Hân đhơ xoọc m’pâng đhâng, t’cooh Đào Ngọc Ngãi, c’la âng 60 héc ta crâng choh coh cr’noon Thanh Sơn, chr’val Phổ Cường, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi năc t’bhlâng lướt ch’mêệt lêy pazêng đhăm crâng âng pr’loọng. Zr’lụ Đức Phổ ta luôn vaih xơợt gooh, căh lâh boo, p’răng puyh đanh đươnh, đhăm crâng choh bấc, năc căh lêy ghít năc đhr’năng rooh crâng công ga măc bhlâng. T’cooh Ngãi xay moon ghít: “Crâng choh âng pr’loọng đong cu công zăng ga măc năc ng’đươi manuyh đhị đêêc, pazêng vêy đhi noo coh pr’loọng đong, xang n’năc đhanuôr coh bhươl cr’noon toor đêêc đoọng zư lêy crâng, apêê kiểm lâm công cơnh zập cấp chính quyền lâng đhanuôr vel đong công ta luôn p’too pa choom năc căh choom căh ch’mêệt lêy ghít. Chr’năp bhlâng năc cr’noọ âng đhanuôr, căh choom óch chướt coh hân noo n’nâu, pazêng bh’rợ nhâm mâng bh’rợ zâl cha groong rooh crâng năc azi ơy ra văng zập liêm”.

Thị xã Đức Phổ vêy k’nặ 14 r’bhâu héc ta crâng coh 14 chr’val, phường, coh đêêc lâh 2 r’bhâu héc ta crâng g’mrâng lâng k’nặ 12 r’bhâu héc ta crâng choh. Nâu đoo năc muy coh pazêng zr’lụ vêy đhr’năng p’răng puyh bhrơợng k’rơ pa bhlâng coh tỉnh Quảng Ngãi lâng đhr’năng vaih rooh crâng bấc pa bhlâng. 3 c’moo ahay, zr’lụ n’nâu dưr vaih bấc pa bhlâng g’luh rooh crâng ga măc k’tứi. Ghít năc, c’moo 2020 dưr vaih 5 g’luh rooh crâng bhrợ bil hư 6,5 héc ta; c’moo 2021 dưr vaih 4 g’luh rooh crâng bhrợ bil hư lâh 9,8 héc ta. C’moo 2022 lâng tước cr’chăl n’nâu âng c’moo đâu doọ ơy dưr vaih g’luh rooh crâng hân noo.

T’cooh Võ Văn Trình, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm thị xã Đức Phổ xay moon, vel đong n’nâu bâc bhlâng năc crâng choh âng pazêng c’la crâng k’đhơợng lêy, tu cơnh đêêc đơn vị ơy ta đang moon 198 c’la crâng ký gr’hoót zư lêy crâng lâng zâl cha groong rooh crâng, pa choom bhrợ têng lâng pa choom bhrợ 27 bh’rợ zâl cha groong rooh crang ha bhươl cr’noon lâng pr’loong đong. Hạt Kiểm lâm thị xã Đức Phổ ta luôn đương ch’mêệt lêy, chêêc n’năl xa nay ooy đhr’năng p’răng puyh, moon pa rơợt đhr’năng rooh crâng tước ooy mạng xã hội đoọng đơơh loon lướt ch’mêệt lêy, đơơh bơơn lêy zr’lụ rooh crâng; căh đoọng bhrợ pazêng bh’rợ đươi oih coh crâng, đăn crâng lâng óch bhơi xấc coh crâng choh, óch ha rêê coh pazêng t’ngay p’răng puyh. T’cooh Võ Văn Trình xay moon: “Hạt Kiểm lâm công ơy xay moon bh’rợ tr’nêng đoọng ha UBND thị xã đớc đoọng zên coh tr’nơớp câl 1 bêệ máy Flycam đoọng ch’mêệt lêy zr’lụ rooh, zr’lụ óch bhơi xấc âng đhanuôr. Muy cơnh cậ bêl dưr vaih rooh crâng dưr vaih năc ch’mêệt lêy đoọng vêy c’lâng bh’rợ k’rong manuyh, k’rong manuyh hân đoo lâng ha mơ bấc manuyh năc liêm choom”.

Coh c’moo ahay, prang tỉnh Quảng Ngãi năc dưr vaih 1 g’luh rooh crâng coh chr’hoong Bình Sơn bhrợ bil hư k’nặ 3 héc ta crâng choh. Ra văng đoọng ha bh’rợ zâl cha groong rooh crâng coh c’moo đaau, tỉnh Quảng Ngãi ơy bhrợ k’nặ 340 g’luh xay moon đhị pazêng zr’lụ đhanuôr ắt mamông coh bhươl cr’noon; ký gr’hoót zư lêy crâng, zâl cha groong rooh crâng lâng lâh 1.600 pr’loọng đong, c’la crâng lâng k’r’bhâu đhanuôr ắt mamông đăn crâng. Tước nâu cơy, cơ quan chức năng ơy bhrợ 12 chu pa choom t’pặt rooh crâng cấp chr’val đhị 12 chr’hoong, thị xã, thành phố. T’cooh Hồ Trọng Phương, Giám đốc Sở Nông nghiệp lâng Pa dưr bhươl cr’noon tỉnh Quảng Ngãi xay moon: XoỌc đâu, 141 Ban K’đhơợng xay zâl cha groong rooh crâng cấp chr’val, phường, thị trấn coh prang tỉnh ơy vêy ta pa liêm, pa mâng, đơơh loon pazêng bh’rợ zâl cha groong rooh crâng: “Lâh bh’rợ pazum đh’rưah lâng chính quyền vel đong, công an tỉnh năc azi ta luôn xay moon pa rơợt rooh crâng coh Đài phát thanh truyền hình tỉnh. Ting n’năc đươi pr’đươi công nghệ, đươi ooy Zalo nhắn tin xay moon đhr’năng p’răng puyh, xay moon đớc, moon pa rơợt lâng p’too pa choom đhanuôr lêy bh’rợ zâl cha groong rooh crâng năc bh’rợ tr’nêng chr’năp pa bhlâng lâng ng’bhrợ têng ta nih đha nâng.”./.

Quảng Ngãi: Không lơ là, sẵn sàng phương án phòng chống  cháy rừng

Miền Trung đang cao điểm nắng nóng, thời gian nắng kéo dài trong ngày, cường độ nắng cao tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng. Các tỉnh miền Trung chủ động phương án phòng chống cháy rừng, đặc biệt cấp cơ sở đề cao cảnh giác, tuần tra, kiểm soát; yêu cầu từng chủ rừng, người dân không phát dọn, đốt thực bì khi chưa có kế hoạch cụ thể và đang cao điểm nắng nóng.   

Dù đang giữa trưa, ông Đào Ngọc Ngãi, chủ của 60 ha rừng trồng ở thôn Thanh Sơn, xã Phổ Cường, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi vẫn đôn đáo đi kiểm tra các khu vực rừng trồng của gia đình. Khu vực Đức Phổ luôn hanh khô, ít mưa, nắng nóng kéo dài, diện tích rừng trồng nhiều, chỉ cần lơ là thì nguy cơ cháy rừng là rất lớn. Ông Ngãi cho biết: “Rừng tôi cũng tương đối lớn nên phải dùng lực lượng tại chỗ gồm anh em trong gia đình rồi bà con tình làng nghĩa xóm xung quanh để giữ rừng,lực lượng kiểm lâm cũng như các cấp chính quyền và dân địa phương cũng luôn nhắc nhở không được chủ quan. Quan trọng nhất là ý thức người dân, không đốt tỉa mùa này, các công việc đảm bảo chữa cháy như dọn đường băng cản lửa phòng dụng cụ để làm công tác chữa cháy thì mình cũng phải luôn sẵn sàng”.

Thị xã Đức Phổ có gần 14 nghìn héc ta rừng phân bố trên 14 xã, phường, trong đó hơn 2.000 ha rừng tự nhiên và gần 12 nghìn ha rừng trồng. Đây là một trong những khu vực có cường độ, thời gian nắng nóng nhiều nhất của tỉnh Quảng Ngãi và tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy rừng. 3 năm qua, khu vực này xảy ra nhiều vụ cháy rừng lớn nhỏ. Cụ thể, năm 2020 xảy ra 5 vụ cháy làm thiệt hại 6,5 ha; năm 2021 xảy ra 4 vụ cháy thiệt hại hơn 9,8 ha. Năm 2022 và đến thời điểm này của năm nay chưa xảy ra vụ cháy rừng nào.

 Ông Võ Văn Trình, Hạt trưởng Hạt kiểm lâm thị xã Đức Phổ cho biết, địa bàn này chủ yếu là rừng trồng do các chủ rừng quản lý, do đó đơn vị đã yêu cầu 198 chủ rừng ký cam kết bảo vệ rừng và phòng chống cháy rừng, hướng dẫn xây dựng và tập dượt 27 phương án phòng chống cháy rừng cho cộng đồng và hộ gia đình. Hạt Kiểm lâm thị xã Đức Phổ thường xuyên theo dõi, cập nhật thông tin nắng nóng, cảnh báo cháy rừng lên mạng xã hội để chủ động kiểm tra, phát hiện sớm điểm cháy rừng; nghiêm cấm mọi hành vi sử dụng lửa trong, gần rừng và đốt xử lý thực bì trồng rừng, đốt nương làm rẫy trong những ngày nắng nóng. Ông Võ Văn Trình cho biết: “Hạt Kiểm lâm cũng đã tham mưu cho UBND thị xã bố trí kinh phí bước đầu mua 1 máy Flycam để quan sát các điểm cháy, điểm đốt thực bì của nhân dân. Một mặt nữa khi có cháy rừng xảy ra thì quan sát để có hướng huy động lực lượng để huy động lực lượng nào và bao nhiêu cho cần thiết”.

Năm ngoái, cả tỉnh Quảng Ngãi chỉ xảy ra 1 vụ cháy rừng trên địa bàn huyện Bình Sơn làm thiệt hại gần 3 ha rừng trồng. Chuẩn bị đối phó với công tác phòng chống cháy rừng năm nay, tỉnh Quảng Ngãi đã tổ chức gần 340 đợt tuyên truyền tại các khu dân cư thôn bản; ký cam kết bảo vệ rừng, phòng chống cháy rừng với trực tiếp hơn 1.600 hộ, chủ rừng và hàng ngàn người dân sống gần rừng. Đến nay, cơ quan chức năng đã tổ chức 12 đợt diễn tập chữa cháy rừng cấp xã trên địa bàn 12 huyện, thị xã, thành phố. Ông Hồ Trọng Phương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi cho biết: Hiện nay, 141 Ban chỉ đạo phòng chống cháy rừng cấp xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh đã được kiện toàn, chủ động các phương án phòng chống cháy rừng: “Ngoài việc phối hợp với chính quyền địa phương, công an tỉnh thì chúng tôi thường xuyên phát cảnh báo cháy rừng trên Đài Phát thanh truyền hình tỉnh. Đồng thời ứng dụng công nghệ, thông quan Zalo nhắn tin thường xuyên nắng nóng, dự báo, cảnh báo  và khuyến cáo người dân coi việc phòng chống cháy rừng là nhiệm vụ hết sức quan trọng và phải thực hiện nghiêm”./.