Đhanuôr bơơn pa đăn đươi liêm choom lâh mơ đợ chính sách, râu zooi đoọng âng nhà nước, bhrợ đoọng bhiệc bhrợ, pa dưr zên bơơn bhrợ.

T’cooh Ka Phu Beng năc manưih Cơ Tu coh chr’val Cà Dy, chr’hoong Nam Giang. Nâu cơy năc vaih mưy pr’loọng đông z’zăng hân đhơ cơnh đêêc t’cooh căh ha mơ ha vil đợ t’ngay c’xêê ahay zr’năh zr’dô, diịc điêl p’zay bhrợ têng ha dợ pr’ăt tr’mung cung căh liêm zâp.

Xơợng cơnh cán bộ chr’val k’đươi moon lâng pa choom đoọng c’lâng bhrợ cha, t’cooh lêy vặ 50 ực đồng tơợ Ngân hành Chính sách xã hội đoọng bhrợ pa liêm k’tiêc bhươn, choh tơơm cha p’lêê, choh crâng, xang nặc r’dợ bhrợ t’bhưah bh’rợ b’băn. Xoọc đâu, bhươn chr’noh âng t’cooh Ka Phu Beng vêy bâc râu tơơm chr’năp đoọng pa câl cơnh pa neh, prí, pih ngam, pih bhung, lâng vêy t’nooi k’roọc r’rưah lâng a’ọc, a’tưch zâp bêl cung vaih. T’cooh Ka Phu Beng vêy ta pay năc đhanuôr bhrợ cha choom âng chr’hoong:

“Pr’loọng đông zi băn 6 p’nong k’rooc r’rưah, c’xêê n’năc ahay pa câl 2 p’nong, 7 ực đồng mưy p’nong. Zên pa chô bơơn mơ 80 ực đồng đhị mưy c’moo. Pr’loọng đông choh tơơm cha p’lêê pa câl cung liêm choom. Zâp ngành chức năng chr’hoong Nam Giang pa choom đoọng zư lêy đăh bhiệc b’băn, ch’choh. Pa choom đoọng bhrợ cha ha zâp pr’loọng đhanuôr đhị vel đông. Zâp đăh zên pa chô tơợ choh crâng, b’băn, pr’loọng đông cung vêy pa dưr z’zăng, zi lâh đha rưt. Tơợ đêêc, pr’loọng đông bơơn bhrợ đông, k’rang đoọng ha 3 p’nong k’coon học Đại học liêm zâp”.

Chr’hoong Nam Giang vêy k’dâng 80% đhanuôr năc manưih acoon coh. Đhị vel đông chr’hoong vêy 200 bh’rợ đhanuôr bhrợ têng c’roọl bh’năn pa zưm lâng nông-lâm nghiệp, pa dưr pa xớc kinh tế tổ hợp tác ting c’bhuh pr’loọng pa zưm bhrợ, tr’xăl tơơm chr’noh, bh’năn băn. Bâc pr’loọng đhanuôr vêy zên pa chô têêm ngăn tơợ k’zệt ực tươc k’ha riêng ực đồng đhị mưy c’moo. Tơợ zâp đăh zên zooi đoọng âng Nhà nước lâng tỉnh, lâh mơ bhiệc k’rong bhrợ cơ sở hạ tầng, chr’hoong Nam Giang zooi đoọng đhanuôr bhrợ pa dưr bâc bh’rợ bhrợ têng cha liêm glặp lâng đhr’năng lalua đhị vel đông, zooi đoọng apêê pa dưr zên bơơn bhrợ. Bấc c’moo hanua, đợ mơ pr’loọng đha rưt âng chr’hoong Nam Giang ơy xiêr bâc, tơợ 50,4% c’moo 2021, tươc lưch c’moo 2024 xiêr dzợ 25,76%. Ting lêy zâp c’moo, đợ mơ pr’loọng đha rưt xiêr lâh 8%. T’cooh Châu Văn Ngọ, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Nam Giang đoọng năl:

“Đhị pr’đơợ zooi đoọng k’rong bhrợ âng Nhà nước cung cơnh zươc bơơn zâp đăh, chr’hoong Nam Giang ơy xay bhrợ zâp xa nay bh’rợ, Dự án coh vel đông. Lâh mơ bhiệc k’rong bhrợ hạ tầng chr’năp đoọng bhrợ têng cha lâng pr’ăt tr’mung, dzợ zooi đoọng pa dưr pa xớc bhrợ cha, zooi đoọng bh’rợ tr’mung ha đhanuôr, lâh mơ năc đợ pr’loọng đha rưt, đăn đha rưt, pr’loọng đông t’mêê dưr zi lâh đha rưt đoọng zooi đhanuôr vêy choom dưr zi lâh đha rưt nhâm mâng. Ooy đâu, vêy zâp bh’rợ pa dưr pa xớc ting c’lâng p’têêt pa zưm n’juông chr’năp âng doanh nghiệp đoọng câl pay bh’nơơn pr’đươi. Tu cơnh đêêc ơy chrooi pa xoọng bhrợ pa xiêr đha rưt, bhrợ pa dưr vel bhươl t’mêê”.

Zâp xa nay bh’rợ k’tiêc k’ruung, lâh mơ năc xa nay bh’rợ k’tiêc k’ruung pa xiêr đha rưt nhâm mâng ơy zooi đoọng kr’bhâu pr’loọng đhanuôr zr’lụ đhanuôr acoon coh, zr’lụ k’coong ch’ngai, da ding k’coong tỉnh Quảng Nam bơơn zooi đoọng pr’ăt tr’mung, âng đơơng m’ma chr’noh, pa choom đoọng choh băn, zooi apêê bhrợ t’bhưah bh’rợ bhrợ têng cha. Bâc pr’loọng đhanuôr acoon coh ơy bhrợ, tr’xăl đợ đhị k’tiêc bhrợ cha căh liêm choom đoọng choh tơơm cha p’lêê, choh crâng lâng bhrợ pa dưr zâp c’roọl bh’năn pa câl chr’năp. T’cooh Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đoọng năl:

“Zâp xa nay bh’rợ k’tiêc k’ruung âng Trung ương cung cơnh đăh zên prặ âng tỉnh zooi đoọng đhanuôr zr’lụ đhanuôr acoon coh tỉnh Quảng Nam ơy pa dưr liêm choom, bhrợ tr’xăl pr’ăt tr’mung coh da ding k’coong. Xọoc đâu, azi xoọc k’đươi moon bhrợ t’bhưah đợ bh’rợ nâu đoọng bhrợ ha cơnh bâc pr’loọng đhanuôr cung cơnh zr’lụ dân cư, lâh mơ năc zr’lụ da ding k’coong chr’ngai bhrợ liêm crêê lâng zâp bh’rợ nâu. Ooy đâu, chrooi pa xoọng ha bhiệc pa dưr zên bơơn bhrợ, pa xiêr đha rưt nhâm mâng”./.

GIẢM NGHÈO Ở VÙNG BIÊN GIỚI NAM GIANG, QUẢNG NAM

Tại các huyện miền núi tỉnh Quảng Nam đang nhân rộng những mô hình phát triển kinh tế, tạo bước chuyển trong công tác giảm nghèo. Người dân được tiếp cận tốt hơn các chính sách, nguồn lực hỗ trợ của nhà nước, tạo việc làm, tăng thu nhập.

Ông Ka Phu Beng là người Cơ Tu ở xã Cà Dy, huyện Nam Giang. Bây giờ đã trở thành hộ gia đình thu nhập khá nhưng ông vẫn chưa quên được những ngày xưa khốn khó, vợ chồng làm việc quần quật nhưng cuộc sống vẫn thiếu trước hụt sau.

Nghe lời cán bộ xã vận động và hướng dẫn cách làm ăn, ông mạnh dạn vay 50 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội để cải tạo đất vườn, trồng cây ăn quả, trồng rừng, rồi dần mở rộng chăn nuôi. Hiện nay, vườn cây ăn quả của ông Ka Phu Beng có nhiều loại cây giá trị kinh tế như mít, chuối, cam, bưởi da xanh, lại thêm đàn bò sinh sản và heo, gà lúc nào cũng sẵn. Ông Ka Phu Beng được bình chọn là nông dân sản xuất giỏi của huyện.

 “Gia đình tôi nuôi 6 con bò sinh sản, tháng vừa rồi bán 2 con, 7 triệu đồng mỗi con. Thu nhập thu được 80 triệu đồng/năm.Gia đình trồng cây ăn quả bán cũng khá. Các ngành chức năng huyện Nam Giang hướng dẫn chăm sóc về kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt. Bày cách làm căn cho các hộ dân tại địa phương. Các nguồn thu từ trồng rừng, chăn nuôi, gia đình đã khá lên, thoát nghèo. Từ đó, gia đình xây được nhà, lo cho 3 đứa con đều học Đại học”.

Huyện Nam Giang có khoảng 80% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Trên địa bàn huyện có 200 mô hình nông dân làm kinh tế trang trại kết hợp nông-lâm nghiệp, phát triển kinh tế tổ hợp tác theo nhóm hộ liên kết, chuyển đổi cây trồng, con vật nuôi. Nhiều hộ dân có thu nhập ổn định từ vài chục triệu đến vài trăm triệu đồng/năm. Từ các nguồn hỗ trợ của Nhà nước và tỉnh, ngoài việc đầu tư cơ sở hạ tầng, huyện Nam Giang hỗ trợ người dân xây dựng nhiều mô hình hoạt động sản xuất cụ thể phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, giúp họ nâng cao thu nhập. Nhiều năm qua, tỷ lệ hộ nghèo của huyện Nam Giang đã giảm đáng kể, từ 50,4% năm 2021, đến cuối năm 2024, giảm còn 25,76%. Bình quân hằng năm, số hộ nghèo giảm trên 8%. Ông Châu Văn Ngọ, Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Giang cho biết:

 “Trên cơ sở hỗ trợ đầu tư của Nhà nước cũng như huy động các nguồn lực, huyện Nam Giang đã triển khai thực hiện các Chương trình, Dự án trên địa bàn. Ngoài việc đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu để phục vụ sản xuất và đời sống, còn hỗ trợ phát triển sản xuất, hỗ trợ sinh kế cho đồng bào, nhất là những hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới vươn lên thoát nghèo để giúp cho bà con có nguồn lực thoát nghèo bền vững. Trong đó, có các mô hình phát triển sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị gắn giữa doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm. Chính vì vậy đã góp phần công tác giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.”

Các Chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt là Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đã giúp hàng ngàn hộ dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi tỉnh Quảng Nam được hỗ trợ sinh kế, cung ứng giống cây trồng, hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi trồng trọt, giúp họ mở rộng quy mô sản xuất. Nhiều hộ là đồng bào dân tộc thiểu số đã cải tạo, chuyển đổi diện tích đất sản xuất không hiệu quả sang trồng cây ăn quả, trồng rừng và hình thành các mô hình trang trại chăn nuôi cho giá trị kinh tế. Ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết:

 “Các chương trình mục tiêu của Trung ương cũng như nguồn ngân sách của tỉnh hỗ trợ giúp bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Nam đã phát huy hiệu quả, làm thay dổi diện mạo phát triển kinh tế xã hội miền núi. Hiện nay, chúng tôi đang chỉ đạo nhân rộng những mô hình này ra làm sao nhiều hộ dân cũng như cộng đồng dân cư, đặc biệt trên vùng miền núi thích ứng phát triển các mô hình này. Qua đó, góp phần cho việc nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững”./.