Nghệ thuạt bhrợ k’ọol âng ma nuyh Chăm bơơn UNESCO xrặ ooy t’nooi c’kir văn hóa phi vật thể lêy bơơn zư pr’hân moọt c’moo 2022. Rau đâu moon ghit rau xay moon dal âng bha lang k’tiếc cơnh lâng chr’năp c’kir văn hóa âng ma nuyh Chăm đhị bơr tỉnh Ninh Thuận lâng Bình Thuận. Xang bêl bơơn UNESCO đươi xơợng, bh’rợ k’ọol âng ma nuyh Chăm năc bơơn bhlêh lơi pazêng k’đhap k’ra lâng hoạch định đoọng vêy c’lâng hadưr đanh mâng, đâh đơơng pa dưr bh’rợ k’ọol doọ dzợ zư lêy pr’hân.

Đhr’năng lalua, pazêng c’moo hay bh’rợ bhrợ k’oọl âng ma nuyh Chăm cung bơơn chính quyền lâng đhanuôr k’rang. Ghit nắc, tơợ c’moo 2005 – 2019, tỉnh Ninh Thuận lâng tỉnh Bình Thuận ơy pa căh 24 bha ar pháp lý zooi vel bh’rợ tr’nêng, bhrợ 14 lớp pa choom bh’rợ đoọngha 407 học viên… Đhơ cơnh đêêc, apêê vel bhrợ k’ọol Chăm năc dzợ ặt đhị đhr’năng bil pât.

Đhị g’luh prá xay, apêê nghệ nhân vel k’ọol Bình Đức k’đươi moon vel đong chấc lêy đhăm k’tiếc liêm choom đoọng bhrợ zr’lụ booh k’ọol k’rong, vêy đươi dua khoa học kỹ thuật; ga ving zr’lụ k’tiếc tệêt đoọng ha pêê pr’lộng đhanuôr bhrợ k’ọol liêm buôn coh bhiệc pay k’tiếc bhrợ têng. Tiến sĩ Bá Trung Phụ, Giám đốc Trung tâm pa chăp lêy văn hóa acoon coh đoọng năl, t’hước c’lâng bh’rợ zư lêy lâng pa dưr vel bh’rợ tr’nêng âng ma nuyh Chăm năc lêy bơơn bhrợ têng bấc đăh chính sách, xa nay bh’rợ, dự án lâng c’lâng bh’rợ ghit liêm./.

Giải pháp nâng cao hoạt động sản xuất gốm Chăm

Nhân dịp Lễ hội Katê của đồng bào Chăm, tại Trung tâm Trưng bày văn hóa Chăm, Bảo tàng tỉnh Bình Thuận tổ chức tọa đàm trao đổi kinh nghiệm về công tác bảo tồn và phát huy làng nghề gốm truyền thống của người Chăm giữa 2 tỉnh Bình Thuận và Ninh Thuận.

Nghệ thuật làm gốm của người Chăm được UNESCO ghi vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp vào năm 2022. Điều này khẳng định sự đánh giá cao của quốc tế đối với loại hình di sản văn hóa của người Chăm ở hai tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận. Sau khi được Unesco công nhận, nghề gốm của người Chăm cần được tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc và hoạch định để có hướng phát triển bền vững, sớm đưa nghề gốm ra khỏi danh sách cần bảo vệ khẩn cấp.

Thực tế, những năm qua nghề gốm của người Chăm cũng được chính quyền và cộng đồng quan tâm. Cụ thể, từ năm 2005- 2019, tỉnh Ninh Thuận và tỉnh Bình Thuận đã ban hành 24 văn bản pháp lý hỗ trợ làng nghề, mở 14 lớp truyền dạy nghề cho 407 học viên… Tuy nhiên, các làng nghề gốm Chăm vẫn đang đứng trước nguy cơ  mai một.

Tại buổi toạ đàm, các nghệ nhân làng gốm Bình Đức đề nghị địa phương tìm quỹ đất phù hợp để làm khu nung gốm tập trung, có áp dụng khoa học kỹ thuật; khoanh vùng nhiên liệu đất sét để các hộ gia đình làm gốm dễ dàng trong việc lấy nguyên liệu sản xuất. Tiến sĩ Bá Trung Phụ, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu bảo tồn văn hóa dân tộc cho biết, định hướng chiến lược bảo tồn và phát triển làng nghề của người Chăm cần phải được thực hiện thông qua hàng loạt chính sách, chương trình, dự án và biện pháp cụ thể./.