X’rịa c’moo 2023, Apêê lướt pa bhrợ lâh 70 cha năc lâng zập pazêng đhi noo acoon manuyh coh pazêng zr’lụ âng cruung k’tiếc Quảng bơơn lướt học tập kinh nghiệm đhị muy bơr tỉnh n’đăh Bắc. Coh c’lâng bh’rợ, bấc apêê coh c’bhuh lướt pa bhrợ rơơm kiêng bơơn tước bắt hương ping Đại tướng Võ Nguyên Giáp đhị tỉnh Quảng Bình. K’nặ tước ooy thành phố Đồng Hới, manuyh k’đơơng năc ơy prá xay lâng đơn vị chức trách nhăn tước bắt hương năc căh choom tước tu zr’lụ ping xal Đại tướng xoọc đhêy đương hơnh deh ta mooi năc bhrợ ha zập ngai chơợ căh bơơn tước.

Ra diu t’ngay t’tun, prang zập ngai zêng bhui har bơơn xơợng xa nay, tu năc apêê blo tơợ tỉnh Quảng Nam ch’ngai bha dăh, ghít râu cr’noọ chăp hay năc vêy ta t’đui đoọng choom tước bắt hương. Zập ngai coh c’bhuh zêng pa liêm pa crêê xa nấp, tước k’rong crêê giờ, xơợng đươi cơnh pa choom âng cán bộ zư lêy zr’lụ ping xal Đại tướng đhị Vũng Chùa, Đảo Yến, chr’val Quảng Đông, chr’hoong Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình đoọng tước lêy.

Đhị ping xal, zr’lụ đhêy ắt âng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, t’cooh A Rất Blúi, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam xay p’căh loom chăp hay: “Nâu đoo năc g’luh tr’nơớp acu bơơn tước ooy tỉnh Quảng Bình lâng tước lêy, bắt hương đhị ping xal Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Acu pa bhlâng chăp hay, kiêng ăt đanh đươnh, đoọng hay, k’noọ cớ ooy pr’ắt bh’rợ liêm crêê, tr’béch g’lăng căh dzợ cơnh, hay ooy g’lêêh c’rơ chrooi đoọng âng Đại tướng ha K’tiếc k’ruung hêê. Hân đhơ Đại tướng căh dzợ năc coh loom đhanuôr Cơ Tu zập bêl dzợ hay ooy đoo.”

Bắt hương chăp hay Đại tướng Võ Nguyên Giáp, apêê coh C’bhuh lướt pa bhrợ âng tỉnh Quảng Nam zêng ch’ngoọp acọ, đớc đợ cr’chăl chăp hay ooy Đại tướng. T’cooh Mai Ký, Trưởng phòng Xây dựng pr’ắt tr’mông Văn hoá lâng Pr’loọng đong, Sở Văn hoá, Thể thao lâng Du lịch tỉnh Quảng Nam, manuyh k’đhơợng xay apêê lướt pa bhrợ prá xay, cr’chăl n’nâu tước ooy Quảng Bình, ađoo zêng đớc t’ngay c’xêê tước ooy ping xal Đại tướng: “G’luh hân đoo bơơn tước ooy Quảng Bình căh cậ lướt tước ooy đâu, hân đhơ bh’rợ zazum căh cậ bh’rợ la lay, acu zêng tước lêy ping Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Nâu đoo năc g’luh 3, acu tước lêy ping Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Đoo bêl tước ooy đâu, loom cu chăp hay pa bhlâng. Ha dang tước ooy Quảng Bình ha dợ căh tước lêy ping xal Đại tướng năc căh têêm loom. Bêl ơy tước lêy năc xơợng a’chăc a’zân l’thai pa bhlâng, bhui har ooy acoon manuyh hêê, coh loom năc ngoọ cơnh vêy p’xoọng c’rơ t’bhlâng pa bhrợ coh bh’rợ tr’nêng lâng pr’ắt tr’mông”.

Cựu chiến binh Võ Như Thông ắt coh tổ Đồng Trường, thị trấn Trà My, chr’hoong Bắc Trà My, bêl ahay bhrợ n’đăh tuyên huấn coh quân đội đhị Quân khu 5 năc chăp hay pa bhlâng Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Tr’nơớp c’xêê 10/2013, bêl bơơn xơợng Đại tướng căh dzợ lâng xay moon K’tiếc k’ruung lơi abhuy, t’cooh Thông đơơh p’xiêr m’bứi cờ dzoọc ta dzông đhị đong đay, ting n’năc bhrợ r’piing bhuôih đoọng pr’loọng đong lâng bhươl cr’noon tước bắt hương hay chơợ Đại tướng. Coh zr’lụ bhuôih, t’cooh Võ Như Thông năc dzợ bhrợ bơr n’juông đối chr’năp âng nhà giáo Hồ Cơ ooy Đại tướng bhrợ zập ngai tước bắt hương hay chơợ năc chăp hay căh dzợ cơnh, chăp hơnh pr’ắt bh’rợ liêm crêê lâng g’lêêh c’rơ chr’năp ga măc căh dzợ cơnh âng Đại tướng lâng k’tiếc k’ruung. T’cooh Võ Như Thông prá xay: “Pháp tước tuh pay Điện Biên Phủ lâng k’noọ năc căh dzợ vêy ngai mặ zâl quân Phpá. Ha dợ coh x’rịa, acu k’noọ bha lang k’tiếc công c’jệ lâng râu dưr bil âng quân Pháp. Xoọc đêêc acu năc muy cha năc chiến sĩ, acu chăp pa bhlâng pr’ắt bh’rợ âng Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Acu k’noọ Đại tướng căh muy năc đồng chí, đhi noo ting n’năc năc muy cha năc manuyh tướng acu chăp pa bhlâng. Tu cơnh đêêc, bêl Đại tướng căh dzợ, acu bhrợ r’piing bhuôih, coh vel đong Đại tướng bhuh xoọng bhuôih cơnh ooy năc acu công bhrợ cơnh đêêc, cơnh vêy n’juông đối, đớc đợ cr’liêng xa nay xay truih g’lêêh c’rơ âng đại tướng. Bêl bhrợ r’piing bhuôih xang năc acu bhuôih Đại tướng cơnh bhuôih k’conh k’căn cu, đhi noo luônh loom, chăo hay căh dzợ cơnh.”

Zr’lụ bhuôih Đại tướng Võ Nguyên Giáp ta luôn vêy t’cooh Võ Như Thông bắt hương, bhuôih caih. Đoo bêl tước bhiệc bhan, Tết, t’ngay n’niên, t’ngay bil âng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, t’cooh Thông zêng pa liêm, pa crêê r’piing bhuôih, câl pazêng râu bha nuôih đớc bắt hương, chăp hay. Xoọc đâu, t’cooh Thông năc lâh 90 c’moo, pazêng bh’rợ tr’nêng chr’năp liêm âng đoo lâng Đại tướng năc zêng vêy k’điêl lâng k’coon ch’chau ma bhrợ têng cơnh bh’rợ tr’nêng bha lâng âng pr’loọng đong. Xoọc đâu, zr’lụ đong bhuôih Đại tướng Võ Nguyên Giáp đhị đong âng t’cooh Võ Như Thông dzợ năc đhị đoọng cán bộ, đhanuôr prang zập n’đăh, pa bhlâng năc lang apêê đha đhâm c’mor tước lêy, chêêc n’năl ooy lịch sử, p’too pa choom ooy truyền thống cách mạng. Amoó Võ Thị Hồng Hà, Bí thư Huyện đoàn Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam prá xay: “Đại tướng Võ Nguyên Giáp căh dzợ năc lâh 10 c’moo, đớc lơi loom chơợ hay căh dzợ cơnh coh bấc lang acoon manuyh Việt Nam, coh đêêc, vêy lang đha đhâm c’mor âng chr’hoong Bắc Trà My. Bấc ngai coh Bắc Trà My n’năl lâng tước bắt hương hay Đại tướng đhị đong bhuôih coh đong âng pr’loọng đong Võ Như Thông. Nâu đoo năc đhị chr’năp vêy apêê đoàn viên, đha đhâm c’mor tước lêy, bơơn xơợng pazêng p’rá xa nay âng t’cooh Thông ooy Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Tơợ đêec p’too pa choom truyền thống cách mạng đoọng ha lang đha đhâm c’mor”./.

TƯỚNG GIÁP TRONG TIM NGƯỜI XỨ QUẢNG

Trong những ngày tháng 5 lịch sử, toàn đảng, toàn dân, toàn quân ta kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Điện Biên Phủ- Võ Nguyên Giáp –Hồ Chí Minh được cả thế giới biết đến và kính trọng.

Cuối năm 2023, Đoàn công tác hơn 70 thành viên với đầy đủ thành phần các dân tộc anh em ở các vùng miền xứ Quảng được đi học tập kinh nghiệm tại một số tỉnh phía Bắc.  Trong lịch trình, nhiều thành viên mong muốn được đến viếng hương mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại tỉnh Quảng Bình. Sắp tới thành phố Đồng Hới, phụ trách đoàn kết nối với đơn vị chức trách đăng ký nhưng không được vì khu mộ Đại tướng tạm thời dừng đón khách khiến mọi người tiếc nuối.

Sáng sớm hôm sau, cả đoàn xúc động khi nhận được tin, vì là đoàn của tỉnh Quảng Nam xa xôi, sâu nặng nghĩa tình nên được “đặc cách” sắp xếp vào viếng. Tất cả thành viên trong đoàn đều trang phục chỉnh tề, tập kết đúng giờ, tuân theo chỉ dẫn của cán bộ quản lý khu mộ Đại tướng tại Vũng Chùa, Đảo Yến, xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình để vào viếng.

Trước phần mộ, nơi an nghỉ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ông ARất Blúi, Phó Chủ tịch UBND huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam xúc động bày tỏ: “Đây là lần đầu tiên tôi có dịp đến tỉnh Quảng Bình và được viếng mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Tôi thật sự rất xúc động, muốn nán lại thật lâu, để tưởng nhớ, hồi tưởng về đức độ, tài năng kiệt xuất, ghi ơn những cống hiến của Đại tướng cho Tổ quốc ta. Dù Đại tướng đã mất, về với đất mẹ nhưng vẫn sống mãi trong lòng của bà con Cơ Tu”.

Thắp nén hương kính viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, các thành viên khác trong Đoàn công tác tỉnh Quảng Nam đều kính cẩn cúi đầu, dành khoảnh khắc mặc niệm sâu lắng tưởng nhớ Đại tướng. Ông Mai Ký, Trưởng phòng Xây dựng Nếp sống Văn hóa và Gia đình, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam, thành viên phụ trách đoàn công tác chia sẻ, dịp nào đến Quảng Bình, ông đều dành thời gian đến viếng mộ Đại tướng: “Lần nào có dịp đến Quảng Bình hay đi ngang qua đây, dù việc công hay việc tư, bản thân tôi đều dành thời gian đến viếng mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Đây là lần thứ 3, tôi đến viếng mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Mỗi lần đến nơi đây, lòng tôi đều dâng trào cảm xúc khó tả. Nếu đến Quảng Bình mà không được viếng mộ Đại tướng thì cảm giác nặng nề và ray rứt. Khi viếng xong thì tinh thần nhẹ nhõm, phấn chấn với niềm tự hào dân tộc, trong lòng cứ như được tiếp thêm năng lượng trong công việc và cuộc sống”.

Cựu chiến binh Võ Như Thông ở tổ Đồng Trường, thị trấn Trà My, huyện Bắc Trà My, từng phụ trách tuyên huấn trong quân đội ở Quân khu 5 thì thể hiện sự ngưỡng mộ, tôn kính đối với Đại tướng Võ Nguyên Giáp khá đặc biệt. Đầu tháng 10/2013, nhận tin buồn Đại tướng về cõi vĩnh hằng và thông cáo Quốc tang, ông Thông liền treo cờ rủ tại tư gia, đồng thời dành riêng một gian nhà lập bàn thờ để gia đình cùng hàng xóm đến viếng, tưởng niệm Đại tướng. Trong không gian thờ, ông Võ Như Thông còn trang trí hai câu đối bất hủ của nhà giáo Hồ Cơ về Đại tướng làm cho người đến viếng thêm xúc động, ngưỡng mộ tài năng, đức độ và công lao to lớn của Đại tướng đối với tổ quốc. Ông Võ Như Thông bày tỏ: “Pháp qua chiếm đóng Điện Biên Phủ và nghĩ rằng không có thế lực nào có thể đánh bại được quân Pháp. Nhưng mà cuối cùng, tôi nghĩ quốc tế cũng bất ngờ với thất bại của quân Pháp. Lúc bấy giờ là một chiến sĩ, tôi đã rất mến mộ tài đức Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Tôi nghĩ Đại tướng không chỉ là đồng chí, anh em mà còn là vị tướng tôi rất kính trọng. Cho nên khi Đại tướng mất, tôi lập bàn thờ, ở quê Đại tướng người thân thờ thế nào thì tôi cũng thờ thế đó, như có câu đối, trang trí trích dẫn những công lao của đại tướng. Khi đặt bàn thờ xong thì tôi cúng Đại tướng như cúng cha mẹ, anh em ruột thịt, thương mến vô cùng”.

Gian nhà thờ Đại tướng Võ Nguyên Giáp luôn được ông Võ Như Thông hương khói, thờ phụng. Vào dịp lễ, Tết, ngày sinh, ngày mất của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ông Thông đều chỉnh trang bàn thờ, sắm lễ vật dâng viếng, tưởng niệm. Hiện ông Thông đã ngoài 90 tuổi, những việc làm ý nghĩa, thành kính của ông đối với Đại tướng được vợ và con cháu tự giác thực hiện như nề nếp gia phong. Hiện, gian nhà thờ Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại tư gia của ông Võ Như Thông còn là nơi cán bộ, người dân khắp nơi, nhất là lớp trẻ đến tham quan, tìm hiểu lịch sử, giáo dục truyền thống cách mạng. Chị Võ Thị Hồng Hà, Bí thư Huyện đoàn Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam cho biết: “Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời đã hơn 10 năm, để lại lòng tiếc thương vô hạn cho bao thế hệ người Việt Nam, trong đó, có thế hệ trẻ của huyện Bắc Trà My. Nhiều người ở Bắc Trà My biết và tìm đến viếng Đại tướng tại gian nhà thờ trong khuôn viên tư gia ông Võ Như Thông. Đây còn là địa chỉ được các bạn đoàn viên, thanh niên tìm đến tham quan, nghe những chia sẻ của ông Thông về Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Qua đó giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ”./.