Đhr’năng trơơi ooy Việt Nam vêy ta moon năc k’rơ bhlâng tu manuyh gluh moọt vêy cr’ay nâu coh achắc.

Tơợ tơợp c’moo tước nâu kêi, Việt Nam doọ ơy bơơn lêy ngai boọ cr’ay, ha dợ gagơu Aedes, véc-tơ pa trơơi cr’ay, xoọc moọt hân noo k’rơ bhlầng đhị bấc vel đong. Hân noo cha noọng cung năc cr’chăl đợ t’mooi du lịch coh k’tiếc k’ruung hêê lâng k’tiếc k’ruung lơơng bấc, t’vaih pr’đơợ pr’luh buôn trơơi boọ coh đhanuôr. Bộ Y tế k’đươi pazêng tỉnh, thành phố cha mêệt lêy ghit đhị cửa khẩu, cơ sở y tế lâng vel bhươl, pa bhlầng năc đhị vêy ma nuyh tơợ zr’lụ vaih pr’luh chô; pay pr’đhang xét nghiệm bêl bơơn lêy manuyh hêch năc boọ cr’ay; pa liêm zr’lụ vaih pr’luh, cha mêệt lêy đhr’năng ga gơu lâng véc – tơ pa trơơi cr’ay.

Apêê cơ sở y tế năc lêy pa dưah đâh loon, ta pặ ma nuyh a ay, g’đech đhr’năng lalâh bịng xiên; pa zưm cha groong Chikungunya lâng k’chêệt cr’voc cr’vec cha groong k’hir ploh a ham. Pazêng pr’loọng đhanuôr đhị zr’lụ vaih pr’luh lâng đhr’năng lêy bơơn cha mêệt lêy, lơi đhị cheh vaih âng ga gơu. Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur, Viện sốt huyết – ký sinh trùng – Công trùng lâng apêê bệnh viện trực thuộc Bộ pa zưm cha mêệt lêy, k’đươi moon bh’rợ cha groong, pa bhlầng nắc đhị apêê tỉnh ca noong k’tiếc.

Lalăm đêêc, t’ngay 8/8, Cục cha groong cr’ay ơy pa gơi bha ar pr’hân tước apêê trung tâm cha mêệt lêy pr’luh y tế bha lang k’tiếc lâng Trung tâm cha mêệt lêy cr’ay cr’naanh vêy cha mêệt lêy pr’luh, k’đươi cha mêệt lêy pa lưch zập cha nắc t’mooi, pr’đươi pr’lướt, hàng hóa moọt ooy hêê, pa bhlầng năc tơợ zr’lụ vaih pr’luh, đoọng đâh bơơn lêy ngai crêê boọ cr’ay căh cợ đơơng véc – tơ pa trơơi cr’ay đoọng đâh pa liêm đhị cửa khẩu.

Bộ Y tế đoọng năl, cr’ay Chikungunya doọ trơơi trực tiếp tơợ ma nuyh ooy ma nuyh năc đăh ga gơu Aedes – mr’đoo ga gơu vằn pa trơơi pr’luh k’hir, buôn cặp bêl pleng t’ngay, pa bhlầng nắc đâh ra diu lâng ha bu k’năm. Leh đhr’năng tơợ lâh 4 – 8 t’ngay (choom tơợ 2-14 t’ngay) crêê ga gơu pa trơơi pr’luh, buôn ma dưah coh 2-7 t’ngay. Buôn năl bhlầng nắc k’hir pâm bhroọt lâh 38,50C đh’rưah lâng ca ay lâng ca ay mr’nịt ngân. Đợ đhr’năng leh cơnh lơơng nắc cơnh mr’nịt griing ca ay, ca ay a’cọ, nhưh a chắc, vaih ban; cray mr’nịt buôn đanh. C’bhuh cr’ay ngân pazêng p’niên tơợp pr’ang trơơi tơợ ca căn, manuyh t’ha ơy vêy cr’ay coh a chăc tơợ lalăm. Manuyh ơy dưah buôn năc doọ dzợ choom trơơi Chikungunya. Xoọc đâu căh ơy vêy za nươu cha groong virus, năc pa dưah lâng za nươu pa xiêr k’hir, pa xiêr ca ay mr’nịt ọo đoọng lâh ngân cr’ay./.

Bệnh Chikungunya bùng phát ở nhiều nước, Bộ Y tế chỉ đạo khẩn

Bộ Y tế vừa ra công văn khẩn yêu cầu các địa phương tăng cường phòng chống bệnh Chikungunya, trong bối cảnh dịch bệnh này gia tăng tại nhiều quốc gia, đặc biệt ở Trung Quốc. Nguy cơ xâm nhập vào Việt Nam được cảnh báo cao do người nhập cảnh mang mầm bệnh.

Từ đầu năm đến nay, Việt Nam chưa ghi nhận ca mắc, song muỗi Aedes, véc-tơ truyền bệnh, đang vào mùa cao điểm tại nhiều địa phương. Mùa hè cũng là thời điểm lượng khách du lịch trong và ngoài nước tăng, tạo điều kiện bệnh xâm nhập và lây lan nhanh trong cộng đồng. Bộ Y tế đề nghị các tỉnh, thành phố giám sát chặt chẽ tại cửa khẩu, cơ sở y tế và cộng đồng, đặc biệt ở nơi có người trở về từ vùng dịch; lấy mẫu xét nghiệm khi phát hiện ca nghi ngờ; xử lý triệt để ổ dịch, giám sát mật độ muỗi và véc-tơ truyền bệnh.

Các cơ sở y tế cần tổ chức thu dung, điều trị kịp thời, phân luồng bệnh nhân, tránh quá tải; kết hợp phòng chống Chikungunya với chiến dịch diệt lăng quăng, bọ gậy phòng sốt xuất huyết. Tất cả hộ gia đình tại vùng dịch và có nguy cơ phải được kiểm tra, loại bỏ nơi sinh sản của muỗi. Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng cùng các bệnh viện trực thuộc Bộ phối hợp giám sát, chỉ đạo công tác phòng chống, đặc biệt tại các tỉnh biên giới.

Trước đó, ngày 8/8, Cục Phòng bệnh đã gửi công văn khẩn tới các trung tâm kiểm dịch y tế quốc tế và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật có hoạt động kiểm dịch, yêu cầu tăng cường giám sát tất cả hành khách, phương tiện, hàng hóa nhập cảnh, đặc biệt từ vùng dịch, nhằm phát hiện sớm ca nghi ngờ hoặc mang véc-tơ truyền bệnh để xử lý ngay tại cửa khẩu.

 Bộ Y tế cho biết, bệnh Chikungunya không lây trực tiếp từ người sang người mà qua muỗi Aedes – cùng loại muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết, hoạt động mạnh vào ban ngày, đặc biệt sáng sớm và chiều muộn. Triệu chứng xuất hiện sau 4-8 ngày (có thể 2-12 ngày) bị muỗi nhiễm bệnh đốt, thường tự khỏi trong 2-7 ngày. Đặc trưng là sốt đột ngột trên 38,5°C kèm đau hoặc viêm khớp nặng. Các triệu chứng khác gồm cứng khớp, đau đầu, mệt mỏi, phát ban; đau khớp có thể kéo dài nhiều ngày hoặc lâu hơn. Nhóm nguy cơ nặng gồm trẻ sơ sinh nhiễm bệnh từ mẹ, người lớn có bệnh nền. Người đã khỏi thường có miễn dịch với Chikungunya. Hiện chưa có thuốc kháng virus đặc hiệu, điều trị chủ yếu giảm triệu chứng bằng thuốc hạ sốt, giảm đau khớp./.