Pr’ắt tr’mông âng pr’loọng đong anoo Zơ Râm Đa, đhanuôr Cơ Tu ắt coh chr’val Ta Bhing, chr’hoong da ding k’coong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam l’lăm ahay pa bhlâng zr’năh k’đhap, zập c’moo lướt mót ooy crâng bhrợ ha rêê công đhiệp ng’đươi năc mơ atôh. Rơơm kiêng choom t’bil lơi đharựt, anoo Zơ Râm Đa ơy vặ zên, bhrợ t’bhưah bh’rợ băn a ọc tăm. Cr’năn a ọc ting t’ngay dưr vaih liêm, đợ zên bơơn pay pa chô tơợ bh’rợ băn a ọc âng pr’loọng đong anoo ting t’ngay z’zăng lâh mơ. C’moo 2021, Zơ Râm Đa bhrợ t’vaih Hợp tác xã Nông nghiệp A Liêng, bhrợ t’vaih zr’lụ băn, câl p’xoọng m’ma a ọc, t’bhlâng pa dưr bh’rợ b’băn. Xoọc đâu, HTX Nông nghiệp A Liêng vêy 200 p’nong a ọc tăm, pa câl a ọc m’ma lâng a ọc lêệ liêm choom đoọng ha manuyh đươi dua. Anoo Zơ Râm Đa, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp A Liêng xay moon: Hợp tác xã ơy bhrợ t’vaih bh’rợ tr’nêng đoọng ha 12 cha năc năc manuyh Cơ Tu vêy thu nhập nhâm mâng:“Ng’moon zazum nắc xoọc đâu vêy thu nhập bấc đoọng ha đhi noo, đhanuôr coh đâu. L’lăm ahay đhanuôr za nươr ooy ha rêê ađhuốch, tơợ bêl vêy HTX đhanuôr công pa dưr vêy thu nhập bấc t’piing lâng c’moo l’lăm ahay, pa xiêr đharựt nhâm mâng. Chính quyền vel đong zooi bhrợ c’rol, acoon m’ma. Coh ha năc t’bhlâng pa trơơi t’bấc đoọng xay truih ha đhanuôr n’năl tước ooy HTX.”

T’cooh A lăng Tia ắt coh cr’noon A Liêng, chr’val Tà Bhling, chr’hoong da ding k’coong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam xay moon, vel đong zooi đoọng m’ma tơơm pih t’viêng, pr’loọng đong đoo ơy choh lâh 300 t’nơơm pih coh đhăm 1 héc ta. Căh muy bhrợ t’vaih cr’van cr’bhộ ha pr’loọng đong, t’cooh A Lăng Tia năc dzợ zooi lâng pa choom đhanuôr coh bhươl cr’noon đh’rưah pa dưr kinh tế, t’bil ha ul p xiêr đharựt nhâm mâng:“Nâu cơy bơơn râu zooi đoọng âng Đảng, Nhà nước, chính quyền vel đong zooi đoọng acu bhui har, rơơm kiêng bơơn râu liêm choom đoọng pa dưr râu bơơn pay pa choo đoọng pa dưr pr’ắt tr’mông âng pr’loọng đong, Nâu cơy năc bhui hrr pa bhlâng.”

Coh pazêng c’moo đăn đâu, bấc pr’loọng đong đhanuôr manuyh Cơ Tu coh chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam đa đâh, pân k’noọ, pân bhrợ, pân đươi lêy bh’rợ xăl chr’noh, bh’năn băn chô đơơng râu liêm choom bấc pa bhlâng. Đươi vêy cơnh đêêc, đhanuôr ơy choom t’bil lơi đharựt, bhrợ t’vaih cr’van cr’bhộ đhị vel đong đay. T’cooh A Lăng Thuỳ, Phó Giám đốc Trung tâm kỹ thuật Nông nghiệp chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam xay moon: lâng pazêng râu zên k’rơng bhrợ, zập c’moo, vel đong đớc đoọng k’nặ 1,5 tỷ đồng pác đoọng ha pazêng vel đong zooi đhanuôr pa dưr pr’ắt tr’mông:“Công đươi pazêng xa nay chính sách n’đăh piing năc đhanuôr tr’xăl ting t’ngay, xăl tu cơnh ahay năc đhiệp n’năl bhrợ ha rêê đhuốch năc nâu cơy bấc pa bhlâng chính sách t’đui đoọng ha đhanuôr. Đươi vêy cơnh đêếc chính sách âng tỉnh, chr’hoong âng Trung ương chô đơơng t’hước ooy pazêng pr’loọng đong đhanuôr acoon coh. T’piing lâng l’lăm ahay, pr’ắt tr’mông âng đhanuôr xoọc đâu năc ting t’ngay ơy nhâm mâng, vêy râu bơơn pay pa chô z’zăng nhâm mâng. Tơợ ch’choh lâng b’băn apêê đoo ơy choom t’bil lơi đharựt.”

Đh’rưah lâng đợ zên âng Trung ương, tỉnh Quảng Nam ơy zooi đhanuôr acoon coh, đhanuôr coh zr’lụ ch’ngai bha dăh lâng ooy bh’rợ bhrợ cha, tơơm m’ma chr’noh đoọng pa dưr pr’ắt tr’mông. Muy bơr bh’rợ coh tr’nơớp ơy chô đơơng râu liêm choom bấc, cơnh: Bh’rợ choh tơơm pih bhung, băn a ọc tăm âng vel đong… Hội Nông dân tỉnh công ơy zooi đhanuôr pa dưr bh’rợ băn a ọc tăm, m’ma c’roóc lâng bhrợ muy bơr bh’rợ pa dưr kinh tế, zooi pa liêm pa crêê pr’ắt tr’mông âng đhanuôr. T’cooh Nguyễn Út, Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Quảng Nam xay moon: Tước nâu cơy, Hội ơy tín chấp lâng Ngân hàng Chính sách xã hội, Ngân hàng Nông nghiệp lâng Pa dưr bhươl cr’noon, tơợ zên Quỹ zooi đoọng đhanuôr bhrợ ha rêê đhuốch lâh 45 r’bhâu pr’loọng đong vặ lâh 2 r’bhâu tỷ đồng đoọng pa dưr bh’rợ pa bhrợ, pa câl la leh:“Lâh bh’rợ xay moon, p’too pa choom, Hội năc dzợ dodộng đhanuôr pa dưr kinh tế đươi ooy bh’rợ pa bhrợ liêm choom lâng chô đơơng râu liêm choom ooy kinh tế bấc pa bhlâng. Tơợ pazêng bh’rợ n’nâu năc đợ bha lâng liêm choom đoọng đhanuôr n’lơơng học tập bhrợ t’bhưah ooy lơơng. Chr’năp bhlâng, lâng chr’hoong da ding k’coong, azi xay bhrợ liêm choom bhlâng. Ngành nông nghiệp âng tỉnh, chr’hoong xay moon p’too pa choom đhanuôr xay bhrợ liêm choom pazêng cr’noọ xa nay âng k’tiêc k’ruung ooy bh’rợ pa xiêr đharựt, pa dưr pr’ắt tr’mông coh da ding k’coong lâng đợ bh’rợ tr’nêng ghít liêm. Azi vêy bấc bh’rợ xay moon bh’rợ tr’câl tr’bhlêy, bhrợ bấc hội chợ xay p’căh hàng chr’noh chr’bêệt đoọng ha đhanuôr./.”

Quảng Nam nâng cao hiệu quả giảm nghèo bền vững ở miền núi.

Những năm qua, công tác giảm nghèo bền vững ở các huyện vùng cao tỉnh Quảng Nam đạt nhiều kết quả đáng khích lệ. Đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số được cải thiện rõ rệt; người dân tiếp cận tốt hơn các chính sách, nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước để phát triển kinh tế. Nhiều hộ đã vươn lên thoát nghèo, làm giàu.

Cuộc sống của gia đình anh Zơ Râm Đa, dân tộc Cơ Tu ở xã Tà Bhinh, huyện miền núi Nam Giang, tỉnh Quảng Nam trước đây quá khó khăn, quanh năm lên rừng làm rẫy cũng chỉ đắp đổi qua ngày. Mong muốn thoát nghèo, anh Zơ Râm Đa đã vay vốn, mở rộng mô hình chăn nuôi heo đen. Đàn heo ngày càng phát triển tốt, thu nhập từ chăn nuôi của gia đình anh ngày càng khấm khá. Năm 2021, Zơ Râm Đa thành lập Hợp tác xã Nông nghiệp A Liêng, mở rộng chuồng trại, mua thêm con giống, tập trung phát triển chăn nuôi. Hiện nay, Hợp tác xã Nông nghiệp A Liêng có 200 con heo đen, cung ứng heo giống và heo thịt chất lượng tốt cho khách hàng. Anh Zơ Râm Đa, Giám đốc Hợp tác xã Nông  nghiệp A Liêng cho biết: Hợp tác xã đã tạo việc làm cho 12 thành viên là người Cơ Tu có thu nhập ổn định:“Nói chung là giờ có thu nhập cao cho anh em, bà con ở đây. Trước bà con dựa vào nương rẫy khó khăn, từ khi có HTX bà con cũng phát triển có thu nhập cao so với trước đây, giảm nghèo bền vững. Chính quyền địa phương hỗ trợ chuồng trại, con giống. Sắp tới tiếp tục nhân giống để giới thiệu cho bà con biết đến HTX.”

Ông Alăng Tia ở thôn A Liêng, xã Tà Bhinh, huyện miền núi Nam Giang, tỉnh Quảng Nam cho biết, địa phương hỗ trợ giống cây bưởi da xanh, gia đình ông đã trồng hơn 300 gốc bưởi trên diện tích 1 héc ta. Không chỉ làm giàu cho gia đình, ông Alăng Tia còn giúp đỡ và hướng dẫn bà con trong bản cùng phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo bền vững:“Bây giờ được sự hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương hỗ trợ, tôi rất phấn khởi, mong rằng thu được nguồn lợi để phát triển trong gia đình. Bây giờ cảm thấy vui lắm rồi.”

Những năm gần đây, nhiều hộ nông dân là người dân tộc Cơ Tu ở huyện miền núi Nam Giang, tỉnh Quảng Nam năng động, dám nghĩ, dám làm, mạnh dạn thử nghiệm chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nhờ đó, bà con đã vươn lên thoát nghèo, làm giàu ngay trên quê hương mình. Ông A Lăng Thuỳ, Phó Giám đốc Trung tâm kỹ thuật Nông nghiệp huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam cho rằng: bằng các ngồn vốn lồng ghép, hàng năm, địa phương bố trí gần 1,5 tỷ đồng phân bổ về cho các địa phương giúp bà con phát triển kinh tế:“Cũng nhờ các chủ trương chính sách ở trên nên bà con dần từng bước rồi, thay vì trước đây chỉ đi làm nương rẫy mà bây giờ rất nhiều chính sách ưu đãi cho bà con nông dân. Nhờ các chính sách của tỉnh, huyện của Trung ương đưa về hướng đến các hộ đồng bào dân tộc thiểu số. So với trước đây, đời sống bà con hiện tại từng bước được ổn định rồi, có mức thu nhập tương đối ổn định. Từ trồng trọt và chăn nuôi họ mạnh dạn đăng ký thoát nghèo.”

Cùng với nguồn kinh phí của Trung ương, tỉnh Quảng Nam đã hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số, người dân vùng sâu, vùng xa về sinh kế, cây con giống để phát triển kinh tế. Một số mô hình bước đầu mang lại hiệu quả cao như: Mô hình thâm canh bưởi da xanh, nuôi heo đen bản địa... Hội Nông dân tỉnh cũng đã hỗ trợ người dân phát triển chăn nuôi heo đen, bò sinh sản và thực hiện một số mô hình phát triển kinh tế, giúp cải thiện đời sống của người dân. Ông Nguyễn Út, Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Quảng Nam cho biết: Đến nay, Hội đã tín chấp với Ngân hàng Chính sách xã hội, Ngân hàng Nông ngiệp và Phát triển nông thôn, từ nguồn Quỹ hỗ trợ nông dân giúp hơn 45 ngàn hộ vay hơn 2 ngàn tỷ đồng để đầu tư phát triển sản xuất, buôn bán nhỏ lẻ:“Ngoài chức năng làm công tác tuyên truyền vận động, Hôi còn giúp cho nông dân phát triển kinh tế thông qua những mô hình sản xuất hiệu quả và đem lại hiệu quả kinh tế rất cao. Từ những mô hình này là những hạt nhân điển hình để cho nông dân học tập nhân ra diện rông. Đặc biệt, đối với huyện miền núi, chúng tôi làm rất hiệu quả. Ngành nông nghiệp của tỉnh, huyện tuyên truyền vận động nông dân thực hiện tốt mục tiêu quốc gia giảm nghèo, phát triển kinh tế xã hội miền núi bằng những mô hình, việc làm cụ thể. Chúng tôi có nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, tổ chức nhiều hội chợ quảng bá hàng nông sản cho nông dân./.”