cụ Cơ Tu. Dân trong xã coi ông như là một bảo tàng văn hóa sống của người Cơ Tu mình. Cách dạy của ông khiến thanh niên trong xã rất thích bởi vừa dễ hiểu, ông lại vừa rất vui tính. Ai thích hát ông dạy hát, thích chơi nhạc ông dạy nhạc, lại còn hướng dẫn cách chế tác đàn. Ông bảo: Những năm trước, thanh niên trong xã chúng nó chỉ thích hát nhạc mới, chỉ thích phim ảnh, internet thôi. Giờ nhiều đứa xin vào câu lạc bộ, ông và các nghệ nhân cao tuổi vui lắm:

               Băng tiếng Cơ Tu: (Nội dung: Vui lắm. Chỉ tại thanh niên nó chưa hiểu hết ý nghĩa và cái hay cái đẹp của dân ca, dân vũ dân tộc mình. Một khi nó hiểu được rồi thì nó sẽ thích, mà nó đã thích tức là nó sẽ quyết tâm học. Ông còn muốn là tập cho trẻ con các trường học học hát và học múa tung tung da dá từ khi chúng nó là thiếu nhi . Và các nghệ nhân bảo nhau sẽ hướng dẫn cho câu lạc bộ hết sức mình, mai kia mình già rồi mất đi thì còn có lớp trẻ nó biết và gìn giữ chứ)

              Trên cơ sở thành công bước đầu của hai Câu lạc bộ dân ca dân vũ ở xã Tabhing và xã La Dê, cộng với việc tổ chức sưu tầm, xuất bản cuốn sách Truyện Cổ tích Cơ Tu- Ve- Tà Riềng, huyện Nam Giang sẽ tiếp tục đầu tư thành lập nhiều câu lạc bộ như vậy ở những xã khác./.

Bài hát giao duyên Cơ tu

             Bà con và các bạn vừa nghe chị Bhling Cảnh và anh Ton ngon Dooch hát một làn điệu ba booch Cơ Tu. Đây là bài ba booch đã Đài Tiếng nói Việt Nam phát sóng nhiều lần và được thính giả suốt dọc dải Trường Sơn yêu thích.

             Bây giờ , mời bà con và các bạn tiếp tục nghe một số tiết mục do các thành viên Câu lạc bộ Dân ca Dân vũ Tàbhing biểu diễn.

Bài 1

           Hát Lý là thể loại khó, không phải bạn trẻ nào cũng có thể hát được và hiểu được. Thế nhưng, các Nghệ nhân vẫn kiên trì dạy và phân tích ý nghĩa, nội dung và cách hát cho các bạn trẻ. Với hát babooch cũng vậy, ý nghĩa của câu hát Cơ Tu thật là sâu sắc. Chúng ta cùng nghe Nghệ nhân A Viết Bia, thôn Pà Xua, Chủ nhiệm CLB Dân ca Dân vũ xã TaBhing hát bài “Con trai, con gái”:

Bài  Con trai, con gái

          Nghệ nhân Bhnuoc Cheo là Phó Chủ nhiệm CLC Dân ca, dân vũ Tafbhing. Chị cũng là người chuyên dạy múa tung tung, da dá cho các thành viên. Chúng ta cùng nghe bài baboch do Bhnuoc Cheo trình bày:

Bài hát (Bhnuoc Cheo)

            Tiếp tục là tiết mục hát lý của nghệ nhân Zơ râm Choi, thôn Pà Rồng:

Hát lý Săn voi

       Khèn, đàn Hjul, abel, trống, chiêng là những nhạc cụ tiêu biểu của người Cơ Tu. Sau đây là tiết mục độc tấu khèn do A Viết Bia biểu diễn:

Khèn Cơ Tu

            Chị Cor Chăm, ở thôn Tờ thing tiếp tục chương trình với bài “Tiễn con đi bộ đội”:

Bài Tiễn con đi bộ đội

          Bhriu Cheo ở thôn Pà Xua hát tiếp sau đây làn điệu ru con Cơ Tu, với sự đệm đàn của Nghệ nhân Hoih Coi:

Ru con Cơ Tu

        Abel là nhạc cụ tiêu biểu của người Cơ Tu mình. Hay nghe nghệ nhân Hoih Coi, tôn Pà Vả độc tấu abel bài ”Tiếng gọi tình yêu”:

Độc tấu Abel Tiếng gọi tình yêu

          Chúng ta cùng chúc cho các thanh viên Câu lạc bộ Dân ca Dân vũ Tàbhing sẽ có những tiết mục dân ca, dân vũ đặc sắc để giới thiệu cho du khách khi đến địa phương. Với du khách từ khắp nơi đến Nam Giang, được thăm làng dệt thổ cẩm Zơ Ra, được uống rượu cần và bên Gươl nghe hát lý, hát babooch, xem múa tung tung da dá..là một điều đặc biệt thú vị. Những thành viên CLC DCDV Tabhing đang góp phần tích cực vào việc gìn giữ và phát huy giá trị bản sắc văn hóa Cơ Tu.

              Tạm biệt CLB DCDV Tabhing, mời bà con và các bạn nghe chị Bhnuoch Cheo hát sau đây bài “Mừng ngày gặp mặt”:

Bài Mừng ngày gặp mặt