Ting n’năc, bh’rợ xăl t’mêê xa nay t’pâh tước k’rong bhrợ, pa dưr dự án công nghiệp, đô thị ga măc năc bh’rợ vêy vel đong n’nâu xay bhrợ k’rơ bhlâng.

Lâh 30 c’moo l’lăm ahay, tỉnh Khánh Hoà ơy ta béch g’lăng coh bh’rợ t’pâh pazêng dự án k’rong bhrợ đh’rưah, apêê tơợ k’tiếc k’ruung n’lơơng tước bhrợ têng, cr’nhăng tước k’rong bhrợ coh miền Trung. Vel đong n’nâu đơơh vêy đợ doanh nghiệp công nghiệp, chế biến, du lịch ga măc bhlâng cơnh đong máy bhrợ hót, đong máy bhrợ tàu, đong máy p’zi achông axiu… Bấc apêê k’rong bhrợ tơợ k’tiếc k’ruung tước ooy Khánh Hoà bhrợ cha năc bhrợ zr’lụ đhêy ăt, chr’ơh chr’lêê vêy chr’năp 5 sao, ting bhrợ pa dưr thành phố Nha Trang dưr vaih zr’lu du lịch pr’hay pa bhlâng coh zr’lụ. Ađoo chuyên gia kinh tế Trần Sỹ Chương, vel đong coh Nha Trang, tơợ Hoa Kỳ chô ooy k’tiếc k’ruung pa bhrợ, xay moon Khánh Hoà năc ơy choom lêy t’pâh đợ doanh nghiệp ga măc căh muy pa dưr dự án, t’bấc rau bơơn pay pa chô ha ngân sách, ha dợ rau chr’năp bhlâng năc pa choom manuyh pa bhrợ ta béch ooy bh’rợ tr’nêng. Nâu đoo năc kinh nghiệm chr’năp bhlâng coh bh’rợ t’pâh apêê tước k’rong bhrợ âng Khánh Hoà coh cr’chăl ha y: “Năc ng’lêy pay pr’zớc đh’rưah xay bhrợ, t’pâh apêê tước k’rong bhrợ liêm choom lâh mơ, tu apêê đoo bhrợ t’vaih bh’rợ tr’nêng vêy chr’năp dal. Pazêng apêê n’nâu công pa choom manuyh pa bhrợ ha đay. Xoọc đâu, ha dang muy pa choom năc mơ atôh, ghít năc lêy apêê đoo kiêng đươi n’hau năc ađay pa choom rau đêêc, cơnh đêêc năc căh mặ t’hước cơnh cr’noọ âng xã hội. Tỉnh Khánh Hoà năc choom k’rong đh’rưah lâng apêê xay bhrợ năc pa choom, ta luôn crêê cơnh cr’noọ âng apêê đoo, tơợ dịch vụ cha đăh tước ooy bán dẫn, crêê manuyh, crêê bh’rợ”.

Tơợ tr’nơớp nhiệm kỳ 2020 - 2025 tước nâu cơy, tỉnh Khánh Hoà t’bhlâng bhr’lậ pa liêm rau zr’năh k’đhap âng pr’đươi. Prang tỉnh vêy 16 ch’nang biển, coh đêêc vêy bấc ch’nang biển quốc tế t’mêê cơnh Cam Ranh, Nam Vân Phong. Coh bh’rợ c’lâng bhuông păr, tang bhuông păr quốc tế Cam Ranh ơy bhrợ đong ga quốc tế, c’lâng băng số 2, tỉnh Khánh Hoà công ơy xay moon ooy Trung ương năc đoọng bhrợ tang bhuông păr quốc tế g’luh 2 đhị Vân Phong. Coh zr’lụ vel đong tỉnh ơy bhrợ 4 dự án c’lâng lướt đơơh, pazêng n’juôih dal laah 160km, coh đêêc vêy 3 dự án ơy đươi dua, lâng dự án c’lâng lướt đơơh Vân Phong - Nha Trang xay moon đớc năc đoọng đươi coh t’ngay 30/6/2025. T’cooh Phan Văn Chi, Bêl ahay bhrợ Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hoà prá xay, pazêng dự án c’lâng p’rang ơy pa dưr rau liêm choom, liêm buôn ha bh’rợ t’pâh pazêng doanh nghiệp tước k’rong bhrợ ting cơnh bh’rợ k’rong bhrợ công - tư: “Xoọc đâu, ha dang ahêê bhrợ têng p’xoọng c’lâng p’rang cơnh bhrợ c’lâng tước ooy tang bhuông păr Liên Khương, Đà Lạt năc pa bhlâng liêm choom. Tơợ đêêc, bhrợ t’vaih rau liêm crêê ha đhanuôr pa dưr bh’rợ tr’nêng, pa dưr pr’ăt tr’mông. Coh zr’lụ n’nâu, liêm buôn bhlâng năc doọ ng’pa tơơi đhanuôr, tu zêng crêê ooy da ding k’coong. Zr’năh k’đhap bhlâng, chr’năp bhlâng năc ng’bơơn lêy pay đơn vị vêy c’rơ mặ z’lâh bấc da ding k’coong, bấc đhr’đấc, z’lâh ta hung năc ng’bhrợ zung, k’đhap ooy công nghệ”.

Tỉnh Khánh Hoà xay moon cr’noọ xa nay tơợ c’moo 2025 năc atôh, t’bhlâng pa dưr rau dưr vaih ta luôn 2 con số coh 10 c’moo, pa dưr đợ ga măc âng kinh tế tơợ c’bhuh 30 tước ooy c’bhuh 15 âng prang k’tiếc k’ruung. Tước nâu cơy, UBND tỉnh Khánh Hoà ơy bhrợ cr’noọ xa nay pa dưr, coh đêêc, GRDP 10,5%, zên k’rong bhrợ 96 r’bhâu tỷ đồng, pay pa chô ooy ngân sách k’nặ 25 r’bhâu tỷ đồng. Pazêng bh’rợ cơnh c’câl đ’đươi, đợ chr’năp âng bh’rợ công nghiệp, đợ zên bơơn pay pa chô tơợ bh’rợ tr’câl tr’bhlêy lâng k’tiếc k’ruung n’lơơng, ta mooi du lịch zêng dưr bấc lâh 10%. Tỉnh uỷ Khánh Hoà ơy xay truih 50 bh’rợ tr’nêng bha lâng coh xa nay bh’rợ chính trị, kinh tế, xã hội. Coh zập bh’rợ bha lâng, tỉnh zêng pazao bh’rợ tr’nêng ghít bhlâng ooy pazêng cơ quan, đơn vị, ghít bh’nơơn bh’rợ. T’cooh Châu Ngô Anh Nhân, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Khánh Hoà prá xay: “L’lăm ahay, azi k’đơơng t’pâh tước k’rong bhrợ năc đoo bêl dự án pa bhrợ năc căh xay moon ghít t’ngay c’xêê. Hân đhơ cơnh đêêc, coh 50 bh’rợ tr’nêng bha lâng năc vêy ta xay moon ghít bhlâng, ba bi cơnh năc lâng pazêng dự án coh Cam Lâm, Vân Phong ng’bhrợ têng, vêy t’ngay c’xêê bhrợ têng liêm xang ghít bhlâng, cơ quan k’đhơợng xay. Bơơn k’đhơợng xay prang zập n’đăh, năc đơơh loon pa bhlâng, căh vêy xa nay xay moon tu bộ, ngành n’nâu căh ơy prá xay xang năc acu căh ơy xay bhrợ xang. Căh ngai đươi cơnh đêêc”.

Coh 3 c’xêê tr’nơớp c’moo đâu, đhr’năng kinh tế tỉnh Khánh Hoà năc cớ bơơn bấc bh’nơơn bh’rợ liêm choom bhlâng, liêm choom lâh mơ lâng cr’chăl n’nâu coh c’moo 2024, bhrợ t’vaih c’rơ t’mêê, pr’đơợ t’mêê. Tỉnh công ơy xay bhrợ liêm xang bha ar bha tơ lêy c’bhuh k’rong bhrợ lâng 6 dự án coh Zr’lụ đô thị ga măc bhlâng coh Zr’lụ kinh tế Vân Phong, chr’hoong Cam Lâm, thành phố Nha Trang lâng đợ zên k’rong bhrợ lâh 45 r’bhâu tỷ đồng. T’cooh Nghiêm Xuân Thành, Bí thư Tỉnh uỷ Khánh Hoà prá xay, đh’rưah lâng du lịch, vel đong t’bhlâng xay bhrợ k’rơ bh’rợ công nghiệp chế biến, chế tạo. Tỉnh t’bhlâng t’bhưah quy hoạch k’tiếc công nghiệp, lêy pay đợ doanh nghiệp ga măc coh bh’rợ pr’đươi công nghiệp đoọng bhrợ t’vaih t’bấc zr’lụ công nghiệp: “Năc vêy pr’ăt tr’mông liêm lâh mơ, đợ zên bơơn pay pa chô bấc lâh mơ, năc căh dzợ cơnh lơơng năc t’bhlâng pa dưr ta luôn vaih 2 con số. Lâng rau liêm crêê âng plêệng k’tiếc, đhanuôr ta béch g’lăng, vêy cơnh c’lâng lướt đơơh, lâng đợ quy hoạch ơy ta xay bhrợ xang, azi t’bhlâng xay bhrợ k’rơ ooy bh’rợ công nghiệp. Lâh 2 r’bhâu héc ta k’tiếc công nghiệp, coh c’moo 2025 tước c’moo 2026 năc lêy pay xang apêê k’rong bhrợ. Tu cơnh đêêc, 5-10 c’moo ha y, Khánh Hoá bơơn pa dưr ta luôn 2 con số năc liêm choom bhlâng”./.

KHÁNH HÒA THU HÚT ĐẦU TƯ ĐẢM BẢO TĂNG TRƯỞNG 2 CON SỐ

Năm 2025, tỉnh Khánh Hòa bước vào thời kỳ “nâng tầm và phát triển”, duy trì đà tăng trưởng 2 con số, để đến năm 2030 thuộc nhóm 15 tỉnh, thành phố có quy mô kinh tế lớn nhất của cả nước, thu nhập bình quân của người dân cao hơn 1,75 lần bình quân của cả nước. Theo đó, việc đổi mới thu hút đầu tư, phát triển các dự án công nghiệp, đô thị có quy mô lớn là giải pháp được địa phương này triển khai quyết liệt.

Hơn 30 năm trước, tỉnh Khánh Hòa đã sáng tạo trong thu hút các dự án liên kết, đầu tư nước ngoài, đầu tư tư nhân tại miền Trung. Địa phương này sớm có những doanh nghiệp công nghiệp, chế biến, du lịch quy mô hàng đầu cả nước như nhà máy thuốc lá, nhà máy đóng tàu, nhà máy thủy sản... Nhiều nhà đầu tư nước ngoài chọn Khánh Hòa đầu tư các khu nghỉ dưỡng, vui chơi 5 sao, góp phần xây dựng thành phố Nha Trang thành thương hiệu du lịch lớn trong khu vực. Chuyên gia kinh tế Trần Sỹ Chương, quê ở Nha Trang, từ Hoa Kỳ trở về nước làm việc, nhận định rằng Khánh Hòa đã chọn được những doanh nghiệp lớn không chỉ phát triển dự án, tăng nguồn thu ngân sách mà quan trọng nhất là đào tạo lao động chất lượng cao. Đây là kinh nghiệm quý nhất trong thu hút đầu tư của Khánh Hòa trong thời gian đến: “Nên chọn bạn mà chơi, thu hút các nhà đầu tư chất lượng cao vì họ tạo ra công ăn, việc làm giá trị cao. Những người này cũng sẽ đào tạo nhân lực cho mình. Hiện nay, nếu chỉ đào tạo suông, nghĩa là thấy người ta có nhu cầu gì mình đào tạo thì sẽ không bao giờ đuổi kịp nhu cầu của xã hội. Tỉnh Khánh Hòa nên hợp tác với nhà đầu tư đào tạo, luôn bắt kịp nhu cầu của họ, từ dịch vụ ăn uống đến bán dẫn, đúng người, đúng việc”.

Từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025 đến nay, tỉnh Khánh Hòa đặc biệt quan tâm tháo gỡ điểm nghẽn kết cấu hạ tầng. Toàn tỉnh có 16 cảng biển, trong đó có nhiều cảng biển quốc tế mới như Cam Ranh, Nam Vân Phong. Lĩnh vực hàng không, sân bay quốc tế Cam Ranh đã đầu tư nhà ga quốc tế, đường băng số 2, tỉnh Khánh Hòa cũng đã đề xuất Trung ương cho phép đầu tư sân bay quốc tế thứ 2 tại Vân Phong. Trên địa bàn tỉnh đã thi công 4 dự án cao tốc, tổng chiều dài hơn 160km, trong đó 3 dự án đã đưa vào khai thác, riêng dự án cao tốc Vân Phong- Nha Trang dự kiến khai thác trước 30/6/2025. Ông Phạm Văn Chi, Nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa cho biết, các dự án hạ tầng giao thông đã phát huy hiệu quả, thuận lợi cho việc thu hút các doanh nghiệp đầu tư theo hình thức hợp tác công-tư: “Hiện nay, nếu chúng ta phát triển thêm hạ tầng giao thông như mở tuyến đường lên thẳng sân bay Liên Khương, Đà Lạt thì quá tốt. Qua đó, tạo điều kiện cho người dân phát triển ngành nghề, nâng cao đời sống. Ở vùng này, thuận tiện là không phải giải tỏa vì đi qua núi. Khó khăn nhất, quan trọng là phải chọn đơn vị thi công đủ sức vượt qua nhiều núi, nhiều đèo, qua thung lũng thì phải bắc cầu, khó về công nghệ”.

Tỉnh Khánh Hòa đặt mục tiêu từ năm 2025 trở đi, tiếp tục tăng trưởng liên tục 2 con số trong vòng 10 năm, đưa quy mô kinh tế từ nhóm 30 lên nhóm 15 của cả nước. Đến nay, UBND tỉnh Khánh Hòa đã ban hành kế hoạch tăng trưởng, trong đó, GRDP 10,5%, vốn đầu tư 96 ngàn tỷ đồng, thu ngân sách gần 25 ngàn tỷ đồng. Các lĩnh vực như dịch vụ tiêu dùng, chỉ số sản xuất công nghiệp, kim ngạch xuất khẩu, lượng khách du lịch đều tăng trưởng trên 10%. Tỉnh ủy Khánh Hòa đã nêu ra 50 nhiệm vụ đột phá trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội. Ở từng nhiệm vụ đột phá, tỉnh đều giao trách nhiệm cụ thể đối với từng cơ quan, đơn vị, địa phương và phải đảm bảo 5 rõ: rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, rõ trách nhiệm, rõ kết quả. Ông Châu Ngô Anh Nhân, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Khánh Hòa cho biết: “Ngày trước, chúng tôi thu hút đầu tư nhưng khi nào dự án vào hoạt động lại không chốt thời gian. Thế nhưng, tại 50 nhiệm vụ đột phá ghi rất rõ, ví dụ như đưa các dự án trọng điểm tại Cam Lâm, Vân Phong vào, có mốc thời gian rõ ràng, có cơ quan chủ trì. Được phụ trách toàn diện, hết sức chủ động, không có lý do như bộ, ngành này chưa thông qua nên tôi chưa hoàn thành. Không chấp nhận”.

Trong 3 tháng đầu năm nay, tình hình kinh tế tỉnh Khánh Hoà tiếp tục đạt nhiều kết quả tích cực, tốt hơn so với cùng kỳ năm 2024, tạo động lực mới, khí thế mới. Tỉnh cũng đã hoàn thành thủ tục lựa chọn nhà đầu tư đối với 6 dự án đầu tư Khu đô thị quy mô lớn ở Khu kinh tế Vân Phong, huyện Cam Lâm, thành phố Nha Trang với tổng số vốn hơn 45 ngàn tỷ đồng. Ông Nghiêm Xuân Thành, Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa cho biết, cùng với du lịch, địa phương phát triển mạnh công nghiệp chế biến, chế tạo. Tỉnh sẽ tăng diện tích quy hoạch đất công nghiệp, lựa chọn các doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực hạ tầng công nghiệp để phát triển các khu công nghiệp: “Phải có mức sống cao, thu nhập cao thì không có con đường nào khác phải tăng trưởng liên tục 2 con số. Với điều kiện thiên thời, địa lợi, nhân hòa với các tuyến đường cao tốc, với quy hoạch đã được duyệt, chúng tôi dứt khoát tập trung vào công nghiệp. Trên 2.000 ha đất công nghiệp, trong năm 2025 và 2026 sẽ lựa chọn xong nhà đầu tư. Vì thế, 5-10 năm đến, Khánh Hòa tăng trưởng liên tục 2 con số là khả thi”./.