Ha bu thứ 6 zập tuần, apêê hội viên pân đil vel H’Đing, chr’val Cư Dliê Mnông, chr’hoong Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk nắc k’rong pa sạch zr’lụ đhanuôr ặt. Lâng c’rơ pa zay âng apêê amoó, c’lâng moọt ooy vel liêm sạch, pazêng g’roong choh lâng pô chơh liêm cra, pr’ặt tr’mông aih l’thai. Amoó H Nhi Byă ặt vel H’Đing xay moon, zập pr’loọng coh vel zêng gr’hoọt zư lêy đong xang liêm sạch, aih l’thai, doọ dzợ băn bh’năn đăn zr’lụ ặt ma mông lâng ta luôn crih prih đong xang, tang c’riing sạch liêm. Apêê gr’hoọt nau năc xa nay ghit âng cr’noọ bh’rợ “pr’loọng đong têệm ngăn, t’viêng, liêm, aih l’thai, đơơng chr’năp lalay” âng Hội pân đil k’đươi bhrợ tơợ c’moo 2022. “Pazay crih prih liêm sạch đong xang, tang c’riing, đh’rưah pa choom bhrợ, tr’pác kinh nghiệm đăh zư lêy môi trường liêm sạch, zư chr’năp acoon coh đay”.

Ting pâh cr’noọ bh’rợ, đh’rưah lâng zư sạch tang c’riing, pr’ặt tr’mông, apêê amoó dzợ pa zay bhrợ têng cha, ma choh rơ veh rơ đoong lâng pa dưr bh’rợ taanh adin. Amoó H’Muôi Byă – Chủ nhiệm cr’noọ bh’rợ “Pr’loọng đong têệm ngăn, t’viêng, aih l’thai, chr’năp la lay” vel H’Đing đoọng năl, tơợ cr’noọ bh’rợ, apêê thành viên bha lầng pa ghit xay moon, zooi ađhi amoó xăl cơnh pa chăp, pa zay ting pâh bhrợ têng apêê pr’đơợ đăh “3 sạch”. “Pa căh zập xa nay, pr’đơợ bhrợ têng lâng zập cha nắc ơy ký gr’hoọt bhrợ têng nắc lêy bhrợ crêê quy chế ơy pa căh. Tr’nơợp nắc t’pâh đhanuôr bhrợ pa dưr pr’ặt tr’mông liêm ta nih, pr’ặt tr’nớt liêm sạch, crih prih đong xang, tang c’riing ta luôn, ra pặ pr’đươi coh đong crêê liêm, oọ lâh đươi dua nilong lâng zập pr’đươi đươi muy chu. Bhrợ têng, pa tơơi c’rọol bh’năn ch’ngai tơợ đong ặt”.

“Pr’loọng đong têệm ngăn, t’viêng, aih l’thai, chr’năp lalay” nắc muy coh pazêng cr’noọ bh’rợ âng pân đil tỉnh Đắk Lắk xay bhrợ đoọng ting pâh bhrợ bh’rợ pa dưr pr’loọng đong “5 căh vêy 3 sạch”, “5 vêy 3 sạch âng Trung ương Hội pân đil k’đươi bhrợ. Coh 3 c’moo hay, apêê ađhi amoó ơy xay bhrợ k’nặ 1.000 cr’noọ bh’rợ, hun bhiệc, k’rong ooy pr’đơợ pa xiêr đha rựt, đong ặt, môi trường lâng c’lâng p’râng.

Đh’rưah lâng đêêc, hội viên pân đil coh tỉnh dzợ chroi k’rong liêm choom ooy bhrợ têng, đươi dua pr’đươi têệm ngăn. Cơnh đhị chr’val Quảng Hiệp, chr’hoong Cư Mgar, Hội Pân đil ơy t’pâh apêê zr’lụ bhrợ têng ký gr’hoọt ch’na đh’năh têệm ngăn  lâng zư liêm bhươn rơ veh liêm choom. P’căn Võ Thị Trang, Chủ tịch Hội Pân đil chr’val Quảng Hiệp đoọng năl, cơnh bhrợ nâu nắc jưah pa chô bh’nơơn, pa liêm c’rơ âng đhanuôr, jưah chroi k’rong pa dưr bhrợ têng ch’na sạch đhị vel đong. “Azi bhrợ đoọng ha 22 zr’lụ bhrợ têng, pa câl, bhrợ ch’na ký gr’hoọt bhrợ têng đăh têệm ngăn ch’na đh’năh, bhrợ liêm 200 cr’noọ bh’rợ rơ veh tệêm ngăn, tơợ đêêc t’pâh hội viên, pân đil bhrợ têng tệêm ngăn. Zư liêm cr’noọ bh’rợ k’rong n’noh đoọng pa câl pay zên zooi pân đil đha rựt lâng p’niên k’tứi đhị Chi hội vel Hiệp Hưng”.

Jưah lâng pazêng cr’noọ bh’rợ liêm choom, bh’rợ “3 sạch” dzợ bơơn Hội Liên hiệp pân đil apêê cấp tỉnh Đắk Lắk xay bhrợ zập prang tơợ apêê bh’rợ xay moon, t’pâh đhanuôr pa liêm, pa dưr môi trường ma mông liêm choom. Ting p’căn Lê Thị Thu Hiền, Chủ tịch Hội Liên hiệp pân đil chr’hoong Cư Mgar, lâng chr’năp nắc vel đong bấc k’bhuh acoon coh, c’năl bhriêl choom âng đhanuôr căh lâh, hội pân đil zập cấp âng chr’hoong Cư Mgar ơy đươi dua c’lâng bh’rợ xay moon ta nih liêm, bhrợ têng trực tiếp đoọng hội viên buôn bhrợ têng. “Bhrợ kế hoạch, k’đươi chiến dịch truyền thông tước zập pr’loọng đong đhanuôr. Moọt tước đong âng hội viên, pân đil, ha dang đong âng apêê căh ơy liêm sạch nắc azi pa choom đoọng cớ đơc pr’đươi, crih príh đong xang đoọng liêm sạch, azi pa choom trực tiếp căh muy xay moon a năm”.

P’căn Võ Thị Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Pân đil tỉnh Đắk Lắk đoọng năl, t’ngay đâu, cr’noọ bh’rợ “3 sạch” ơy bơơn đoọng tiêu chí 17.8 coh xa nay bh’rợ âng k’tiếc k’ruung đăh bhrợ têng vel bhươl t’mêê, ghit nắc bhrợ vaih apêê tiêu chí ting c’nặt bh’rợ đăh đong ặt vêy đong họom rao, đong pr’noong, bhrợ abóc đơc đác liêm ch’ngaach lâng têệm ngăn 3 sạch. Tơợ bhrợ têng apêê cr’noọ bh’rợ, 3 c’moo hay đhị Đắk Lắk ơy vêy lâh 5.000 pr’loọng pân đil bhrợ xang apêê tiêu chí pa căh. Nâu nắc pr’đơợ đoọng ha pêê pân đil t’bhlầng pa zưm lâng zập cấp chính quyền xay bhrợ apêê dự án lâng k’đhơợng bhrợ cr’noọ bh’rợ t’mêê, chroi k’rong bhrợ tr’xăl pr’ặt tr’mông âng đhanuôr. “K’đươi moon đoọng ha Hội pân đil zước bhrợ tệêm ngăn hun bhiệc lâng vêy cơnh pa choom bhrợ, t’vaih pr’đơợ, cơ chế âng UBND chr’hoong. Ba bi cơnh k’đươi moon đoọng bhrợ têng bhiệc xay moon, t’pâh lâng zooi apêê pr’loọng bhrợ têng đong pr’noong liêm sạch, têệm ngăn “3 sạch” cơnh dự thảo đề án âng Hội Liên hiệp pân đil tỉnh xoọc t’bhlầng k’rong bọop p’rá âng apêê ngành đoọng pa căh ha UBND tỉnh”.

Tơợ bhiệc xay bhrợ ghit liêm cr’noọ bh’rợ “3 sạch”, pân đil tỉnh Đắk Lắk ơy lâng xoọc vêy pazêng chroi k’rong liêm choom ooy bh’rợ bhrợ têng vel bhươl t’mêê đhị vel đong. Pazêng bh’rợ ghit tơợ bhiệc zư lêy vệ sinh môi trường tước pa dưr kinh tế đanh mâng, căh muy pa dưr pr’ặt tr’mông nắc dzợ chroi k’rong pa dưr muy k’bhuh đhanuôr ta nih liêm, k’rơ nhâm lâng vêy bh’rợ liêm choom bhlầng./.

PHỤ NỮ ĐẮK LẮK GÓP SỨC XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TỪ MÔ HÌNH “3 SẠCH”

Với việc cụ thể hóa mô hình “3 sạch” là sạch nhà, sạch ngõ, sạch bếp thành những hành động cụ thể, phụ nữ tỉnh Đắk Lắk đang tích cực góp phần thực hiện các tiêu chí về môi trường và an toàn thực phẩm, chung tay cùng chính quyền địa phương xây dựng Nông thôn mới.

Chiều thứ sáu hàng tuần, các hội viên phụ nữ buôn H’Đing, xã Cư Dliê Mnông, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk lại tập trung dọn dẹp vệ sinh quanh khu dân cư. Với sự nỗ lực của các chị, con đường vào buôn trở nên sạch sẽ, những bờ rào hoa nở rộ, môi trường sống ngày càng xanh, sạch, đẹp. Chị H Nhi Byă ở buôn H’Đing chia sẻ, mỗi gia đình trong buôn đều cam kết giữ vệ sinh xung quanh nhà cửa, không nuôi nhốt gia súc, gia cầm gần khu vực sinh hoạt và thường xuyên quét dọn, sắp xếp nhà cửa ngăn nắp, gọn gàng. Các cam kết này là nội dung cụ thể của mô hình “gia đình an toàn, xanh, sạch, đẹp, bản sắc” do Hội phụ nữ phát động từ năm 2022. “Tích cực dọn dẹp vệ sinh xung quanh nhà mình sạch sẽ, cùng nhau học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm về bảo vệ môi trường xanh sạch, đẹp, giữ gìn bản sắc dân tộc mình”.

Tham gia mô hình, cùng với giữ vệ sinh môi trường sạch đẹp, các chị còn tích cực phát triển kinh tế, tự trồng rau, khôi phục và phát huy nghề dệt thổ cẩm truyền thống. Chị H'Muôi Byă - Chủ nhiệm mô hình “Gia đình an toàn, xanh, sạch, đẹp, bản sắc” buôn H’Đing cho biết, từ mô hình, các thành viên nòng cốt chủ động tuyên truyền, giúp chị em thay đổi nhận thức, tích cực tham gia thực hiện các tiêu chí về “3 sạch”. “Đưa ra từng nội dung, tiêu chí hoạt động và từng thành viên đã ký cam kết thực hiện theo đúng quy chế đã đề ra. Đầu tiên là vận động bà con xây dựng môi trường sống trong lành, thường xuyên quét dọn nhà cửa, sân vườn, sắp xếp nhà cửa ngăn nắp gọn gàng, sạch sẽ, phân loại rác thải, hạn chế sử dụng túi nilon và các sản phẩm sử dụng một lần. Xây dựng, di dời chuồng trại gia súc, gia cầm xa khu vực nhà ở”.

“Gia đình an toàn, xanh sạch đẹp, bản sắc” là một trong các mô hình do phụ nữ tỉnh Đắk Lắk triển khai nhằm hưởng ứng cuộc vận động xây dựng gia đình “5 không 3 sạch”, “5 có 3 sạch” do Trung ương Hội phụ nữ phát động. Trong 3 năm qua, các chị em đã triển khai gần 1.000 công trình, phần việc, tập trung vào các tiêu chí về giảm nghèo, nhà ở, môi trường và giao thông.

Cùng với đó, hội viên phụ nữ trong tỉnh còn đóng góp tích cực vào việc sản xuất, tiêu dùng thực phẩm an toàn. Như tại xã Quảng Hiệp, huyện Cư Mgar, Hội phụ nữ đã vận động các cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm ký cam kết đảm bảo an toàn thực phẩm và duy trì mô hình vườn rau hạnh phúc. Bà Võ Thị Trang, Chủ tịch Hội phụ nữ xã Quảng Hiệp cho biết, cách làm này vừa phát huy hiệu quả cải thiện sức khỏe cộng đồng, vừa góp phần phát triển sản xuất thực phẩm sạch tại địa phương “Chúng tôi tổ chức cho 22 cơ sở sản xuất, cung cấp, chế biến thực phẩm ký cam kết thực hiện về an toàn thực phẩm, duy trì thực hiện 200 mô hình vườn rau hạnh phúc, qua đó vận động hội viên, phụ nữ sản xuất thực phẩm an toàn. Duy trì mô hình thu gom phế liệu nhằm gây Quỹ hỗ trợ phụ nữ nghèo và trẻ em tại Chi hội thôn Hiệp Hưng”.

Bên cạnh những mô hình cụ thể, phong trào "3 sạch" còn được Hội Liên hiệp phụ nữ các cấp tỉnh Đắk Lắk triển khai rộng khắp thông qua các chiến dịch truyền thông, vận động người dân cải tạo và xây dựng môi trường sống lành mạnh. Theo bà Lê Thị Thu Hiền, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Cư Mgar, với đặc thù là địa bàn nhiều thành phần dân tộc, trình độ dân trí không đồng đều, hội phụ nữ các cấp huyện Cư Mgar đã áp dụng hình thức tuyên truyền trực quan, vận dụng cách làm trực tiếp để hội viên dễ thực hiện. “Xây dựng kế hoạch, phát động chiến dịch truyền thông đến từng hộ gia đình. Vào tận nhà của hội viên, phụ nữ, nếu nhà cửa của họ chưa sạch sẽ, chưa gọn gàng thì chúng tôi phải vào hướng dẫn, cùng làm với họ, hướng dẫn cho họ cụ thể chứ cũng không chỉ đi tuyên truyền không.”

Bà Võ Thị Ngọc, Phó chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Đắk Lắk cho biết, hiện nay, mô hình “3 sạch” đã được đưa vào tiêu chí 17.8 trong chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, cụ thể hóa thành các tiêu chí thành phần về tỷ lệ hộ gia đình có nhà tắm, nhà tiêu, thiết bị chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh và đảm bảo 3 sạch. Thông qua thực hiện các mô hình,  3 năm qua tại Đắk Lắk đã có hơn 5.000 hộ gia đình phụ nữ đạt các tiêu chí. Đây là cơ sở để phụ nữ đẩy mạnh phối hợp với các cấp chính quyền triển khai các dự án và duy trì các mô hình mới, góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn. “Đề xuất giao cho Hội phụ nữ đăng ký đảm nhận phần việc và có sự chỉ đạo, tạo điều kiện, cơ chế của Ủy ban nhân dân huyện. Ví dụ như là đề xuất để thực hiện tuyên truyền, vận động và hỗ trợ các hộ dân xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh, đảm bảo “3 sạch” như dự thảo đề án mà Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh đang tiếp tục lấy ý kiến của các ngành để trình Ủy ban nhân dân tỉnh”.

Thông qua việc cụ thể hóa mô hình “3 sạch”, phụ nữ tỉnh Đắk Lắk đã và đang có những đóng góp tích cực vào phong trào xây dựng Nông thôn mới ở địa phương. Những hành động cụ thể từ việc giữ gìn vệ sinh môi trường đến phát triển kinh tế bền vững, không chỉ cải thiện đời sống mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng vững mạnh, giàu bản sắc./.