Vêy bơơn bh’nơơn nâu đươi vêy cơnh lêy bhrợ liêm choom, k’đhơợng bhrợ liêm ghit lâng vêy ting zooi đoọng âng zâp pr’loọng đhanuôr acoon coh đhị vel đông. 

Đợ t’ngay nâu, pr’loọng đông t’cooh Đinh Văn Hơi, manưih Ca Dong coh vel Bà He, chr’val Sơn Tinh, chr’hoong k’coong ch’ngai Sơn Tây bhui har vêy đâh loon bhrợ pa xang đông ặt t’mêê âng Nhà nước zooi đoọng. Bơr diịc điêl t’cooh năc pr’loọng đha rưt zr’năh, ặt ma mung coh đông đh’rơơng ma zir hư, bêl boo nặc t’dzật, đhí moot. Pr’loọng đông t’cooh vêy bơơn Nhà nước zooi đoọng 60 ực đồng, bơơn chính quyền chr’val k’đươi moon lêy pay mẫu đông đh’rơơng lâng k’đươi manưih pa bhrợ tơợ kiểm lâm, dân quân chr’val, đoàn đha đhâm c’moor pa zưm lâng k’coon cha châu coh pr’loọng đông pa zưm têy bhrợ đông ặt. 3 c’xêê t’tưn năc đông đh’rơơng ơy bhrợ liêm xang:

“Acu cung hơnh deh, Nhà nước zooi đoọng đông nâu, đợ ha y chroo ặt ma mung têêm ngăn. Ha dang Nhà nước căh bhrợ đoọng năc acu căh vêy mặ bơơn đông cơnh đâu. Acu bhui har vêy râu zooi đoọng tơợ apêê zư lêy crâng, c’bhuh dân quân lêy zooi cha tôp đoọng ngói. Hơnh deh bhlâng, ha dang căh vêy râu zooi đoọng nâu năc acu ặt k’noọ a’năm, căh mặ bhrợ”.

Chr’val Sơn Tinh ặt coh k’coong ch’ngai âng chr’hoong Sơn Tây, zêng lêy năc đhanuôr Ca Dong. Sơn Tinh vêy lâh 71 đông crêê ta zooi đoọng, ooy đâu 53 đông bhrợ t’mêê. Pa chô kinh nghiệm tơợ zâp xa nay bh’rợ lăm ahay, bh’cộ bha lâng UBND chr’val Sơn Tinh p’ghit lêy zêl cha groong đhanuôr col pa hư n’loong coh crâng đoọng bhrợ đông, năc ơy họp prá, pa zưm đh’rưah lêy bhrợ đông đh’rơơng bhrợ lâng nam păn, t’noọl bê tông cha tộp ngói. Pr’naạch năc lêy bhrợ lâng cram, cr’đêê lâng lêy pay n’loong tơợ đông ty. UBND chr’val Sơn Tinh ơy tợơp bhrợ lêy đông đh’rơơng tơợ nam păn, 6 t’noọl bê tông, cha tôp ngói... têêm ngăn cơnh cr’noọ bh’rợ “3 griing), pa zêng zên k’dâng 60 ực đồng, ma mơ lâng đợ zên Nhà nước zooi đoọng, đoọng đhanuôr lêy quyết định, ha dợ pr’loọng đông n’đoo mặ bhrợ đông ga măc lâh, nhâm mâng lâh nặc bhrợ. Mơ ooy cr’chăl 3 c’xêê, chr’val Sơn Tinh ơy bhrợ liêm xang zêng đợ đông lêy choh bhrợ t’mêê, xa luân bhr’lậ. T’cooh Đinh Duy Huệ, Phó Chủ tịch UBND chr’val Sơn Tinh, chr’hoong Sơn Tây đoọng năl:

“Pa chô kinh nghiệm tơợ zâp xa nay bh’rợ, dự án tơợ đông ặt manưih vêy c’rơ g’lêêh, 167, 134 bêl xay bhrợ năc bêl ahay đông ty chr’năp, đông đh’rơơng đhanuôr bhrợ đông n’loong, hân đhơ cơnh đêêc crâng xoọc đâu căh ta đoọng bhrợ, năc ban k’đhơợng xay chr’val ơy bhrợ cớ mưy mẫu đông lâng lêy pay đợ pr’đươi bh’rợ liêm glặp, m’bứi bhlâng năc 60 ực. Tơợ đêếc lêy liêm choom lâng chr’hoong cung pay pr’đhang âng Sơn Tinh bhrợ zr’nưm ha chr’hoong”.

Bhrợ xa nay bh’rợ t’bil lơi đông ta răh ha ruôi, chr’hoong Sơn Tây vêy 617 đông, ooy đâu bhrợ t’mêê 507 đông lâng 110 đông bhr’lậ. T’cooh Đinh Trường Giang, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Sơn Tây đoọng năl, cr’noọ cr’niêng đăh zên zooi đoọng bhrợ t’mêê lâng bhr’lậ đông ặt năc 34 tỷ đồng, ooy đâu zên đăh Trung ương pay đoọng lâh 14 tỷ đồng, zên đăh tỉnh k’noọ 2 tỷ đồng, dzợ ha mơ năc tơợ ngân sách chr’hoong lâng zươc bơơn tơợ zâp đăh đông zooi đoọng.

Vel đông chr’hoong Sơn Tây vêy đhị ặt môp bênh, bhiệc âng đơơng pr’đươi pr’dua đoọng bhrợ đông zr’năh k’đhạp bhlâng, zên âng đơơng bâc, bhrợ zr’năh k’đhạp ha bh’rợ nâu. Hân đhơ cơnh đêêc, Cấp uỷ, chính quyền, Ban k’đhơợng xay xay bhrợ t’bil lơi đông ta răh ha ruôi zâp chr’val bhrợ pa dưr c’lâng bh’rợ, năl ghit pr’lươt bh’rợ bhrợ têng ting zâp cr’chăl t’ngay; lâng pa dưr dal bh’rợ trách nhiệm, lêy bhrợ liêm ma mơ bâc c’lâng bh’rợ liêm glặp, bhrợ liêm xang bhiệc bhrợ pa dưr, bhr’lậ đông ặt crêê c’lâng bh’rợ. Bhiệc pa dưr bh’rợ tr’zooi đh’rưah, zâp tổ chức, cha nặc manưih coh cr’loọng chr’hoong lâng chr’hoong lơơng t’bhlâng lêy bhrợ, zooi đoọng, chrooi pa xoọng năc pr’đơợ chr’năp đoọng xa nay bh’rợ nâu xay bhrợ t’bil lơi đông ta răh ha ruôi đhị vel đông chr’hoong năc ơy đâh bhrợ liêm xang lâh mơ c’lâng bh’rợ ta moon. T’cooh Đinh Trường Giang, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Sơn Tây đoọng năl:

“Bơr pêê chr’val vêy cơnh bhrợ liêm choom. Năc zên căh ơy pay đoọng, đoọng têêm ngăn ha đhanuôr vêy đhị ặt liêm choom lâh, năc chr’val lêy đươi du zâp đăh zên âng vel đông đoọng pay lăm lâng bhrợ. Ooy đâu, tươc đâu 100% đông ơy bhrợ liêm xang. Bêl bhrợ pa dưr bh’rợ nâu, pa chô kinh nghiệm đăh zâp xa nay bh’rợ lăm ahay, pa xiêr lâh mơ bhiệc đhanuôr pa hư crâng pay n’loọng bhrợ đông. Đhị lêy cha mêêt năc lêy doọ vêy pr’loọng n’đoo moot ooy crâng pay n’loong bhrợ đông ặt”./.

HUYỆN MIỀN NÚI THỨ 2 TỈNH QUẢNG NGÃI VỀ ĐÍCH XÓA NHÀ TẠM

 Đến thời điểm này, Sơn Tây là huyện miền núi thứ 2 của tỉnh Quảng Ngãi về đích chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát .Có được kết quả này nhờ cách làm sáng tạo, chỉ đạo cụ thể và có sự hỗ trợ cho từng hộ đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn. 

Những ngày này, gia đình ông Đinh Văn Hơi, người Ca Dong ở thôn Bà He, xã Sơn Tinh, huyện vùng cao Sơn Tây vui mừng vì vừa kịp hoàn thành căn nhà sàn mới do Nhà nước hỗ trợ. Hai vợ chồng ông thuộc diện khó khăn, sống trong căn nhà sàn đã xuống cấp, mưa giột, gió lùa. Gia đình ông được hỗ trợ 60 triệu đồng, được chính quyền xã mời đến chọn mẫu nhà sàn đồng thời huy động nhân công từ kiểm lâm, dân quân xã, đoàn thanh niên phối hợp cùng con cháu trong gia đình chung tay làm nhà. 3 tháng sau căn nhà sàn đã hoàn thành.

 “Tôi cũng mừng, Nhà nước hỗ trợ cho cái nhà này, sau này tôi có thể ổn định cuộc sống. Nếu Nhà nước không làm thì tôi không có được cái nhà như thế này đâu. Tôi rất mừng vì có hỗ trợ từ dân bảo vệ rừng, lực lượng dân quân đến hỗ trợ lợp thêm ngói. Mừng lắm vì không có sự giúp đỡ ấy thì mình chỉ biết mơ ước thôi”.

Xã Sơn Tinh nằm ở vùng cao của huyện Sơn Tây, hầu hết là đồng bào Ca Dong. Sơn Tinh có hơn 71 nhà thuộc diện hỗ trợ, trong đó 53 nhà xây mới. Rút kinh nghiệm từ các chương trình trước đây, lãnh đạo UBND xã Sơn Tinh chủ động ngăn chặn việc đồng bào chặt phá cây rừng làm nhà nên đã họp bàn, thống nhất mô hình nhà sàn xây bằng sắt thép, trụ bê tông lợp ngói. Các bức vách thì sử dung tre, nứa và tận dụng lại gỗ của căn nhà cũ. UBND xã Sơn Tinh đã làm căn nhà sàn mẫu từ sắt thép, 6 cột bê tông, lợp ngói.. đảm bảo tiêu chí “3 cứng”, tổng chi phí khoảng 60 triệu đồng, ngang với mức Nhà nước hỗ trợ để bà con quyết định, còn gia đình nào có điều kiện có thể làm nhà xây to hơn, kiên cố hơn. Chỉ trong vòng 3 tháng, xã Sơn Tinh đã hoàn thành được toàn bộ số nhà cần xây mới, sửa chữa. Ông Đinh Duy Huệ, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Tinh, huyện Sơn Tây cho biết:

 “Rút kinh nghiệm từ các chương trình,dự án từ nhà ở người có công, 167, 134  khi triển khai thì trước kia nhà truyền thống, nhà sàn bà con làm nhà gỗ, nhưng rừng hiện nay đã bị cấm khai thác, nên ban chỉ đạo xã thiết kế lại 1 mẫu nhà và chọn chất liệu cho phù hợp, tối thiểu là 60 triệu. Từ đó thấy rất hiệu quả và huyện cũng chọn mẫu của Sơn Tinh làm chung cho huyện”.

Thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, huyện Sơn Tây có 617 nhà, trong đó xây mới 507 nhà và 110 nhà sửa chữa. Ông Đinh Trường Giang, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Tây cho biết, nhu cầu kinh phí hỗ trợ xây dựng mới và sửa chữa nhà ở là gần 34 tỷ đồng, trong đó kinh phí Trung ương phân bổ hơn 14 tỷ đồng, ngân sách tỉnh gần 2 tỷ đồng, còn lại là từ ngân sách huyện và đặc biệt là vận động từ các nhà tài trợ.

Địa bàn huyện Sơn Tây có địa hình phức tạp nên việc vận chuyển vật tư để xây dựng nhà ở khó khăn, chi phí vận chuyển cao, gây nhiều trở lại cho trương trình. Tuy nhiên, Cấp ủy, chính quyền, Ban Chỉ đạo triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát các xã xây dựng kế hoạch, xác định rõ tiến độ thực hiện theo từng mốc thời gian; đồng thời, nêu cao tinh thần trách nhiệm, tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp phù hợp, hoàn thành việc xây dựng, sửa chữa nhà ở đúng kế hoạch. Việc phát huy tinh thần tương thân, tương ái, các tổ chức, cá nhân trong và ngoài huyện tích cực hưởng ứng, hỗ trợ, đóng góp là cơ sở quan trọng để Chương trình triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn huyện nên đã về đích sớm so kế hoạch. Ông Đinh Trường Giang, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Tây cho hay:

“Một số xã có cách làm rất sáng tạo. Tức là nguồn kinh phí chưa được phân bổ về, để đảm bảo cho người dân có nơi ở tốt hơn thì xã linh động sử dụng các nguồn kinh phí của địa phương cho ứng trước và xây dựng. Thông qua đó đến nay 100% nàh đã hoàn thành. Khi xây dựng chương trình này, rút kinh nghiệm từ các chương trình trước đây, hạn chế tối đa việc người dân phá rừng lấy gỗ làm nhà. Qua theo dõi, kiểm tra gần như không có hộ dân vào rừng phá rừng lấy gỗ làm nhà”./.