Lâng chr’năp lalay tỉnh da ding ca coong vêy bấc đhanuôr acoon coh ặt ma mông, lalăm a hay, Gia Lai vêy đợ pân đil n’niên ca coon đhị đong bấc lâh trung bình âng prang k’tiếc k’ruung. Xay bhrợ Dự án 8 đăh bhrợ têng rau liêm ma mơ bhlưa pân đil lâng bhrợ têng pazêng rau pr’hân ta nih cơnh lâng pân đil, p’niên k’tứi, cr’chăl I, tơợ c’moo 2021 – 2025, Gia Lai nắc 1 coh 10 tỉnh bơơn t’đui đoọng xay bhrợ 4 t’nôm chính sách zooi pân đil ma nuyh acoon coh n’niên ca coon tệêm ngăn lâng k’rang c’rơ p’niên k’tứi. Ghit nắc: k’rang c’rơ lalăm n’niên ca coon; zooi k’rang đhị cr’chăl n’niên ca coon; zooi k’rang tơợ ơy xang n’niên ca coon; k’rang c’rơ p’niên k’tứi.

Cr’chăl hay, zập cấp hội Pân đil ơy pa zưm lâng ngành Y tế bhrợ k’nặ 100 g’luh xay moon pa too pa choom pa dưr dal c’năl lâng t’pâh pân đil n’niên ca coon đhị cơ sở y tế, t’pâh lâh 7000 a đhi a moó coh ruh c’moo n’niên ca coon ting pâh. Đh’rưah pay zooi 316 hội viên pân đil n’niên ca coon đhị cơ sở y tế lâng pazêng đợ zên nắc k’nặ 365 ức đồng. Tơợ đêêc, căh muy pa dưr dal c’năl k’rang lêy c’rơ tr’mông đoọng ha pân đil, p’niên k’tứi nắc dzợ t’pâh ađhi amoó tước cơ sở y tế n’niên ca coon lâng pa zay bhrợ têng crêê chính sách ooy coon manuyh. Amoó Rơ Châm Alênh, vel Amơng, chr’val Ia Mơ Nông, chr’hoong Chư Păh, tỉnh Gia Lai đoọng năl: “Acu bơơn zooi câl tã, câl bỉm đoọng ha ca coon. A cu lêy bhui har pa bhlầng tu bơơn đớp rau zooi đoọng, jưah bơơn apêê pa choom đoọng cơnh k’rang ca coon crêê cơnh. N’niên ca coon dhdị trạm xá chr’val nắc ca coon đay bơơn apêe tiêm đoọng zập za nươu cha groong, bơơn khám lêy c’rơ”.

Bhiệc xay bhrợ apêê tôm chính sách zooi pân đil acoon coh n’niên ca coon tệêm ngăn lâng k’rang zư lêy c’rơ tr’mông p’niên ơy chroi k’rong pa dưr dal c’năl âng ađhi amoó đăh n’niên ca coon tệem ngăn, k’rang lêy c’rơ ma nuyh ca căn, p’niên tơợp pr’ang. Jưah lâng đêêc, a đhi amoó dzợ bơơn đươi dua dịch vụ y tế, năl lâng k’rang ca coon crêê cơnh. Amoó Đinh Ly Ơn, vel Hek, chr’val Chư A Thai, chr’hoong Phú Thiện, tỉnh Gia Lai đoọng năl: “Acu ơy muy p’nong coon, ha y n’niên muy p’nong dzợ. Bêl k’nặ n’niên nắc tước trạm y tế đoọng tệêm ngăn zêng ca căn lâng ca coon. A cu pa zay k’rang zư c’rơ liêm choom đoọng ca coon coh luônh cung c’rơ liêm”.

Tơợ 3 c’moo xay bhrợ Dự án 8 đhị tỉnh Gia Lai ơy bơơn pazêng bh’nơơn liêm choom coh bhiệc zêl lơi rau cha groong căh liêm ta nih, rau căh ma mơ mr’cơnh bhlưa pân đil lâng pân jưih, bhrợ têng liêm choom rau ma mơ mr’cơnh lâng pa dưr dal pr’ặt tr’mông đoọng ha pân đil lâng p’niên k’tứi zr’lụ đhanuôr acoon coh. P’căn Rơ Chăm H’Hồng, Chủ tịch Hội Liên hiệp Pân đil tỉnh Gia Lai xay moon ooy bh’nơơn xoọc tr’nơợp coh bhiệc xay bhrợ Dự án 8 đhị vel đong cơnh đâu: “Apêê cr’noọ bh’rợ bêl bơơn bhrợ têng tước tỉnh nắc tước nâu kêi bơơn đhanuôr lâng Hội viên pân đil ting pâh bhrợ, ting xơợng đươi âng cấp ủy, chính quyền vel đong xay moon dal. Coh cr’chăl tước đâu  nắc zập cấp Hội pa ghit pa dưr c’rơ chr’năp âng đay đoọng ting pâh, xay bhrợ, bhrợ têng vêy bh’nơơn 16 bh’rợ âng 4 k’bhuh xa nay bha lầng âng Dự án 8, pa zay bơơn lâh z’lâh mơ k’đươi moon âng cr’chăl I pa căh. Bha lầng nắc bhrợ apêê bh’rợ xăl cr’noọ pr’chăp, cơnh bhrợ, chroi k’rong lơi cr’noọ chăp pân jưih lâh pân đil; pazêng j’niêng văn hóa căh ta nih liêm lâng bơr pêê xa nay xã hội pr’hân cơnh lâng pân đil, p’niên k’tứi”.

Cung ting cơnh p’căn Rơ Chăm H’Hồng, Hội pân đil nắc k’rang bhrợ zập bh’rợ pr’hay chr’năp, đoọng xăl cơnh cr’noọ pr’chăp, cơnh bhrợ, pa dưr dal chr’năp kinh tế đoọng ha pân đil, t’bhlầng rau liêm ma mơ, bhlêh lơi pazêng rau pr’hân cơnh lâng pân đil lâng p’niên k’tứi, tệêm ngăn chr’năp bọop p’rá lâng rau ting pâh prá xay âng pân đil lâng p’niên k’tứi coh zập bh’rợ pa dưr kinh tế, xã hội đhị vel bhươl. Cha mêệt lêy lâng xay moon, zooi pa dưr dal c’rơ đoọng ha pân đil ting pâh k’đhơợng bhrợ coh hệ thống chính trị. Bhrợ apêê bh’rợ ra văng đăh c’năl rau liêm ma mơ, cơnh bhrợ têng pa zưm đh’rưah đoọng ha cán bộ coh hệ thống chính trị, apêê t’cooh bhươl, trưởng cr’noon, ma nuyh bấc ngai chăp đhị vel bhươl. Tơợ đêêc, bhrợ vaih rau tr’xăl liêm choom ghit lêy đăh bhrợ têng rau liêm mamơ bhlưa pân đil lâng pân jưih lâng bhlêh lơi pazêng rau căh liêm pr’hân cơnh lâng pân đil, p’niên k’tứi, chroi k’rong pa dưr dal pr’ặt tr’mông, tinh thần đoọng ha pân đil, p’niên k’tứi nắc ma nuyh acoon coh đhị vel đong tỉnh Gia Lai.

Lâng bấc bh’rợ lalua ta nih lâng chr’năp dal năc ơy lâng xoọc bơơn zập cấp Hội Liên hiệp pân đil coh tỉnh Gia Lai pa zay xay bhrợ, Dự án 8 bơơn rơơm nắc t’vaih pr’đơợ đoọng ha zập bh’rợ tr’nêng bơơn xay bhrợ muy cơnh liêm choom  lâng đanh mâng đhị zr’lụ đhanuôr acoon coh Gia Lai./.

GIA LAI : GÓI CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ PHỤ NỮ DTTS

Triển khai thực hiện 4 gói chính sách hỗ trợ phụ nữ DTTS sinh đẻ an toàn và chăm sóc sức khỏe trẻ em, các cấp Hội LHPN tỉnh Gia Lai đã chủ động phối hợp với Trung tâm Y tế tại địa bàn tổ chức nhiều hoạt động tư vấn các nội dung về kiến thức làm mẹ an toàn và chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em. Nhờ đó, tỷ lệ phụ nữ sinh con tại nhà ở vùng đồng bào DTTS giảm dần theo từng năm; tỷ lệ tử vong bà mẹ, trẻ em và tình trạng suy dinh dưỡng cũng giảm đáng kể.

Với đặc thù tỉnh miền núi có đông đồng bào DTTS sinh sống, trước đây, Gia Lai có tỉ lệ phụ nữ sinh con tại nhà cao so với mức trung bình của cả nước. Triển khai Dự án 8 về thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em, giai đoạn I, từ năm 2021-2025, Gia Lai là 1 trong 10 tỉnh được ưu tiên triển khai 4 gói chính sách hỗ trợ phụ nữ DTTS sinh đẻ an toàn và chăm sóc sức khỏe trẻ em. Cụ thể, gồm: chăm sóc trước sinh; hỗ trợ chăm sóc trong sinh; hỗ trợ chăm sóc sau sinh; chăm sóc sức khỏe trẻ em.

Thời gian qua, các cấp hội Phụ nữ đã phối hợp với ngành Y tế tổ chức gần 100 buổi tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức và vận động phụ nữ sinh con tại cơ sở y tế, thu hút hơn 7000 chị em trong độ tuổi sinh đẻ tham gia. Đồng thời chi hỗ trợ 361 hội viên phụ nữ sinh con tại cơ sở y tế với tổng số tiền gần 365 triệu đồng. Qua đó, không chỉ nâng cao kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ, trẻ em mà còn khuyến khích chị em đến cơ sở y tế sinh con và tích cực thực hiện đúng chính sách dân số. Chị Rơ Châm Alênh, làng Amơng, xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai cho biết: “ Em được hỗ trợ mua tã, mua bỉm cho con. Em thấy rất vui vì vừa được nhận hỗ trợ, vừa được hướng dẫn chăm sóc con đầy đủ. Sinh ở trạm xá xã con mình còn được tiêm phòng đầy đủ, được khám cho con”. 

Việc triển khai thực hiện các gói chính sách hỗ trợ phụ nữ DTTS sinh đẻ an toàn và chăm sóc sức khỏe trẻ em đã góp phần nâng cao nhận thức của chị em về sinh đẻ an toàn, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em. Bên cạnh đó, chị em còn  được tiếp cận, sử dụng dịch vụ y tế, hiểu và chăm sóc con nhỏ đúng cách. Chị Đinh Ly Ơn, làng Hek, xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai cho biết: “ Mình sinh con thứ nhất rồi, mai mốt sinh đứa thứ 2 nữa. Khi gần sinh mình sẽ ra trạm y tế để an toàn cho mẹ và con. Mình cũng sẽ cố gắng chăm sóc để con nó khỏe mạnh”.

Qua 3 năm triển khai Dự án 8 trên địa bàn tỉnh Gia Lai đã đạt những kết quả tích cực trong việc xóa bỏ rào cản, định kiến giới, thực hiện hiệu quả mục tiêu bình đẳng giới và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho phụ nữ và trẻ em vùng DTTS. Bà Rơ Chăm H’Hồng, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Gia Lai đánh giá về hiệu quả bước đầu trong triển khai Dự án 8 tại địa phương như thế này: “ Các mô hình, các hoạt động khi được tổ chức triển khai tới tỉnh đến nay thì được nhân dân và Hội viên phụ nữ đón nhận, được sự ủng hộ, đồng tình của cấp ủy, chính quyền địa phương đánh giá cao. Trong thời gian tới thì các cấp Hội tiếp tục chủ động phát huy vai trò của mình để tham mưu, tổ chức, triển khai có hiệu quả 16 hoạt động thuộc 4 nhóm nội dung chính của Dự án 8, phấn đấu đạt và vượt chỉ tiêu của giai đoạn I đề ra. Trọng tâm là tổ chức các hoạt động làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm, góp phần xóa bỏ các định kiến giới, khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng; những tập tục văn hóa có hại và một số các vấn đề xã hội cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”.

Cũng theo bà Rơ Chăm H’Hồng, Hội Phụ nữ sẽ tiếp tục duy trì các mô hình hay, nhằm làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm, nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ, thúc đẩy bình đẳng giới, giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em, đảm bảo tiếng nói và sự tham gia thực chất của phụ nữ và trẻ em trong các hoạt động phát triển kinh tế, xã hội tại cộng đồng. Giám sát và phản biện, hỗ trợ nâng cao năng lực cho phụ nữ tham gia lãnh đạo trong hệ thống chính trị. Tổ chức các hoạt động trang bị về kiến thức bình đẳng giới, kỹ năng thực hiện lồng ghép giới cho cán bộ trong hệ thống chính trị, các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng. Qua đó, tạo  sự chuyển biến rõ nét trong thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho phụ nữ, trẻ em DTTS trên địa bàn tỉnh Gia Lai.

Với nhiều hoạt động thiết thực và ý nghĩa đã và đang được các cấp Hội Liên hiệp phụ nữ trong tỉnh Gia Lai tích cực triển khai thực hiện, Dự án 8 được kỳ vọng sẽ tạo tiền đề cho các hoạt động, mô hình khác được triển khai một cách hiệu quả và bền vững tại vùng đồng bào DTTS Gia Lai./.