Đh’rứah lâng đợ chính sách âng Đảng lâng Nhà nước, ooy đợ c’moo hanua, tỉnh Quảng Nam ơy p’loon vêy zên tơợ zâp xa nay bh’rợ, dự án k’rong pa dưr pa xớc tr’mung tr’méh zr’lụ đhanuôr acoon cóh lâng k’coong ch’ngai. Tu cơnh đêếc, pr’ắt tr’mung zr’lụ k’coong ch’ngai lâng tr’mung đhanuôr zâp acoon cóh Cơ Tu, Ve, Tà Riềng, Cor, Xê Đăng, Ca Dong... ting t’ngay ting pa dưr liêm. Pr’ắt tr’mung âng đhanuôr ting bhr’dzang bơơn pa dưr liêm, tỉnh Quảng Nam cung p’ghít lêy bh’rợ xay moon, k’đươi moon lơi jợ zâp j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê, t’bhlâng lêy bhrợ đoọng zư pa liêm zâp râu chr’nắp văn hoá ty liêm. PV Đài p’rá Việt Nam vêy ta moóh t’coóh Lê Văn Dũng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh Ủy Quảng Nam đắh cr’liêng xa nay nâu. Nâu cơy nắc cr’liêng xa nay prá xay nâu.

Chăp hơnh t’coóh Lê Văn Dũng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ Quảng Nam, choom moon đhị bấc zr’lụ đhanuôr acoon cóh lâng k’coong ch’ngai âng tỉnh, bấc j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê cơnh zước jập đồ, xay xơ zước moon bấc cơnh, bhuốih cáih bêk k’ay k’naanh... dzợ ặt váih ooy pr’ắt tr’mung âng đhanuôr, bhrợ bấc râu cắh liêm crêê tước pa dưr pa xớc tr’mung tr’méh âng vel đông. T’coóh đoọng năl, tỉnh ơy vêy đợ c’lâng bh’rợ ha cơnh đoọng lơi jợ đợ j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê nâu?

Đhị tỉnh Quảng Nam, pr’ắt tr’mung âng đhanuôr acoon cóh dzợ bấc zr’nắh k’đhạp, tu cơnh đêếc, Đảng bộ, chính quyền tỉnh Quảng Nam ta luôn k’rang lêy pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung zr’lụ da ding k’coong, đhanuôr acoon cóh âng tỉnh. L’lăm, kiêng đoọng pr’ắt tr’mung đhanuôr pa dưr pa xớc nắc lêy k’rang tước pr’ắt tr’mung văn hoá tinh thần, lấh mơ nắc pa dưr bh’rợ ty chr’nắp âng đhanuôr lâng nâu đoo nắc ting lơi jợ đợ j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê âng đhanuôr zâp acoon cóh. Tu cơnh đêêc, ooy bấc c’moo hanua, Quảng Nam ơy vêy bấc c’lâng bh’rợ, lấh mơ nắc bhrợ liêm choom bh’rợ k’đươi moon đoọng đhanuôr năl liêm ghít đợ văn hoá chr’nắp liêm lâng lơi jợ đợ j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê nâu. XoỌc đâu, choom moon nắc bấc j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê ơy bơơn lơi jợ, pr’ắt tr’mung âng đhanuôr liêm choom lấh mơ lăm ahay. Vêy bơơn đợ bh’nơơn cơnh đêếc nắc l’lăm lêy moon ghít nắc bhiệc xay moon lâng bhiệc pazưm pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung cóh zr’lụ đhanuôr acoon cóh, pa dưr dal pr’ắt tr’mung đhanuôr. Tu cơnh đêếc, tỉnh cung ơy pa glúh bấc c’lâng xa nay, dự án đoọng pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung cóh zr’lụ đhanuôr acoon cóh, pa dưr pr’ắt tr’mung đhanuôr. Tu cơnh đêếc, tỉnh cung ơy moon pa glúh bấc c’lâng xa nay, bh’rợ, dự án đoọng pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung, bhrợ pr’đơợ đoọng ha đhanuôr k’coong ch’ngai vêy bhiệc bhrợ, pa dưr dal pr’ắt tr’mung. Bêl pr’ắt tr’mung pa dưr pa xớc nắc đhanuôr năl lêy k’rang tước pr’ắt tr’mung tinh thần, tu cơnh đêếc, đợ râu ty chr’nắp văn hoá ting t’ngay ting pa dưr, zư liêm choom.

Hân đhơ ơy xay bhrợ bhrơợng k’rơ, k’đươi moon pa zêng hệ thống chính trị lêy moót, nắc bấc j’niêng bh’rợ cóh đhanuôr acoon cóh âng tỉnh cung cắh choom lơi jợ. Hâu tu cơnh đâu, ha t’coóh?

Hân đhơ ahêê ơy bhrợ bhrơợng k’rơ, nắc zâp j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê dzợ ặt ta pưn váih ooy pr’ắt tr’mung đhanuôr. Vêy bấc râu tu bhiệc, hân đhơ cơnh đêếc nắc acu moon cơnh đâu, dzợ vêy 2, 3 đhị, bh’rợ k’đhơợng bhrợ âng Đảng, lấh mơ nắc chi bộ cóh vel đông cung cắh ơy bhrơợng k’rơ. Bh’rợ xay moon gương âng 2, 3 cán bộ, Đảng viên cắh liêm choom, lấh mơ vêy 2, 3 apêê t’coóh vel, trưởng vel cắh ơy k’đơơng a’cọ đắh bhiệc nâu, tu cơnh đâu đhanuôr cắh xơợng đươi. Acu moon nâu đoo nắc râu tu bhiệc bha lâng. K’đươi moon cán bộ, đảng viên, t’coóh vel, manứih bấc ngai chắp cóh vel bhươl n’nắc lêy k’đơơng a’cọ lăm, nắc ahêê vêy choom bhrợ đợ bhiệc nâu.

Choom lêy bh’rợ k’đơơng a’cọ âng cán bộ, Đảng viên, t’coóh vel, manứih bấc ngai chắp cóh vel đông chr’nắp bhlâng. Tỉnh Quảng Nam ơy pa dưr bh’rợ âng c’bhúh nâu ha cơnh đắh bhiệc xay moon lơi jợ j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê?

Acu lêy, cóh zr’lụ đhanuôr acoon cóh, apêê tin đươi t’coóh vel, manứih bấc ngai chắp. Tu cơnh đêếc, ha dang bh’rợ âng t’coóh vel, manứih bấc ngai chắp lalua liêm ta níh, k’đơơng a’cọ nắc đoo c’lâng bh’rợ xay moon, k’đươi đhanuôr liêm choom bhlâng. Azi cung ta luôn lưm prá, hơnh déh đợ apêê chr’nắp liêm cóh zr’lụ đhanuôr acoon cóh. Ooy đâu, pa dưr bh’rợ âng apêê đắh bhiệc lơi jợ zâp j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê, zư lêy văn hoá ty chr’nắp âng đhanuôr.

Cr’chăl nâu a’tốh, bh’rợ xay moon, k’đươi, lơi jợ j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê cóh zr’lụ đhanuôr acoon cóh lâng k’coong ch’ngai nắc bơơn tỉnh Quảng Nam t’bhlâng bhrợ ha cơnh đoọng bơơn bh’nơơn liem choom lâng oó bhrợ lơi t’vêy?

Choom lêy dzợ bấc j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê ặt váih cóh zr’lụ đhanuôr acoon cóh. Đợ j’niêng bh’rợ nâu cắh choom lơi jợ mưy cơnh đấh hân, tu ơy ặt boọ váih đhộ ooy cr’noọ tr’mung âng đhanuôr tơợ lang nâu tước lang n’tốh. Tu cơnh đêếc, lêy bhrợ mưy cơnh bhrơợng k’rơ vêy choom lơi jợ. ĐoỌng bhrợ bhiệc nâu, cr’chăl nâu a’tốh, Quảng Nam ơy moon pa glúh bấc bh’rợ, l’lăm nắc lêy bhrợ liêm choom zâp xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung, lấh mơ nắc Nghị quyết 88 âng Quốc hội đắh pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung zr’lụ đhanuôr acoon cóh, k’coong ch’ngai đoọng pr’ắt tr’mung đhanuôr pa dưr pa xớc lấh. Lấh mơ nắc đợ mơ pr’loọng đha rứt lêy bơơn pa xiêr nhâm mâng, pr’ắt tr’mung đhanuôr pa dưr liêm. Vêy bơơn cơnh đêếc nắc ahêê vêy liêm choom, đhanuôr lơi jợ đợ j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê./.

Ớ, chắp hơnh t’coóh Lê Văn Dũng!

Phỏng vấn ông Lê Văn Dũng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Nam về xóa bỏ hủ tục ở vùng đồng bào DTTS

Cùng với những chính sách của Đảng và Nhà nước, trong những năm qua, tỉnh Quảng Nam đã tranh thủ nguồn vốn từ các chương trình, dự án đầu tư phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi. Nhờ đó, diện mạo vùng cao và đời sống của đồng bào các dân tộc Cơ Tu, Ve, Tà Riềng, Cỏ, Xê Đăng, Ca Dong… ngày càng khởi sắc. Đời sống vật chất của người dân từng bước được cải thiện, tỉnh Quảng Nam cũng chú trọng công tác tuyên truyền, vận động xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, “gạn đục khơi trong” để bảo tồn, gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp. PV Đài TNVN đã phỏng vấn ông Lê Văn Dũng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh Ủy Quảng Nam về nội dung này. Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn:

1.Thưa ông Lê Văn Dũng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Nam, có thể thấy rằng tại nhiều vùng đồng bào DTTS và miền núi của tỉnh, nhiều hủ tục lạc hậu như đòi của, thách cưới, cúng khi đau ốm… vẫn còn “ăn sâu bám rễ’ trong đời sống của đồng bào, gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến sự phát triển KT-XH của địa phương. Xin ông cho biết, tỉnh đã có những giải pháp như thế nào để dần xóa bỏ các hủ tục lạc hậu này?

 Tại tỉnh Quảng Nam, đời sống của đồng bào DTTS còn nhiều khó khăn, vì vậy, Đảng bộ, chính quyền tỉnh Quảng Nam luôn quan tâm chăm lo phát triển kinh tế xã hội vùng miền núi, DTTS của tỉnh. Trước hết, muốn cho đời sống bà con phát triển thì phải quan tâm đến đời sống văn hóa tinh thần, nhất là phải khơi dậy truyền thống tốt đẹp của đồng bào, đồng thời với đó là dần xóa bỏ những hủ tục lạc hậu trong đồng bào các DTTS. Chính vì vậy, trong nhiều năm qua, Quảng Nam đã có nhiều biện pháp, đặc biệt là làm tốt công tác tuyên truyền vận động để bà con nhận thức được những cái văn hóa tốt đẹp và dần xóa bỏ những hủ tục lạc hậu đó. Hiện nay, có thể nói là nhiều hủ tục lạc hậu đã được xóa bỏ, đời sống văn hóa tinh thần của bà con tốt hơn nhiều so với trước. Có được kết quả đó trước hết có thể khẳng định là việc tuyên truyền đồng thời với việc tập trung phát triển kinh tế xã hội ở vùng đồng bào DTTS, nâng cao đời sống của bà con. Chính vì vậy, tỉnh cũng đã đề ra nhiều chủ trương, nhiều chương trình, dự án để phát triển kinh tế xã hội, tạo điều kiện cho đồng bào miền núi có công ăn việc làm, nâng cao đời sống. Khi đời sống phát triển thì bà con biết chăm lo đến đời sống tinh thần, vì thế những truyền thống văn hóa tốt đẹp ngày càng được phát huy, bảo tồn và gìn giữ rất là tốt.

2.Mặc dù đã triển khai quyết liệt, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc nhưng nhiều hủ tục trong đồng bào DTTS của tỉnh vẫn chưa thể xóa bỏ. Nguyên nhân vì sao thưa ông?

Mặc dù chúng ta đã triển khai quyết liệt, nhưng các hủ tục vẫn đeo bám trong đời sống bà con. Nó có rất nhiều nguyên nhân nhưng tôi cho rằng nguyên nhân sâu xa đó là, vẫn còn một số nơi, vai trò lãnh đạo của Đảng, nhất là chi bộ ở nông thôn vẫn chưa quyết liệt. Vai trò nêu gương của một số cán bộ, Đảng viên chưa tốt, thậm chí có 1 số già làng, trưởng thôn vẫn chưa gương mẫu thực hiện việc này, chính vì vậy đồng bào không nghe theo. Tôi cho rằng đây là nguyên nhân của mọi nguyên nhân. Nó đòi hỏi cán bộ, đảng viên, già làng, người có uy tín ở thôn đó, bản đó phải thực sự gương mẫu, nêu gương thì chúng ta mới có thể thực hiện được việc này.

3. Có thể thấy vai trò nêu gương của cán bộ, Đảng viên, già làng, người có uy tín ở địa phương rất quan trọng. Tỉnh Quảng Nam đã phát huy vai trò của lực lượng này như thế nào trong việc tuyên truyền xóa bỏ hủ tục?

Tôi thấy rằng, ở vùng đồng bào DTTS, người dân họ rất tin tưởng già làng, người có uy tín. Vì vậy, nếu vai trò của già làng, người có uy tín thật sự mẫu mực thì đây là kênh tuyên truyền, vận động bà con hiệu quả nhất. Chúng tôi cũng thường xuyên gặp mặt, biểu dương những tấm gương sáng trong vùng đồng bào DTTS. Qua đó, phát huy vai trò của họ trong việc xóa bỏ các hủ tục, gìn giữ, bảo tồn văn hóa truyền thống của đồng bào.

4. Trong thời gian đến, công tác tuyên truyền, vận động, xóa bỏ các hủ tục ở vùng đồng bào DTTS và miền núi sẽ được tỉnh Quảng Nam tiếp tục thực hiện như thế nào để đạt hiệu quả cao và tránh hình thức thưa ông?

Có thể thấy rằng vẫn còn nhiều hủ tục lạc hậu tồn tại ở vùng đồng bào DTTS. Những hủ tục này không thể một sớm một chiều mà có thể xóa bỏ được vì nó đã ăn sâu bám rễ trong đời sống bà con từ đời này sang đời khác. Vì vậy,  phải làm cuộc cách mạng quyết liệt mới có thể xóa bỏ được. Để làm được viêc này, trong thời gian đến, Quảng Nam đã đặt ra nhiều kế hoạch, trước hết phải thực hiện thật tốt các chương trình mục tiêu quốc gia, nhất là Nghị quyết 88 của Quốc hội về phát triển KT-XH vùng miền núi và đồng bào DTTS để đời sống bà con phát triển khá lên. Nhất là tỷ lệ hộ nghèo phải được giảm bền vững, đời sống vật chất và tinh thần bà con được nâng cao. Có được như vậy, chúng ta mới thành công bà con xóa bỏ các hủ tục lạc hậu./.

Vâng, xin cám ơn ông Lê Văn Dũng!